Deus immutabilis
natura &
4^.iDc cujus mox immutabilitate apte fubjun- A fereddendisratiombusconlpicitidoneum non elfe, tcmpr,i
o-itur: Et nemo averterepotefi3 cogitationem ejus. Si- li diftride judicetur. Rede autem dicitur: Et con- j£n,iK
cut enim immutabilis natura eft, b ita immutabilis fiderans eum , timore follicitor: quia divinac anim- cn5Estt"
voluntatc. Cogitationem qulppe ejus nullus aver- adverfionis vim cum minime quifque confiderac,
*' nn t * • • v minime formidatj & tanromagis inhacvitaquafi
fecuruseft, quanto a confideratiorie interna: diftri-
dionis alienus. Semper etenim jufti viri ad cordis
fecretarium redcunt, d vim occult« diftridionis in- d
tuentur, majeftatis intim« judicio afliftunt; ut eo
magis quandoque fecuri lint, quo hie quamdiu vi-
verent, lecuri efle noluerunt. Nam malorum men-
tes cümrenuunt confiderare quod timeant, ad hoc
quandoque gaudentes perveniunt, quod timentes
tit: quia nemo refiftere occultis ejus judiciis pr«va-
let. Nam etfi fuerunt quidam, qui deprecatijpibu!»
fuis ejus cogitationem avertifle viderentur, ita fuit
ejus interna cogitatio, ut fententiam illius averte-
re deprecando potuiflent , & ab eo acciperent,
quod agerent apud ipfum. Dicat ergo : Et nemo
avertare poterit cogitationem ejus : quia feme-l1 fixa
judicia mutari nequaquam polfunt. Unde feriptum
eft : Praceptum pofuit, dr non prateribit : Et rurfum
; Calum drterra tranfibunt, verba autcm me a g nullo modo évadant. Sed ecce de beato Jobnovi-
■ Siidem
C A T U T
XXXVIII.
R b c . xvm.
Cut nec ilia
■ obfiftunt qu*
■ contra volun-
tatenî illius fieri
videntur.
non tranfibunt. Et rurfiim : Non enim cogitationes
mea ficut cogitationes vefira , neque via mea fi-
cut via vefira. Cum ergo exteriüs mutari vide-
tur fententia , interius confilium non mutatur:
quia de unaquaque re immutabiliter intus confti-
tuitur , quidquid foris mutabiliter agitur. Sequi-
tur^
. Et anima ejus quodeumque voluit, hoc fecit.
47. Cum lit cundis corporibus exterior, cundis
mentibus interior Deus, eaipfa vis ejus, qua omnia
penetrat, cundaque difponit, anima illius appella-
tur. Cujus videlicet voluntati nec illa obfiftunt,
qu« contra voluntatem illius fieri videntur ; quia C
ad hoc nonnumqüam permittit fieri etiam quod
non pr«cipit, ut per hoc illud certiüs impleatur
quod jubet. Apoftat« quippe angeli perverfa voluntas
eft, fed tarnen a Deo mirabiliter ordinatur-,
ut ipf« quoque ejus infidi« utilitati bonorum fer-
viant, quos purgant dum tentant. Sic itaque ejus
anima quodeumque vdluit hoc fecit, ut inde quoque
voluntatem fuam impleat, unde voluntati illius
repugnarividebatur. Terreatur ergo vir juftus,
be tant« majeftatis pondus confiderans, infirmum
ie elfe deprehendat.
48. Sed inter verba h«c percundari Übet, ac
•dicere: O beate Job, inter tot flagella pofitus cur
mus,quod crebris Dei facrificiis deditus,quod hofc
pitalitatibus, quod indigentiis pauperum impends,
quod fuis etiam fubditis humilis, quod fibi ad-
verfantibus benignus fuit : be tamen tot flagella lii-
fcepit,nec jam fecurus extitit inter flagella, fed ad-
huc metuit, adhuc divin« diftridionis vim confiderans
contremifcit. Quid nos itaque miferi,quid
peccatores dicemus, fine timet, qui lie egit ? Sed
tanti timoris pondus an à femetipfo habeat, inno-
tefcat. Sequitur ;
Tic us mollivit cor meum& Omnipotent contur- Verf.n
havit me. e
51. Ex divino munere cor juftic molliri dicitur, Ca
quia fuperni judicii timore penetratur. Molle eft XLL
enim quod penetrari poteft, durum quod pene- v s t .
trari non poteft. Unde per Salomoncm dicitur : Tl”p
Beatus homo qui femperefipavidus, qui verb men- pm»,,
tis efi dura, corruet in malum. Virtutem ergo lu«
formidinis non fibi, fed audori tribuit, qui ait :
Deus mollivit cor meum , dr Omnipotens conturba-
v it me. Non autem fecura , fed perturbata funt
corda bonorum : quia dum futuri examinis pondus
confideçant , quietem hie habere non appe-
tunt, fecuritatem fuam diftridionis intim« confi-
deratione perturbant. Qui tamen inter ipfa timoris
fuppficia f«pe animum revocant ad dona, be ut feadhuc
adverfa formidas? jam tribulationibus ein- ^ metiplos f conlolatione refoveant, inter hoc quod f
metuunt, reducunt oculum g addona qu« acce- g
perunt, ut fpesfublevet, quem timorpremit.Unde
be fequitur :
Non enim périt propter imminentes tenebras, nec 1
faciem meam operuit caligo.
f i . Ille enim in flagello pofitus, à falute corpo- Ca
ris propter imminentes tenebras périt, qui idcirco XLIÎ
pro tranfa&is percutitur, ut à futuris fuppliciis ab- Rt>
feondatur. Flagella quippe bonorum aut vitia per- ru‘
C a p u t
XL.
Malis fccuiita.
geris, jam innumeris afflidionibus anguftaris. Malum
timeri debet, quod needum fufeeptum eft j tu
in tanto pofitus dolore quid metuis ? Sed ecce vir
juftus noftris inquifitionibus fatisfaciens adjun-
git:
Cum expleverit in me voluntatem fitam, dr alia
multa fimilia praflo funt ei.
49. Ac fi apertè dicat : Jam perpendo qu« pa-
tior, fed adhuc formido qu« pati poffum. Expier
enim in me voliintatcm fuam : quia multis me petrata purgant, aut ea qu« poterant perpetrari pcrptiwj
c perculfionibus affligit. Sed multa fimifia præfto futura deyitant. Beatus autem Job , quia in fla- f JJ
funt ei, quia fi ferire cogitât, adhuc invenit ubi £ gello pofitus , nec à pecoatis pr«cedentibus pur-1
plaga defeat. Hinc itaque penfandum eft quàm gabatur, nec ab imminentibus tegebatur, fed ejus
— :j-----— n— —At— tantummodo in flagello virtus augebatur, fidiraaüter
dicit : Non enim perii propter imminentes tenebras
, nec faciem meam operuit caligo. Qm enim
femper divin« formidinis pondus afpexit , ejus
cordis faciem caligo peccati non operuit. Et is,
quem fupplicia nulla fcquebantur, falutem corporis
propter imminentes tenebras non amifit. h
53. Et notandum , quod h ipfe priora denun- a p"”1
tians, nequaquam ait : Faciem meam non tetigit ; ^10 jmnï
fed, Non operuit caligo. Sæpe enim ctiam corda jupavidus
ante flagellum fuit , qui etiam perculïus
adhuc metuit, ne feriatur. Incompreh.enfibilcm
quippe vim ei ineflè confiderans & poteftatis bc
examinis, elfe vir juftus noluit nec de flagello fc-
curus. Unde adhuc metuens adjungit :
Et idcirco a facie ejus turbatus fitm : dr confiderans
eum, timore follicitor.
50. Bene à facie Domini turbatur, qui terro-
rem majeftatis illius , cordis fui obtutibus propo-
nit, & ejus re&itudinis pavore concutitur, dum
* Norm, cogitationes ejus.
Lyr. Bigot. Èbroïc- Sag. immutabilis cogitatione. Germ, cogitatitnis.
V indoe, ficut enim immutabilis natura efi, ita immutabilis voluntas.
* Editi perfecutionibus, invitis mff. Norm. &aliis.
* Vindoc. cum vim occulta.
* Vindoc. molle dicitur.
f Vindoc .fana confolatione.
h Turon .in fie priora. In Ebroïc- ceceriujue Norm, legit
pro priora. In Uticenli tamen olûn faiptum crac priora.
ir fitperiora
ftorum fubort« cogitationes polluunt, terrenarum A feinper efle eft. Quod etfi nos b e Angeli cum initio
rerum 3 de!e£tationibus tangunt; fed dum citius ^ efle videre incipimus , elfe tamen hoc fine initio j,
, manu 15 fan£k« diferetionis abigufltur, feftine agi- . videmus, ubi fic lemper fine fine efle eft; ut num-
tur , ne cordis faciem caligo operiat, qu« hanc quam fe animus tendat ad fequentia, ac fi multijam
ex illicita c deleftatione tangebat. Nam f«- plicentur qu« lunt, b e longa fiant. Nam etfi per
pe in ipfo orationis facrificio importun« fe cogi- propheti« fpiritum didum eft: *Domine, qui regnas * Fomflc
tationes ingerunt, qu« hoc rapere vel maculare in aterntim, dr in faculum , dr adhuc: more facri u-18-
valeant, quod in nobis Deo fl entes immolamus.
Unde Abraham cum ad occafum fobs facrificium
offerret, infiftentes aves pertulit, quas ftudiosè, ne
oblatum facrificium raperent, abegit. Sic nos'eum
in ara cordis holocauftum Deo ofrcrimus, ab im-
mundis hoc volucribus cuftodiamus ; ne maligni
fpiritus be perverf« cogitationes rapiant , quod
- - . . . . ' Dominus regcutus,
ut ibi adhuc diceret, * ubi expec^atio non in- nabitin ater-
dfet. Adhuc enim «ternitas non habet, qu« fem- ^ c^ br-.
per efle habet, in qua nulla pars fu« longitudinis
pr«terit, ut pars alia luccedat, k fed totum fimul i
efle eft, ut nil deelfe videatur quod non cernat; Is
in qua omne quod eft, animus videt be tardum non
CpUT
» . I I I .
PfÂS
mens noftra olfçrrelè Domino utiüter fperat. Se- g efle, &'longumelfe. Sed hæcde æternitatisdiebus
quitur: ' loquentes, conamur magis videre aUquid, quàm
tyîb Omnipotente non funt abficondita tempora: videmus. Dicaturigiturreófcè : £>uiautemnoverunt
qui autem noverunt eum, ignorant dies illius. eum, ignorant dies illius : quia etfi jam Deum per
J4 - Quid dies Dei, nifi ipfa ejus «terniras appella- fidem novimus ; qualiter tamen fit ejus «ternitas,
tur ? qu« nlhnumquam unius diei pronuntiatione fine præterito ante f«cula , fine futuro poft fæcu
exprimitur, ficut fcriptum eft: (JMelior efi dies una
la, fine mora longa, fine præftolatione perpétua,
in atriis tuis fiupermillia. Nonnumquam veto pro
non videmus. Beatus itaque Job land« Ecclefi«
liia longitudine , dierum multomm appellatione
typum tenens, quia fub magno fe feientiæ freno
fio-natur, de quibus fcriptum eft : In fitculumfieculi
moderatur , ne plus fapiat quàm oportet lapere,
anni tui. Nos itaque intra tempora volvimur, per
& dies Dei non polfe comprehendi teftificans, ad
hoe quödcreatura fumus. Deus autem qui creator
hæreticorum mox fuperbiam refpedum mentis
eft omnium «ternitate fiia tempora noftra compre-
reducit, qui alta fapere appetunt, bç quod cape-
hendit. Air ergo: Omnipotente non funt abfion■
s re utcumque non polfunt, perfedè fe feire glorianillius.
dita tempora : qui autem noverunt eum> ignorant dies ^ tur. Nam fequitur :
Quia ipfe quidem noftra comprehenfibiü-
ter confpicit, nos autem ea qji« ejus funt, comprc-
hendere nullatenus valcmus. Sed. natura Dei cum
fimplex fit, mirandum valde eft, cur dicit: £>ut no-
d verunt eum, ignorant dies illius. Ncque enim aliud
ipfe, atque aliud dies ejus funt. Deus namque hoc
eft quod habet. iEtemitatem quippe habet, fed
ipfe eft «ternitas. Lucem habet, fed lux fua ipfe eft.
Claritatcm habet, fed ipfe eft claritas fua. Non eft
ergo in eo aliud eile, b c aliud habere. Quid eft itaque
dicere : £>ui noverunt eum , ignorant dies illius
} nifi quia & qui cognofcunt eum, adhuc ne-
K^dlii terminos tranfiulerunt, diripueruntgreges, Vtrp. 2:
& p.averunt eos.
f6 . Quos aliorum nomine , nifi h«reticos defig- C a p u t '
nat, quSTa fand« Ecclefi« gremio extranei exif- XLIV.
tunt ? Ipfienim terminos tuansferunt, quia confti- R-ec. xxi.
tutiones patrum pr«varicando tranfeendunt. De ^nos Tpatrï-
quibus nimirum conftitutionibus leriptum eft: Ne bus conftitutos
tres tut. Qm greges diripiunt be pafeunt: quia im-
peritos quofque perverfis ad fe perluafionibus tra-
hunt, be dodrinis peftiferis ad interficiendum nu-
triunt. Nam quod gregum nomine imperiti po- v B T xsa
feiunt ? Nam be qui jam eum fide tenent, adhuc per puli defignentur, Iponfi verba teftantur, qui Ipon-
Ipeciem ignorant. Et cum ipfe fibi fit «ternitas,D lam fuam alloquitur, dicens : Nifi cognoveris te cant. 1.7.
quem veraciter credimus; qualiter tamen fic ip la o pulcra inter mulieres, egredere , dr abi pofivefii- ^
ejus «ternitas , ignoramus. In hoc namque quod
de divin« natur« potentia audimus, ea nonnumquam
cogitate confuevimus, qu« per experientiam
feimus. Omne enim quod ccepit b e definit, initio
& fine concluditur. Quod fi mora aliquantula dif-
fertur ut finiatur, longum dicitur; in qua videlicet
longinquitate cum quifque mentis oculos rcducit
retro per memoriam, tendit ante per expedatio-
nem,d quafi per fpatium temporis dilatat in mente.
Cumque audit «ternicatem Dei, humano morec in-
tendenti aninto longa vit« fpatia proponit, in quigia
gregum y id eft nifi honorem tuum, quo ad fi-
militudinem Dei es condita, bene vivendo cognoveris
, à confpedu me« contemplations egredere
, be imperitorum ! vitam imicare populorum. 1
Sequitur:
t^Afinum pupiüorum abegerunt ; dr abfiulerunt frerr
pro pignore bovem vidua :
57. Quos hoc loco pupilles accipimus, nifi ele- Caput
dos Dei, in mentis teneritudine pofitos ? qui ma- X L V .
gna fidei gratia nutriuntur , be patris fui jam pro Eie&i pupille
le mortui faciem needum vident. Et funt pleribus
f metfatur femper be quid abiit retro, quod re- que in Ecclefia, qui quofdam confpiciunt c«lef
tineatur in memoria; &: quid ante reftat, quod ex- E tia appetere, terrena omnia delpedui habere; be
pedetur ex intentione.
jy. Sed quoties in «ternitate ifta cogitamus,
■ xternitatem necdum cognovimus. Ibi quippe eft
quod nec initio incipitur , nec fine terminatur,
ubi neque expedatur quod veniet, neque S per-
currit quod debeat recordari, led eft unum quod
* Turon. deledationes tangunt.
Norm, fancia dfiriHionis.
* Turon. cogttatione.
* Norm, quafifpatium temporis.
* Turon. intento ammo.
'Idem, me duel ur. In Germ, lcgicur habuit pro abiit.
* Ex mffi Anglic, alii habent pracurrit, alii neurrit, quam IcfUonem
«flinibus pr*fercndam ccnlct Tb. Jamelius,
quamvis ipfi in hujus mundi laboribus infudent,
eis tamen, quos ad c«leftia anhelare conlpiciunt,
de rebus quas in hoc mundo poflident hujus vit«
adjutorium ferunt. Et quamvis ipfi agere fpirita-
lia nequeant , ad fumma tamen tenaentibus li-
benter fubfidia miniftrant. Portare enim afinus
k Dceft tfie in Norm. & plerifque. Prills tamen extabat in Utic. Vet.
edit, habent: quod etfi nos & angeli, tim inittum videre incipimus.
1 Germ. Vbi expectations inejjet.
k Ita cmcndavimus ex noftris raft. & Anglic, cum prills legeretur: fed
totum fimul effe eft, & nil deep quod cernat, in qua Sic. Admonemus ta-
snen ficolim ledum fuiUc in Utic.
I Norm. viam.
K k iij