sys. if. 4.
menti patri-
‘bus nobis palatum
conri-
**•?• 4-M,
16. Cùm û
Lege.
1636 San£H Gregorii in Evangeliâ i6^j
Unde &c Pfalmifta dicit : In fiole pofiuit tabernacu- A eft a&ionum fecularium lucris inhiare. Quia enim etl-art
lum fit um , & iffie tamquam fponfus procédé ns de alius intentus labori tcrrcno, alius verb mundihu- T«mur.
tbalamo fiuo. Tamquam Iponius quippe de thala- jus a&ionibus deditus , myfterium incarnationis
rao fuo proceflît, quia ad conjungendam fibi Ec- Dominicx pcnfare , & fecundùm illud vive-
•clefiam incarnatus Deus de incorrupco utero Vir- re diflimulat, quafi ad villam vel negotium per-
ginis exivit; Mifit ergo fervos fuosut ad iftasnu- gens, venire ad regis nuptias reculât. Et plèrum-
ptias amicos invitarent. Mifit femel, mifit iterum ; que, quod eft gravius, nonnulli vocantis gratiam
qqia incarnationis Dominic* prxdicatores, Sc priùs non folùm refpuunt, fed etiam perfequuntur. Un-
Prophetas, 6c poftmodum Apoftolos fecit. Bis ita- de & fubditur : Reliqui verb tenuerunt fervos ejus,
que fervos ad invitandum mifit : quia incarnatio- dr contumeliis affettos occiderunt. Sed rex (fia cognof-
nem Ünigeniti & per Prophctas dixit futuram, & cens, mifiis exercitibus fuis, perdidit homicidas il-
per Apoftolos nuntiavit fa&am. Sed quia hi qui los, & civitatem illorum fiuccendit. Homicidas per- idcoinan«
priùs invitati funt, adnuptiarum convivium veni- B dit ; quia perfequentes interimit. Civitatem eo- * C0.rP?K
re noluerunt, in fecunda invitatione jam dicitur : rum igni mccenditj quia illorum non folùm anima:,
fed ôc caro quoque in qua habitaverant, x - di*. PUm'
ternâ gehennx flammâ cruciatur. Miiïïs verb e-
xercitibus extinxifle homicidas dicitur } quia in
hominibus omne judicium per Angelos exhibetur.
Quid nam que funt ilia Angelorum agmina, nifi
exercitus Regis*noftri? Unde & idem rex Dominus
Sabaoth dicitur. "S abaoth quippe c exercituum <t
interpretatur. Ad perdendos ergo adverfarios fiios
exercitum mittit ; quia nimirum vindi&am Dominus
per Angelos exercet. Cujus vindi&æ potentiam
tune noftri patres audiebant, nos autem jam ccr-
Ecce prandium meum paravi , tauri tnei dr altilia
occifa funt, dr ornnia parata.
4. Quid in tauris vel altilibus, fratres cariflimi,
nifi novi ac veteris Tcftamenti Patres accipimus ?
Quia cnim vulgo loquor, etiam ipfa me necefle eft
verba Evangelie* lcchonis explanarc. Altilia enim
faginata dicimus : ab eo enim quod eft alere, altilia
quafi alitilia vocamus. Cùm verb in Lege feri-
ptum fit : Diliges amicum tuum , dr odio habebis
inimicum tuum : accepta tune juftis licentia fue-
rat, ut Dei fuofque adverfarios quanta poflent vir-
tute comprimèrent, eofque ajure gladii ferirent. ç nimus. Ubi fimtenim fuperbi illi Marty rum per-
Quod in novo proculdubio Teftamento compef-
citur, cùm per fcmetipfam Veritas prxdicat, di-
. cens : Diligite inimicos veftros , benefacite his qui
oderunt vos. b Qui ergo per tauros, nifi Patres
Teftamenti veteris fignificantur ? Nam dum c ex
permilfione Legis acceperant quatenus adverfarios
fiios odii retributione percutèrent, ut ita
dicam , quid aliud quàm tauri erant,' qui ini-
micôs fuos virtutis - corpore* cornu feriebant ?
Quid verö per altilia, nifi Patres Teftamentino-
vi fîgurantur ? Qui dum gratiam pinguedinis interna:
percipiunt, à terrenis d defideriis enitentes, ad
fublimia contemplationis fu* pennis fiiblevantur.
fecutores ? Ubi illi qui contra Conditorem fuum
cervicem cordis erexerant; & de hujus mundi gloria
f mortifera tumebant ? Ecce jam mors Marty-
rum floret in fide viventium, & hi qui contra il- £
los de crudelitatc fua gloriati funt, nequaquam ad
memoriam noftram veniunt vel in numéro mor-
tuorum. Rebus ergo cognofcimus, quod in para-
bolis audimus.
6. Sed is qui invitantemfe contemni confpicit, hîs re/efl;*
regis filii fui nuptias vacuas non habebit. Ad alios a,ii fubi[>-
mittit : quia etfi apud aliquos laborat, quandoque trant'
tarnen fermo Dei inventurus eft ubi requiefeat.
. . . . Unde & fubditur : Tune ait fervis fuis : Nuptia
In imo quippe cogitationem ponere, quid eft aliud j^quidem parata funt, fed qui invitati erant., non fu t-
quàm qua:dam ariditas mentis ? Qui autem intel- u runt digni. Ite ergo ad exitus viarum, drquofeum-
le&u cxleftium, jam per fan&a defiHeria de fuper- que inveneritis, vocate ad nuptias. Si in Scriptura 0
nis dele&ationis intim* cibo pafeuntur, quafi lar- lacra vias adionesaccipimus, exirus viarum intel-
giori alimento pinguefeunt. Hac enim pinguedi- ligimus defedus adionum : quia illi plcrumque fané
faginari Propheta concupierat, cùm dicebat : cilè ad Deum veniunt, quos in terrenis adibus
pf*l. si. 6. Sicut adipe & pinguedine repieatur anima mea. prolpera nulla comitantur. Sequitur : Et egrefii
Quia ergo pr*dicatores Dominicæ incarnationis fervi ejus in viasy congregaverunt omne s qtios inmifli,
perfécutionem ab infidelibus, & priùs Pro- venerunt, malos dp bonos , dp impleta funt nuptia
phetæ , & poftmodum fand! Apoftolipertulerunt, difeumbentium. *
invitatis & venire nolentibùs dicitur : Tauri met 7. Ecce jam ipfa qualitate convivantium aper- in Ecdcfia
■ g- altilia occifa funt, dp ornnia parata. Ac fi aper- te oftenditur , quia per has regis nuptias præfens boni malts ac
tiùs dicatur : Patrum præccdcntium mortes afpi- Ecclefia defignatur, in qua cum bonis & mali concite,
&r remédia vit* veftr* cogitate. Notandum veniunt. Permixta quippe eft diverfitate filiorum :
verb quod in priori invitatione nil de tauris & al- quia fie omnes ad fidem générât, ut tarnen omnes
tilibus dicitur, in fecunda autem jam tauri &alci- per immutationem vit* ad libertatem fpiritalis
• lia madata elfe memorantur : quia omnipotens E grati* culpis exigentibus non perducat. Quouf-
Deus cum verba ejus audirc nolumus, adjungit que namque hîc vivimus , necefle eft g ut viam g
pr*fentis fcculi permixti pergamus. Tune autem
difeernimur, cùm pervenimus. Borfi enim foli nu£
quam funt, nifi in cælo : & mali foli nufquam funt,
nifi in inferno. H * c autem vita qu* inter c*lum 2t. a. *.c. "
&.infernumfita eft, ficut in medio fubfiftit ita H*ca«tcm
utrarumque partium civcs communiter recipit : viM'
quos tarnen fanfta Ecclefia Sc nunc indiferetè fu t
tiam aliqui
non folùm i
puunt, fed
cxempla, ut omne quod impoflibile crcdimus, tan-
to nobis ad fperandum fiat facilius , quanto per
hoe tranfifle jam &: alios audimus.
y. Sequitur : illi autem neglexerunt, dr ab ie runt,
■ alius in villam fuam , alius verb in ne^otiationem
f_.fuam. In villam quippe ire, eft labori terreno immoderate
incumberc; in negotiationem verb ire,
■ * Gratianusloco ad marginem indicato legit, in ore gladii.
b Duo Carnut. & Bigot, quid ergo per.
c Corniptè in excufis, & contra mff. Anglic. Gallic. & al. fidem,
* Ita C. Germ. Corb. Belyac. & çet. to£, quod He kgcrunt cditoxc*:
»ternis defideriis innitentes.
• Maluerunt recent, edit, exercitus
1 Belvac. & duo priores Gcmct.
C. Gerit
invitis miT. & vet. ed.
ortiferum, quod olim le&ura in
* Exculi vitam prtjintis feculi; cdm ia mlf. magno çonlcolu lcga-
tur, viam.
m Liber II. Homilia XXXVIII. 16 Î 9
cipit, & poftmodum in egreflionc difcernic. Si er- A efi qua duett ad perditionem, & multi fin t qui vast
go boni eftis , quamdiu in hac vita fubfiftitis, * - dunt per earn : dp d angufia eft qua ducit ad vitam,
quanimiter tolerate malos. Nam quifquis malos & pauci funt qui inveniunt cam. Eo autem ufque
non tolerat, ipfe fibi per intolerantiam fiiam teftis area anguftatur in fummis , quoufque ad menfu-
Mali à bonis e ft, quia bonus non eft. Abel enim efle renuie,
patientertolc' quern Caïn malitia non exercet. Sic in tritura a-
re* grana fub paleis premuntur : fie flores inter
fpinas oriuntur, &*rofa quæ redolet, créfcit cum
fpina qux pungit. Duos quippe filios habuit primus
homo : ledUnus horum eledus eft, alcerreprobus
fuit. Très filios Noë area continuit : fea duo ex
his eledi fimt, & unus reprobus fuit. Duos Abraham
filios habuit : fed unus eledus eft, alcer repro-
bus fuit. Duos Ifaac filios habuit : led unus eledus
çft, alter reprobatus. Duodecim filios habuit Jacob:
Cenef. /■
ibid. 6. 7-
ibid. a .
ram unius cubiti perducatur : quia in landa Ecclefia
quanto fandiorcs quique funt j tanto paucio-
res. Qux in fummo ad ilium perducitur j qui fo-
lus homo in hovninibvis , &; fine alccrius eompara-
tione natus eft fandns. Qui juxta Pfalmiftx vo-
cem, Eatftis eftficut pajfer uniçus in adiftcio. Tan- pfal. iot. 1.
to ergo tnagis mali tolerandi funt, quanto & am-
plius abundant : quia & in arex tritura pauca func
grana qux fervantur horréis , & grandes acervi
palearum qui ignibus comburuntur.
p. Sed quia jam largicnre Domino , nuptiarum cavendum
led ex his unus per innoccntiam venditus eft, alii ® d omumid eft lândam Ecclefiam intraftis, folèt- ad c<
ÿohitn.
Act.
Af or.
verb per maliciain venditores fratris fuerunt. Duo-
dccim Apoftoli funt c le d i: led unus in his admi-
xtus eft qui probarct, undecim qui probatentur.
Septcm funt diacones ab Apoftolis ordinati: fed
fex in fidc reda permanentibus, aunus extitit au*
dor erroris. In hac ergo Ecclefia nee mali fine boi
nis , nee boni fine malis efle poflunt. Anteada
itaque tempora, fratres cariflimi, ad mentcin re*
.ducitc-, &: vos ad malorum tolerantiam roborate»
Si enim cledorum filii fumus,reftat necefle eft ut
ter, fratres, alpicite, ne aliquid de mentis veftrx iVcm™ „e refte
habitu rex ingrediens reprehendat. Cum magno nuptïaii vc-,
enim cordis timore penfandum eft quod protinus niaxnuïlïibditur
: intravit autem rex ut videret diftumbent
es : dp 'vidit ibi hominem non veftïtum vefte nu~
ptiali. Quid, fratres cariflimi, exprimi per nupcialem
veftem putamus ? Si enim veftem nuptialem,
baptifma vel fidem dicimus, quis fine bapcifmate
& fide has nuptias intravit ? Eo enim iplb id eft, fine «-
foris eft, quo needum credidit. Quid ergo debe-ritatcper
eorum exempla gradiamur. Bonus enim non ^ mus incelligere nuptialem veftem, nifi caritatem ?
fuir nui rmW r/>.l«»rar«=» rpmAvtr T-Tinr mmmif Tnt-rnr rmnriafuit, qui malos tolcrare reeufavit. Hinc namque «! rum nimfinli vcftr nnn
eft quod de femetipfo beams Job aflerit, dicens :
Jolie. 29. E rater fu i dracomm , & focius ftruthionum. Hinc
per Salomonefii fponfi voce fandx Ecclefix dicie
r . 2.2.' tur : Sicut lilinm inter fpinas, fie arnica mea intet
fuch. 2. o. Jilias. Hinc ad Ezechielcm Dominus dicit : Fili
hominis , increduli dp fubverfires funt tecum > dp
cum ftorpionibus habitas. Hinc Petrus beati Lot
». pu. x. v. 7. vitam glorificat, dicens : Et juftum Lot opprejfum
é «• b d b nefandorum injuria converfatione eruit : afpeftu
Intrat enim ad nuptias, fed cum nuptiali vefte non
intrat, qui in fànda Ecclefia c afliftens, fidem ha- • e
b et, fed caritatem non habet. Re&è enim cari- Car nupnali» '
tas, nuptialis veftis vocarar : quiahanc in fe Con* vcftl* di£aturs
ditornofter f habuit, dum ad fociandx fibi Eccle- f
fix nuptias venit. Sola quippe dilectione Dei actum
eft, ut ejus Unigenitus mentes fibi ele&orum
hominum uniret. Unde & Johannes dicit: Sic e-Johan. 1.r<^
nim dilexit Beusmundum, ut F ilium fiium unige-
nitum daret pro nobis. Qui ergo per caritatem veenim
& au di tu juftus erat, h ab ita ns c inter cos qui nit ad homines, eamdem caritatem innotuit veftem
de die in diem animam juftam iniquis operibus cm- cfle nuptialem. Omnis ergo veftrum, qui in Ec-
ciabant. Hinc Paulus difcipülorum vitam &: lau- D clefia pofitus Deo credidit, jam ad nuptias intradat
& roborat, dicens : In medio nationis prava
dp perverfa , inter quos lucetis ficut luminaria in
mundo, verbum vita continentes. Hinc Johannes
Perga mi Ecclefix atteftatur, dicens : Scio ubi habitas
j ubi f i des eftjatana, & tenes nomen meum, dp
Nemo bonus, *on negafti fidem meam. Ecce , fratres cariflimi s
antetjuam à pene omnia percurrendo cognolcimus, quia bonus
ü » non fu it, quern malorum pravitas non probavir.
Utcnim ita loquar, ferrum animx noftrx nequaquam
perducitur ad fubtilicatem acuminis, fi hoc
non eraferit alien* lima pravitatis.
Terrere nos 8- Terrere autem vos non debet, quod in Ec-
noh debet, clefia Sc mufti mali, & pauci funt boni : quia ar-
B H M S Cl in undis diluvii, quæ hujus Ecclefiæ typum
vit : led cum nuptiali vefte non venit, fi «aritacis
gratiam non cuftodit. Et 'cercè, fratres, fi quis ad
carnales nuptias eflet invitatus, veftem mutaret,
congaudere fe fponfo & fponfx ex ipfo fui habitus
decore oftenderet, inter gaudentes & fefta célébrantes
defpectis veftibus apparcre erubefeeret.
Nos ad Dei nuptias venimus , & cordis veftem
mutarc diflimulamus. Congaudent Angeli , cùm
ad cxlum aflumuntur ele£ti. Qua ergo menre hxc
Ipiritalia fefta confpicimus , qui nuptialem veftem^
id eft caritatem, qux fola nos fpcciofos exhiber-,
non habemus î
io. Sciendum verb eft quia ficut in duobus li- In ùuobu*
gnis, fuperiore videlicet &: inferiore veftis texi-
& pauci geflit, &Ü ampla in inferioribus , & angufta in fu* E tur : ita in duobus prxeeptis caritas habecur, in henditur,
0pe ri• or-iîb us fru it : q__u__xS iHn Ef_u_m___m_:i_t_a_t _c ëtia__m__ f_u__a_ _a__d_ _u_*__ _______________
nius menfuram cubiti excrevit. Inferiùs quippe
quadrupedia atque reptilia, fuperiùs verb aves Sc
homines habuifle credenda eft. Ibi lata extittc,
ubi beftias habuit j ibi angufta, ubi homines lerva*
vit : quia nimirum fan&a Ecclefia in carnalibus
ampla eft, in fpiritalibus angufta. Ubi enim beUia*
les hominum mores tolerat, illic latiùs fi.num laxat.
Ubi autem eos habet qui fpiritali ratibne fuffulti
funt, illic quidem ad fummum ducitur , fed ta-
Matth. 7.13. men quia pauci funt, anguftatur. Lata quippe via
* Nicolaum incclligit, quern turpium NicoIaitatUm pareneem itiulci«
/anflis Patribus exiltimarunc.
fc H îc fequiraut mfl. non cxcufos ubi legicur , a nefandorum injufid^
‘ Gcmct, ac Bigot, of nil ee>.
dile€lione fcilicet Dei, Sc proximi. Scriptum quippe
eft i Diliges Damnum Beam tuum ex toto corde Mire. rz. 30.
tuo, dr ex iota anima tua, & ex tota^virtuie tua i exDeHU 6' *'
dp proximum tuum ficut teipfum. Qua in re notan*-
dum eft, quia in diiectione proximi menfura amo-
ris pbnitur, cum dicitur : Diliges proximum tuum
ficut teipfum : Dei autem dile&io nulla menfura Modus aman-
conftringitur, cum dicitur: Diliges Dominum Deum di De“m»a-
tuum ex toto corde tuo, & ex tota anima tua , & ex mc mo'
tota virtute tua. Non enim jubetur quifque quantum
diligat, fed e$ quanto, cum dicitur ? Ex toto:
J Bigot, angufta eft fort*.
*Duo ptiores Gemet. confifiens,
5 Belyac. cxhitnii.