Cum ponerem nubem veJHmentum ejus, dr cali- A
vine illnd quafifannis infantix obvolverem.
C a p u t
XVII.
R B C IX.
Pcrlècutortim
mal itiam Deus
conftrinxit
3 7 . Marefxviens nubc induitur ; quia crudelicas
peWèqucncium ftultitiæ fuç vclamento veftitur. Interpol!
ca cnim caliginc infidelitatis fux , perfpi-
cuam veritatislucem viderenon fufficic : & id quod
agit per crudclitacis impulfum , per cxcitatis m |
mcritum non agnofeit. Nam f i cognovtfient, ut aie
A porto!us, nttmquam Dominum glorix crucifixiffcnt.
Hare nubes non folùm folet infidèles extra poliros
premerc ; led quofdam etiam vivences carnalitcr
in era Eccleliam tcncbrarc. Unde fandi viri, qui
etiam aliéna' neg’igentix compatiunrur, Sc fe pati
xftimanc quod perpeci alios fentiunt, Deo orantes
■. 44. dicunt : Oppofufii nubem, ne tranfeat oratio. Ac fi
aperte dicant : Menti noftrx. terrenis voluptatibus
* afliietx, 1curarum luarum phancafmata jurto judi-
cio obiicis, quibuscam in ipfa orationis fux inccn-
* tionc con fund is : Sc quam13 delidcriis infimis dedi-
tam non ignoras, redè cxcatam ab intuenda lucis
tux perfpicuitatc réverbéras : ut cùm in te incendi-*
tur, ipfo à ce cogicationum fuarum nubilo refleda-
tur : Sc quæ terrena hxc afliduè cogitât quia vult,
hare etiam toleret inoratione cùm non vult. Quia
igitur ipfa perfecutorum nequitia fuperna difpenu-
tione conftringitur , ne contra fandos viros inquantum
volueric ., effrenccur , poftquam dixit : Cum
ponerem nubem veJHmentum ejus ; apte fubdidit :
Et caligine Hiucl quafi pannis inftntix obvolverem. q
Pannis quippe inraneix pedes ac brachia conftrinc
guntur,1 ne hue atque tlluc diftoiuca libcrtate ja-
-dentur* Quia ergo pcrfccutorcs findæ Ecclelix
inftabilitate cordis inquieti, arque huic fxculo dc-
dici, non grandxva , fed pucrilia fapiunt; qui qui-
demobfeuritateatque caliginc, non iilcolledu fu-
perni judicii conftringuncur ; ne tantùtn perfequi
valeant, quantum Volunt, pannis infanciæ referun-
turobvoluti : quia ficut didum eft , pucrilia qui-
dem fapiunt, fed divina difpenfatione conftridi,
quo volunt brachia non excendunt : & fi cunda
mala 1 éviter perpetrate appecunt, ncquaquam tarnen
implere cunda quæ appecunt, pcrmitcuntur. D
Sequitur :
Circumdcdi illud terminis meis.
Terminis fuis Dominus mare circumdat, quia
j iras perfequentium , judiciorum fuorum d difpenfatione
modificat ; uc infani tumida unda fervoris
I piano frangacur littorec occulcæ difpenfationis. Sequitur
:
' Et fofui vettem dr oJHa, dr dixi : Hucufque ventes
, dr non procédés ampli its , dr hic çonfringes
tumentes flu Hus tuos.
38. Quid per oftia, nifi prædicatores fandi : quid
per vedem, nirt incarnatus Dominus defignatur ?
Qui hxc videlicet oftia contra {xvientis maris im-
6and>iprsedi- pecum tanto valennora f oppofuit, quanto ca fua
^uTmVii'ia obferatione roboravic. Quia cnim ifta fandx Ec-
man fcculi fx- clelix oftia vedis hujus oppofitionc (olidata funt ;
tund? Tuftf-a> Poruerunc quidem cundi Audi bus, fed effringi ne-
bus,non eftrin- quiverunt : ut ea exteriùs unda perfecutionis illi-
gi^pmucrunt. dcret, fed nequaquam cordis eorum interna pc-
borante. g'netraret. Et quia dodores fandi g prædicatione
quidem fequentibus aperti funt, audoritate au-
* Unus ex Ebroïc. ctir.tr urn fuarum fccularium.
k Recent, deft denis infirmis.
* Laud. Corb. Gc&fp. Pratel. Utic. ne hac atque iliac.
< Turon. & Laud, difpenfatone moHific.it.
* Vindoc Corb. Germ. Ebroïc. & alii Norm, occulte, dijpofitionis. ■
* Laud, appofuit.
* Y indoc. Ebroïc. aliique Norman, prulicationem quidem fequenti-
C ap ut
XVIII.
V et.
tern fua refiftentibus claufi, non immeritb oftia
vocantur, id eft aperta convcrfacioni humilium,
&: claufa terroribus fuperborum. Non immeritb ^ Si
oftia vocantur : quia & ingreflum fidelibus ape- i,1 i
riunc, & rurfum fefe perfidis ne ingrediantur, op-
ponunt. Penfemus quale Ecclclix oftium extitit
Petrus, qui inveftigantem fidem Corneliumrecc-
pit, precio quxrentem miracula Simoncm repulic.
I'll dicens : In veritate comp eri, quoniam non eflper- ^h,
fonarnm acceptor Deus ; fccrcta regni benigne ape-
luit. Huic incjuiens : Pccunia fua tecum fit in per~ j
ditionem, per diftridx damnationis fententiam cx-
leftis aulx aditum claudic. Quid cundi Apoftoli,
nift landx Ecclefix oftia cxiftunc, quum voce Rc-
demtoris fui audiunt : Accipite Spirt turn fhnttum; JehmJ
quorum remiferitis pcccata, remittuntur eis : dr quorum
retinueritis, retenta flint? Ac fi illis aperte di-
ceretur : Per vos ingredientur ad me h i, quibus
volmctipfos pandicis ; & repcllentur quibus obfe-
racis. Igitur dum mare fxvic , Dominus vedem &
oftia 1 opponic : quia ab amaris & perfidis cordi* i
bus dum perfecutionis procclla fe dilatat in mundo,
Deus unigenici fui gloriam, prxdicatorumque
ejus revercnciam exalcat : & dum innotefeit my-
fteria divinx fortitudinis, frangic in impiis fludus
furoris.
35». Bene autem dicitur : Hucufque 'ventes, dr Diviai
non procédés ampliùs. k Quia nimirum judicii oc-
culti menfura eft , Sc quando perfecutionis pro- a3
cclla proliliat, & quando conquicfcat : ne auenon au|«”|
exagitata eledo^ non excrceat, aut non moderaca cj|'
in profundum mergat. Çùm verb notitia fidei uf-
que ad perfequentes cxtendicur, turbati maris tumor
fedatur ; ibique fludus fuos mare frangit, quia
ad cognitionem vericatis veniens, omne quod ne-
quitcr cgit, crubefcit. Frada quippe unda in fe re-
lidicur ; quia vida nequitia etiam per cogicationcm
fui cordis accufacur; Sc quali ipfam vim quam in-
tulerat, recipit, quia de pravitate quam gelferat,
reatus fui ftimulos fentit. Unde quibufdam per
Paulum dicitur : JJjuem ergo fruftum habuiflis tunc *
in illis, in quibus nunc crubefiitis ? Ac fi diccrc-
tur : Quid fe in altum fludus veftrx pravicatis ex-
tulerunt, qui nunc in femecipfis fradi, unde per-
verfos vos inflaveranc, convcrfos inde confundunt?
Rede icaque dicitur : Et hie confringes tumentes
fltdius tuos. Quod verb in hac conclufione maris
fecundb de oltiis dicicur, more facri cloquii, res
fcmcl dida, pro confirmationc replicatur.
40. Si autem hoc in loco mare acciperc non P«H
fpecialiter turbam perfequentium, fed generaliter 'Jjjj
feculum debemus : fccundb contra hoc mare Do- Dcusoä
minus oftia oppofuit, quia Sc prius humano generi Fjjjl'ji
prxeepta Legis, Sc poftmodum novx gratix tefta-
mentum dédie. Secundo objedisoftiishujtismaris p'1
’ impetumclaulitj quia cos, quos ad obfcquiutnfui
- cultus aflumlit, Sc prius ab idolis data Lege coëf-
cuit, & poll ab intelledu carnali gratia rcvclata
corrcxit. Secundo mare oftia accepit; quia huma-
num genus prius Deus ab operibus iniquitatis proh
ib it , poftmodum verb etiam à cogicationis culpa
conftrinxit. Videamus quemadmodum prima tu-
menti mari Dominus oftia imponat. Ecce cnim per
bus aperti funt, auSloritati autem fua refiftentibus claufi.
h V indoc. Pratel. Utic. aperta convenions’.
* Turon. appon t.
k Ita Vindoc. Norman. Laud. Longip. Sc alii à Guffbnvillxo vifi;
banc cnim Icâioncm annocavic in marginc : at in tcxcu cum ceteris
cjtcuïîs habet, divins judicii occulta menfura eft.
l e s - e m
913 Liber X ^ V I I I . in Caput X X X V I I I . Bead Job. 914
Legem dicitur; Non occides, non mcechaberis, non A eft, quod in eadem Lege qculum pro oculo, den- guod.
furium facies y non ftlfum teflimonium dices. Vf*
dcamus quemadmodum fccundis hoc marc Do-
, j7. minus oftiis claudat. Ecce in Evangclio dicit: An*-
diftis quia diCium eft antiquts : Non mcechaberis :
ego autem dico vobis , quoniam omnis qui viderit
mu lier cm ad concupijccndum earn , jam mæchatus eft
earn in corde fuo. Rurfumque dicicur : Audi (lis
quia' diHum eft : Diliges proximum tuum, dr odio
It.ibcbis inimicum tuum : ego autem dico vobis, di-
ligite inimieds veftros , dr bcnefacite his qui ode-
runt vos. Qui igitur priùs nequitias operis prohiber,
Sc poftn^odum culpas cordis exhaurit : nimirum
tumenti mari, ne circumducta juftitix lirtora
tranfeat, bis oftia imponit.
tem pro dente prxcipiunrilr cxigcre : Sc quando-
que tamcn rcvclata gratia, pereuflî maxi 11am alteram
jubentur prxbcre. Qu[aenim pluslcmper ira hutib.
in vindictacxigit, quam injuria accepit?dum dif-
cunt mala non multipliciùs reddere , quandoque
difeerent ca Sc multiplicata {ponte rolcrare. Hinc
eft quod cumdcm rudem populum à quibufdam '
prohibuic, quxdam verb ci in ufum prillinum fer*
vavit, fed hxc ipfa tamert in melioris vitx figura
compofuic. Bruta namque animalia idolis in Æ gy-
pco madabanc : eique in ufum poftmodum anima-
lium madlationem retinuit , fed idolorum cultum
vetavic} uc dum dc ufu fuo aliquid amittcrec coil-
folarctur ejus infirmitas per h o c , quod de ufu fuo
41. Bene autem cùm àiccxct •. ^tiis concluftt oftiis ® aliquid haberct.c Mira autem difpenfatione conjTuæori*
mare. Illico Sc tempus adjunxit, diccns : Quando
ft« 0" crunJfie^at> tfttdfi dc vulva pneedens. Quia videli-
®*csp° cct tunc humano generi prxeeptis Legis obviavir,
quando adliuc feculum fux origini vicinum,quafi
ab ortu proprio ad profeétum vitx carnalis exibat.
Dc vulva quippe procederc, eft in luce prxfentis
glorix carnalitcr apparerc. Et rc£le fubjungirur :
Cum ponerem nubem veJHmentum ejus. Quia nimi-
HBm rum Deus hominibus non tunc aperta oftenfionc
feintulit, fed dum cos aberrore perfidix cripuit,
nec tarnen illis claricatem fui luminis patcrecic,
quafi ex tenebris eos abftulit, fed adhuc nubc ve-
ftivit : ut Sc priftina pravitatis a£ta rcliuquerent, Sc
tarnen ventura bona adhuc ccrtiùs non vidèrent.
Unde Sc aptè fubditur : Et caligine illud quafi pan- ^ Circumdedi illud termin
nis infantix obvolvercm. Dum cnim rudes populos
non aperta fpiritus prxdicatione edocuic, fed
x ci-%urata loeutione prxeeptis littcrx adftrinxit j ad-
afi hue infirma fapientes, verborum fuorum caliginc
F j quafi pannis infantix obvolvit : ut mandatis grolfio-
ribus ligati crefccrcnt, nc male libcri in fuis vo-
luptatibus périrent. Quos ad viam juftitix dum
a non jam caritas,fed adhuc timor adftringerec, * divina
difpenfatio quafi preflit ut nutriret. Infirmus
namque populus cùm prxeeptorum pannos nolens
b pertulic, ad bfirmiorcm ftatum ex ipfa fua ligatio-
iore ne pervenit. Quia enim timor eum priùs à culpa
Scon* co^rcu*,: > compctcntcr poftmodum in libcrcatcm
filii, quod ci Dominus de confuetudine carnali re-
rirmit, hoc in figuram fpiritus potcntiùs vertk.
Quid cnim facrificia illorum animalium, nifi uni-
geniti mortem defignant ? Quid facrificia illorum
animalium , nifi cxtinctioncm carnalis noftrx vitx
fignificant ? Unde ergo imbecillitati populi rudis
condefcenditur, inde ci per obumbratas allc^oria-
rum fpecics major fortitudo fpiritus nunriatur. Re-
ûè itaque dicitur : Et caliginc illud quafi pannis infantix
obvolverem ; quia unde ejus tencrit.iui :nis
infirma pertulic, d inde alcana fignificationum {pi- a
ricalium nubem fecit.
42.. Quern quia prxeeptorum limite ab immode- v e t. xtttu
ratis animi evagationibus cinxit , recte fubjicit: immoacrans
Et quia hujus hu- animi motibuy,
• . W H B BW P P . - oppolita novat
mam generis motus millo Mediarore coërcuit, ap vu* ptxccpca
tc fubjungit : Et pofui vettem dr offca. Vedlem quip- ' x.cmPlls CIui’
pe sc oltia poluic ; quia Kedcmtorc noltro contra
culpas dclinquentium miflo , novx vitx prxdica-
menta firmavic. Claufi namque oftia oppofiro ve-
roboranuur. Vc£tem ergo Deus oppofuit, quia
contra lafeivos motus humani generis unigenitum
mifit, qui prxeepta fpiricalia , qux loquendo do-
cuic, agendo Iblidavit. Bene autem fubditur : Et
dixi : Hucufque ventes , dr non procédés amplius ,
& hlc confringes tumentes ftuElus tuos. Hoc quippe
marc oftia priora tranfcendcrat ; quiaclauftra
Lcgis oppofitx humani tumoris undac tranfiliebat. c
fpiritus cxivit. Hos pannos infantix, quosinchoan-D At poftquam mundus oppofitum fibi unigenitum
tibus dedic, ipfc per Prophctam Dominus repre-
|k. a. hendit, dicens : Dedi eis prxeepta non bona. Mala
enim quafi mala elle definunt comparatione pejo-
rum : Sc bona quafi bona non funt comparatione
I meliorum. Nam ficut pejùs. delinqucnti Judxx
r u- de Sodom a atque Samaria dicitur : Juftiftcafti foro-
■ res tuas in omnibus abominationibus tuts, quas ope-
I rata es : ita melioribus novi Teftamenti prxeeptis
fubfequentibus, prxeepta bona qux mdjbus data
funt, non bona cflTc memorantur. Ncque enim
mentes ufui vitx carnalis inhxrentcs, evehi ab
infimis poflent, nifi gradatim du&a prxdicatione
I», pmficcrcnt. Hinc quippe eft qubd in Ægypco po-
fifis, pio juftoquemodcraminc latenti eorum con-
cupifeentix condefccndirur, Sc vicinorum fuorum ^
vans aurcis argcntcifquc fublatis, difccdcre juben-
A i7. tur. Qui^ad Sina moneem duéti, accepta Legemox
1 im- audiunt : Non concupiftes rem proximi tui. Ec hinc
* Laud, divina difpenfatione quafi prejfit.
k ldcm cod. ad firmiorum fiaium.
' Turon. Laudun. Praccl. miri. . . . difpenfatione confilii.
Vindoc. Ebroïc. & alii Norm, inde alteram.
* Vindoc. Laud. Corb. Germ. PrateI. /Ii/»«£n<.
Turon. & Corb. Germ, quia ejus f rtitudinem. Pratel. & Corb.
'»erm. liabcnt, clan fus invertit, non claufum.
* Ita Corb. Germ. Laud. & codices ad quos ta A x funt edit. Pa-
Tom. /.
reperit, elationis fux impetum fregit, Sc tranfirc
non valuit ; £ quia ejus fortitudine furoris fui rer- ^
minum claufum invenit. Unde reiftè per Prophctam
dicitur : cJltarc vidit, dr frgit- Poflunt etiam Pf*l. 113.3.
per oftia, apertx palfioncs ejus non inconvenien-
tcr incclligi. Quibus ex occulto ve<ftcm pofuit ;
quia cas ex invifibili divinirate roboravic. Contra
quas mundi fludus veniunc, fed fradi difliliunt:
quia fuperbi g eas videndo dcfpiciunt, fed earum g
vires experiendo pertimefeunt. Nam dum paflio-
nes unigenici humanum genus priùsirrilit, poftmodum
expavitj quafi contra oppofita oftia more eli—
dendi maris , Sc cumorc datum venit, Sc fradum
virtute difliluir.
Scd quia idcirco hoc ad beatum Job dicitur, ut
dc tot virtutibus cordis ejus gloria prcmcretur ; ne
fibi fortalfc tribuat, ll qubd fe ftare fublimicer non h
ignorât, cum quanta ejus xdificatione fine dida perr
if. i4 9 j. Sc if iS . ac Bafil. 1^14. In Gilor. & aliis potter, legimus, vive
» do , ficut in mfT. Pratel. Utic. aliilque Norm.
h Turon. & Laud, quod fe non ftare fublimiter non ignorât. Lc&io-
nemnoftram ,q u x ell omnium editorum, ha bent alii mlT prxfcrtim
Corb. Germ. Pratel. cctcriquc Norm. Earn confirmât quod in fine hujus
libri Icgitur : Beatus igitur Job , ne fibi tribuat, quod contra procel-
las cordis fortiter fiat. Qux verba evertunt le&ionem mff. Laud. ÔC
Turon.
M M m