quia apud corda pravorum ejus prsedicatio def- A Trinitas, id eft Pater, 8c idertiFiUus, tc Spiri-
pefta , cun&ifque viribus a effeta creditur. Et in tus fan&us refufcitavit. Et fecit comam quafi cum
397 Liber XII. in Caput XIV. Beati Job. 398
hac vita unttm in Chrifto fperantes fumus, miferabi- A ribus injufti cruciarentur. Unde 8c Pfalmifta pro-
Johan. 7.37'
Johan. 4 . 13.
puluere truncus emoritur : quia inter manus per-
fequentium corpus illius exanimatur. Juxta Sa-
pientiæ etenim vocem : Vififunt oculis infipicntium
mari, & aftimata efl affliffio exitus illorum. Sed if-
t c , cujus radix in terra fenuit, 8c in pulvere truncus
emortuus eft , ad odorem aquæ germinat :
quia per afflatum fancti Spiritus, in eleètorum
cordibus b exemple iiii operis germen virtutis facit.
Aquæ etenim appellatione nonnumquam fan-
fti Spiritus irrigatio defîgnari folet, ficut fcriptum
eft : Si J ni s fitit, veniatad me,& bihat. £>ui autem
biberit ex aqtià , quam ego dabo c i, non fitietin a -
ternum. Sequitur : Et faciet comam quafi cùm priprimùm
plantatum eft : quia ilia Apoftolorum débilitas
, quæ in morte illius expavit, 8c negavit,
8c negando aruit, per refiirre&ionis ejus gloriam
rurfus ad fidem viruit. In cujus ligni compàratio-
ne quid omnishomo ^ niii pulvis eft J Unde 8c fub*
ditur:
Homo verb cum mortuus fuerit , & nudatus at-
que confumtus, ubi quafi eft?.
5. Nullus homo fine peccato eft , nifi ille qui
in b hune mundum non venir ex peccato. Et quia
omnes in culpa ligamur, ipfa amiffione juftitiæ mo-
rimur : concerta priùs in paradifo vefte innocentiæ
nudamur ; intérim etiam camis fubfequente conmumpiantaium
eft. Succifo trunco comam facere, B fumimur. Homo itaque peccator morimr in culpa,
eft extin&o corporaliter jufto , ipfo fuæ paflionis nudaturà juftitia, confumitur in poena. Hanc nuexemplô
multorum corda fufeitare, 8i ex fide re- ditatem peccatoris filii tegere dignatus eft pater,
tfta viriditatem veritatis oftendere. Bene autem qui eo redeunte dixit : Cifoproferte ftolamprimam.-
dicitur '. £>uafi cim primùm plantatum eft. Omne Prima quippe ftola, eft veftis innocentiæ, quamho-
•quod hîc a juftis agitur , fecunda plantatio eft: mo bene conditusaccepit, fed malèàferpentepérima
prima videlicet plantatio non in opéré jufto- fuafus perdidit. Contra hanc rurfum nuditatem
C ap. VI,
VB T. ».
Homo prea.
tor morimrj,
culpa, r
tur à jufliti^
confumûorÿ
rum, fed in præfcicntia conditoris eft. Et quia dicitur : Be at us qui vigilat, & euftodit veftimenta
cunda quæ agunt elefti, ficut priùs interiùs con- fua, ne nudus ambulet. Veftimenta quippe euftodi-
fpiciuntur, arque difponuntur ; ira poftmodum ex- mus, cùm præcepta innocentiæ fervamus in mente :
m iU
Qaput
K m .
lions fumus omnibus hominibus. Et per femetipfam
Veritas dicat : Omnes, qui in monumentis funt, au-
dient vocem ejus, & procèdent qui bona fecerunt in
refurreffionem v iu . Sed fubjunch. fententia indi-
cat, quædifcretio in præmiffa latcat. Namfubdi-
tur : Donee atteratur calum, non evigilabit, nec con-
furget de Jdmno fùo.
Liquet enim, quia non refurget , fciücet
donee atteratur cælum : quia nifi mundi hujus finis
advenerit , humanum genus à fbmno mortis
ad vitam non evigilabit. Non ergo quia omnino
pter przevenientem fe Dei gratiam dicit: Eripuif- pfal-
ti animam meam ex inferno inferiori. Beatus igitur
Job ante Mediatoris aaventum ad infernum fe def-
cenderc feiens , conditoris fiii c illic protedionem e
poftulat: ut a locis poenalibus alienus exiftat, ubi
dum ad requiem ducitur, a fuppliciis abfeondatur.
Unde fiibjungit:
Et abfeondas me donee pertranfiat furor tuus. ibidem
i4.Furor etiam omnipotentis D eid in hoc quoti- C ap. X.
die vim fine diftridionis peragit, quod viventes in- R«c.vi 1.
digne dignis fuppliciis demergit. Qui furor nunc ^batfonis«-
equidem tranfit, fed i «U m a i l* v i i i i i a u n . . . u m a , m u mn “fiUnVe pertranhc: quia 1mUUoOdU6 pp<ers, in fine
jjQH refurgat ; fed quia ante contritionem cæli, ^ agimr, fed in mundi termino confiimmatur. Qui ™
V î t . IV.
ïlomo ex Ie
deficit, léd ad-
ven Lente {pi--
ritu fanöorc-
110 va tur.
teriùs perficiuntur , bene dicitur : Faciet comam
quaft cùm primum plantatum eft > id eft , viriditatem
fuam oftendit in effedu operis, quam priùs ha-
buitc in præfcientia conditoris.
•7; Poteft etiam radix jufti , ipfa natura humaut
cùmi nos * judici culpa nudat, ad amiflam redeun- .
tes innocentiam pcenitentia opcriat. Bene autem
dicitur : Tjbi quxfo eft. Quia peccator homo illic
ftare noluit, ubi conditus fuit : hîc verb, ubi cecidit,
diu elfe prohibetur. Patriam volens perdidit
humanum genus minimè refurgat, infinuat. N o -J
tandum quoque e ft, cur poftquam fupcriüs hominem
mortuum dixit, inferiüs non mortuum, fed
<lormientem nominat, eumque de fomno fiio minimè
confurgere, donee cadum atteratur narrat: nifi
tarnen ifte furor, quantum ad ele&orum animas
in Redemtoris noftri advenru pertranfiit : quiaeas
ab infemi clauftris ad paradifi gaudia mediator Dei
& hominum, dum ipfe illuc pie defeenderet, redu-
xit. Inter ha:c verb feiendum eft, quod furoris nomen
quód patenter datur intelligi, quia in comparatio-
ne ligni revirentis, hominem mortuum peccatorem
nominat, a vita fcilicet juftitix extin£Iuml,Ubi aii-
tem de morte carnis loquitur, non hanc mortem,
fed fbmnum maluit vocare, fpem procul dubio re-
furreiftionis infinuans : quia ficut citiüs homo a
fomno evigilat, ita concitè ad conditoris nutum ä
morte corporis refurgat. Vehementer enim ab in-
firmis mentibus nomen mortis pertimefcitur, fbmni
autem vócabulum non timetur. Unde & Paulus ç mei ?
divinitati non congruit : quia naturam Dei
fimplicem perturbatio nulla confundit. Unde ei dicitur
: Tu autem dominator virtutis cum tranquilli- sap. 1.
täte judicas, dr cum magna reverentia dijhonis nos.
Sed. quia juftorum ariimje perMediatoris aaventum
erant quandoque ab inferni locis , quamvis non
poenalibus, liberanda:,hoc quoquejuftus virprovider
, &: petendo fubjungit:
Et conftituas mihi temptts , in quo rccordcris'lb,d,m
nitatis intelligi, ex qua fubfiftit. Qua: videlicet C peregrinatione verb fua quam diligit, invitus expelradix
fenefeit in terra, cum natura carnis deficit
in pulverem redafta. Cujus in pulvere truncus e-
moritur, quia extin&um corpus à fua fpecie difli-
patur. Sed ad odorem aquæ germinat : quia per
adventum fantti Spiritus refurgit : Et faciet comam
quafi cum primum plantatum eft : quia ad il-
lam fpeciem redit, ad quam percipiendam crea-
tus fuerat, fi in paradifo pofitus peccare noluiflet.
îitur.wUbi ergo eft , qui in ejus amorc noÇeft, ubi
verum elfe eft ? Sequitur :
Jguomodo f i recédant aqtu de mari , & fluvius
hjacuefactus areftat : fie homo cùm dormierit, non refurget.
«
10. Mare mens hôminis, & quafi flu&us maris
funt cogitationes mentis, quæ aliquando per iram
tumefeunt, per gratiam tranquillæ fiunt , k per
ChrifLus arbor
in pa/fione fu
cifa, in refur-
rcôionc mul-
tiplicata.
dmt.23.31.
8. Quod fortafte etiam de Domino ipfo, fcilicet odium cum amaritudine defluunt. Sed cùm homo
- b o n o r um omnium capite valet intelligi : a juxta hoc moritur , aquæ maris recedunt, quia juxta Pfal-
namque, quod prædiximus, quia de femetipfo ait : miftæ vocem : In ilia die peribunt omnes cogitatio-
Si inviridi ligno hacfaciunt, in arido quidftet? Se nés eorum. Et rurfum de moriente fcriptum eft :
effe lio-num viride , & nos lignum aridum dixit: (_Amor quoque & odium ftmulperibunt. Arefcit er~
quia ipfe in fe c vim divinitatis habuit ; nos verb qui j ) go fluvius vacuefa&us : quia fubdu&â anima, va-
puri homines fumus, lignum aridum appellamiir. cuum remanet ebrpus.1 Quafi enim alveus flumi-
Habet ergo lignum fpem, fi præcifum fuerit, quia nis vacuus, eft corpus exanime. Qua in re vigilan-
rurfumvirefeit:quoniamf&fioccidiperpaffionem ter intuendum eft, quia vita præfens , videlicet
potuit, per refurre&ionis gloriam rurfus ad vitæ vi- quoufque anima moratur in corpore , mari com-
C aput
VII.
Mens hir>
Pfal. m
adifcipulos admonens, dicit : IStolumus autem igno-
rarevos,fratres, de dormientibus, ut non contriftemi-
ni ficut dreeteri qui fpem non hdbent. Sienimcredi-
mus quodJe fus mortuus eft dr refurrexit : ita dr
Deus eos qui dormierunt per Jefum, adducet cum eo.
Quid eft quod prædicator egregius mortem Domi-
ni,mortem vocat: mortem ver b fervorum Domi-
ni, non mortem, fed fomnum nominat : nifi quia
infirma corda audientiumrefpiciens, medicamen-
tum prædicationis fuæ mira arte componit : & ilium
quem jam refurrexiffe noyerant, eis mortuum
infinuare non dubitat : eos vero qui needum rc-
fiirrexerant, ut fpem refurredtionis infinuet, non
iy . i^sft ubivenitplenitudo temporis,mifttDeusf i - C a p . XI.
Hum fuum, fatdum ex mutiere faff um fub Lere : ut v;& v.Ilieos
qui Jrubr Li e ge erant, re dJi■m erJ e t. tHta nc •i ta6q ue lie- Cfchrrni0ftcudsuaxbitindemtionem
vir Domini pra:fciens , in qua erant tantdm, quos
multi etiam ex gentilitate liberandi, ficut ipfe aitf fibl
Licet hac celes in corde tuo, tarnen fcio quia univer- Gal. 4 .4 .
forum memineris: apud omnipotentem Deum tem-§?!i0, Ii%
pus fibi conftitui fuze recordationis petit. Hinc eft
enim, quod in Evangelio Dominus dicit: Et ego f t Johan. 12.3*1
exaltatus fuero a terra, omnia traham ad me ipfum:
omnia videlicet eledta. Non enim ab inferno rc-
diens Dominus , eledios fimul & reprobos traxit,
fed ilia exinde omnia fuftulit, qua: fibi inhxfiffe pra:-
mortuos, fed dormientes vocat ? Non enim vere- D fcivit. Unde'edam per Ofee prophetam dicit : Ero ofeezf.
riditatem venir. Hujus rami pullulant:quiarefur-
redtione illius multiplicati, longe lateque fideles
creverunt. Hujus radix in terra quafi fenuit : quia
ejus prædicatio Judæorum perfidiæ defpcdta fuit.
Et in pulvere truncus emortuus eft : quia in corde
perfequentium, g quod perfidiæ fuæ vento levaba-
tur, contemtibilis & defpeftus eft habitus, quia
carne potuit occidi. Sed ad odorem aquæ germi-
navit : quia per virtutem Dei f extindta caro illius
paratur &: fluvio. Aqua enim maris amara eft,
fluminis dulcis. Et quia hîc vivehtes modo quibuf-
dam amaritudinibusm afficimur, modo autem dül-
cedine tranquilli ac mites invenimur \ præfèntis
vitæ decurfus comparatione exprimitur maris ÔC
fluminis. à»'
11. Sed in his durum valde videtur efte quod fub-
ditur : Sic homo cum dormierit, n non refurget. Cur
itaque laboramus , fi in refurredtionis retributio-
Job refurrf'
ad vitam recliit, juxta quod fcriptum eft : Jj)uem ^ nem nontendimus? Quomodo autem dicitur: Non
Deus fufeitavit a mortals. Quia enim Deus Tri- refurget, cum fcriptum fit : Omnes quidem refurge*
nitas e ft, extindtam carnem unigeniti Filii fandta miiS} fed non omnes imimtabimurltx rurfum: Si in
A
cii-jx.
V |t. v u .
R |c . VI.
DÂIcï infer—
n i l alius in-
fowrnulis
I Äs.
* Plutimi, eff&tata.
* Turon. & Norm, exemplum fin operisgermen virtutis putt. ■
■f Vindoc. & N orm , inprafentia conditoris.
*>Sic rcfticuimus ex mff. Norm. Vindoc. Bellov. &c. & ex vet. edit.
Recentius vulgati habent: juxta hoc utiqttc quod pndix.. . .fe enim lignum
viride &c.
* In Utic. pritls legebatur, lumen divinitatis.
f Utic. ó* fi ceddit per pajfionem , potuit per refurrectionis gloridm
•urliis venire ad viriditatem vitt. Vindoc- per refurreftionem gratia.
e Turon. quo perfidit fit» utnto levabanttir.
b Norm. Turon. Bellov. Vitidoc. &c. in hoc mundo non venit. •
«pier-iqucNorm. & Turon. judicii culpa.
/ k utic.per amaritudinem cum odio defluunt. Sccunda manus expunxif
cumodio. • ■ . . . .
) vindoc. quafi enim alveus fluminis vacuus eft, cujus corpus exam•
me eft. ' ' '
“ In fola edit. Gnflanv. additur turba.U,m
^ Norm, non refurgit.
batur diceremortuum, quem auditores jamrefur-
rexiffe cognoverant : & verebatur dicere mortuos,
b quos refurgere vix credebant. Beatus igitur Job,
quia carne mortuos ad vitam turfiis evigilare non
dubitat, cos dormientes potius quam mortuos ap-
pellat. Sequitur : ''
£>uis mihi tribuat, ut in inferno protegas me ?
I3* OH!* ant:e adventum mediatoris Dei 8c hominis,
oiïmishomo, quamvis mundæ probatæque
vitæ fuerit, ad inferni clauftra defeenderit, du-
bium non eft : quoniam homo, qui per fe cecidit,
per fè ad paradifi requiem redire non potuit, nifi
veniret ille, qui fuæ incarnationis myfterio ejuf-
dem nobis paradifi iter aperiret. Unde & poft cul-
pam primi hominis, ad paradifiaditum romphæa R
flammea pofita efte memoratur : quæ 8c verfàtilis
dicitur, pro eo quod quandoque veniret tempus,
utetiàm removeri potuiffet. Nec tarnen ita jufto-
tum animas ad infernum dicimus defeendiffe, ut
m locis poenalibus tenerentur. Sed effe fuperiora
»nferni loca, elle alia inferiora credenda funt: ut
& in fuperioribus jufti requiefeerent, 8c iniliferio-
*Dccft in Turon. difeipulos.
hT\iton..quos refurgere vifuri erant,
* Deed illic in Turon.
i Turou. in hoc quoMtc curfu.
mors tua 0 mors, ero morfus tuus inferne. Quod enim
occidimus, agimus ut penitus non fit. Ex eo enim
quod mordemus, partem abftrahimus, partemque
rclinquimus. Quia ergo in eleôtis fuis funditus Do-
minus occidit mortem, mors mortis extitit. Quia
verb ex inferno partem abftulit, partemque reii-
qiiit,; non occidit funditus , fed momordit infernum.
Dicit ergo : Ero mors tua o mors ; id eft, in ele-
&is mei? 6 te funditus perimo. Ero morfus tuus in- e
ferne : quia fublatis eis, te ex parte transfigo. Sciens
igitur beatus Job hiinc adventum ad inferos Re-
demtoris noftri, petat quod futurum f prævidit, 8c f
dicat : Et conftituas mihi tempus , in quo recorderis
mei. Sequitur :
Futafne mortuus homo rurfum Hjivet? Verf. 14.
16. Solent jufti viri in ea quod ipfi cercum ac foli- q a p u t
dum fèntiunt, quafi ex dubietate aliquid proferre, X I I .
ut infirmorum in fe verba transférant. Sed rurfum Nonnumquam
S per fortemfententiam infirmant! dubietate omni- a^°r^busin~
modo contradicunt : quatenus per hoe quod dubiè bajTufcipicni^
proferre cernuntur j infirmis aliquatenus condef- da-
Cendant : 8c per hoc quod certam fententiam profe- 2
* In Vindoc. te funditus premo.
1 Bellovac. providet.
g Turon. per forttm fententiam infirmantes.