b
membra ex ejus fieri dignatione meruimus. Nam A quics, cum tempore deftruitur, qua: poft hanc vi-
• cum fuperbientes h«reticos, a Sc facr« Seriptur« tam nullatenus invenitur. Et quia fiepe h«retici
fententiasdeferences,eifdem verbis,atquefencen- in contemtu univerfalis Ecclefi«, potentum f«-
riis, quas proferunt, vincimüs, quafi elatum Goliam culi patrociniis fulciuntur , eifque divites prote-
fuo gladio detruncamus. Juftus ergo veftitur eis, £rione ätque adminiftratione quanta prevalent
veftimentis qua: pr«parat injuftus: quia vir fan- opitularinon ceflant: ipfed ctiam quilibet contra <
«ftuseifdem fententiis ad véritatem utitur, quibus
fe perverfus quifque do£tumoftendere contra veri-
tatem conatur.
•difcretè debet
exponi, & fin
gulis aptari.
Pfal. z is . iez
V et. nt.'
Cenef. 27
Difcemenda
iïmt qua: falu
briter ab hære
ticis dtifta.
Lue. 17.12.
Som. i2 .3,
rerfiis.
C a p u t
XVII.
Harrefuin nu-
giftri mentes
quas occupant,
corrumpunt.
15. Et argentum innooens dividet. Argentum innocentent
dividere , b eft eloquia Domini minute
diferetèque exponere , Sc unicuique quid digne
conditorem fuum rebus temporalibus iutuinef-
ccns , fan&i viri nunc fententia tangitur, atque ab
fpeciali h«reticorum interitu, ad generalem elato-
rum omnium definitionem fermo derivatur, cum
fubditur:
Dives cum dormierit , nihil fecum c auferet: apecongruat
coaptare. Nam eloquium Domini, quod riet oculos fuos, dr nihil inveniet.
h k argentum , vel veftimenta , hoc alibi fpolia g xS. Cui nimirum fententi« Pfalmifta concinens
nominatur. Quod etiam Pfalmifta teftatur per
• comparationem, dicens : Latabor ego fuper eloqttia
tua, ftcut qui invenit fpolia multa. Qua: fpolia id-
circo vocata funt, quia ad fidem Domini gentili-
tate tranfeunte, Judæi facris eloquiis, quibus in-
duti fucrant, exuimtur. De hac quoque argenti,
• vel fpoliorum divifione alias dicitur : Benjamin lupus
rap ax, mane c come de t prxdam , vefpere dividet
fpolia. Quibus profectö di£ris Paulus Apoftolus
defignatur, dc Benjamin ftirpe progenitus ; qui mane
prædam comedit, quia in primordiis fuis fideles
quos potuit rapiens, crudelitati propria: fatisfecit.
Vefpere fpolia divifit : quia fidelis poftmodum fa-
ftus, facra eloquia exponendo diftribuit.
2.6. Quamvis hoc argentum quod dividit inno-
' cens, intelligi Sc aliter poteft. Hæretici namque
dicit : Turbati funt omnes inftp ientes corde: ? dor-
mierunt fomnum fuum , dr nihil inveneruht omnes
viri divitiarum in manibus fuis. Ut enim in fiia
manu divites poft mortem quidquam inveniant
eis ante mortem dicitur , divitias fuas in quorum
manibus ponant: Facite vabis ami cos de mammona
iniquitatis ,• ut cum defeceritis, recipiant vos in sterna
tabernacula. D iv e s cum dormierit, nihil fecum
auferet. Res fuas, cum moreretur, fecum tolleret,
fi ad petentis vocem cum viveret, fibi tuliflet. Nam
terrena omnia qua: fervando amittimus, largiendo
fervamus : patrimoniumque noftrum retentum
S perditur, manet erogatum. Diu enim cum rebus
q noftris durare non poffumus: quia aut nos illas mo-
riendo deferimus, aut ill« nos viventes quafi defe-
runt |>ereundo. Agendum ergo nobis eft, ut res abrerf>
9.
C a
XVIIL
Bona tens,
ralia notjl
vando
miis.p
bus CIC0.
lervanws,
m
ut facile valeant perverfa fuadere, di£ris fuis qu«- folute perituras, in non pereuntem cogamus tran-
dam re£ta permit cent, ut animos audientium ex fire mercedem.
récris fenfibus trahant, ex perverfis feriant. Qm
in præceptis D e i, quia fana infanaque locu-
tione variantur , bene in Evangelio decern le-
proforum funt fpecie defignati , quorum colori
fano dum vitiofus candor alpergitur, immoderato
hoc candore foedantur. Ünde admonemur non
plus fipere cjuam oporlet fapere, fed fapere ad fo-
brietatem. Qui ctiam quia necdum Deum dili-
2.5». Sed mirandum valde eft quod dicitur î Cum
dormierit, aperiet oculos fuos, dr nihil inveniet. Ut
dormiamus quippe, oculos claudimus, & evigilan-
tes aperimus. Sed hac in r c , quia homo ex anima
confiât & corpore, cùm unius rei fomnus dicitur,
alterius vigiliæ demonftrantur : quia cùm corpus
obdormifeit in morte, tune anima evigilat in vera
* cognitione. jEt dormit ergo dives, & oculos ape
gunt, de quo male fentiunt ; nee proximum, à quo Drit : quia cùm carne moritur, ejus anima videre codividuntur;
decalogi pra*ceptis adverfi funt, atque
ideo ad deprecandum Dominum decern veniunt.
Pro eo autem quod fanis infana mifeuerunt, colons
diverfitate variantur. Sed quia in ejus pr«ce-
ptisoffenderunt, id ilium unde offenderant, vo-
cant dicentes : Jefu puceptor: unde Sc mox cura-
ri meruerunt. Ergo quia vir catholicus qua: ab eis
re£tè, velqua:pravè fentiuntur, intelligit; argentum
innocens dividit, id eft qua: ab eis falubritcr,
vel qua: peftifetè fucrint dida difeernit. Sequitur
:
Maificavit fient tinea domum fuam.
z j . Tinea fibi domum corrumpendo «dificat.
Nec meliori potuit comparatione hxreticus de
gitur, quod providere contemfit. Tunc profe&o
in vera cognitione evigilat, tunc nihil elTe confpi-
cit quod tenebat. Tunc fe 1 vacuam invenit, qua:
plenam rebus pr« ceteris fe hominibus efle Iartaba-
tur. Dormit, Sc nihil fecum aufert : nihil nimirum
de rebus quas tenuit. Nam culpa rerum fimul
ducitur, quamvis hie omnia, pro quibus culpa per-
petrata eft, relinquantur. Eat ergo nui\c, Sc acceptis
rebus tu meat, fefeque fuper ceteros extollat, glorie-
tur fe habere quod proximus non habet. Veniet
quandoquetempusut evigilet, Sc tunc cognofcat
quam vacuum fuerit, quod in fomno tenuerat. S«-
pe namque confingit dormienti inopi, ut fe per fom-
niumdivitem videat, atque ex eifdem rebus animonftrari,
qui locum (ux perfidix non nifi in men- p mum extollat, Ixtetur fe habere quod non habuit,
tibus quas Corruperit, facit : qui etiam fequaces ' v '' ’ ’ ’
fuos ab xterno igne liberos efle pollicetur. Spon-
det quippe eis rerrigerium quietis «tern«; fed Verba
ejus ioliditatem non habent, quia plenitudine
veritatis carent. Unde fubjungitur: Et ficut cuftos
fecit umbraculum. Umbraculum namque cuftodis
nullo Fundamento folidatur, fed tempore mox
tranfeunte deftruitur. Et promifla ab hxreticis re-
* Vindoc. ex faert fcripturi verbis fententias deferentes. .
b itus Laud, eft eloquia Domini minuta (Sc in margin« , munita ) dif-
‘ Liudun. comedit. . . dividit.
In mu. Germ. Sc Norm, dives quilibet.
jamque dedignari qu«rat, à quibus dedignatum
elfe (e doluit. Sed repente evigilans, evigilafle fe
doleat, qui interim divitiarum imagincm vel dor-
miens tenebat. Gcmit enim protinus fiib pauperta-
tis pondéré, & inopiæ fuæ anguftiis premitur : Sc eo
pejus, quo ad tempus breviflimum, vel vacuè dives
Fuit. Sic fic nimirum hujus mundi funt divites, qui
rebus acceptis tumenr. Bene operari de fua abun-
* Germ. Laud.Norm. &c. aufert: aperit, quod infra repetitur.
f Gemet. dormitaverunt.
£ Primus Laud, penditur.
h Ebroïc. cogitatione.
g Plcricjue vacuum invenit qui plenum See. Sc quidem optimo fenfu.
dantia nefeiunt, quafi dormientes funt divites : fed A judicii düm ignorât, apprehendet. Hinc eft nam-
paupertatem fuam evigilanteS inveniunt, quia nihil que quod per femetipfam. Veritas dicit : Si feiret M.itth.24.^}.
fecum adillud judicium quod permaneat, ferunt: Sc paterfamilias qua hora fur veniret, vigilaret ttti- '
quanto nunc ad breve tempus fublimiùs elati funt, que , dr non fineret perfodi domum fuam. Et vos
canto contra fe in perpetuum graviùs ingemifeunt. eftote parati : quia qua hora non putatis, fliushomi-
Dicat ergo : aperiet oculos fuos, dr nihil inveniet : nis veniet. Hinc etiam contra malum fervum dicitur
: Si autem dixerit malus fervus tile in corde fito: ibid. +s.
cJMoram facit dominus meus venire, dr coeperit per-
cutere confervos fuos ; manducet autem dr bibat cum
ebriis : veniet dominus fervi illius in die qua non
fperat, dr bora qua ignorât. Hinc'Paulus difcipulis
dicit : Vos autem fratres non eftis in tenebris, ut vos 1
dies ilia tamquam fur comprehendat. Omnes enim
quia illic aperi t ad fu pplicia, quos hie ad mifericor-
. diamclaufostenebat. Aperit oculos fuos, &pie-
tatis frustum non invenit, quos hie claufos tenuit
cum a invenit. Tardé quoque illi oculos aperiunt,
qui tefteS apientia, damnationis fu« tempore dictu-
ri referuntur : Jpuid nobis pro fuit fuperbia, divitiarum
jaffantia quid contulit nobis ITranferuntomnia
.Theft. s
ilia tamquam umbra, & tamquam nuntius percurrens. g vos filii lucis eftis, & ftlii diei : non fumus nottis
m*.
;CXput
BIX.
Vilia Sc fugitiva fuiflequæ tenuerant, jam amifla
cognofcunt : quæ quamdiu aderant ftultis eorum
cordibus Sc magna Sc manfura videbantur. Serb
dives aperuitoculos, quando Lazarumrequiefeen-
tem vid.it, quem jacentem ante januam videre contemfit.
Intellexit ibi, quod hie facere noluit : in
damnatione fua cognofcere compulfus eft, quid
fuit quod perdidit, quando indigentem proximum
non agnoyit. De quo adhuc fubditur :
c_Apprehendet eum quafi aqua inopia, flotte oppri-
met eum tempeftas.
30. Videamus nunc inopiam ardentis divitis, cu-
jus tanta abundantia fuit cpulantis. Ait enim : Pa-
HSnJa rc- ter <^dbraham miferere met, dr mitte Lazarum, ut in-
P ^ !' ,ns tingat extremum digiti fui in aquam, b dr refrige-
ret linguam me am, qùia cruciorin hac flamma. Qui-
[um.24.. bus verbis nobis non hoc innotefeitur, quia illic
in tanto ardore una tunc ad fufficientiam refri-
gerii aqu« ftilla requiratur : led quod is,quide
abundantia peccaverit, illic «ftùante nimis cre-
metur inopia. Videmus enim in verbis divitis ex
fubtiliflimo Dei judicio, quàm digna tali culp«
c poena refponderit. Agente namque inopia,c illic uf-
que ad minima petenda compulfus eft, qui hîc a-
gente tenacia, ufque ad minima neganda pervenit.
Quid retribui fubtilius, quid diftri&ius poteft ? Gut-
tam aquæ petiit, qui micas panis negavit. Apprc-
henditergo eum quafi aqua inopia. Non immerito
neque tenebrarum. Hinc fiipcrbienti diviti,Deivo-
ce dicitur : Stulte, hac notte animam tuam repetunt luc. 12.20.
a te : qua autem praparafti, cujus erunt ? Noctc animam.
reddere pernibetur, qui mortem non præ-
videns , in tenebris cordis abftrahitur. Ait ergo :
Nôtte opprimet cum tempeftas. Quia enim non yule
agerc bona qu« videt, deprehenditur interims
fui tempeftate quam non videt. De quo adhuc fubditur
:
Toilet eum ventus wrens, • dr auferet. * r
$z. Quis hoc loco ventus mens, nifi malignus C A"pUr
lpiritus vocatur , qui defideriorum flammas in cor- x x
de excitât , ut ad «ternitatem fuppliciorum tra- Aufcrctur à
hat >. Perverfum ergo quemlibet ventus urens tol- diabolo,q«i
lere dicitur : quia infidiator malignus fpiritus, qui ^ncus urais"1
viventem quemque accendit ad vitia, morientem
trahit ad tormenta. Nam quia ventus urens im-
mundus fpiritus folet intelligi, qui mal« fuggef- *
tionis flatu ad terrena defideria ini quorum corda
fuccendit ; Jeremias propheta teftatur , .dicens :
Ollam fuccenfam ego video , dr faciem ejus à facie Jerem. 1.13.
t^Aquilonis. Olla namque fuccenla, eftcorhuma-
num , fæcularium curarum ardoribus, defiderio-
rumque anxietatibus fçrvens. Qu« à facie Aquilo-
nis fuccenditur, id eft diaboli fuggeflionibus in-
flammatur. Ipfe enim vocari nomine Aquilonis folet,
qui dixit ; Sedebo in monte teftamenti, in lateri- ifai. r+. 13.
bus Aquilonis, aßen dam ß p er altitudincm nubium.
«1 aqu« tunc ilia inopia comparatur :d quia in inferno D Ab hujus igitur urentis vend, uniufcujufquc electi
cruciat, qui lufceptos in profundis abforbens, folet
lacus nomine defignari. Unde per Prophetam quo-
que humani generis voce dicitur : Lap fa eft in la-
cum vita me a. Ereptorum verb exultatione canta-
tut: Demine Deus meus clamaviadte, c dr fanafti
c me; Domine abftraxifti ab inferis animam me am,
[ f falvafti me a defeendentibus in lacum.
v*.xr. 31. Notte opprimet eum tempeftas. fQuid hoc loco
^T'l^icii noftem, nifi abfeonditum tempus repentini exims
Ifutat imra”0" aPpellat ? Tempeftatis verb nomine, judicii turbi-
Pjluenofte,nem defignat. Quod etiam Pfalmifta teftatur, di-
cens: S Deus manifefte veniet, Deus nofter, dr non fi-
p lebit: ignis in confpettu ejus b ardebit, drincircui
mens aduftione temperatur, quando in ea vitiorum
fervor extinguitur, Sc defideriorum carnalium flamma
frigefeit. Unde Sc fanfta Ecclefia in Iponfi fui
laudibus l«taclamat: Sub umbra illius k quem defide- Cant. z. 3.
raveram , fedi. De hujus ardoris temperie ei per k
Ifaiam promittente Domino dicitur: Pro faliunca is. 13.
1 afeendet abies, dr pro urtica crefcet' myrtus. Pro fa- 1
liunca namque in ea afeendit abies, dum in Sanctorum
corde pro abje&ione terren« cogitationis, alti-
tudolupern« contemplationis exoritur. Urtica verb
igne« omnino natur« eft.m Myrtus autem tern- w
perativ« fertur efle virtutis. Pro urtica igitur crcfcit
myrtus, cum juftorum mentes aprurigineScardotnv,
1 îu ci us [cmf eftas valida. De qua tempeftate etiam E re vitiorum, ad cogitationum temperiem tranquil-
Sapientia per Salonionem dicit : Ego quoque in interitu
veftro ridebo, dr fubfannabo , cum vobis quod
timebatis, advenerit : cum irruerit repentina cala-
mitas, dr interitus quafi tempeftas ingruerit. Et quia
ipfa venturi exitus ignorantia nox vocatur, no£te
opprimet eum tempeftas, id eft turbo eum divini
I ta Bellovac. Norm, acvet. edit. In porter, cd. viveret.
ius Laud, ut refrigeret.
* Utic. illuc ufque.
Pratel. ac cec.Norm. que. in inferno crucial que. fufieptos See.
.* Germ. Laud. Bellov. Corb. Germ, Norm. Sc alii, ubi editi, &
filvafti me.
f Utic. Pratel. See. quid hie.
litatemque perveniunt, dum jam terrena non ap-
petunt, dum flammas carnis, defideriis c«leftibus
extinguunt.
33. Propter hoc quoque mentis refrigeriun^c«- V et. xn.
litus datum Mari« dicitur: Virtus l.Atifsimi obum- acr^mMari*
brabit tibi. Quamvij hac in tg per obumbrationis datum.
L u c .x .js .
Laud. Dens manifeftus.
h Gemet. & plur. exardefect.
* Omittitur^- auferet in i. Laud. Germ. Se Norm,
k Germ. & plcrique quam deftderaver am.
»Germ. & duo^aud. afeendit. . . crefcit.
m Laudl Corb. Germ. Norm. & plcrique myrtum namque. . . . . fe runt.
yet. edit. Myrtum namque femper fertur efe virtutis.
N n iij