C A P U T
L X V .
75». Aplurali numero ad fingularem redit ï'quia Agora déclinant, ad veram fidem, vél ad fim&itaplerumque
unus mala ifichoat, be imitando mul
ti fubfèquuntur. Sed ejus principaliter culpa eft,
qui pervcrfis fequentibus exempla præbuit iniqui-
tacis. Unde ad ilium redit crebrö fententia , qui
auûorcxtitit in culpa. Aquæ autem fuperficieshuc
illucque aura impellitur| &: nulla ftabilitate foli-
data \ paffim movetur. Iniqui igitur mens pluf-
quam aquæ luperficies levis eft; quia quælibet hanc
aura tentationis attigerit , fine tarditate aliqua
a retraftationis trahit. Si enim cor fluxum eujufli-
bet perverfi cogitamus, quid aliud quàm in vento
pofitam aquæ fuperfidem cernimus i Nunc nam-
que ilium aura impellit iræ, b nunc aura fuperbiæ
tis habitum veniunt. Sed quia plus quam needle
eft, de fuis fenfibus prxfumunt, fiepe in fide quam
aecipiunt, ea qua: non capiunt, perfcrutari volunt,
ut ratione magis in Deo quam fide teneantur. Quia
vet o humana mens perfcrutari non valet divina fe-
creta, omne quod ratione perfcrutari non poftiint,
credere contemnunt, be per inquifitionem nimiam
in crrorem labuntur. Hi itaque cum necdum cre-
derent, vel adhuc ad iniquitatis opera vacarent,
aqua: nivium fuerunt. Sed cum carnalia fafta de-
ferentcs, in fide ad quam perdu£ti funt* plus ap-
petunt perfcrutari quam capiunt, amplius profe-
fto calent, quam calere debuerunt. Bene ergo de
nunc aura luxuria:, nunc aura invidia:, nunc aura B hoc perverfo quolibetprophetantisdumtaxatfenfallaciæ
pertrahit. Super faeiem ergo aquæ levis
eft is , quern quilibet crroris ventus cum venerit
impellit. Unde bene quoque per Pfalmiftam dicitur
: Deu.s meus, pone iHo s ut rot am, & ficut fiipu-
lam ante'faeiem venti. Ut rota quippe ponuntur
iniqui, quia in circuitu laboris milfi, dum ea quæ
antefunt negligunt, be ea quæ deferenda funt, fe-
quuntur-, ex pofterioribus elevantur, be in anterio-
ribus cadunt. Qui reCtc quoque ftipülæ ante rädern
venti’eomparantur : quia irruente aura tentationis
dum nulla fubnixi funt ratione gravitatis,
tentia , non optantis dicitur: cAd nimium calorem
tranfeat ab aquis nivium. Ac fi. apertè diceretur :
Qiu humiliter fub disciplina: vinculo non reftrin-
gitur,fab infidelifate fua, vel perverfi operis frigo- :
re, per immoderatam fapientiam in errorem labi-
tur. Unde*bene quoque egregiusprædicator,gdif-
cipulorum fuorum cor dibus hune exquifitæ fapien-
tiæ nimium calorem devitans, ait : Nonplus Jape- 1
re quàm oportet fap’ere , fed fapere ad fobrietatem.
Ne fortafte nimius calor interimeret, quos prius
aquæ niviifin, id eft infidelitatis, vel torpentium
elevanmr ut corruant, be fæpe eo fe alicujus me- q aftionum frigora moriturps tenebant. Et quia val-
C a p u t
LX VI.
Ric.xxvi.
Aniifla fidci
vel juftitiæ rc-
iftitudine rcatu
malcdictionis
ligancur. d
riti exiftere æftimant, quo eos in alta flatus erroris
portât. Sequitur: -
cMal edi Eta fit pars ejus in terra , c nec ambu le t
perviam vincarum.
de difficile e ft, ut is qui fe fapientem seftimat,
mentem adhumilitatemreducat, bepe&aprsedi-
cantibus credat, fenfumque fu»e perverfitatis ab-
jiciat, rede fubjungitur:
\
Et ufque ad inferos peccatum illius. }
80. Quifquis in vita præfenti re&a agit be ad-verfa fuftinet, laborare quidem d in adverfitàte
cernitur, fed ad benedictionem heréditatis perpe-'
tuæ confummatur. Quifquis vero perverfa agit,
Se tfamen profpera recipit, feqiie à malis adious
nec donorum largitate compefcit, profperari quidem
confpicitur, fed reatu perpetuæ malcdi&io-
8z. Peccatum quippe ufque ad inferos ducitur,
quod ante finem vita: prxfcntis per corre&ionem
ad pcenitentiam non emeridatur. De quo videli- p
cet peccato per Johannem dicitur : Eft peccatum ad r
mortem, non pro illo dico ut roget quis. Peccatum ^
namque ad mortem, eft peccatum ufque ad mor- n
tem: quia fcilicet peccatum quod hie non corri- l
gitur, ejus veniafruftra poftulatur.De quo adhuc ’
nis ligatur. Unde rectè nunc dicitur : cMaledicta fit
pars ejus in terra. Quia etfi ad tempus benedicitur,
in reatu tarnen malcdi&ionis tenetur. De quo be D mbditur :
aptè fubditur •: Nec ambulet per viam vine arum.
Via namque vinearum, eft reditudo Ecclefiarum.
Qua in re five hæreticum , five carnalem quem-
piam nil obftat intelligi, quia via vinearum, id eft
reditudo Ecclefiarum amittitur, dum vel fides re-
d a , vel reditudo juftitiæ non tenetur. IHe namque
per viam vinearum ambulat, qui fandæ univer-
falis Ecclefiæ prædicationem penfàns, neque à fi-
dei, neque à bonorum aduum reditudine déclinât.
In via quippe vinearum ambulare , eft fandæ
Ecclefiæ patres velut dependences botros af-
picere, quorum verbis dum intendit inlabore iti-
neris, amore débiteur æternitatis. Sequitur :
cAd nimium calorem tranfeat ab aquis nivium.
r 8i. Idcirco iniquitas frigori comparatur, quia
peccantis mentem torpore conftringit. Unde feriptum
eft : Sicut frigidam fecit, cifterna aquam fiuam,
: fic frigidam c fecit malitiam fuam. Quo contra ca-
c. ritas calor eft , quia videlicet mentem accendit
quam replet. De quo calore feriptum eft : {^bun-
dab it iniquitas , refrigefeet caritas multorum. Et
funt nonnulli, qui dum iniquitatum fuarum frioblivifcatur
ejus mifericordia. 4 }
Omnipotentis Dei mifericordia oblivifei ejus
dicitur, qui omnipotentis Dei juftitiæ fuerit obli-
tus : quia quifquis eum nunc juftum non timet,
poftea invenire non valet mifericordem. Quæ ni-
mirum fententia non folùm ei intenditur, b qui ve-
ræ fidei prædicamenta deferit, fed etiam ci qui in
fide reda pofitus carnaliter vivit : quia ultio æter-
næ animadverfionis non evaditur, utrum in fide,
aninopere peccetur. Nam etfi damnationis difpar
eft qualitas, culpætamen quæ nequaquam per poe-
nitentiam tergitur, nulla abfolutionis fuppetit fa-
p cultas. Sequitur :
Dulcedo illius vermis. , ;
83. Quifquis in hoc appétit mundo 1 profperari
, ceteros excedere , rebus &: honoribus tume-
re , huic nimirum cura fxcularis in deledatione f
eft , be quiesin labore. Valde etenim fatigatur, c
fi défit curafæculi quafatigetur. Qma autem k na- 1
turæ eft vermium , momentis fingulis inceflanter cu
moveri ; non immérité) fignacur nomine vermium, n
inquietudo cogicationum. Pcrverfie itaque mentis11
* V indoe, retraéiionis.
b Deeft in Norm. & Vindoc. nunc aura fuperbii.
e V indoe, nec ambulet fes ejus f er terram vinearum.
d Ebroïc. & alii Norm. ex adverfilate.
'Norm. frigidam facit. . . Qujtdcontra.
‘ Norm. ab infidelitatis fut, vetferverjl operis frigore. T uron, ab infidelitatis
fu t perverfo opere.
8 Vindoc. & Norm. 'd difcipulorum.
k Vindoc. qui vera Dei prtdicamenta.
1 Vindoc. pro/pers ceteros excedere.
* Norm, natura eft vermium. •
dulcedo vermis eft, quia indc deledabiliter pafei- A mis, be intelligitur quid amatur. Nil quippe fic ad
L I , i„fe- tur, unde per inquietudinem inceffanter agitatur. edomandum defideriorum carnalium appetitum
t*,et Poteft quoque apertius vermis nomine caro défi- valet, quàm ut unufquifque hoc quod vivum dili-
jjfjr^ gnari. Ünde be fuperius * dicitur : Homoputredo, & g it, quale fit mortuum penfet. Confiderata etenim
■ ' a filius hominis vermis. a Luxuriofi igitur cujuflibet- corruptione carnali, citiùs cognofcitur, quia cum
atque carnis voluptatibus dediti, quanta fit cæci- illicite caro concupifcitur, tabes defideratur. Bene
ta s demonftratur, cum dicitur : Dulcedo illius ver- ergo de luxuriofi mente dicitur : Dulcedo illius ver-*
! | 1L" .\i° mis. Quid namque caro, nifi putredo ac vermis mis ; quia is qui in defiderio carnalis corruptionis
|||nw eft ? Et quifquis carnalibus defideriis anhelat b quid æftuat, ad feetorem putredinis anhelat. Hæc ficut
I b aliud quàm vermem amat i Quæ enim fit carnis in hujus partis * certiæ initio promififie me memini * ridel, n.
fubftantia , teftantur fepulcra. Quis parentum , _ fub brevitate tranfeurri j ut ea quæ c in hoc opere exorti-.
quis amicorum fidelium, quamlibet dile£ti fui tan- fequuntur, quia magna obfeuritate implicata fiint *
gere carnem fcaturientem vermibus poteft ? Caro opitulante Deo la.tiùs difTerantur.
itaque cum concupifcitur, penfetur quid fit exani-
• Vindoc. Luxuriofis quibuftibet atque carnis voluptatibus deditis. cft Gregorio Iibrorum moralium compkûionem corpus vocare ut jam'
T uron. quid aliudquam vermis eft. _ ' obftrvavimus. Eodem fenfu dicimus corpus juris Canonici. * "
e Norm, i» Iidcwrpflre. Utic. utramijue Ic&ionem rctinct. Non inlblens
S A N C T I G R E G O R I I
IN EXPOSITIONEM BEATI JOB
M O R A L I U M
P A R S Q^ u A R T A ,
C O N T I N E N S L I B R O S S E X .
L I B E R D E C I M U S - S E P T I M U S.
ju p e r fim t C a p . 2,4.. a v e r f ii 20. d im id ia to , cu m c a p itib u s ,2f . & 26. in te g r is e x p o n it
m o ra li p o t ifm im f e n fu .
;CJp. I.
B^oi's I
Lcopf, liillop.
W.4.
m.
UoTi E S in fanfti virihiftoria per
a novum volumen enodare myfterium
a typicæ expofitionis aggredimur ,
oportet ut ex ejufdem viri vel nomi-
ne, vel paflione fignifiçationem myf-
ticam principaliter proferamus : quatenus habita-
culorum more , dum fuperferiptionem ticulib in
ipfi poftis fronte præfigimus, quia cujus eft dormis
agnofcicur, fecuriùs intretur. Crebrö autem-dixifte
me memini,c quoniam beatus Job pafiiones Re-
demtoris noftri, ejufque corporis, id eft fàn&æ
Ecclefiæ , be paflione fua fignavit & nomine. Job
quippe interpretatur dolens. Et quis alius in hoc
dolente figuratur, nifi is de quo feriptum eft : Fere
languores noftros ipfi tu li t , & dolores noftros ipfepor-
tavit ? De quo rurfiim dicitur : Livore ejus fanati
fitmus. Amici vero ejus hæreticorum fpeciem te-
d £ent> qui, ut fæpe jam diximus, Deum d dum de-
rendere nituntur ,offendunt. Sanftus ergo vir per
vulnera & verba ficloquatur fua, ut etiam noftra
fignificet,& plerumque per prophetiæ fpiritum
ventura narret, præfentia tranfeendat : nonnum-
quanivero fie de præfentibusdifférât, ut defuturis
& Gcmct- clucm m mu,tis praccdcncibus Iibris mutilum lue
«•luininuis, typtet locutioms. Dcfunt libri fequentes in codiclbus Lyr.
j ,80t-Vcrilm coruni vices fupplebunt Pracellehfis, alter Ebroi'ccnfii,
. 0 Lauduncofis eecldix, Gcrmanenfis, Çorb. Germanenfis. &c. Tom. I.
Dreticefcat. Cognita itaque diferetionis hujus cufto-
dia, cum immutatione vocis illius noftra quoque
intelligentia alternet : ut tanto veriùs ejus fenfibus
congruat, quanto fe &: cum ejus vocibus immutat.
Verbis itaque præcedentibus fanftus vir per difer-
tas prudentiæ arte fententias iniqui cujuflibet culpas
promût, be quàm fit damnanda ejus a&io ex-
preffit. De cujus poena mox fubjicit, dicens :
Non fit in recordationc 3 fed conferatur quafi li- fcbz+.rtrf.z*i
gnum infruttuofum.
1. In recordationem enim conditoris non redu- q a p jj
citur, quifquis ufque ad finem vitæ vitiis fubjuga- R E c> ^
tur. Namfi hunc fuperni refpedus memoria tan- Pcenaimquo-
geret, proculdubio ab iniquitate revocaret. Ejus
quippe mérita cxigunt, ut funditus ab audorisre- icri.
cordatione deleatur. Sciendum verö eft, quodre-
L cordariDeus nequaquam propriè dicitur. Qui enim
oblivifei non poteft, quo pa&o recordari poteft? Sed
quia eos nos, quorum recordamur, ample&imur, .
ab his autem, quorum oblivifeimur, elongamur ;
humano ufu be recordari Deus dicitur, cum dona
tribuit, be oblivifei, cùm inculpa derelinquit. Sed
quia cunâra penfât, cun£ta fine intermiffionis alb
I. Laudun. in ipfa pofiti fronte.
* Vindoc. quomodo beatus fob.
* I. Laud. Coib. Germ. Deum dm ■efenderintoffendunt.
L l ii