in Evan^elio Veritas dicit, quod nata fine radici- A gentix luce pollentes, vel defpe&is ceteris in ela-
bus femina orto foie aruerunt: quia videlicet verba done fe erigunt; vel furnma qua: fapiunt poftponentes,
fordidis carnis defideriis inquinantur ; vel
obliti cxlcftium, terrena ambiunt; vel hou rc-
minifccntes quia terra funt, de cognitione cce-
leftium inanker gloriantur. Unde Sc reclè ibifub-
jungitur:
Sternet f i b i nar urn q tta fi lu tum .
2.6. Appellatione quippe auri, in facro cloquio
aliquando divinitatis claricas, aliquando fplendor
fupernx civitatis, aliquando caritas, aliquando ni- i
vitz in corde terrcnorum hominum temporali mo*
jnento virentia, fuperveniente perfeejutionis ardote
ficcantur. Rurfum foie manifeftæ vifionis oftenfio
defignatur, ficut Prophcta Dominum cun&orum
i>ßä. is. s. oculis apparentem denuntiat, dicens : In folc pof
u i t taber>.dcilium f u um . Ac fi diceret : Humanita-
tis affumtæ facramentum in lumine manifeftæ vi-
fionis oftendit. Et ficut eidem#Projphetæ divina
z.Aer.ii.iz. voce per Nathan dicitur : Tufecifti i n abfeondito^ 4
ego 'verb fact am verbum iftud in confpcftu omnis tor gloriæ fccularis, aliquando pulchritudo fanfti-^
jfrael, & in confpettu folis. Quid enim per con- tatis accipitur. Auri cnim nomine ipfa intima divi- 1
fpe&um folis, nifi cognitionem infirmât manifeftæ nitatis claritas defignatur, ficut in Canticorum can-
vifionis? Rurfum folis nomine, fapientium intelle- D ricis fponfi fpccies deferibitur : Caput ejus aurum c
dus exprimitur , ficut in Apocalypfi feriptum eft : optimum. Quia cnim caput Chrifti Deus, nil verb
j%ot. 1<S. I . guartusAngelus cjfudit phialam fuam in folem, & eft in metaliis auro fulgentius, fponfi caput aurum
datum eft illi ajhi afficerc homines & igni. Phia- dicitur ; quia ejus humanitas ex divinitatis fuæ no-
lam videlicet in folem eftundere, eft perfecutionis bis claritate principatur. Rurfum auri nomine
fupplicia viris fapientiæ fplendorc fujgcntibus irro- fplendor fupernæ civitatis accipitur ; ficut hanc
gare : Et datum eft illi ut ajjiceret homines aftu & Johannes fe vidifle teftatur, dicens : Ipfa civitas
igni : quia dum fapientes viri cruciatibus vi&i, c aurum mundum ftmile vitro mundo. Aurum nam- -
male agendi errore tanguntur , illorum exemplo que ex quo ifta civitas conftat, fimile vitro dicitur;
perfuah infirmi quique temporalibus defideriis in- uc Sc per aurum clara, Sc per vitrum perfpicua de-
« ardefeunt. Ruinæ nam que fortium, a augmenta fignecur. Rurfum auri nomine caritas inrimatur, .
præftant perdkionibus innrmorum. Quia folc acu- ficut d Angelum quern fibiloqui idem Johannes
men fapientiæ . defignatur , per comparationem q afpexit, ad mamillas zona aureâ cinctum vidit :
FrAi. i t . i2. quoque à Salomone dicitur -.Sapiens u t f o l p e rm a - quia nimirum fupernorum civium pe&ora diim
’ T' 1 ~ - 1 poenali jam nequaquam timori fubjecta font, atque
à fe viciflim nulla feiflione folvuntur, ex fola
fe caricate conftringunt. Zonam verb auream circa
mamillas habere, eft cun&os mutabilium cogi-
tationum motus per folius jam amoris vincula re-
ftringere. Rurfum auri nomine, nitor gloriæ temporalis
exprimitur , ficut per Prophetam dicitur :
C a l i x aureus Bab y lon . Quid enim Babylonis no- )
mine, nifi hujusmundi gloria defignatur ? Quæ calix
aureus dicitur; quia dum pulchraefle tempo-
ralia oftentat, ftultas mentes e in fuaconcppifcen-
tia debriat, ut fpeciofa temporalia appelant, &
n e t , f tu ltu s . u t lu n a b mutatur. Hoc ergo loco quid
per folis radios, nifi acumina fapientium demon-
ftrantur ? Quia enim multi, qui in fan&a Ecclefia
luce fapientiæ refplendere videbantur , tunc vel
perfuafionibus capti, vel minis territi, vel cruciatibus
fiaßi I Leviathan iftius fedicioni fubjiciuntur,
rctfte dicitur: Sub ip fo eru nt rad ii f o l i s . Ac fi aperce
diceretur : Hi qui intra fan&am Ecclefiam per
acumina fapientiæ quafi radios videbantur lucis
afpergere, Sc per au&oritatem reclitudinis defu-
per refplendere, poteftati Leviathan iftius iniqua
fe operationc fubfternunt : ut non jam rc£ta præ-
dicando defuper luceant, fed ei perverse obfe- Dinvifibilia pulchra contemnant. Hoc aureo calice
quendo famulentur. Solis ergo radii fob ipfo font, prima fponte fiia Eva debriata eft, de qua hiftoria
çùm nonnulli etiam dofti viri fapientiæ fuæ acu- veritatis dicit, quia cùm vetitum lignum concu-
mina non libère agendo foblevant, fed ad veftigia pifeeret, vidit quod effet pulchrum vifo, afpedu-
Leviathan iftius & perverfitate operis, & blandi- que delc&abile & comedit. Aureus ergo Babylon
mento adulationis inclinant : ut intclligcntia, quæ calix eft; quia dum vifom exterioris pulchritudinis
illis ficut fol defuper fuit ex cælefti munere, anti- oftendit, fenfom internæ reblitudinis fobtrahir.
qui hoftis pedibus fobfternatur ex terrelia cupidi- Rurfum auri nomine, fplendor fancticatis accipi-
tatc. Unde & nunc cum quifquc fapientium atque tur, ficut Judaicum populum à fplendore juftieix
doctorum procommodo vel gloria vitæ tempora- ad nequitiæ tenebras commutatum Jeremias delis
per adulationis lapfum terrenis fe poteftatibus plorat dicens: £)uomodo obfeuratum e f t a urum , mu-
pravè agentibus fubjicit, quafi fob veftigiis venien- ta tu s e f t color op tim us ? Sicut enim { foperius dixi-
tis Antichrifti Solis fe radiis fternit. Etvelut cæli£ mus, aurum obfeuratur, quum fubfequentibus ini-
lucem fibi Behemoth humiliât, dum per peftife- quitatum tenebris, jufticiæ p.ulchritudo deferitur.
rum affenfum fapientium mentes calcat. Tories
verb Leviathan iftius pedibus fo radii Solis fob-
dunt, quoties hi qui dodrinx videntur lumine
refplendere, immoderato acumine prava in facro
eloquio fontiunt, pcrverfifque fenfibus ejus fe er-
roribus fubfternunt: quia dum contra fidelia veritatis
prardicamenta fe erigunt, Leviathan iftius ve-
ftigiis falfa fentiendo famulantur. Toties radii Solis
fob ipfo funt, quoties do&i quique, &: intelli-
• Viadoc. argument a. Val-cl. augment* farant.
1 Laudon Ccmct. & diio Germ., mutabitur.
c Germ. Laud.,Gcmct. & pi .auro mundo. Hie locus in edit. Gi-
lot. & Vat ic eft mutilus; legitur enim : Jpfa civitas aurum mundum
fimile vitro dicitur ; ut & pen
d Quern hie Angelum appeliat S. Doftor , Johannes tamquam Fi-
lium uei loquemcm inducic: noli timert; ego fium primus & novijfi-
Color optimus mutatur, quum fplendor innocen-
tiac in feeditatem vertitur culpa:.
Z7. Luti quoque nomine, in facro eloquio ali- 1
quando terrenarum rerum multiplicitas, aliquan- (
dofordidum fapiens iniqua doctrina, g aliquando
deflderii carnalis illecebra defignatur. Per lutum
quippe, terrenarumrcrum multiplicitasfiguratur,
ficut per Habacuc prophetam dicitur : » e i q u i ‘
m u l t ip li c a t non f u a : u fq u c f u o a g g ra va t contra f e
mus; & vivus & fui mortuus, &c. Apoc. i . 17. iS. At Angelum
fuifle in perfona Chrifti loqucntem probanc fuperiora : In medio fi-
ptem candelabrorum aureorum fimilem filio hominis. Veil. 13.
e Tnroh. Germ. Vindoc. Val cl in fui concupifcenti*.
* Lib. 18. n. f3. lib. 10. n. 76. lib. 17. n. 71.
t Gemcc. Sc Corb. Germ, aliquando auttm defiderium carnalis ilh“
d e n fu m lu iu m ? Denfo enim fe Iuto aggrava^, qui A eleemqfynis yacat, propria diftribuit : fed tarnen
per avaritiam terrena multiplicans, peccaci fiii fe
oppreflione coanguftat. Rurfum luti nomine, do-
<ftrina fordidum fapiens defignatur, ficut per eum-
. dem Prophetam Domino dicitur : V iam f e e f t i in
mari e q u i s t u i s , in lu to aqua rum multarum. Ac fi
diceret : Aperuifti iter prædicatoribus tuis inter
do&rinas hujus feculi fordida & terrena fapientes.
Per lutum quoque , defiderium fordidæ’volupta-
. cis exprimitur, ficut Pfalmifta deprecans ait : E r i -
p e me d e lu t o , u t n on in haream. Luto quippe in-
hxrere, eft fordidis defideriis concupifcentiæ cat-
nalis inquinari.
2%. Hoc ergo loco aurum, claritas fanttitatis accipitur
: lutum verb, vel terrenarum rerum ava-
m ririam, vel pravarum conragia dodtrinarum, vel
i fordes carnalium volupcatum nil obftat intelligi.
Quia enim multos Leviathan ifte, qui intra fan-
£lam Ecclefiam fulgore juftitiæ refplendere vide-
bantur, tunc vel terrenarum rerum concupifcen-
tia, vel errantis do&rinæ contagio , vel carnali-
bus fibi voluptatibus fubjicit, aurum fibi procul-
dubio quafi lutum fternit. Aurbm enim quafi lutum
fternerc, eft in quibufdam vitæ munditiam
per illicita defideria conCulcare ; ut hi etiam for-
didis ejus veftigiis ferviant, qui contra ilium priùs
virtutum fplendore rutilabant. Antiquus itaque
hoftis aliis tunc fub fpecie fan£titatis illudit, alios
multis injuftitiis fervit, vel fortaflc linguam in dc-
tra&ionibus b exercet. Et fit plerumque, uc is qui h
mifcricors fuerat, juxta vitæ fuæ tèrminum, rapa-
citatis &: crudelitatis ftimulis inardefcat. Quod
valde jufto judicio agitur, ut &: perdat ante homines
, unde hominibus placuit, qui hoc . unde
Deo difplicuic, Corrigcre numquam curavit. Alius
patientiæ ftudet ; fea dum invidere a liis Sc fer-
varc in corde maliciamnon cavet, ficquandoque
impatiens , qui diu latuit dolens. c Hi itaque S c c
per aliquid aurum font, Sc per aliquid lutum font.
Atqüe hoc aurum quafi lutum fternitur, quando
occultis peccatis exigentibus, etiam virtus quæ
g publice claruetat , diflipatur. Sed operæ pretium
credimus, fi in his vktutem foperni ordinis fubti-
liùs perpendamus.
- 30. Sæpe enim omnipotens Deus occulta quo*- v It. T.
rumdam mala tolerat, ut aperta ebrum bona e-t)cusoccultâ
ledorum fuorumufibus profutura difpenfen Nam S “oiï«,Ut
nonnulli mundum nequaquam funditus deferen- Susc in aPcrto
tes , non perfeveraturi anguftum iter arripiunt,
fed ad quærendam anguftam viam exemplo fuo S^r° nc’
eos qui perfeveraturi font, accendunt. Unde plerumque
contingit, ut ipfum hoc quod bene videntur
viverc, non fibi, fed folis potius elettis vivant,
dum cxemplis fois d ad bene vivendi ftudia d
perfeveraturos alios non perfeveraturi provocant.
autem per foeda vida vitæ çarnalis incercipit. Sed q Sæpe enim quofdam videfflus viam ingredi, ad lo
tunc per hæc apercé graflabitur, nunc autem mul-
torum cordibus occulté dominatur, ficut Paulus
, Apoftolus dicit : TJt revcletur in fuo tempore : nam
rnyfterium jam operatur iniquitatis. Toties igitur
etiam nunc aurum fibi quafi lutum fubjicit, quo-
ties caftitatemfidelium per carnis vitia fternit. Toties
aurum velut lutum calcaj:, quoties fenfom
continentium per immunda defideria diffipat.
Quod tunc tanto vehementius peragit , quanto
fox perditæ libertati commiflus, hoc quod appétit,
y eftrenatiùs perpétrât.
z 9 - Et fortafle quempiam moveat, cur mifericum
propofitum feftinare, quosalii quiaeuntescon-
fpiciunt^ fequuntur ; eumdemque locum paricer
petunt. Sed fit plerumque, ut irruentc aliquo im-
plicationis articulo, poll fe redèant 1 qui præibant ;
Sc hi ad locum perveniant, qui fequebancur. Itâ
nimirum finit qui non perfeveraturi viam fan&itatis
arripiunt.Idcirco enim vkcutis iter e non perventuri <
inchoant, ut cis qui perventuri font, qua gradian-
tur, bftendant. Quorum etiam cafus, utilkate non
modica, elc&orum profeefcibus fervit ; quia illorum
lapfum dum confpiciunt, de fuo ftatu contremif-
cunt ; Sc ruina quæ illos damnat, iftos humiliât.
cors Deus fieri ifta perinkrat : ut Leviathan ifteD Difcunt enim in fuperni adjutorii proteiftione confeu
nunc per fuggeftiones callidas, five tunc per
damnatum ilium quern replet hominem, vel So-
l's ^bi radios, id eft do<ftos quofquc fapientefque
fubjiciat ; vel aurum , hoc eft viros fanftitatis
claritate fulgentes , quafi lutum fibi vitiis coin-
^ W- ^ujnando fubfternat. Sed ^citius refpondemus ,
: “• quia aurum quod pravis ejus perfuafionibus quafi
lutum fterni potueric, aurum ante Dei oculos numquam
fuit. Qui enim feduci quandoque non rever-
furi poflunt, quafi habitam fan£ritatem ante oculos
hominum videntur amittere ; fed cam ante oculos
Uei numquam habuerunt. Sæpe namquc homo
muleis occulte peccatis involvkur, Sc in una aliqua
virtute magnus videtur. Quæ ipfa quoque virtus
fidere , dum plerofque confpiciunt defois viribus
cecidifle. Quando ergo bene agerc videntur repro-
bi, quafi planum iter clectis fequentibus monftrant:
quando verb in lapfum nequitix corruunt, elcctis
poft fe pergentibus quafi cavcndam fnperbix fo-
veam oftendunt. Eat ergo Leviathan ifte , Sc folis
fibi radios fubdat, atque aurum luti more fubjiciat.
Seit omnipotens Deus ad elebtorum fuorum fola-
tium bene uti malo reproborurn, quando hi qui ad
ilium perventuri font, Sc fois ad cum mericis profi-
ciunt, &: fxpein eo quodfuperbe fapiunt, alienis
lapfibus corriguntur. Sed fi hxc Leviathan ifte a<rit
in cis etiam quos claros aliqua virtus oftendit: quid
, de illis fadurus eft, quorum mens vel ex parte aliinanefeens
deficit i quia dum innotefeit hominibus, ^ qua foblevata à terrenis concupifeentiis non eft l
proculdubio laudatur, ejufque laus inhianter ap-
petitur. Unde fit, ut & ipfa virtus ante Dei oculos
Virtus non fit, dum abfeondit quod difplicet, pro-
dit quod placet.Qu^ itaque effe merita apud Deum
poflunr, quando Sc mala occulta font, Sc bona publica
i Plerumque enim", ficut diximus, latct fu-
perbia, Sc caftitas innotefeit : atque ideo oftenfa
mu caftitas circa vitxfinem perditur, quia cooperta
foperbia ufque ad finem incorreda recinetur. Alius
■* ia iid. hie itaque per aliquid aurum quafi lutum fternitur.
f Quos tarnen divinus formo aperte exprimit, dum f
fubjungit:
F e r v e fte r e f a c i e t q u a f i ollam p rofundum mare. fr‘ rI ' **•'
31. Quid per mare, nifi vita fecularium : quid C aput
per profundum , nifi altx Sc abditx eorum cogi- XVT.
rationes exprimuntur ? Quod profundum mare Le- isami Xlr‘ ,
viathan ifte quafi ollam facit rervefccre; quia 111- (ecu ionc ira
mirum conftat, quod perfecutionis extremx tern- ^P|°borum
pore contra cledorum vitam ftudeat animos re- aos.1CCmSaa'
d Turon. bene agendi vel vivendi.
• Laud, non perfeveraturi.
* Pratel. Sc duo Germ, quod tarnen. B B b b iij