yjy San£H Gregorii Moralinm 5-30
ternatione confiderat; 5£ recordatur bonorum, quo- A mus fteriles extitifle, fed tarnen in tempore extrerum
tarnen numquam oblivifeitur ; Sc nullate-
nus rccordatur malorum , quos tarnen per judi-
cium femper intuetur. Qujifi enim redit ad bonorum
memoriam, quam tarnen numquam deferuit:
&: quafi nequaquam malos refpicit, quorum tarnen
fa&a confiderat, fed fuper harc damnationis
rao peperi(Ie. Caro autem non folüm fterilis, fed
etiam qua: non parit dicitur: quia fuo fenfu bonas
cogitationes gignere nec in ultimis valet. A vigore
enim jam proprio deficit, &: tarnen adhuc tranfito-
ria concupifeere non defiftit : jamque a priftino
robore laflata, pene ab ipfo quem diligic mundo
judicium in ultimis fervat. Hinc enim feriptum eft : repellitur, & tarnen adhuc annifu improbo obtine-
Oculi Domini contemplantur bonos & malos. Hinc
per Pfalmiftam dicitur : a Vultus Domini fuper fact
en tes mala ,* ut perdat de terra memoriam eorum.
Confiderat igicur quos puniat, fed cofdem iplbs ante
non vidic, quos nelcit. Nam quibufdam in fine
di£lurus eft : Nefiio vos imde fitis : difiedite à me
re temporalia conatur. Agere jam perverfanon luf-
ficit, fed tamen cogitare vel qua: non agit nequaquam
defiftit. Recte ergo non folum ftcrilis,fed
ctiam lionpariens dicitur , qua: fuo fenfu, utdi-
xinuis, ad borne cogitationis prolem, nec cum in-
firmatafuerit, fetatur.
Qui tatnqu.u
infrucluoluni
iignufn con
tomnes operarii iniquitatis. Miro igitur modo pra- B y. Quod tamen intelligi etiam de hæreticis præ- La.
vorum vitam & intuetur, Sc oblivifeitur : quia dicantibus poteft. ; Unufquifque enim prædicator ticonï
quos b per diftrictionem fententiæ judicat, quantum erroris, dum plebem extra unitatem Ecclefiæ pofi-j
eft ad memoriam mifericordiæ ignorât. tarn docet, profe£tö fterilem , & earn quæ parère
3. Qui quoniam in ejus recordationem non ve- non valet, pafeit : quia SC ei ufum fui laboris impen-
niunt, quafi infru&uofum lignum ex ejus judicio dit, quæ fpiritales fruftus nequaquam reddit. Bene
autem viduæ non facit, quia videlicet fan&æ
univerfali Ecclefiæ, cujus vir adverfa mortis per-
tulit, vivere ac defervire contemnit. Viduæ enirn
benefacere, eft in ejus, quæ mortui viri fùiamore
conteritur,1 confolatione laborare. Unde Sc Pfal-
miftæ voce hæc eadem vidua, fcilicetfancta Eccleconteruntur.
Terra quippe eos temjporali fiimtu
aluit, prædicationis defuper pluvia infudit. Sed
quia eorum vita nequaquam fru£tum boni operis
protulit, iratus liane agricola c abfcidit, ut juxta
Veritatis fententiam locum non occupet, quem te-
nere alius adfru&um valet. De hoc infru&uofo li-
C a p . I I I .
R H C. Jllr
Iniquus car-
nem pateens
Tfal.iS.^Êk
gno per Johannem dicitur : Jam fecuris ad radicem fia queritur, dicens : Confolantem me quaftvi, & pfiL
û arboris pofita eft. Omnis ergo arbor, qu e non facit non invent. Tunc folum quippe confoiahtcm inve-
fruttum bonum , excidetur , & in ignem mittetur. ^ nit, cùm ex ea morte, quamvir ejus pertulit, mul-
Hocautem loco, ut æternareprobifupplicia défi- ^ tosintra femetipfamfurgere ad vitam'cernit. Sape
_gnentur, nequaquam lignum dicitur « abfcidi, fed autem prædicator erroris, hujus mundi divitibus
conteri : quia videlicet reprobosmors quidem car- jungitur, qui pro ço quod terrenis occupationibus
nis abfeindit, fed pcena fubfequens conterit. Quafi incubant, di&orum deprehendere aftutias igno-
enim hic inciditur, cum a præfenti vitaTeparatur. rant : Sc cùm potentes elfe exteriùs ambiunt, period
in gehenna conteritur, cum perpétua damna- verfie prædicationis laqueo fine labore capiuntur.
tione cruciatur. Vir autem fan&us, quia diftri&am Unde & fubditur :
perverfi poenam protulit, protinus ad culpam re- Detrax it fortes in fortitudinc fua. n f .
curric ; utex injuftitiæ immenfitate edoceat, quod 6. In fortitudine quippe fuæ pravitatis fortes C ap.
tanta ejus damnatio non fit injufta. Sequitur : quoique detrahit , cum per lui erroris aftutiam
Pavit enimfterilem, & qua nonparit, & vidua mundi hujus potentes rapit. Qüos contra per Pau-
bene non f fecit. lum dicitur \ Infirma mundielegitDeus,mutconfun- t.cu.i
4. Quæ hoc loco fterilis , nifi caro nominatur?. deretfortia. Fortitudo autem perverfi prædicatoris, m
Quæ dum fola præfentia appétit, bonas gignere eft data feientia locutionis, qua inflatus, ceteros
cogitationes nefeit. Quæ autem vidua, nifi animat-j delpicit, atque in contemtu omnium, quafi fin-
nuncupatur i Quam quia fibi conditor conjungere ^ gulariter apud feperitus, intumefeit. Qui, magna
i..._ - J -1 " 1 r ’ de fe fentiens, fed voluit, adthalamum g uteri carnalis venit, Pfal- vera de Domino ignorans, Ionmiftaatteftante,
quiait: Et ipfe tamquam fbonfus,
procedens de th alamo fuo. Qua: rede vidua dicitur:
quia ejus vir pro ea mortem pertulit, Sc nunc in
ca:li penetralibus ab ejus oculis occultus, quafi in
parte alterius regionis h vivit. Iniquus ergo fterilem
ge à fidei cognitione disjungitur, Sc tamen videri
fidei prædicator conatur. Unde adhuc lubditur :
Et cum fteterit, n non credet vita fua. j^in
7. Star in hoc mundp perverfus quifqueprædi- Cap.
cator^quoufque terreno vivit in corpore. Sedvi- vet.«
1 pafeit, Sc viduæ benefacere negligit : quia carnis tæ fuæ credere renuit, quia de Deo vera cognof- if!
defideriis ferviens, curam animæ vitamque con-^ cere contemnit. Vitæ enim fuæ crederet, fi de con- S"
temnit. Tor a namque intentione omnique ftudio ditoris fui fubftantia reûè fentiret. Hæc itaque fu-
cogitat, quàm fine ullis neceftitatibus caro moritu- periùs de quolibet iniquo prolata dicebamus fed
i ra fubfiftat, .Sc curare animæ vitam i defpicit, quæ repente ad erroris prædicatorem intelledum 0 ver- 0
vel in morte vel in beatitudine proculdubio in per- timus. Unde feiendum eft, quia lie ad Ipeciem du-
petuum vivit. Re&è autem cum diceretur : Pavit v cimur, p ut nequaquam tamen à genere funditus
fterilem s protinus adjungitur Et qua non parit. ^ evellamur. Nam perverfus quifque etiam fi re£tam P
Quafdam namque ex facra hiftoria feminas novi- fidem in finu univerfalis Ecclefiæ tenere videatur,
• Ebroic. Gemet. & alii Norm, vultus autem Domini.
b V indoc. per diflrictionem feientit, vel fententii.
* Gemet. 8c alii Norm, tncidit.
i z. Laudun. arborum.
• Laqd. duo, Norm. & alii vulgi habent abfcidi, & abfcidit & c pro
abfeindi, abfemdit.
i Gemet. facit.
* Ms. omnes Norm, duo Laud. Germ. Corb. Germ. 8c alii ita habent.
In edit, legirur uteri virginalis.
bUnus Laud, venit.
‘ Norm, negligit.
k Vindoc. labore. In Utic. hac vc
‘ In I. Laud, confolatione relevare
edimidiata relifta, Iegitur robote.
8c fecunda manu confolatione labo-
“ 1. Vindoc. ut fortia qutque confundat.
a Secundus Laud. Utic. & alii Norm, non credit.
0 Poft hoc verbum irrepfit in edit, quo modo peccator din toleratur.
Quæ verba in noftris mfs. ignota, 8c aliunde minimè ancecedentibus
& conlcouentibus cohxrcntia expunximus.
P Vindoc. ut tamen à genere omnino non n evellamus.evet
Germ, tft tamen a
re o/nnino.
l r “-;
. ÏUtb '- :e"
O «
flat, i t vit* fuæ non credit: quia reûa quidem (Une A adfanfta fui Redemtoris itinera mentis oculosie-
m,æ per fidem de conditore mtelltgn, fed tamen vatet. Unde per Salomonem rarfum dicitur : oculi Ï
fide! opera tenere contemnit, & mcredulitatis re- fipienti, in L i t e tins : quia videlicet fapiens quif- ' ’
datgmtur, qu,a ab eo quod fc oftendit credere, queillum rota intentione confiderat,cums femem-
viveudo reprobatut. Hmc enim pet Johannem di- brum effe per fidem penfat. Has namque humana:
S B ^ H U B u f l ejus non conver&tionis vias S videre contemferat, qui dice- i
cttJMtt, mendax eji. Hmc Paulus ait : Conftenturfe bat : Inmandatis tnis bmeexembo, & conftdtrabo pn
n0J]e tteum .foStis autem negant. Hinc Jacobus di- vias mas. Ac fie apertè fpondeat dicens - O r a h
. cit -.rides fine oteribns monta efi. Sed inter haic mea funt, jam videre refiSio ; quia per îmitaÎM-
conduor mira dilpeniatione confilii & culpas ref-, nis tax viam pergere 1 converfationis ereffibus
picit, & vivendi tempora impendit : ut longiora inardefco, Qu[ enim præfenti jam mundo contra-
temporalis vitæ fpariâ aut converiô fianr in adjuto- dicit, k amoris excitationc continua Redemtoris fiii k
rium muneris aut non convcrfo ad augmentum viascordis oculisobjicit, ut mens profpeta fuviat
damnationis. Unde adhuc fubditur : ad adverfa præparctur; nihil quoddemufeet ap-
Dedit ei Deus locum poenitentia, & ille abutilur petat; nihil quod deterrere creditur, pertimef-
eoinfuperbia. B cat; moerorem gaudium deputet ; præfentis vitæ
8- < S W ls. delinquit Sc vivit, ideirço hunc di- gaudia, damna moeroris penfet ; abjedionis detrivina
difpenfatio a in iniquitate tolerat, ut ab iniqui-
jfoifencordia täte compelcat. Sed quidiutiùs toleratur, necta-
gtot.im- menabiniquitatecompcfcitur,munus quidem fu-
. ■ Peniæ patientiæ percipit, fed reatus fui vinculis,
Bimuiiitur. exipfo femunere ardiùs adftringit. Nam quia acmenta
non timeat, fed per ha:c manentis gloria locum
quxrat. Has etenim vias lequentiummonftra-
bat oculis V eritas, cum dicebat: Si quis mi hi mini- Jchxn. n.
ftrat, me fequatur. Ad has vias tumentia difcipulo-
rum corda revocabat, cum locum jam gloria: qiia:-
B p. «
VeI.iv.
» . V.
Pecciio; viis
idicepta
poenitenuæ tempora divertit ad culpam, di- rerent, fed ejufdemglotiæiterignorarent dicens.
fttidusm ultimis judex impenfa argumenta miferi- Toteftis bibere calicem , quem ego bibiturus rum s' M „1
cordiæ convertit ad poenam. Hinc namque per 1 Confeffionis quippe illius celfitudinemà dextris l ‘ '
. Paulumdicitur : An ignoras quiapatientiaDeiad finiftrifque quæficrant, fed quanta ad hanc eflet
’ fmitentiamte adducit ? fu autempcundumiduri- itineris anguftia non videbant. Unde & eorum mox
tiam tuam & cor impxnitens, thefaurinas tibi iram oculis imicandus paflionis calix objicitur, utvide-
in die ira . & revelationis jufii judicii Dei. Hinc licet fi ad fublimitatis gaudia ccndcrent, priùs viam
Ifaias ait : tuer centum annorum morietur, & pecca- humilitatis invenirent. Quia igitur confiderare pec-
I tor centum annorum malediSus erit. <1 Ac fi apertè nos c cator vias Dei negligit, fed folis in quibus cavnali-
deterreat, dicens : Vita quidem pueri in longum ter deleaetur intendit, reftè nunc dicitur : Oculi
trahirai-, ut à faffis puerilibus corrigatut : fedfnà enimejus finit in viis illius. Sequitur :
peccati perpetratione nec temporis longinquitate Eievatrfiunt ad modicum, & non fiubfi/knt
compefcirar, hæc îpfavitælonginquitas, quamper lo . Iniquorum gloria cùm plerumquein anno- f „ v t t t
mifericqrdiam accepit, ei ad cumulum malediaio- rum multitudinem tendirar, ab infirmotum men-
niscrcfcit.Undeneceffecft.utcùmnosJiutiùsex- tibus eife Ionga &r quafi ftabilis æflimatut. Sed e,at,'” d “ °-
peftan confpicimus, ipfa prærogatæ pietatis tem- cùm repentinus hanc finis ”> intercipit, brevem pro- dr “ ’ “ d“'
pora quafi damnationis argumenta timeamus, ne culdubio fiiiffc tedarguit : » quoniam finis deter-
ex dementia judicis crefcat fupplicium peccatorisi minans innotefeit, quia quod præterire porait °
& ]|ide quifque enpi a motte poterat, inde graviùs modicum fiiit. Elevantur ergo ad modicum & mil
ad mortem tendat. Quod ldcirco plerumque agi- nimè fubfiftunt : quia eo iplo quo videri alii appe-
tur, quia nequaquam à præfentibus mentis oculus rant, à vera Dei effentia longé per elationem fiunt.
ieparatur. Confiderare namque peccator Redem- Subfiftere etenim nequeunt, quia ab æternæ ef-
toris vias negligit, & i dcirco in fuis itincribus fittë D &ntia: foliditate dividuntur, atque hanc primam
ccilatione yeterafeit. Unde Sc fubditur : ruinam tolerant, quia per privatam gloriamin fe-
Ocul, enim ejus fiunt in viis iUius. metipfis cadunt. Hinc enim per Pfalmiftam dici-
V.'Vias enim luas peccator intuetut, quia fola tu t :Dejecifii eos, cbm aUevarentur:quiaeointrin-
cogitate, lolacernere mtitur, quæfibi ad com- fecùs cortuunt, quo male extrinfecùs furvunt f 71'
moduli! temporale fuffragentur. Hinc etenim Pau- Hanc brevitatem gloriæ temporalis afpiciens“ ite- v
riï n L r 0mneS f i t fiunt quarum, non quajefiu rum dicit : ridi impium fiupbexaltatum & e’lcva- f i ' * ,
ecce non erat.
rc. «ƒ■ . * r L -a- 1 7 J ‘-/'K p s K f f i *r u n vu ow tuycTcxaitaj.
WKm Via namque elan, fupetbia : via raptotis, turn °ficutcedros Lib.mi : tranfivi, &
!§ L " ‘ t ?var.l.aa : via eftlubrici, f concupifcentia carnalis. Hinc iterum ait -.lufiUum adhuc,* dr non erit peccs- i * i.
rn,., Ill vus ergo fuis iniquus quifque oculos deprimit ; tor. Hinc Jacobus dicit : fiu s eft enim vita 1 -iePa ? P
m ,, BBM a v'tus. uc pet hæc ammo fatisfadat i in- vapor eft ad modicum parens. Hinc Propheta brevi- V ' '
■ ■ *' tcnmt- 1/11(16 per Salomonem dicitur : Oculi ftul- tatem gloriæ carnalis penfans, denuntiat dicenstorum
tn ftnihus terra : quia hoc folùm tota cordis Omnis can fenum, & omnis gloria eiusftcut ftos fem. „a
ntentione confpiciunt, per quod adfinem tetreni p Iniquorum quippe potentia feni flori comparamr: ' *
ueiidern perducantur. Nequaquam vero fuæ con- quia nimirum camalif gloria dum niter, cadit ;
1 eratioms obtutum in terra peccator figeret, fi dum apud fe extollitur, repentino intercepta fine
■ Mfs. Germ. Anglic. Norm. Laid. Vmdoc. Src. la i c led. exlibcnt.
1*i poftcr. edit. leg. in tquitate tolerat.
Norm, plerkjue an nefeis,
* V mdoc. duritiam cordis.
Vindoc. ac f i dicat ; vira.
* Vindoc. cogitate & trahere mtitur.
Gemet. confcientia.
* Vindoc. vuicre cupivit.
i .ItaC°rb. Gcrm.Turon Norm. &c. Editi exercebor.
mveftmh1 AnSlic,Notm- Vindoc. &c. anti^uiorcscxcufi. Pofteriorei
* Turon. & i. Laud, amoris exercitatione.
1 Vitiose irrepftrat in edit, confeffionis pro confeffionis, quod legitut
in Corb. Germ, in Laudun. Genu. & aliis mis.
m I- Laud. & Corb. Germ, mtercidit.
n Addidimus finis , ex mlT Norm. Anglic. &c. & ex antiq. excufis;
deerat in edit, recent.
° Ita Vindoc. Norm. & plerique quibus confentiuut vet. ed. In recent.
fuper cedros.
P Duo Laudun. non erat.
5 1. Laud, nofira.
L 1 iii