m r.
H W :
Nonfolum fuquï
faroulen-
•Ex futurprum
prxdiöione
probantur prastquod
venturum eft, fed vel ea memorat qua; tran-
fafta funt, vel ea qua: funt. Qua: tarnen tria prophetia:
tempora verius loquifnur,a ft ex facrse Seri
pturx teftimoniis oftendamus. Prophetia de futu-
t o eft : Ecce Virgo concipiet & pariet filium. Prophetia
de pr.Tteiico -.In principio creavitDcus u -
lum & terrain. De illo enim tempore dixit homo,
quo non erat homo. Prophetia de praffenti eft,
b quando Paulus Apoftolus dicit : Si autem omnes
prophetent, intret autem ants infidetis vel idiota,
convincitur abomnibus , dijudicatur ab omnibus :
occulta ® enim cordis ejus manifefta fiunt, Ö" ita
cade ns in facicm adorabitDeum, pronuntians quod
vere Deus in vobis fit. Cum igitur dicitur \ Occulta
■ cordis ejus manifefia fiunt , profettö monftratur
quia per hunc moaum prophetic fpiritus non prx-
dicit quod futurum eft, fed oftendit quod eft. Quo
autem pafto prophetia: dicatur fpiritus, qui nihil
futurum indicat, fed prxfens narrat ? Qua in re
animadvertendum eft , quod re£te prophetia di-
cicur, non quiaprxdicit Ventura, fed quia prodit
occulta. Rem quippe quamlibet, ficut ab oculis
noftris in futuro fubtrahunt tempora, ita ab oculis
noftris in praffenti fubtrahit caufa. Ventura etenim
res occultatur in futuro tempore, praffens autem
cogitatio abfeonditur in latenti corde. Eftctiam
prophetia praffens, cum res qualibet nonperani-
mum, fed per abfentem locum tegitur, qua tarnen
per fpiritum denudatur. Et ibi fit prafens
prophetantis animus, ubi per prafentiam non eft
corpus. Nam Giezi longe a Propheta recefferat,
cum Naaman Syri munera percipicbat, cui tarnen
idem Propheta dicit: Nonne cor meum in prafenti
erat, quando reverfus eft homo c de curru fuo in oc-
curfitm tibi ? ,
i. Sciendum quoqueeft, quia prophetia tempora
invicem fibi concinunt ad probationem, ut
aliquando ex futuris praterita, aliquando verb ex
prateritis probentur futura. Dixerat enim Moy-
. fes: In principio creavitDeus calum & terram. Sed
quis crederet quia verum de praterito diceret, ft
de futuro etiam aliquid non dixiffet ? In ipfius etenim
libri fine, in ciijus exordio ilia de praterito dixerat,
aliquid prophetia per Jacob vocem de venturis
permifeuit, dicens : Non aufereturjeeptrum
de Juda, dr dux * de femoribus ejus, donee veniat
qui mittendus eft, dr ip f t er it expeUatio gentium.
Qui etiam per femetipfum eumdem qui mittendus
erat, ei g quem ducebat populo prophetavit,
diccns : Prophetam fufeitabit vobis Dominus Deus
vefter de fratribus veftris, tamquam me ipfium au-
dietis. Erit autem, quicumque non audicrit prophetam
ilium, exterminabitur dc populo fiuo. Cur ergo
prateritis, Ventura permifeuit, nifi ut dum implc-
rentur ea qua de futuro pradiceret, oftenderct
etiam quia de praterito vera dixiffet ?
s \ 3- Quia, itaque docuimus qualiter ex futuroriim
prophetia probentur praterita, reftat nunc ut ad-
huc de facris eloquiis oftendamus, quomodo in
ipfo prophetia: fpiritu ex prateritis probentur fu^
tura. Certe Rex Babylonicus cum (omnium vi-
diffet, mifit ad mag os & ariolos, omnefque fa-
pientes Babylonia convocavit, nec ab eis folum-
modo interpretationcm fomnii, fed etiam foma
Plur. fi hie /acre,.
1 Sueff. quam Paulus.
* Ebroic. & pier. Norm, intret in Ecclefiam infidelis.
d Omittitur enim in C . Germ. & SucfT Juxta fonfem erareum,'
& fie occulta. .
* yiciosä in Guflanv. de curfit.
A nium quafivit : ut nimirum ex praterito colligc-
ret, fi quid in eorum refponfionibus de venturo
certum teneret. Qift cùm dicere bnullatcnus po- h
tuiflent, Daniel dedu&us ad medium eft : qui de
interpretatione fomnii, & dc narratione requifitus,
non folùm hoc refpondit quod interrogatus eft,
fedipfam fomnii originem replicavit, dicens : Tu tin v j
Rex coepifti cogitare in firato tuo quid effet futurum
poft hac. Et paulo poll : Tu Rex videbas , d r ecce tin. .!
| qnafi ftatua u n a grandis, & cetera. Cujus videlicet
fomnii mox ut ordinem dixit, quidquid ex co-
dem venturum fequebatur aperuit. Penfemus er- PropuJ
go ordinem prophetia. A cogitationibus venir ad °r<io.
(omnium, à fomriio pervenit ad futura. Qui ergo
ipfam, ut ita dicam, radicem fomnii promût, pro-
" fedo ex prateritis probavit, quam vera elfcnt
qua de futuris diceret. Prophetia autem prafen-
tis temporis nec prateriti atteftatione indiget, nec
futuri : quia cùm res occulta per prophetiæ verba
detegitur , veritati illius res ip fa qua oftenditur,
atteftatur.
4. Igitur quia dc temporibus prophetia tra&a- Propha
viitius, reftat ut de modis ejus ac qualitatibus ali- di- Effl
qua differamus. Spiritus quippe prophetia nec
femper, nec eodçm modo propheta animum tan- modo p
git. Aliquando enim fpiritus prophetia ex pra- fjjrH
fenti tangit animum prophetantis, & ex futuro ne- 0
quaquam tangit : aliquando ex futuro tangic, &
ex prafenti non tangit. Aliquando verb ex, pra-
Q fenti 6 c ex futuro tangit : aliquando autem ex praterito,
8 c ex prafenti, atque ex futuro pariter tan-
gitur animus prophetantis. Aliquando tangit ex
praterito prophetia fpiritus, neC tangit ex futuro:
aliquando autem tangit cx futuro, nec tangit ex
praterito. Aliquando verb in prafenti ex parte
tangit, & ex parte non tangit : aliquando in futuro
ex parte tangit, ÔC ex parte non tangit. Sed hac
ipfa, fi poftiimus, eo ordine quo pramifia funt, fa-
cra Scriptura teftimoniis oftendamus. *
y. Ex prafenti enim prophetia fpiritus prophe- Ali^
tantis animum tangit, atque cx futuro non tangit,
ficut Johannes Baptifta venientem Dominum vi- tangii.
dens , ait : Ecce Agnus Dei , ecce qui tollit peccata Johm.
mundi. Sed cum jam moriturus effet, midis difei-
D pulis requirebat, dicens : Tu es qui venturus es, an Mati.1
alium cxpcctamus ? In quibus verbis oftenditur,
quia in terris quidem veniffe Redemtorem nove-
rat, fed an per femetipfum ad aperienda inferni
clauftra defeenderet, dubitabat. Ex prafenti enim
per prophetia fpiritum radius fuerat, qui humanitärem
Mediatoris videns, & divinitatem ejus in-
telligens, confitebatur Agnum k qui peccata mundi
tôlleret : fed tadlus ex futuro non fuerat, quia
adventum illius in infernum nefeiebat.
6 . -Aliquando verb prophetia fpiritus animum AiiWj
prophetantis ex futuro tangit, atqiie ex prafenti fillur0’1.i
npn tangit, ficut aperte libri Genefèos hiftoria te-
ftatur , cum Ifaac Efaii filium fuum ad venandum 3
~ mifit, cui îjÉj^em filium Rebecca ad benedicen-
dum fuppdM^ qui hcedinis pellibus indutus pa-
terno palpj^ui^corpus fraternum finxit. Cui ille
minori filio tamquam majori benedidlionem dedit,
quaque ei effent longé futura nuntiavit : fed quis
effet qui coram fe adfifteret, feire non potuit.
{ SucfT. & Longip. de femore.
* Val-d. quern do ce bat.
h lea anciquiff. C . Germ. & Corb. In cd. nulla fotiiljfint,
•Ab e ll, quafi, à Gcmct. .
* Longip. qui feccatum.
Nonnumquâ!»
cx prætcriro ,
non ex fluUi-o.
. P rUtU1'° ammum pr°Phe- A 9 - Aliquando vero prophet!* fpiritus ex pr*tetantis
tetigtt, atque ex prafenti non tengit, quan- rito tangit animum, nec tangit ex futuro t ficuTh
I ca’'g“ tlt üs Ocuhs* pater & ventura pradice- Paulo Apoftolo apertè oltehditur , qui difeipulis
bat, St prafentem filium nefeiebat. dicit : L u m Z b is f Mio fm r e s E v d n U u T g l
„ 7. Ahquando prophetantis anunum ex prafen- quod evangefizatum eft i me, quU non fft f ecu„ \ ‘ ' ' '
a pal iter St ex futuro tangit.: quod ex eodem li- dum bominem ; neque enim e  a h homine accepi
firîptm^eft° quiTcùm viraCjam*'termino j^opïn- f t l ^ ^ A ^ (
quatet Jacob St dims filios fuos Jofeph feck afilf- ivelarioucm I
tete, ut ex benedidione ilhus poflent longé .pcft Qui tamen hoc i p f 4 E v an g e liu 4 q 4 dZ rev e .'
b futura piomeren : cui majorera ad dexteram, lationem cognoverat, cùm Jerofolymam nradi
mmorem verb pofiiit ad finiftram. Cumque ille caturus afeenderet, ait : Ec ce ego j* »
oculn feneftute caliganabus , nepotes fuos quis ■ vado in Jerufalem, qua in ea I c n J l L e m Z
prior quifve effet minor humano vifu ^erne- igmram. Hoc quippe Evangeliifactamemum eft
re nequaquam poffet, dua.s m obl.quum bra- B quia Unigenitus Partis incarnatus atque perfeau
chiis dexterammanum minor. fin,ftram major! homofaauseft,quicrucifixus.mottuus StfepuU
impofuu. Quod dum corngere films vellet, di- tus, die tertia furrexit'i die quoque quadrlgelma
>. cens . N o n i ta c o n v em t p a te r , qm a h t c e f t f n m o - afeendit in cælum, atque in dextera Patris fedet
H H audmt I m m m m : B Ë I K M Qui ergo per revelationem Evangelium agnovit,’
dem le n t tn p o p u lo s , & m u lt tp U c a h tu r , f e d / r a t e r prophetiæ fpiritu de praterito talus eft : fed quia I
e ju s ju m o r m a jo r tUo e n t . Prophetiæ ergo, fpiritus quid pro eodem Evangeiio paffurus effet ignora-
cx prafenti pariter & ex futuro prophetantis ani- vit, de futuro proculdubio taaus non eft gNam
mum tetig.t, dum Jacob St.ventura nuntiabat, & fic dicif : N i f i qu'od S o ir itu s .Canotasp e r om n es 7 Z - « v „ •
cos quos corporels ocuhs videre non poterat.ante fa te s f m e f t l t / m i h i , d i c L : J m J a m Z Z l a
fe pofitos pet fpiritum difcernebat. Sic Ahiæ pro- ^ tr ïb u la n o n e s « J e r o ^ m i s rnTT nanem . apertè e ■ ' ^
phera animum prophetiæ fpiritus Cx prafenti at- oftendens, quia ea qui fpfi futura effent, a& de
que ex futuro terigerat cum caliganabus oculis, c ipfo revelata erant, non autem ipfi de fe, ficut de
cam quæ fe effe aliam fimulabat, & uxorem Je- illo pet Agabum dicitur : rirum, cuius hac lutna eii a s t, '
rdboam effe cognovit ,& quidquid ei futurum ita alligari oportet in Jerufalem. M ^ ‘
f. effet, aperuit, dicens : Ingredere uxor Jeroboam , 1 0 . Aliquando aucem prophetiæ fpiritus taneit
ly r e alsarn te etfe fim ulasƒ Ego autem mijfus ex futuro1, nec tangit ex praterito f ficut de E?-
Har H ƒ ZUrUS W Ê Ê m Z de, & d,C f i n h “ m ; fel fafl:o foriptum eft, quia cùm unus ex filiis pto-
H a c d t c i tD om in a s D e u s I f t a e l : g m a operatus e s phetarum materiam fuccideret, huic fcrrumPfe-
mala f u f e r o m n e s a u t f u e r u n ta n t e t e , é f c c i f t i t i - cutis in aquam cecidit, qui exciamavit : H e u h eu
deo s a lién a s & con fia n te s , u t me a d t r a fu n - D om in e m i , d r h o c i f f u m ‘ m u tu um a c c c f eram. D i -
Aliquando et
futuro, non
ex prætcrito
: diam p rtruocares , m e a utem p r o je c if ii c f .o f t corpus
luum s - id c in o ego ind ucam m a la J it f e r domum J e -
I roboam. d Ex prafenti enim atque ex futuro pariter
prophetantis animus taftus fuerat, qui& in-
gredientem deprehendcic potuit, & ci ventura
nimtiare. '
J 8. Aliquando autem ex praterito 8£ ex prafen-
! ti, atque cx futuro pariter animus tangitur prophetantis
, ficut Elizabeth venke ad fe Mariam
confpiciçns, quia incarnatum Verbum geftaret in
utero agnovit, camque jam Domini fui matrem
vocavit, dicens : U n d e h oc m i h i , u t v e n ia t m a ter
D om in i m e t a d m e f De cujus conceptionc per
x it autem homo pei : Ubi cecidit ? t^itille monftra-
vit ei locum. Pracidit ergo lignum, dr mißt illuc,
natavitque ferrum. In quo videlicet Prophet* fa-
ûo cognofeitur, quia qui requirit ubi ceciderat ,
quid effet faâurus noverat : fed, tamen cum re-'
EJquirk, confiât quia ubi ferrum cecidiffet ignora-
bat. Prophetiæ ergo fpiritus Eiifæi mentem ex fu-
turo tetigerat, fed ex praterico non tangebat,
qui Sc ferrum in profundis demerfum , quia re-
vocatutus effet ad fuperficiem , feire potuit ; fed
ubi ceciderat, omnino nefeivit.
it. Aliquando vero prophetiæ fpiritus in pra-
fenci ex parte tangit, Sc ex parte non tangit. Quod
Angclim quoque ad Jofephtiicitut : g u p d .e n im Petri Ap'oftolihi&r'ia teftaturÜ «
lieer Ü M S t , n " ‘ I a” S ° M Vlde’ a Corneüo milites, ci funt per fpiritum nuntiati i
w BÉËËM zM m 'èÈ m È lÈ Ê Im M m
AHquindö Ici
præîcnci can-
tüm cx paree
rant, per fpiritum agnovit ; atque fubjungens :
Rerficientur ea qua difta funt tibi à Domino, quæ
cam etiam in futuro fcqucrentur , prævidit. Si-
mul ergo de pra:terico & præfenti, atque cx futuro
per prophetiæ fpiritum taóla eft, quæ & earn
promiffionibus Angeli credidiffe cognovit, &:matrem
nominans , quia Redemtorem humani generis
in utero portarct inteDexiti & cùm ómnia
pcrhcienda prædicercc, quid etiam de futuro fe-
^ucretur afpexic.
per fpiritum non audierat, quam ä militibus requirebat.
ln prxfenti ergo mentem Petri fpiritus
ex parm tetigerat, &ex parte non tetigerat, qui
& adeffc miutes dixit, & pro qua caufa veneranr,
tacuit.
iz. Aliquando fpiritus prophetia; in futuro ex
parte tangit, & cx parte non tangit j ficut prophe-
tarum filS de auferendo Elia ad Elifieum dicunt
Numquid nofit , quia hodie Dominus tollat dominum
tuum a te f Quo tarnen ablato, fefeper di-
Et ex parte fa
1dm in futuro.
'SuclT pater ei ventura.
a m B » hxHtam, wajmm v n i . . . . J ßmß„ „ ,
c‘” fàcræ ventatem.
* pi tergum.
■ liuruni quos edict fcquumur, ex prafenti ergo. Adhxremus antiquioribus.
C. Germ. Corb. & aliis.
pler l erof°hmis * C- Germ. Corb. Sueff. Val-ci. & Norm.
* Ita C. Germ. Corb. Sueff. Val-cl. In edic. mutuo
« Additurin Longip. & Sueff. defcmde tfrvade mm fit. Ad,