no compatituù , qüodcs menti vircutibus nuda- ï
tæ j intervencionis fuæ precibus opitulatur. Super
afllidum quippe compatientes pjangimus ,
quando aliéna damna noftra deputamüs , & cul-
pas dclinquencium, noftris mundare fletibus ni-
timur. Quod videlicet agentes',' plus plerumque
nobis, quàm his., pro quibus agitur, fubvenimus:
a quia a apud intirnum arbitrum &: gratiam cari-
tatis afpirantem-, commiffa quæquc perfiedè di-
luit propria , -qui pure plangit aliéna. Pcrfecù-
. tionis igicur ultimæ fonda Ecclefia t-ribulatione
deprehenfa, reducat ad memoriam pacis tempore
bona quæ geflit, dicens : Flebam quondam
/ïtper eo qui afflitfus erat, & compatiebatur anima
mea paupcri. Quæ interna: lucis eaudia æter-
na defiderans, fed tarnen adhuc dilata , quia
malis exterioribus premitur , fandi viri vocibus
adjungat :
jterf.26. Expeffabam bona, dr venerunt mihi mala: prafiolabar
Itucm, ■ & eruperunt tembrx.
C aput 72.. Fidelis enim populus expedat bona , fed
X X X V I I . naala fufeipit ; præftolatur lucem, & tenebrasin-
Rec. xx-vii. currit: quia per remunerationis gratiam intcrelfe
cicft^uTdo-" jamjamque Angelorum fe gaudiis fperat, & ta-
Joiyctiam rem- men hîc diutius dilatus , manus perfequentium
porepaos, à roierat ; &; qui fe quantocyus æftimat æcernælu-
tionciK'toic- cis retributione perfrui , hîc adhuc compellicur
ramium. perfecutorum fuorum tenebras pati. Quæ videlicet
mala perfequentium minus dplercnt, fi ab in-,
üdelibus adverfariifque confurgerent. Sed eo de-
teriùs mentem elèdorum cruciant , quo ab illis
'veniunt, de quibus bona præfumebant. Unde adhuc
fubdicur:
yerf 27. Jnteriora mea ejferbuerunt. abfque ulla requit.
b Sandæ quippe Ecclefiæ interiors. b effervef-
cere, eft ipfos quoque, quos per amorem fidei
velut vifeera ante geftaverat, in peffecutionis a-
trocitate tolerate. Qui fècreta priùs illius cognof-
centes , quanto fciunt ubi magis doleat, tanto
deteriùj ab afflidione ejus minime quiefeunt.
Quos tarnen & pacis fuæ tempore graviter tolérât
: quia luis prædicationibus eorum mores con-
trarios penlat. Gémit enim , cùm eorum vitam
fibi diflimilem confpicit. De quibus &: aptè fub-
jungitur :
jbîdtm P r x v e n e r u n t me d ie s a fflït t 'to n is .
Vst.«XVI«. Seit namque fanda eledorum Ecclefia, qubd
perfecutione ultima , mala multa palfura fit : fed
hanc afïlidionis liiæ dies præveniunt, quia ma-
lorum vitam intra fe graviter etiam tempore pacis
portât. Nam quamvis diebus ultimis aperta
1 infidelium perfecutio.fequatur ; hanc tarnen &
priufquam apparçat, hi qui in ea verbo tenus-ficelés
fùnt , pravis moribus antccurrunt. Sequi-
tur
yerf. is. CMoerens incedebam, fine furore conjurée ns in
turba clamavi.
C apuT 73* Notandum folHcitè juxta hiftoriam video,
X X X V I I I . quöd fàndus vir, qui paulo fuperiùs dixit : Ele-
Rec. xxviii. <1)aßi me i infcriùs adjungit : cjftoercns incedebam.
norif* culmine Miro enim ordine, uno eodemquc tempore con-
immilitatcm, venire in adibus bonorum folet & foris honor
moetorS S- cu^m'n's , C ^ intus afflidæ moeror humilitatis.
vaut. c Unde fandus quoque vir elevatus rebus &c ho-
noribus, moerens incedebat : quia etfi hune præ-
latum hominibus gloria poteftatis oftenderat ,
•Corb. Germ. Laud. & /Gcrm. apud intimum arbitrer». Val d.
apud mitijflmum arbitrera. In edit. Bafîl. 1J14. annotacum arbitrera in
marginc.
interms tamen moerore fuo fecretum lacrificium
Domino contriti cordis offerebat. Sacrificium quip- ^
pe Deo efi fpiritus contribulatus. Sciunt autem e- ''
ledi quique confideratione intima contra exte-
rioris excellentiæ tentamenta pugnare. Qm fi ad
exteriorem felicitatem fuam cor apponerent, juf-
ti profedo non elfent. Sed quia cor humanum
non poteft de ipfis profperitatibus rerum quantu-
lacumque gloria nullo modo tentari, contra ip-
fam profperitatem fuam fandi viri intrinfecùs di-
micant : non dico ne in elatione , fed ne in ejus
làltemamore fuccumbant. Cui valde fuccubuilfe contn
eft, captivam mentem ejus defideriis fubdidiffe.
Qifis autem terrena fapiens, temporalia ample-dlraictl
dens, beatum Job inter tôt profpera lætum non
1 crederet, cùm ci fuppeteret falus corporis , vita
filiorum, incolumitas fâmiliæ , integritas gre-
guili î Sed quia in his omnibus non gauderet,
ipfe fibi teftis eft , qui ait : cJMoerens incedebam.
Sando enim viro adhuc in hac peregrinatione po- Omntd
fito, omne quod fine vifione Dei abundat, ino-fincDai
pia eft : quia cùm fibi omnia eledi adelfe vident,
gemunt quod omnium audoremnon vident: eif-
que totum hoc minus eft, quia adhuc fpecies unius
deeft : ficque eos foris exaltat gratia fupernæ dif-
penfationis , ut tâmen intus fub difeiplina teneat
moeror magiftræ caritatis. Per quam videlicet dif-
cunt, ut^de his quæ exteriùs accipiunt, apud fe-
r metipfos femper ampliùs humilientur, mentem
S fub jugo teneant difeiplinæ, numquam ex potef-
tatis licentia ad impatientiam erumpant. Unde &c
apte lubjungitur : Sine furore confurgens in turba
clamavi. Sæpe namque feditioforum tumultus ho-
minum , præpofitorum fuorum mentem laceflunt,
fiiique ord-inis limitem inordinatis modbus exce-
dunt.
74. Et plerumque, qui præfunt, nifi in ore cor- Amicip
dis Spiritus fandi freno teneantur , in iratæ re- tan.P®!
tributionis atrocitatem profiliunt ; quantumque
prævalent agere , tantum fibi in fubditis æfti-fupmai
mant licere. Arnica etenim poteftati pene feni-
4per impatientia eft ; eique etiam malæ fubjedæ
imperat ; quia quod ipfa fentit, poteftas exequi-
■ jtur. Sed fandi viri plus fe interiùs patientiæ jugo
fubjiciunt , quàm foris hominibus præfunt i SC
eo veriorem principatum foris exhibent, quo hu-
miliorem Deo intrinfecùs famulatum tçnent : arque
idcirco fæpe plus quofdam tolerant, quo fe
de eis ulcifci ampliùs polfuntj ac ne umquamad
illicita tranfeant, plerumque nolunt pro fe exe-
qui etiam quod licet l fubjedorum ftrepitus fuf-
ferunt, per amorem increpant, quos per manfue-
tudinem portant. Unde nunc redè dicitur : Sine
furore conjurgens in turba clamavi : quia nimirum
boni contra tumultus infolentium clamorem ha-
bent, S>c furorem non habent : quoniam eos,
quos clementer tolerant , docere non celfant.
I Sed hæc , quæ juxta hiftoriam de uno diximus,
juxta allegoriam necelTe eft ut de diverfis. eledis
Ecclefiæ fentiamus. Ipfa quippe in eledis fuis etiam
per profpera incedit moerens : quia nil fibi vere
profperum députât, quoufque bonum, quod fin-
gulariter quærit, appréhendât. Fideles quippe illius
, temporali quidem pace perfruuntur, fed per-
petuo fufpirant*, honorantur, & afflidifunt; quia
plerumque ibi videntur in culmine, ubi cives non
b G crm. Gcmct. & aliivotuft. ejferbefcere.
* Ica cum Corb. G crm; Turon. Gcmct» aliifijuc Normi vet. edit: AC
in recent, legitnr affliffas marrer.
funt.
p U T
f e .
funt. IpG». etiam in turba fine furore confurgit, À confirmât , dicens r in medio nationis prava & phmp. IJt
& clamat : quia .pravorum vitam ftudio redæ æ- perverfie , inter quos lucetis ficut luminaria in
muiationis,, non autem væfania furoris infequitur. mundo , verbum vita continentes. c Hinc per Jo- c
Irafcitur & amat, fævit & tranquilla eft : quate- * hannem Angelus Perga.tni Ecclefiæ atteftatur ,
nus infirmos fuos corrigat ex æmulatione, foveat dicens : Scio ubi habitas, , ubi fide s efi fatana, Apot. 2. t3.
& te ne s nomen meum , & non negafii fidem me am.
Beatus igitur Job ut oftendat cujus fortitudinis
fuerit, infinuet cum quibus v ixit, dicens : Fra-
ter fu i draconum, dr Jbcius firuthionum. ^ Qui a mi- 4
nus effet quod ipfe bona ageret, nifi Ôc ad bo-
nitatis fuæ cumulum ab aliis mala tolefaret. Se-
quitur : ,
tem ftruthionum appellatione intelligi, nifi Hmu-ß Cutis mea denigrata efi. fiuper me , & ojfd mea yerf3»:
latores fblent, ? Struthio etenim ’ pemias habet, 6c arueruntpra caumate.
. 77. Hæc juxta hiftoriam penfare negligimus, C a p u t
quia videlicet fermonis virtus patet c ex poena x L
pafïionis. Sed quia f ut fæpe jam diximus, pie- Rec.xxx. "
rumque beams Job fie narrat gefta , f ut geren- Propter infir-
da prænuntiet ; bene hoc fàndæ Ecclefiæ voci- for^zdî fui"*
bus congruit , quæ dolorem perfecutionis ultimæ igneadumn-
ë in infimes graviter fentit. Cumque ab ilia alii
pereunt, valentiores quique moerore cruciantur. g
Exterior quippe caufa ejus, eft terrena difpenfa-
tio, interior verè cura cæleftis. Cutis ergo nomine
, infirmi fignantur , qui nunc in ea exteriori
utilitati deferviunt. Per offa verb fortes ejus ficx
pietate. Sequitur:
Frater fui draconum, & focius firuthionum.
7Ï- QÜid draconum nomine, nifi malitioforum
hoininum vita fignatur ? De quibus &: per Prophc-
tam dicitur : Traxerunt ventum quafidracones. Per-
verfi etenim quique ventum quafi dracones trail
unt , cùm malitiosâ fuperbiâ inflantur. Qui auvolatum
non habet : quia fimulatores Quique
fpeciem fandicatis habent, fed virtutem fandi-
tatis non habent. Vifio quippe eos bonæ adio-
nis decorat, fed à terra minimè penna virtutis
levât. Eledus itaque fandæ Ecclefiæ populus,
quia pacis fuæ tempore intra fe quofdam mali-
tiofos ac fimulatores patitur , dicat : Frater fui
draconum , & ficius firuthionum. Quod beati quoque
Job vocibus fpecialiter congruit, qui ad çul-
men magnæ forticudinis , bonus inter malos fuit.
Nullus quippe perfedus eft , qui inter proximo-
rum mala patiens non eft. Qui enim æquanimi-
teu aliéna mala non tolérât, ipfe fibi per impatien- ^ gurati funt, in quibus corporis illius cota compa-
l tiam teftis e ft, a quia à boni plenitudine longé di- go folidatur. Quia igicur aut provocati muneri-
a ftac. Abel quippe effe renuit, quem Caïn malitia
. non exercer.
1. 76. Sic in tritura areæ grana fub paleis pre-
muntur, fie flores inter fpinas prodeunt, &: rofa
qu^Tedolet, crefirit cum fpinaquje pun git. Duos
. namque:filios habuit primus homo, fed unus ele-
dus alter reprobus fuit. Tres quoque filios Noe
area continuit, fed duobus in humilitate perfif-
tencibus , unus ad patris irrifionem ruit. Duos A-
braham filios habuit, fed unus innocens , alius
verb fratris perfecutor fuit. Duos quoque Ifaac
filios habuit, unus in humilitate fervatus , alter
bus , aut perfecutionibus afflidi , multi in ea ab
ftatu fidei,infirmi cadunt, eamque ipfi poftquam
ceciderunt, perfequuntur ; quid aliud , quàm cutis
fuæ nigredinem patitur, ut in ipfis poftmodum
foeda appareat, in quibus priùs pulcra videbatur ?
Dum enim h i, qui priùs exteriora bene difpenfa-
re confueverant, contra eledos Dei poftmodum
fæviunt, quafi cutis Ecclefiæ anteadæ juftitiæ co-
lorem perdidit, quæ ad nigredinem iniquitatis
venir. Quod Jeremias etiam fub præcipui metalli
fpecie déplorât, dicens : Jpupmodo obfiuratum éfiThren..
aurum , mutatus efi color optimus ? Perverfi ergo
verb & priufquam nafeeretur , reprobatus eft. D dum ab ejus facramencis exeunt, plerumque in-
Duodecim Jacob filios .genuit, fed ex his unus
per innqcentiam venditus , ceteri verb per mali-
tiam venditores fratris fuerunt. Duodecim quo-
que Apoftoli in fanda Ecclefia funt e led i, fed
ne improbati remanerent, unus eis admixtus eft.,
qui eos perfequens probaret. Sic namque jufto
peccator cum malitia jungitur , ficut in forna-
ce auro palea cum igne fociatur , ut quo ardet
palea , purgetur aurum. Hi ergo veraciter boni
funt, qui in bonitate perfiftere etiam inter mater
reprobos locum honoris, fumunt, ut ipfi contra
fandam Ecclefiam ex audoritate fæviant, qui
hanc atrociùs quafi feiendo contemnunt. Unde &
cum diceret : Cutis mea denigrata 'eft ; addidit,
fiupêr me ; quia hps, quos. priùs ad decorem jufti-'
tiæ quafi candidos habuit, poft deteriùsnigtos por-
tat. Sed cùm cutis ad nigredinem vertitur, fortes
qui in ilia funt, zelo fidei contabefcunt. Unde apte
fubjungit,: Et ojfa mea arueruntpra caumate. Sic
., , namque & priori tempore os fortiffimum fandæ
los pofiunt. Hinc etiam fponfi voce fandæ Ec- Ecclefiæ quadam ariditate tædii Paulus æftuabat,
clefiæ dicitur : Sicut lilium inter fpinas , fie ami- cùm quibufdam cadcntibus diceret s J^uis infir- a.ctr.n.29.
ca mea inter filias. Hinc ad Ezechielem Domi- _ matur, & ego non infirmor? quis fcandali^atury &
nus dicit : Fili hominis , increduli dr fitbverfires ^
fint tecum, dr cum fiorpionibus habitas. Hinc Petrus
vitam bcati Lot glorificat, dicens : Etjufi
5 tum Lot, opprejfum a nefindorumb injuria conver-
fitione eripuit. Afpedu enim & auditu juftus e-
rat, habitans apud eos, qui de die in diem ani-
mam jufti iniquis operibus cruciabant. Hinc Paulus
difcipulorum vitam glorificat, glorificando
* Vindoc. e/uia ab omni plenitudine Lens diflat. Germ, quia ab omni
plfmmdme long) diflat.
lta Norm- Bellöv. Corb. Germ. Laud. & Val-cl. In Vind. im-
conv. Editi cum Germ, injufta converfatione.
1 R:ec; ed. hincjohannet per Akgelum Pergami Ecclefu. In mff. Tu-
- .B d . ° v. Laud. Corb. Germ. Germ. &c. non, per angelum Johannes,
led .angrlus per Johannen loquitur: idque&cro textui 6c rationi
°iagis contfruir+ ■' * Tom. H
non uror ? Cutis ergo denigratur, & ofïa præ
caumate arefeunt : quia dum infirmi ad iniquita-
tem profiliunt, fortes quique zelifui igne cruciantur.
Sequitur:
Verf a eftin luftum cithara mea, dr organum meum yerf. su
in vocem flentium.
78. Quia organum per fiftulas, & cithara per C a p u t
chordas lonat : poteft per citharam reda opera- X L L
V e t . xxx.;
a PIériqufe Norm, quia minus effent bona , que. ipfe ageret. R* c. x x x .
4 Turon. experfona pafftonis.
f Giloc. 6c plur.ed. ut gerendo. In Guffanv. legirar pronunciet, quod
mendum typographicum elle cenièrefnus, ni(i in vet. Pant & Bafil.
etiam occurreret. M(f. verô miro confenfu habent prtmnciet, 6c
ira legendum fermonis fériés probat.
> Laud, in infimis, fed raendosc. Hîc 5 . Greg, opponic infirmes,
fortibus.
V «