mandata Dei per Legem protulit, nalcentem E c - .
•clefiam perfequens , invidiæ fe igne corifumfit.
An non æmolationis fuæ fad bus ardebat, cum Re-
demtoris noftri figna confpiciens., per quofdam
Johan, n. 47. i'uos diceret: £hiidfacimus,quia hichomo mul tafigna
facitfvds certè : Videtis quia nihil proßeimus,
ecce lotus mundus pofi eum vadit. Videbant nnde
converti debuerant, atque exinde perverfiores fie-
bant. Quærebant extinguere, quem cernebant
mortuos *vi vificar e. Inore tenebant Legem, fed Legis
perlequebantur audorem. Terra ergo de qua
eriebatur panis, in loco fuo igne fiubverfa efl : quia
\ Judæa in femetipfii & prius habuit Legem quæ
reficeret, ■ &: poft invidiam quæ concremaret. De
•cujus adhuc deferiptione fubjungitur :
Verf. <s. Locus fapphiri lapides ejus glebe tllius au-
7um. , £
C a p u t 5 l - Ä u g e t r e a tum c u lp æ f e q u e n t is , p ræ c o n ium
X X X I I I . g ^ r ia ’ p ræ c e d e n t is . N a m u n iu f e u ju fq u e c a fu s t a n to
Aug« Judao- m a jo r is e f t c r im in is , q u a n t o p r iu fq u àm c a d e r e t , m a -
donorumln& P o m ic e f ie v ir tu t i s . D i c a c u r e r g o J u d æ a , f l ic a -
gratîanîm oui-t u r q u id f u e r i t , &: p ræ c e d e n t iu m m a g n i tu d o v i r t u -
bus priüs oma- t u m , c r e f c a t a d c u m u lu m f e q u e n t iu m d e l id o r u m ,
ti funt, copia. jj0CUS ßappbiri lapides ejus , dr glebe tllius aurum.
Quid enim hoc loco per lapides, ftifi fandorum ac
Vî t .xx. fortiummentes accipimus? In Scriptura etenim fa-
cra aliquando lapides in malo, aliquando verb in
bono accipi folent. Nam cùm lapis pro infenfibili- i
täte ponitur, dura per lapides corda fignantur. Un-
Matth. 3. 9. de & -per Johannem dicitur : fotens cfiDeus de la-
pidibus ifiis fuficitartßlios i^/îbrahe. Qiû videlicet
nomine lapidum corda gentilium defignat-, dura
tune atque infenfibilia per infidelitatem. Et per
Æx.eth. a. ip. Prophetam Dominus pollicetur, dicens :\jAufaram
cor lapideum de carne veßra , dr dabo vohis cor
carneum. Rurfumper lapides, mentes fortium de-
fignari folent. Unde & per Petrum fondis dicitur :
1. Petr. 2. s. Et 'vos tamquam lapides v iv i fuptrxdißcamini a do-
2 mus fpiritales. Et per Prophetam Dominus venien-
ißi. s+. a. ti Ecclefiæ pollicetur , dicens ; Ecce ego flernam per
or dine m lapides tuos , & fundabo tc in ßtpphiris,
■ Cr ponam jafpidem propugnacula tua , dr portas
tuas in lapides fiulptos ; d “ omnes terminos tuos
in lapides defiderabiles, univerfes ß lio s tuos dotfos
-d Domino. Stravit namque in illa per ordinem lapides
: quia in ea fondas animas meritorum diver-
iitate diftinxic. Fundavit earn in fapphiris, qui fei-
licet lapides , coloris aërei fh fe fimilitudinem te-
■ nent : quia robur Ecclefiæ in*animabus cæleftia ap-
petentibus folidatur. Et quoniam jafpis viridis eft
coloris, jafpidem propugnacula ejus pofuit ; quia
illi contra adverfarios pro fandæ Ecclefiæ defenfio- !
ne objedi funt, qui interdis defideriis virentes,
b b nulla teporis reprobi ariditate marcefcunt. Por-
c tas vero ejus pofuit in lapides c fculptos. Hi quippe
povtx funt Ecclefiæ , per quorum vitam atque do-
drinam intrat in cam multitudo credentium. Qui
pro eo etiam quod magnis operibus pollent, & id
quod loquentes aflerunt, viventes oftendunt, non
puri , fed foulpti lapides elfe memorantur. In quorum
enim vita reda operatio cernitur, quafi in eif-
dem ipfis exprimitur quod egerunt. Upi omnem
quoque Sandorum numerum generali colledione
Md. s^. i2. ooncludens, fubdidit : Omnes terminos tuos in U-
* Norm. & plerique in dotnosfpiritales.
bIn 1. Laud. nulUtcmporis reprobi; ejuam Icftioncm ex parte.fècuti
funt plerique cditorcs. Noftra tarnen, quæ mÆ ferè omnium eft, longé
anteponenda.
11- Laud: fealptos. & infra fialpti lapides.
i pides deßdcrabiles. Et tamquam fi audientes ifta
peteremus ut hos lapides quos diceret, indicaret
adjunxit : V n iw rß s ßlios tuos dotîos a Domino.
Quia igitur de Judæa numquam fondæ animæ,
quæ cæleftem vitam ducerent, defuerunt, dicitur :
Locus fapphiri lapides ejus. Et quia magna vitæ
ac fapientiæ claritate per fidem fulfit, adjungitur :
Et glebe illitis aurum. Quid per glebas , nifi col-
lediones fingulorum ordinum, ac multitudimes de-
fignantur ? Glebæ autem ex humore & pulvere
conftringuntur. Omnes ergo qui rore gratiæ infufi
ex mortis debiro fe pulverem elfe veraci cognitione
confefli fiant, dum vitæ virtute clarefoerent, quafi
aureæ in illa glebæ jaçuerunt. Glebas hæc terra
' habuit in prophctis, glebas in dodoribus, glebas
in patribus anriquis, qui magna fe infufione gratiæ
in profelfionis &: operis unanimitate tenuerunt.
Dicat ergo : Et glebe ill/us aurum : quia in ea multitudo
fpiritalium tanto majori virtute damit,
quanto fe in Deum ac proximum d majori unani- d
mitate conftrinxit,
fl- Sed hoc aurum , perfidiæ c f t poftmodum Aunin
tenebris obfcuratum. Cujus profedö nigredinem EjB
Jeremias propheta intuens déplorât, dicens : j^uo- obL'
modo obfcuratum efi aurum , mutatus eft color opti- T,m-
mus ? Aurum namque obfcuTatum eft : quia in
eis antiquus ille fidei atque innocentiæ fplendor,
^ irruente perfidia, malitiæ fe node fufeavit. Quia
igitur quid fuit, audivimus : Locus fcilicet fapphiri
lapides ejus , çjr glebe illius aurum : nunc jam di-
ledus ille Deo populus , cur tanta hæc bona per-
diderit, audiamus. Sequi tur:
Senti tarn ignoriivit avis , ntc intuitas eft oculosM\
vulturis.
54. Quis hoc loco avis nomine, nifi ille fignatur , Ca
qui corpus carneum quod aflùmfit, afeendendo ad XX]
iethera libravit ? Qui apte quoque etiam vulturis V£t.
appellations exprimitur, Vultur quippe d umvo-^ j
lat, fi jacens cadaver confpicit, ad efum fe cadave- no«
) ris deponit : & plerumque fie in morte capitur, dum "10tfis
ad mortuum animal de fummis venit. Redè ergo fu7
mediator Dei hoyiinum, Redemtor nofter vulturis
appellatione fignatur , qui manens in altitu-
dine divinitatis fuæ, c quafi à quodam volatu fubli- »
mi cadaver mortalitatis noftræ confpexit in infimis,
&: fefe de cæleftibus ad ima fubmifit. Fieri quippe
propter nos homo dignätus eft, & dum mortuum
animal petiit, mortem apudnos, qui apud fe erat
immortalis, invenit. Sed hujus vulturis oculus fuit
ipfaintentio noftræ refiurredionis : quia ipfeadtri-
duum mortuus , ab æterna nos morte liberavit.
Ille ergo perfidus Judææ populus mortalem vidit;
f fed quomodo morte fua noftram mortem deftrue- f
r e t , minime attendit. Confpexit quidem vultu-
rem, fed oculos vulturis non afpexit. Qui dum hu-
militatis ejus vias , quibus nos ad alta fublevavit,
confiderarenoluit, femitamavisignoravit. Nequc
enim penfore ftuduit, quod ejus nos humilitas Ie-
varet ad cæleftia : Sc mortis ejus intentio reformaret
ad vitam. Scmitam igitur ignoravit avis, nccintui-
tus eft oculos vulturis : quia etfi vidit eum quem in
morte tenuit, videre noluit g quanta vitam noftram S
gloria de ejus morte fcqueretur. Unde & ad cru-
aelitatem quoque perfecutionis exarfit, verbavid
Vind. majori urùtate conftrinxit. 1. Laud, habet conftruxit, pro con-
ßrinxit. ,
* Ita i. Laud. Norm. & pier. In omnibus edicis omictitur 4.
* Plurimi fed quod morte. . . . non attendit.
( Germ. Çorb. Germ. Norm, quanta vita noftra gloria.
tæ recipere-renuit : prædicatores regni cælorum A d quis fufeitabit eum ? Hæc igitur leæna ne qua- d
i f
CaIp-'T
Kpofto
mmqnc in«
prohibendo , fieviendo, feriendo repulit. Qm fcilicet
repulfi Judaram ad quam mill! fuerant defe-
rentes , in gentilitatis colleclionem difperli funt.
Unde adhuc fiibditur :
Non calcavcrunt earn f t li i inftitorum , nec per-
tranfi'vtt per earn lean a.
quam dicitur, quia e per Judæam non tranfiit, fed
non pertranfiit. Apoftolis namque prædicantibus
prius ex ilia tria millia, poftmodum quinque mil-
lia crediderunt. Ecclefia itaque per fynagogam
tranfiit ,'fed non pertranfiit : quia ex ilia ad fidem
paucos rapuit , fed tamen ilium infidelem popu-
a 55' ^ cundis Latinis codicibus inftitutorcs lum a perfidia funditus non extinxit. Sed , quod
pofitos reperimus, in Græcis verb negotiators fæpe jam diximus, repulfoab infidelitate judæoinvenimus.
Ex qua re colligi valet, quod in hoc rum , deflexit ad vocationem o-entium. Unde ad-
loco pro inftitoribus inftitutorcs , feriptores qui- hue de eadem leæna dicitur :
que ignorando pofuerunt. Inftitores enim nego- <^Ad ftlicem extendit rnanurn fuam, fubvertit a Verf.
tiatores dicimus , pro eo quod exercendo ope- radicibus montes.
■ PLnv-r"" ri infiftunt. Sed uterque fermo licèc in voce dif- R yj. Manum quippe ad fificem extendit , quia q
fioni InJu-
Wmf- -
'pah. ■
fonet, in intelledlu non diferepat : quia omnes
qui fidelium mores inftituunt , fpiritalc nego-
tium gerunt j ut cum prsedicationem fuis audito-
ribus pnEbcnt, ab eis fidem & opera recta per-
cipianr, ficut de fanfta Ecclefia feriptum eft :
Sindonem fe c it dr v endid it: de qua &: paulo poft
illic dicitur : Vidit quod bona eft negotiatio ejus.
Qui hoc loco inftitutorcs, nifi Propheta: fancti vo-
cati funt, qui fynagoga: mores ad fidem inftitue-
re curaverunt prophetando ? Quorum nimirum
filii, foncti Apoftoli nuncupantur j qui ut Deum
hominem ered.erent,. ad eamdem fidem ex eorum
ad duritiam gentium fuæ brachium prædicatio- XXXVT
nismifit. Unde & ifdem beatus Job paffionis fuæ Quarum duri-
hiftoriam præfciens gcncibus innotefeendam , di- tiam cmoiiivir,
cit : Scribanturhec ftylo ferre0 in plumbi lamina, ftrav[“perbiam
v e l certefiulpantur in filicc. Qin vero hoc in loco Job ,9. Z4r.
montes, nifi hujus fæculipotentes àccipimus, qui f
pro terrena fubftantia g altum tument î De quibus g
Pfalmifta ait : Tange montes , dr fumigaburtt. Sed pfai. 143.3,
montes a radicibus fünt everfi , quia prædicantc
fan£ta Ecclefia, funimæ hujus fæculi poteftatesin
adoratum omnipotentis Dei ab intima cogitationc
h. cecideruntv Radices enim montiüm, cogitationes h
funt prædicatione generati. De quibus Ecclefiæ ç funt intimæ fuperborum. Et à radicibus montes ca
per Pfolmiftam dicitur .: Pro patribus tuis nati funt dune, quia ad colendum Dcum, poceftates fæculi
t ib i f l i i , conftitues eos principes ftiper omnem ter- ab irais côgitationibus profternuntur. Redè etenim
ram. Sed quia tepulfi Apoftoli.à. fynagogæ fini- per radicem cogitatio occulta fignatur: quia per
bus furit egrefli, re£te nunc dicitur: Non calca- hoc quod intus non cernitur, erumpit quod videa-
verunt e am flii inftitorum. Calcarent quippe earn tur foris. Unde & in bonam partem per Prophetam
inftitorum filii, fi prædicatores fan&i ejufdem dicitur :1 Emittet id quodfalvatum fuerit de domoju- if
fynagogæ vida calce virtutis premerent. Si autem
& quod reliquum eft, mittet radicem deorfum,
inftitores .b eofdem fondæ Ecclefiæ prædicatores
accipimus : inftitorum filios , paftores & dodo-
res , qui Apoftolorum c viam fecuti funt, nil obda,
& facie t fruttum ßtrfum. Ac fi apertè diceretur : In
imis cogitatio nafeitur , ut in fummis retributio
reddatur. Dicat ergo i <^yfdfilicem extendit manum
ftat inteUigi. Qui fynagogam minime calcaverunt; fuam, fubvertit a radicibus montes : quia dum du-
quia dum eorum patres, id eft Apoftoli ab illare- ritiam gentium fanda prædicatio petiit, fuperbo-
pulfifunt, ipfi quoque ab ejus vocatione ceflave- rum altitudinem funditus ftravit. Quia verb eos,
runc* j ) quos à cogitationibus terrenis evacuat, donis cæ-
56- Per quam videlicet fynagogam leæna non leftibus replet, & quos infimis curis exhaurit, fu-
Bcn^~ Pertranhh = quia fanda Ecclefia colledioni gentium
Jpf'- iis dedita, ncquaquam fefe ad ilium Judææ populum
diutiùsoccupavit. Redè autem Ecclefialeæna nun-
cupatur : quia malè viventes in vitiis, ore fandæ
prædieationis interficit. Unde & ipfi primo paftori
pernis rigat fluentis, mox fubditur :
In pétris rivos cxcidit. yérf. u;
58. Id eft, in duria gentilium cordibus fluvios C a p u t
prædieationis aperuit, ficut per Prophetam quo- X X X VII.
que de irriganda dicitur ariditate gentilium : Po* In.r« c is geaqiiafi
hujus leænæori dicitur : <JMacla dr manduca. fu i t defrtum in flavnum k aquarum>, dr terram (i*
Quofl madatur quippe , a vita occiditur : id veto
quod comeditur, in comedentis corpore com-
rimtatur. Madaergo & manduca, diditur, id eft
apeccatoeosinquo vivunt interfice, & a feipfis il-
los in tua membra converte. Et quia hiec Ecclefia
ne aqua in exitus aquarum. Atque in Evangelio vios pi*dica-
promittit Dominus , dicens: g u i credit in me , f i - ™it>
cut dicit Scriptura , flumina aqua v iva de ventre Johan. 7. )s[
ejus fluent. Quod promiffum tunc audivimus , ^
etiam nunc completum videmus. Ecce enim in
corpus eft Domini j.ipfe etiam Dpminus Jacob vo- £ famâisprædicatoribus, & non ex Jridæa progenitiS;
celeovocatur ex fe, leæna vocatur ex corpore,dum — tî.-.i 1 .\-rc r n
ei fub Judæ fpecie dicitur : Adpndam f l i mi aßen-
difli, requiefeens accubuifi ut leo , dr quafi le,ana:
*Hunc locum in edit, corruptiflimum reftituimus ex mff. Corb.
. crm- ^nglic. Norm. Parifienfib. Laud. Belvac. &c. Prills legebatur :
cunciis Latinis codicibus inftitores pofitos reperimus. In Grids vero ne-
jOf l l<rt■ myen,mus‘ Px re colligi valet quod hoc in loco pro negotian
t us inftitores feriptores ignorando pofuerunt. Quo pafto erraverunc
* l > Mgotiatoribus inftitores pofuerunt, cum utraque vox idem fb-
»-I Icgendum inftitutorcs, ut vitiose tunc legebatur in lat. codicib.
! Z., r J.obi c o n lCc n fri i ’e Cf.i c «a_uu_tiee^mm _ _uGr■r eeggoonriuumm. lleegg/-ii ful.p.e . mma_n_i_fr_ft_um__ e_.ft_ t_a_rn ____ _
on enfu ( fi Germ, excipias, inquo fyliaba media»«ubiquedclcta eft. J
ex his verbis, Omnes qui fidelium mores inftituunt See. .
Gcmet. acpl. ejufdem fanda E, cleft a.
f t c i i t i f o f ^ ' Vin£*oc‘ Gorb‘ Germ- Norm. Editi cum Germ, vitam
* Duo Laud. & alii, quis fufdtavit eum.
• Siclegimusini . Laud. Bellov. Ebroi'c.Prate]. See. In cditis& in
Tom. /.
per cundam Ecclefiam toto orbe diffufom, fluenta
cæleftiummandatorum ubertim manant ore gentilium.
Quia enim in pétris rivos aperuit, ex duris
Germ, omittitur non, Sc interpunftio mutata eft magno ftnfdsdamno,
qui ex noftra reftitutione fit pptimus. Explicat S. Doctor, nec pertran■*
fivit per earn lema ; cujus nomine Ecclefiam dicit c/Te intelligendam.
Et quamvis de hac leæna non polfit aiTeri quod per Judæam non tran-
fierit, ( tranfiit enim converfis ad fidem primiîm tribus, poftmodum
quinque Judæorum mill i bus. ) At non pertranfiit, quod fufficit ad loci
hu/us interpretationem. Diftinguit ergo S. Greg, inter tranpre, Sc per*
tranfire.
1 In editis vel celte. Sequimur mu. Anglic. Norm. Gallic, Vide qtj*
obfervavimus 1.14. c. 53. n. Hi.
* Ita Bellovac. Laud. Norm. & alii; editi »» altum.
fc ius Laud, aliam banc left, annotat, tranfierunt.
1 Gemet. Germ. Corb. Germ. & alii mittet.
k Laud. Corb. Germ. Sc Norm. aqua.
O o ii