Commotus
Deus qui intcfc
ïiicur admiffum. Fruftra enim percuflfus eft , cüi A jaculis d ejiciens abfcondit, ^ ' d
-çulpa nulla reciditur* Sc non fruftra percuffus Quid eft autémhoc, quodad fatan dicitur \A- Vet/i i i .
eft, cui vircutis meritum cumulatur. nimam idins fervafQüo enim pafto ille cuftodit,
§j§ Sed quid eft quod dicitur : Commovifti me ad- qui cuftodita Temper irrumpere appétit ? Sed Ter- quod irrumpe-«
versus *««?Numquid Tarant verbisVeritas accen- vare fatan dicitur, irrumpere non audere : ficut è reuonfinitm,
ditur ut infubdicorum fuorum cruciaribus infti- contrario Patrem inoratione poftulamus, dicentes : .
'oeturîQüi.shæcdeDeofenferit,quæreâ:o etiarn Ne nos inducas intentationem. Neque enim in ten- Matth.<s.13;
Êominemdigna’perpendit ? Sed quia nos ferire nifi tationem Dominus inducit, qui Temper à tenta-
■ commori neTcimus, ipfa divina percuflio comtno- tione Tubditos miTericorditer protegit : Ted tarnen
* v ! : ij.vi?-' in tentatipnem quafi ejus-inducere eft, à tentationis
nosillecebranonmunire. Et tune nos in tentationis
laqueum non inducit, cùm tentari nos ultra quàm
poffurîms, non pcrmittit.Sicut ergo Deus inducere
nos in tentationem dicitur, fi nos ab adverfario intio
vocatur: &. ad noftra verba divina voce defeen-
ditur, ut cjus faiftum ab homine utcumque capia-
tur. Ilia enim vis, quæ abTque neccflitate omnia
creavit, & a fine defpe&u omnibus præfidet, Sc fine
labore cunfta Tuftentat, &: fine occupatione regit,
ctiam fine commorione corrigit : ficque huma- g duci patiatur: ita adverfarius Tervare animam diyerfi
+ ô-s.
nas mentes ad ea quæ voluerit, flagellis format,
ut in diverfitatis umbram à fuæ incommutabili-
tatis luce non tranfeat. Sequitur;
Refp on dens fatan, ait : Feilem pro pelle ,& cuncta
qua habet homo,dabit pro anima fia : alioquin mit-
C ap. IV .
Deus finit dia-,
bolum contra
lànftos bellum
xedincegrare
élus obmu-
«elcat.
citur, cum liane tentando fuperare prohibetur.
Egrejfus igiturfatan a facie Domini. Quomodo Ta- yerp, 7,
tan a facie Domini exeat, ea jam qiuefuperiüs Tunt
di£la, manifeftant. Sequitur:
Percufsit Job ulcere pefsimo, a planta pedis ufque ibid,
te manum tu am, dr lange os ejus dr carncm, dr tunc adverticem ejus.
ividebis quod in faciem benedical tibi. 8. Dudbus Temper modis flagella pènfanda funt: C a p . VI.
•J. Antiquus hoftis ex rebus exterioribus colligit, ut fcilicet perpendantur, aut qualia (int, aut quan- Oo coiPdft>b
quod beato yiro admentis crimen infligit. Peifeni ca. Nam fepe multa ex qualitace, fepegravia ex
enim pro pelle dari afleric: quia fepe dum venire quantitate levigantur: fi videlicet cum multa funt, nima nikil va-
iclum contra faciem cerninms, manum palpebris^- non fmt gravia; cum veto gravia,non fint multa.üt «t a gloria,
opponimus, ut ab iflu oeülos defendamuss Sc cor- igituroftendatur,quomodo per afperitatem flageili
pusvulncriobjicimus, ne in corpore teneriorivul- adverfarius contra fanctum virum non folum per
frbi.s.
C ap. V.
R a c . r n .
i àdverlaiii
Job
fic traditur, ui
inadjutoris
manu femper
xetincatur.
nequitiam qualitatis, fed etiam per pondus quan-
titatis exarfit: ad demonftrandam qualiratem dici-
tur: Percufsit eumc ulcere pefiimo: ad infinuandam e
verb quantitatem fübjungicur:y/ planta pedis ttfque
adverticem: ut nimirum nihil in mente vacet a gloria
, in cujus corpore nil vacat ä peena. Scquitur:
^uiteßa faniem radebat >fidens in fierquilinio. v»rp. s.
9. Unde tefta, nifiexluto conficitur; quid verb C ap. VII.
eftfanies corporis, niii lutum? Saniem ergo rade- ^0Ebct'cftV^
re tefta perhibetur, ac fi aperte diepretur: Luto mem corporis
nedicat tibi. Superius dixeraZx Tange cuntta qua ^tergebatlutum.Penfabatquippevir fanctiis, unde radens,nos dod
poßidet, & tune videbis quod in faciem benedicat fumtumfueratquodgeftabat, & fragmento vafis ^eftamus
tibi. Nuncquafi prioris propofitionis oblitus, fra- fiftilis confra£tum vas fictile radebat. Quo fa£to.cito contcten-
dtus de alfis alia poftulat. Quod tarnen reifte divi- patenter oftenditur, corffesCuum quomodo Tibi fa- dum*
na difpenfatione permittitur: quarenus altercator num Tubdidit,quod& percufium fic. defpiciens cu-
impudens vel fiepe viiftus obmutefeat. Sequitur; ravit: quam ille mollitiem Tana: fua: carni concefific,
qui non veftem, non digicos, Ted teftam etiam
yulneribus admovit. Tefta ergo radebat Tanieni ;
ut TemetipTum & in fragmento confiderans, etiam
de exterfione vulneris Tumeret curam mentis.
10. Quiavero fiepe per eaqux circa corpus Tunt, Vet. iv;
animus inflatur :& per hoc quod.erga nos-, agitur , fnftcrquilinio
Job defereret in manu tanti adverfarii, homo quid fragilitas noftri corporis ab oculis cordis amovetur, coTpusb^eld*
eilet ? In ipla erco juftitia permiflionis mifeetur £ (ficut nonnulli fieculares cumtemporalibus digni- ftercus futuy
quxdam libra pietatis: quatenus in uno eodemque tatibus fulciuntur, dum locis altioribus prxfident, rum“
" dum multorum obfequiafibi Tuppetcread Votum
vident, fragilitatemfuam intueri negligunt, & vas
3uod geftant fiiftile, quam fit velociter conteren-
um,oblivifcentes omni modo non attendunt) beams
Job ut confiderationem fragilitatis fuse etiam
ex circumftantibus traherpt, & ante oculos fuos
vim Tux deTpedionis augeret;f non quolibet in ter- $
ra, q u x pene ubiqne munda reperitur, Ted in fter-
quiiinio fedill'e deferibitur. In fterquilinio ponebat
corpus, ut ex terra Tumta q u x elfet carnis Tubftan-
tia,bene proficiens perpenderet animus. In fterquilinio
ponebat corpus ut etiam ex locifoetore capeneremur.
Satan ergo hæc b conTuetè fieri feiens,
dicit : Peilern pro pelle, & c un Et a qua habet homo, da-
bit pro animafua. Ac fi aperte dicat: Idcirco Job
cot extra Te flagella æquanimiter parieur, quia pa-
A'ec, ne ipfe feriatur. Cura ergo carnis eft, quod
damno alfeiftuum carnalium mocus non eft : quia
dum fibimetipfimetuit, minus Tuorum percuflio-
nes Tentit. Unde & mox ejuscarnem feriendam
poftulat, dicens; Mitte manum tu am, & tange os
ejus dr carnem, & tunc videbis quod in faciem be-
Dixit ergo Dominus ad fatan : Ecce in manu tua
eft, verumtamen .animam ill: us ferva.
6. Ecce iterum permiflioncm verberis comita-
tur cuftodia protecrionis, & eleiftum Tuum divina
difpenfatiocuftodiendo defer it , deferendo cufto-
dit: alia illius prodit, alia protegit. Si enim totum
certamine & Tervus humiiis ex oppreffione proficiat,
&: hollis luperbiens ex permilfione Tuccum-
bat. Manui itaque adverfarii fandus vir traditur,
Ted tarnen in intimis adjutoris lui manu retinetur.
De iilis quippe ovibus fuit, de quibus in Evangelio
Joban. io. zs. ipla. Veritas dicit : Non rapiet eas quifquam de manu
mea : & tarnen expetenti hoftt dicitur : Ecce in manu
tua eft. Ifdem ergo in manu Dei, ifdem in manu
eft diaboli. Nam dicens : In manu tua eft-, chm pro-
tmus adjungit : Verumtamen animam illius ferva ;
patenter pius adjutor innotuit ; quia tenuit quem
conccflit, &■ dando non dedit, quem adverfarii fui
* Ita omnes mff. noflri & vet. edit. Parif. & Bafil. InnonnuIIiscditis,
O’ (inf defectu. Prior leftio eft optima, fignificatque Deum( cunfta fua
^rovidentia gubcmarc, nc vilioribus qiiid'em encibus deipeftis.
b Nonhulu', confulte fieri.
* Ita Rem. Rcmig- Compcnd. Corb. Germ, a fecunda manu & vet.
ed. At Coe. Giloc alixque fcq. cd. habent ol/lilutfactus,
* -Solus Guff, jaculis objiciens.
* Corb. Germ, hie & fiipra vulnerc.
f Omnes excufi non quolibet in terra, contra mjT teftimonium.
7 7 L ib e r I I I . in C a p u t II. B e a d Job. 78
ret, quod feftine corpus ad feetorem rediret. A Beatum enim Job inter tot rerum damna, inrertot
11. Sed ecce cuin beams Job tot rerum damna
rVsandomm fuftinet, a tot funeribus pignerum perculTus dolet,
tot vulnera tolerat; dum decurrenrem Taniem tefta
radit, dum per.putredinem defluens in fterquili-
nio refidet; intueri liber quid eft, quod omnipo-
tens Deus quos fibi tam caros in arternum confpicit,
tarn vehementer quafi delpiciens alfligit. Ecce au-
tem dum beati Job vulnera cruciacufque confide-
ro,repente mentis oculos ad Joannem reduco,&
non fine gravilfima admiratione perpendo, quod
ille prophetic Tpiritu intra matris uterum impletuSj
I ligendum qux
ipfis merces,
I quxiniquis
pcena Li refer vcpcrCulfionum
vulnera, quafi in quadam virtutum
arce ftarc inviiftum vidit. In alto quippe mentem Quærit muîic-
fixerat : & idcirco hanc hoftiles infidiæ hrumpere i^^cuam3'
non valebant.Quæritur ergo ab adverfario in hanc cor joh afecn-
arcem munitiflimam quibus gradibus afeendatur.
Vicina eft autem viro mulier atque d fubjuneba. a
Cor igitur mulieris tenuit, &: quafifealam, qua ad
cor viri afeendere potuiflet, invenit. Occupavit a-
nimumconjugis, fealam mariti. Sed nihil hacarte
prævaluit : quia fanctus vir fubjedam fibi mulie-
rem, & non præpolitam attendit ; & re&a c loquens e
atque, ut ita dixerim, priufquam nafeeretur, re- docuit, quam Terpens, ut perverfa loqueretur, in-
natus : ille amicus fponli, ille, quo inter natos mu- g ftigavit. Dignum quippe erat, ut fluxam mentem
lierum major nemo furrexit : ille fic propheta, ut
plus etiam quàm propheta, ab iniquisin carcerem
mittitur, & pro puellæ faltatu, capite truncatur,
& vir tantæ feveritatis pro t;ifu turpium moritur.
Numquidnam credimus aliquid fuilfe , quod in
ejus vira ilia fic dclpefta morstergeret ? Sed quan-
do ille vel in cibo peccavit, qui locuftas folummo-
do &L mel filveftre comedit? Quid Deo vel de qua-
lirate fui tegminis deliquit, qui camelorum pilis
corpus operuit ? Quid de converlàtione fua offen-
dere potuit, qui de eremo non receflit ? Quid ilium
loquacicatis reatuspolluic, qui disjundus longé ab
hominibus fuit î Quando ilium vel filentii culpa
virilis cenfura reftringeret; cùm profe£tb& de ip-
fo primo lapfu humani generis f nolfet, quod do- f
cere mulier recta nefeiret. Unde bene per Pau-
lumi dicitur : Docere autem mulieri non permitto : z. rit.
quia nimirum aliquando cùm docuit, à fapientiæ
æternitate feparavit. Antiquus itaque hoftisab A-
dam in fterquilinio g perdldit, qui Adam in para- g
difo fiiperavit : atque adjucricem fuain mulierem
dum ad verba malæ perfuaûonis âccendit, ad do-
fitrinam fandæ erudicionis mifit : & quæ excitata
fuerat utperderet,eruditaeftneperiret. .Sic fic à
noftrisviris forribus hoftis percuritur, ut fiiaeie-
tiamtelarapiantur.Unde enimfe exaggeraré æftiat
tier it, qui ad fe venientes tarn vehementer incre- ç mat dolorem vulneris , inde h eis contra femeti-
Matth.3. 7. pavit, dicens: Genimina viperarum, quis demon- pfiimfuggeritarmavirtutis.
ftravit vobis fugere a ventura ira ? Quid eft ergo,
quod Job Dei teftimonio præfertur : &: tarnen pla-
gis ufque ad fterquilinium fterniturîQuid eft,quod
Johannes Dei voce laudatur, Sc tarnen pro temu-
lenti verbis b in faltationis præmium moritur ï Quid
eft, quod omnipotens Deus fic vehementer in hoc
fæçulo defpicit, quos ficfublimiter ante fæcula e-
legit : nifi hoc, quod pietari fidelium patet, quo-
niam idcirco fic eos premit in infÿriis, quia videt
quomodo remuneret in fummis ; Sc foras ufque ad
defpe&a dejicit, quia intus ufque ad ineompre-
13. Ex verbis autem male perfuadentis conjugis ex verb« <Ha-
vigilanter debemus afpicere, quod antiquus ad- b°'uns0^“ ^s
verfarius non folum per femefiipfum, fed pet eos j^rcnc’ nos"
etiam qui nobis adherent, ftatum fatagit noftra: temat.
mentis inclinare. Cum enim cor noftrum fua per-
fuafionenonfubruit, ad hoc nimirum per linguas
adhierentium repit. Hinc enim fcriptiim eft: A ft- Eccli. 32. zs.
liis tuis cave, dr a. domefticis tuis attende. Hinc per
Prophetam dicitur: JJnufquifque fe a proximo fuojer. p. 4.
cujlodiat, dr in omni fratre fuonon habeat ftduciam.
Hinc rurfum feriptum eft: Inimici hontinis domef- Matth. 10.3<r:
henfibiliaperducit?Hinc ergo unufquifque colli- &tici ejus. Callidus namque adverfatius, cumàbogat,
quid illic fint palfuri quos reprobat, fi hie fic
cruciat quos amat: aut quomodo ferientur qui in
judicio arguendi funt, fi fic eorumvitapremitur ,
qui ipfo judice tefte laudantur. Sequitur:
I I : Dixit autem illi uxor fua: Adhuc permanes infim- Verf. p. J , 1 •' plic Hate tua ? Bene die Deo, & morere.
11. Antiquus hoftis humanum genus duobus mo-
C ap.VIII. flis tentare confueyit;u£ videlicet corda ftanrium
Taicat Labo- aut tribulationibus frangat, aut perfuafionibus
lus ftantes aut molliat. In utrifque ergo contra bearum Job fe ve-
j.ribuiacionibus hementerexercuit. cNam priüs patrifamilias intu-
jwrfuafionfbus lit damna rerum, orbavic patrem morte filiorum,
i^oiiire. percuflit incolumem putredine vulnerum.Sed quia
c putrefeentem foras , fanum adhuc interius ftare
nomm cordibus repelli fe confpicit, eos qui ab illis
vatde diliguntur , exquirit ; Sc per eorum verba
blandiens loquitur, qui plus ceteris amantur : ut
dum vis amori$ cor perforât, facile perfuafionis
ejus gladius ad intimæ re£ritudinis munimina ir-
rumpat. Poft damna igitur rerum, poft funéra pi-
gnorum, poft vulnera fciffurafque membrorum,
antiquus hoftis linguam movit uxoris.
14 . Et notandum, quo tempore viri mentem ftu- in ferie tenta-
duit virulento fermone corrumpere. Verba enim "^an/s°ini.
poft vulnera intulit : ut- nimirum cùm vis dolor is in- mid. -
gravefeeret, facile perfiiafionis fuggeftio perverfa
prævaleret. Sed fi ipfum fubtiliter tentationis Vst.
ejus ordinem perpendimus, qua calliditate fæviat,
confpexit ; Sc quern exteriùs nudum reddidit, hunc £ invenimus.Movit namque prius damnafubftanriæ,
interius ditiorem fieri per exhibitamlaudem con-
ditoris invidit: callidè cogitans penfat, quod contra
fe arhleta Dei unde premitur, inde fublevatur,
viftufque ad fubtilia tentandi argumenta converti-
tur. Nam antiqua: artis infidias repetit: Sc quia feit
quomodo Adamdecipi foleat, adEvam recurrit.
quæ Sc extra naturam profe£tb effent, Sc extra corpus.
Subtraxit filios, quod jam quidem extra naturam
non effet, fed- tamen adhuc aliquatenus extra
proprium corpus. Ad extremum percuflit Sc
corpus. Sed quia vulneribus carnis ad mentis vul-
-nuspervenirenon valuit, etiam conjunftæ mulie-
* Ebroïc. tot vulneribus pignerum.
b Ita penc omnes mff. Quidam edit!, infaltatricis premium.
* Duo Rem. nam qui prises.
a I ta omnes mff. Cotb. Germ, non fubjefta, utlcgitur in edit is. Paulo
poft tamen Iegimus, fanftus vir fubjectam fibi mulierem See. Sc ità
in omnib. mff. habetur.
* Plurimi, Ó' reHa loqui docuit.
f Vera leftio ex omnibus mff. confirmât» ; in nonnullis editis pro
tiojfet legitur meet, in aliis decet.
t Hie variant mff. antiq. Rem. cum Cork Gerib. habet ; antiquus
itaque hoftis ab'Adam in fterqmtiruoperdidil: quam leftionem ampleftj-
mur poft vet. ed. Parif ius Rem. omnes Remig.Vmdoc. Norman. Val-
cl. &C-. antiquus itaque hoftis Adaminfterquilinio ferdidit. Ita vet. e i r .
Bafil. i 1 ,
h Mendosè in vet edit. Parif. & Bafil. & ceteris, mdeei. Ad vtrot
fortes de quibus fiipra aftum eft refertur, indfeil contra femelipfuTO ( Satan
) fuggerit arma viftutiu