deploret, dicens: Aut fubftratus carnis defideriis, |
fupplicio æterno fubjicior ; aut repugnans illicitis
motibus, poena præfenti crucior, quia a labore cer-
taminis liber non fum. Sed fuperna difpenfatio id-
circo nos tota fibi intentione fervientes, carnis nof-
træ permittit impugnationibus concuti, ne mens
noftra in fuperbiam audeat prarfumtione fuæ fe-
curitatis elevari : ut dum pulfata trépidât, in fo-
lo audoris adjutorio , fpei pedcm robuftiùs figat.
Unde Sc adhuc apte fubjungitur :
ytrf.uf. ■ EtpropterJuperbiam, quafi le.tnam capiesme.
C aput WÊ Leæna cùm efcam catulis exquirit, inhian-
T VII. ter foveam captionis ruit. Sicut enim ex qui-
r e c. xxxin. bufdam regionibus fertur, fit in ejus itinere fovea,
Leæna qua ar- jn qUa pecus deponitur, ut illuc fe ejus appetitu
te capiatur. projicere leæna provocetur : quæ angufta fimul Sc
alta præparatur, ut in cam mere ambiendo valeat,
fed hanc faliendo nullo modo evadat. Alia quo-
que fovea, quæ priori cohæreat, effoditur : quæ
tarnen ei, in qua pecus eft, extremæ partis aper-
rionc conjungitur. In qua nimirum cavea ponitur,
ut leæna corruens , quia defuper terroribus urge-
tur , cum quafi infecretiori parte foveæ occultare
fe appétit, caveam volens intret : cujus jam fævi-
tia nequaquam pertimefeitur , quia claufa in ca-,
vea levatur. Quæ enim fiia fponte in foveam cor-
ruit, ad fuperiores partes circumfepta vedibus rc-
Èodem modo dit. Sic fie nimirum humana mens capta eft, quæ
& lapfi & re- jn iibercat:e arbitrii condita , dum nutrire defide-
•paran Xumus. . . . :' n .. - ria carnis appeuvit, quali leæna catulis efcam quæ-
fivit, atque in deceptionis fuæ foveam cecidit,
quæ fuadente hofte, ad cibum prohibitum ma-
num tetendit. Sed in fovea protinus caveam inve-
nit : quia fponte ad mortem veniens, corruptio-
a nis fuæ mox carcerem pertulit ; a atque ad auras
libéras, gratia interveniente, reducitur. Sed cum'
multa agere conatur, S c non valet, ejufdem cor-
i, ruptionis fuæ obftaculis, quafi caveæ vedibus b li-
gatur. Jam quidem earn, in quam ceciderat damnations
foveam evafit : quia fecuturæ mortis fiip-
« pliçium , manu c redemtionisadjuta,ad veniam
redeundo fuperavit. Sed tarnen coarctata caveam
tolérât : quia fupernæ quoque difeiplinæ nexibus
cingitur, ne per carnis defideriavagetur. Quæ ergo
fponte fua in foveam cecidit, ad auras libéras claufa
redit : quia S c per libertatem arbitrii in culpam
corruit, Sc tarnen hanc- à fuis motibus , conditoris
gratia coadam nolentemque conftringit. Poft fo-
à veam itaque caveam patitur, quæ d erepta ex æter-
no fupplicio , à pravæ libertatis motibus, Sc fub
cæleftis artificis difpenfatione religatur. Rede
igitur dicit : E t p rop te r f u p e r b iam , q u a f i le a n am ca-
pies me : quia & liber homo per cibum fibi mortem
intulit, Sc redudus ad veniam, fub difcipli-
na melius claufus vivit. Quafi leæna ergo propter
fuperbiam captus eft : quia inde nunc eum difei-
plina fuæ corruptionis deprimit, unde tranfgref-
fionem præcepti non timens, audader in foveam
faltum dedit.
Vet. xiii. 87. Sed fi parumper obtutum mentis à culpa pri-
m m Parenps avertimus, nos adhuc quotidie ut leæ-
dcrefinitur," nam capi per vitium elationis invenimus. Sæpe
ut a fuperbia
£uictur. * Verba, atque ad auras libéras gratia interveniente reducitur, quæ
Coccius prirmim fuej loco moverat, ac poft voces vedibus ligatur, t-ranl-
tulcrat, in eum reftituimus ftatum , quem in antiquis edit. & mff. ob-
tinent. Ea autem male mota fuiile luaaent quæ mox (equuntur.
fc Ita, cum vulgatis, mlT. Corb. Colb. Reg. In Anglicanis autem
Noun.. Sc pluribus Gallicanis , levatur.
c Coc.& fequentes edit. Redemtoris : relu&antibus aliis editis & feri-
ptis. Nil vetat quominus Me dicatur manu redemtionis, quömodo dici-
tui infra num. $4. fia mam gratte, ; Sc num. loi, mam panels, exhorta*
namque homo acceptis virtutibus in audaciam
fuæ præfumtionis erigitur : fed mira difpenfatione
pietatis, ante ejusoculos res quælibet, in quacor-
ruat, ordinatur. Dumque per culpam aliquid appétit
, quid aliud quàm prædam in fovea concu-
pifeit ? Sua fponte inhians cadit , fed fuis furge-
re viribus non valet. Qui cum le nihil ex feefle
confiderat, difeit procul dubio cujus adjutorium
requirat. Quem tamen luperna miferatio captum
quafi à fovea evchit : quiahunc infirmitate cog-
nita ad veniam rcducit. Leænæ itaque more, propter
fuperbiam ad fuperiores partes c in caveam
remeat, qui cùm de virtute extollitur, lapfus ad de-
fideria in humilitate religatur. Quia enim priiis
I propria præfumtionc perierat, mira pietate agi-
tur , ut infirmitatis fuæ jam notitiâ claufus vivat.
Quod quia fanctus vir. crebro accidere hominibus
confpicit, noftri in fe periculi vocem fumit : ut
cùm nos ejus fletus agnofeimus, quæ in nobis lunt
flenda difeamus. Sed cùm mentemnofiram elatio
erigit, lummi à nobis protinus compunftio amoris
recedit : cum vero fupernanos gratia vifitat, fta-
tim per lacrymas ad fua defideria inftigat. Unde Sc
apte fubjungitur :
; Re'verfufque mirabiliter me cruvias. j^ em
88. Gum ab au&ore relinquimur, nec ipfa ulla- ^
tenus deftitutionis noftræ damna fentimus. Quo
enim longe nos conditor deferit, eo mens noftra rbc.x1i.
infenfibiliùs obdurefeit, nulla quæ Dei funt diligit, Mentis it
nequaquam fuperna concupifcit : Sc quia amoris deffrta:^
intimi calorem non habet, frigida deorfum jacet, compunfii
ac miferando modo fit quotidie tanto fecurior,'
quanto pejor : curnque unde fit lapfa non memi-
nit, Sc f fupplicia fecutura non metuit, quantum f
lugenda fit nefeit. At fi afflatu fan£ti Spiritus tan-
gitur, ad confiderationem protinus fuæ perditio-
nis evigilat , in cæleftium inquifitionc le excutit,
amoris fummi æftibus inardefeit, quæ fe circum-
) primunt damna confiderat, &: plorat proficiens,
quæ priùs læta g peribat. Bene ergo conditori dici- 8
tur : Re'verfufque mirabiliter me crucias : quia om-
nipotens Deus unde mentem noftram vifitans, ad
amorem fuum erigit, inde hanc per lacrymas gra-
viùs affligit. Ac fi apertè dicat : Relinquendo me
nequaquam afficis, quia infenfibilem reddis : fed
cùm reverteris, crucias, quia dum te infinuas, mi-
hi me quàm fim lugendus, demonftras. Unde Sc
nequaquam fe poenaliter , fed mirabiliter alferit
cruciari : quia dum per fletum mens adfummara-
pitur, compunftionis fuæ poenam gaudens mira-
tur : Sc libet affici, quia affliftione lua fe confpi-
■ cit ad alta fublevari. Sæpe autem cùm nos à lan- ^£T'11111
£li defiderii excrcitationé torpefeere fuperna pic-
tas cernit, exempla fe fequentium noftris obtu-
tibus objicit : ut mens per otium remifla, quo in
aliis vigilanrium provenais confiderat, eo in fe
h pigrhudinem torporis erubefeat. Unde S c re&è j,
fubjungitur :
Infiauras te fie s tuor contra me , & multiplie as
iram tuam, (jr poena militant in me.
85». Teftcs enimDei funt, qui per exercitium C ap11’
fandti operis teftantur, quæ cletftos fecutura fint LlXtionis
H J ' Rec. ^
a Edit. Guff, poft Rom. eretla. Mox etiam ali* cüm uno mC Rcg. a
frave. voluntatis motibus..
* Ebroïc. in cavea remaneat.
I Longip. è* fkpplicia fecura non metuit.
* Ita Turon. Corb. Germ. Vindoc. Corb. Norman.Editi cum Colb.
torfebat. Longip. perierat.
II Norman. Vindpc. &c. per pigredinem. Colb. Ço<b. G crm. figridh
nem. G crm. pigritudinem ûaeper.
premia veritatisv. Unde hos quoque, quos prove- A quia vitam patrum prxeedentium confpicit, quid
ritatepalfos agnofeimus,Gr^co eloquiomartyres, infe gemere debeat, fubtilius agnofeit. Sed maid
eft teftes vocamus. Et per Johannem voce angelica
Dominus dicit : a In diebus ^Antipas tefi
tis mens fidelis, qui occifiis efi apud vos. Sed teftes
fuos contra nos Dominus inftaurat, cum ele-
clomm vitampravitatinoftra contrariam/adar
gni doloris magifterio, dum Ilia plangit, ad lamenta
nos inftruit : ut quo virtutes in aliis cernimus,
eo apud diftridum judicem noftra follicitè delida
timeamus. Sequitur :
^uarc de vulva eduxifiime ? Jjhti utinam con- 1
guendos nos inftruendofque mùltiplicat. Contra fumtus ejfem, ne pculus me videret.
nos ergo teftes illius inftaurantur : quia cun£tà quæ 9 1 . Quod nimirum prima orationc jam protulit,
agunt, ftudiis noftræ pravitatis àdverfafunt. Unde dicens : ^uare non in vulva mortuus fum ? Qui
Sc fermo veritatis adverfarius vocatur, cùm Me- hoc quoque quod hie adjicit , fub dens : F u if
diatoris; voce per Evangelium dicitur : Efio, confen- fern quafi non ejfem , de utero tranflatus ad tumu- ^erftiens
C a p u t
L X .
adverfario tuocitb, dum es cum illo in via. At- g lum : Illic verbis aliis non aliter adjuneit dique
de hoc.eodem Redemtore repfobi perfe- cens : Sicut abortiv um abficonditum non fubfifierem, p>b 3. is :
quentes dicunt : Contrarius efi operibus nofiris : Sc
paulö poft : Et difsimilis efi aliis vita illius. Teftes
itaque fuos contra nos Dominus inftaurat : quia
bona quæ facere ipfi-negligimus, hæc ad corre-
ptionem noftram fieri ab aliis demonftrat : ut qui
præceptis non accendimur, faltem exemplis exci-
temurj atque ip appetitu reditudinis nil fibi mens
noftra difficile æftitnet, quod perfeftè peragi ab
aliis videt. Et fit plerùmque, ut cùmalienæ vitæ
bona cônfpicimus, noftræ follicitiùs, damna timeamus
: Sc eo patefcat quantæ poft pondère animpvel
qui -concepti non viderunt lucem. Quia vero
hæc fuperiùs latè digelfimus ,• pro vitando lefto-
ris faftidio, expofita replicare deelinamus. Sequitur
l.+.n. 4S. &
filadyerfionis
:
Numquid non paucitas die rum mcorum finietur1
brevi ?
9 z . Cautum fe ac follicitum vivere oftendit,
qui brevitatem præfentis vitæ confiderans , non
ejus ufum, fed terminum confpicit : ut ex fine col-
ligat,' nihil elfe quod, tranfiens deleftat. Hinc
namque per 'Salomoncm dicitur : Si annis multis
b impetimiir, quo nunc a bonorum mo- c vixerit homo, & in his omnibus Umusfuerit, meribus
longé diferepamus,
9 0 .. Unde Sc teftium inftauratione memorata,
protinus apte fubjungitur : Et multiplicas iram
tuam. Eo nobis multiplicari ira Dei dicitur, quo
elfe multiplex indicatur : quia ex ipfa nunc bonorum
vita Sc labore cognofcimus, fi emendari, dum
templis eft, nolumus, quanta poft animadverfio-
ne feriamur. Ele&os quippeDei cernimus &pia
agere, Sc crudelia multa tolerare. Hinc ergocol-
ligitur, diftri&us judex quanta illic feriat diftri-
âione quos reprobat, fi hie fic cruciat quosamat;
Petro atteftante qui ait : Tempus cfi> ut judicium
incipiat de domo Dei : f i autem primum d nobis, quis
minijfèjdebet tenebrofi temporis dr dierum multo-
rum : qui cum venerint, vanitatis arguenturpreterita.
Hinc rurfum feriptum eft.- In omnibus operibus
tuis memorare novifsima tua, dr in aternum
C a pur
L X I .
V e t . xliv.
R e e. XXXVI.
Vitæ terminus,
potiHimùm at-
t endendus.
Rede. zi. s.
non peccabis. Igitur cùm culpa animum tentât,
mens necelfe eft ut brevitatem fuæ dele&ationis
afpiciat, ne d ad vivacem mortem iniquitas rapiat ;
cùm conftet, quod ad terminum citiùs mortalis
vita percurrat. Sed fæpc oculus contemplationis
noftræ confunditur ,> dum dolor nofter flao-ellis
crebrefcentibus aggravatur. Libet præfentis vitæ
exilium gemere, led præ ipfa afflidione mens non
valet damna fuæ cæcitatis æftimare. Unde proti-
finis eorum qui non credunt Dei Evangelio ? Om- nus fubdit:
nipotens igitur Deus cum contra nos teftes inftau- D Dimittc ergo me, ut plangam paululum dolorem
rat iram multiplicat: quia quo bonorum vitam
noftris oculis objicit, eo pravitatis perpetrata: du-
ritiam, qua diftridione in judicio percutiat oftendit.
Nam cum folis fe fequentibus dona exagge-
rat , torpentes jam quia reliquerit, demonftrat.
Cum bona ergo in aliis cernimus , valde necefle
eft, u^ Sc exultationem noftra! formidirii, Sc for-
midinem noftra exultationi mifeeamus: quatenus
& de alienis provedibus caritas gaudeat , Sc de
fifis infirmitatibus confcientia contremifcat. Sed
cum fratetno provedu reficimur, cum diftridiö-
nem fuper nos Interni judicis ex ipfo noftro tor-
pore penfamus, quid reftat, nifi ut ad difeutienmeum.
95. Sicut enim moderata affiidio lacrymas ex-
primit, itaimmoderata fubducit : quiamoeror ip-
fe quafi fine moerore fit, qui afflidi mentem devo-
rans, fenfum doloris tollit. Vir igitur fandusferiri
plus quam fufficit, pertimefeit, dicens : Dimittc
ergo me, ut plangam paululum dolorem meum. Ac
fi apertè dicat : Flagella tuæ perculfionis tempera
, ut moderatis doloribus æftimare mala quæ
patior, flendo convalefcam. Quod tamen intelligi
Sc aliter poteft. Sæpe namque peccator iniquitatis
fuæ vinculis ita: conftringitur, ut pondus quidem
peccatorum tolcrct, fed tamen quia tolerat, igno-
C a p u t
LXII.
R e c . xxxvit,:
Lacrymas &
doloris Icnßim
tollit nimius
dum fe animus redeat, ' & quidquid in fe repro- rec. Sæpe etiamfi cognofcar, quanto reatu premi-
Dum , quidcpnd pravum deprehendit, affiigat ? ^ tur. mimr IPWrntldnir Rr nnn nnfart- . ... Uinvj it-
Unde Sc apte fubjungitur : Et poena militant in me.
Confideratis quippe Dei teftibus, poenæ in nobis
militant : quia dum miranda illorum fada confpi-
cimus, vitam noftram , quæ ex eorum nobis cóm-
paratione difplicet, ftudiofa afflidione cruciamus ;
ut quidquid in nobis polluerunt opera, diluant
lamenta ; Sc fi quid adhuc culpa deledationis in-
quinat, poena mceroris tergat. Beatus igitur Job,
B B S S hLic cörruptiffimus eft in editis. Edit. Bafil. R & Parif.
ni8. fic habmt :tn d/ebm Antiphas,teftes mei fidèles, qui. Coc.quem
alu recentiores fecutL funt : In diebus meis Antiphas tefiis meus fidelis
Inc m,fs- Gemet. leg1fur, In diebus Antiphas tefiis met fidelis, qui.
Vue. Sc alii Norman.Corb. Germ. In diebus Antiphas tefiis meus fidelis,
tur,erumpere conatur, Sc non poteft : ut hunc in
fe mente libera, converfione integra perfêquatur.
Flere ergo dolorem fuum non valet, quia Sc iniquitatis
fuæ reatum confiderat, Sc tamen præ ter-
renæ occupationis pondéré , hanc ei gemere nequaquam
vacat. Flere dolorem fuum non valet,
qui pravæ quidem confuetudini contraire nititur ;
fed tamen adhuc fuccrefcentibus defideriis carnis
gravatur. Hujus doloris præfentia Prophetæ men-;'
qui. Leftio noftra concinit cum textu Gæc® ,utin m ff legitur : couful«
Synopfim Crit. \
b Vindoc.Gcrm. Colb. Corb. Germ, à 1. manu, impedimttr.
c Ddunt in Lyran.& Bigot, verba hæc : ©* quidquid in fe reprof um.
1 Ebroïc. ut ad tternammortem ,• conicntit Germ, à recentiori manu.
X üj