C a p u t
X I V .
Proximorum
jufti ad tantum fe virtutis culmen extendit, ut 8C
anud fe in interne rationis arcc præfideat, 8c quo-
r"ndTVd°cru- r u m d am foris ftultiitiamtolerando convertat. Quos
ciatmfubcun- enim ad fortia trahere nitimur, corum necefle eft
dos robora- uc infirma toleremus : quia nec jacentem erigit,
nifi qui ftatus fui rc&itudinem pet compalfionem
fleclit. Cùm vçro alienæ infirmitati compatimur,
valentiùs ànoftra roboramur ; ut amore futuromm
mens ad præfentia adverla fe præparet, 8c crucia-
tus corporis quos timebat, expc&et. Auétis nam-
que defideriis cæleftibus anguftatur *, cumque alterna:
patriæ quanta Ht dulcedo confiderat, pro ea
præfentis vitæ amaritudines ardenter amat. Unde
C a p u t
X V .
Rbc. vit.
Præ amorc
cæleftis patriæ
amamus.
fequî quoi vitam fugat. Sed plerumque mens A difpenfationis fuæb forti re&itudine cùm nos in- b
• n- 1 -----9r teriùs reficit, exteriùs affligit. Nam quo virtutem
carnis humiliât, intentionem Ipiritus exaltat. Unde
8c hæc eadem contritio figuli vafi comparatur,
ficut &: per Paulum dicitur : Habemus thefaurum 2. cor. 4. -
iftum in vafts ftôlilibus. Qui limul contritionem
& regimen exprimens, ait : Licet is qui forts eft, jbid.us.
n ofte r homo corrumpitur i tarnen is qui inttts eft,
renovatur de die in diem. Sanctus igitur v it, qui Vet. vu
appropinquate Deo etiam per flagella defidcrat ;
per fpiritum humilitatis dicat ;
Ji>ui coepit, ipjè me conférât. . - Verf.p.
2,0. Plerumque enim vitiorüm contritionem in XVII
nobis agere Dominus inchoat : fed cùm mens ex Effeitmcmu
poft infulfi cibi faftidium, poft impoflibilem mor- B ipfo exotdio provenus extollitur, cumque fe jam dcvimuibus
ris guftum, reftè fubjungiturc quafi de vittutibus erigit, fævienti contra fe ad- ^rdit«!” ',
verlario aditum pandit, qui cordis intima pene- ripit.
trans, omne quod in ea de ftudio bonæ inchoa-
tionis in vendit j confringit 5 tantoque fe vehemen-
tiùs in ejus confra&ione exhiber, quanto 8c gra-
viùs, quia vel ad modicum fuerat provenus, do-
let. Unde & tefte Evangelio, voce Veritatis , ad Matth.n. 41
negle&am domum confcientiæ fpiritus immundus
qui folus exiit, cum fpiritibus feptem redit. Ne ergo
poft divinæ correptionis exordia antiquus hoftis
fubripiat, atque ad virtutum confra&ionem tra-
hat, fan£tus vir congrue exorat, dicens : £>ui coepit
, ipfiè me conterat. Ac fl apertè dicat : Hoc j
quod in me exorfus eft , perficere feriendo non
Jguaprihs tangere noleb at anima me a , nunc pre
anguftia cibi mei funt.
18. Mens enim jufti pronciens, qua: priùs, dum
fbla propria curaret, ferre aliéna faftidiebat, quæ
minùs alienis compatiens, convalefcere coritra adverfa
non poterat, cùm ad toleranda proximi infirma
fe attrahit,ad adverfa fuperanda convalefcitrita
ut pro amore veritatis præfentis vitæ cruciatus tan-
to pofta fortius appetat, quanto priùs infirma fugie-
bat. Inclination namque fua erigitur, attraction
tenditur,compalfione roboratur : cumque in amo-
rem proximi fe diktat, quafi ex meditatione colligit,
quanta fortitudinc in auftorem furgat. Ca- A_______________ , r ______________ _
ritas namque, quæ nos ad vim compaflionis humi- C definat, ne defertum me adverfario ad contritio-
liât, altiùs in culmine contemplationis levât : &: nem tradat/Ünde 8c apte fubditur :
multiplicata jam majoribus delideriis xftuat, jam
pervenire ad vitam fpiritus, etiam per cruciatus
corporis anhelat. Quod ergo prius tangere nole-
bat, hoc poft pra: anguftia comedit, qui defideria
fiia vix capiens, 8c ipfas quas dudum timuerat,
jam prje amore carieftis patria: pcenas amat. Si e-
nim mens in Deum forti intentione dirigitur, quid-
quid fibi in hac vita amarum fit, dulce jeftimat:
omne quod affligit , requiem putat: tranfire 8C
per mortem appetit, ut obtinere vitam plenius
poftit: funditus in infimis extingui defiderat, quo
verius fumma confcendat. Sed hxc de cujuflibet
SoLvat man um fuam, & fiuccidat me. ilidm
zi. Sæpe namque fiduciâ longæ profperitatis in- ç A p lt^
flati, in quodamc ftatu elationis erigimur. Cùm- XVIII
que nos extolli conditor confpicit, fed amorem Quàm ti
fuum erga nos per verbera non exereet, quafi ad ne ;
ferienda noftra vitia manum ligatam tenet.An non p l l l lffjl!
affe Clus fui manum ligaverat, cùm peccanti po- manum tc-
pulo dicebat : Jam non irafiar tibi : 8c : Zelus meus
recefsit à te ? d S ö l v a t ergo manum dicitur, exer- Ez.ech. i6. f
ceat affeCtum. ReCtê auteni fubjungitur : Et fiucci- c
dat me. Cùm enim fecuros nos ac de virtutum af- d
fluentia elatos, repentinus velflagelli dolor, vel
jufti animo, hæc de beati Job mente mentior, nifi D infirmitatis tentatio percutit , protinus ab ftatus
ipfe fiibjungat :
r*rf. 8.9. & Jpuis det ut veniat petitio mea, & quod ex-
l0‘ petto tribuat mihi Dominus ; & qui coepit, ipft
me conterat : fil'vat manum fuam , & fiuccidat me ;
dt- hac mihi fit confilatio , ut afifiigens me dolore,
non parcat?
C a p u t i9- Sed fortafle hæc per contumaciam expetit,
XVI. fortafle in eo quod fe perfe&è extingui defiderat,
Excmplum injuftitiam ferientis accufat. Abfit hoc. Nam qua
j°b luum per- mente id expetat, verbis fequentibus demonftrat,
dicencis. ciicens : Nec contradicam fiermonibus Santh. Ne-
quaquam ergo de injuftitia perçutientis murmurât
, qui percuflbrem fuum 8c inter verbera San-
dum vocat. Sciendum verb eft, quia aliquando
fui vertice mentis noftræ elatio fîiccifa cadit ; ut de
femetipfa nihil audeat, fed infirmitatis fuæ iCtu
proftrata, manum levantis quærat. Hinc eft quod
fanCti viri cùm de occulta erga fe difpofitione fuf-
peCti funt, plus profpera ipfa pertimefeunt : ten-
tari appetunt, flagellari concupifcunt, quatenus
incautam mentem metus 8c dolor erudiat, ne in
hac peregrinationis via , hofte ex infidiis erum-
pente, fua eamdem deteriùs fecuritas fternat.
Hinc Pfalmifta ait : Proba me Domine , & tenta p/al. 2$.
me. Hinc iterum dicit : Ego ad flagella paratus fitm. pf«l. 37.
Quia enim fan&i mentis fuæ correptionis vulnus
fine putredine non eflfe confiderant, libenter fe
flib manu medici ad fe£liones parant : ut aperto
ic & diabolus, nos adverfarius , aliquando autem conterit Deus. E vulnere, virus peccati exeat, quod fana cute in-
Ex contritione autem adverfarii, à virtute defici-
mus j per contritionem verb Domini frafti, à vi-
tiis in virtute roboramur. Hanc contritionem Pro-
WM 2: pheta profpexerat, cùm dicebat : Reçues eos in virga
ferrea, dr tamquam vas figuli conteres eos. In
virga nos ferrea Dominus regit 8c conterit, quia
•* Norman, tanto fofiftrtis af fetal. Unus Vindoc. tantofoß for-
iior.
b Gcmet. ac unus Compend. quia diffenfationis fut fortitadine.
f Turon. in quodam faftu.
tus oceidebat. Unde 8c adhuc fubditur :
Et hac mihi fit confilatio , ut affligent me do- P",rf-lt-
lore, non parcat.
i i . Ele&i qui cùm perpetrafle fe illicita nove- C aput
runt, fed perferutantes inveniunt, quia nulla pro x IX
illicitis adverfa perpefli funt, vi immenfæ formi- sanfti iim«]
prolpcfidIta
Norman. Vindoc. Compend. Bellovac. Turon. & vet cd. ^1UB
quod Coccius ica mlucavit, fequentib. aliis cd. felvert ergo manum
fuam dicitur cum exercet ajfetlum.
flag*
dinis tabefeurit, pavorè æftuant, finiftris agitatî A bidine huila vi<fti cohtfarietaté refiliuht, pereuffionibus
durefeunt, 8c mala mundi tolerant pro
mundo, ejufque, ut ita dixerim j gatidia quærentés
perdunt , nec tarnen næc pérdendo fatigantiir i
Undè bene exhumahi generis voce per Jeremiam
dicitur Inebriavit me abfinthio. Ebrius quippë j
quod patitür nefeit. Abfinthio ergo eft ebrius, qui
præ amore præfentis fæculi, à fenfu ratiohis alië-
nus i dtlm quidqüld pro mimdo fuftinët, lève députât
, laboris amarit'udinem, quam tolérât, ignorât
‘ quia nimirum deleftabiliter ad cunifta idiici-
tür, in quibiis poenalitèr fatigatur. At. cofitrà vif
juftus ad mundi pericula pro mundo toleranda effufpiciôhibus
labotant ; ne in ætêrnlim fe gratià
deferuerit, quos in præfehti vita mali fui rétri-
butio nulla cuftbdît : riment, lie ultib quæ fufpen-
ditur vravior in fine fervetùr : feriri paternacor-
reptione defiderant, & dolorem vulnéris mëdica-
minafalütispùtant. Rè£te ergonund dicitur:^?
mihi fit confilatio, ut afftigens nie do lore, non parcat.
Ac fi apertè dicerètur : Q d ideô liîc quibuf-
dam pareit, üt eos in perpetuüm fériatj ideohîe
nie feriat, ut non parcèndo, in perpètüum par-
cat. Ex affliftione ènim me confblor j quia corru-
ptionis humaaæ putredinem feiens j ad fpëm falu-
tis ex vulnere certus réddor. Quod quia non tu- _ fé débilis ftudét j fincm fuiim d tonfpicit, vitâ
G»J U m à n r o fiil-\innrrpnflr>v n r tira’ frin«: n ii^m lîr rl-ohfirVM-io .dri-en/^ir ».t
I iem
i-.XX.
feus fepe ta-
|us loquitur
ftnbus.
. A PU T
b x i.
x juftorum
Hpioboium.
menti, fed humiliménte edidit, fubjungendo^ ui
prædiximus, patefacit, dicéns :
Nec contradicam firmonibus SantH.
Z3. Plërumqiie ad hos vérbà Déi nôh funt di-
(ftorum fonituS, fed éffectus operàtionum. In eô
enim hobis loquitur, quod erga nos tacitüs opéra-
tür. Beatiis igitur Job fermonibus Deicbntradice-
ret, fi de ejus percüftionibus mürmurarét. Sed quid
dë péi cUÏTore fuo fchtiat, in dicat, qui ( ficut jam
diximus ) qucm ferientèm tolérât, fan&um vocat.
Sequitur :
JZ>ua eft enim fortitudo me à, ut fuftineam : dut
quis finis meus, ut patienter agam ?
Z4. Sciendum quod alia juftorum, atqùe alia eft
fortitudo réproboium; Juftorum quippe fortitudo
eft caméra vinccré,propriisa voluntatibus contraire
, dele&ationem vitæ præfentis extinguere , hu-
jus mundi afpera pro æternis præmiis amare, profperitatis
blandimcnta contemnére , b adverfitatis
metum in corde fuperare. Réproboium verb fortitudo,
eft tranfitoria fine ceffatione diligere, contra
flagella conditoris infenfibiliter perdurare,ab amore
rerüm témporalium nec ex adverfitate quiefeè-
re , ad inaném gloriam ètiam cum vitæ dëtrimento
pervenire, malitiæ augmenta exquirére, bonorum
Vitam non folùm verbis ac moribus, fed etiam glapræfens
quàm fit tfàhfitoria, attendit, &: pro ea
exteriùs labotes pérpéti renuit 5 tujiîs intrinfecùs
dele&ationém vicit. Beatus igitur Job præfentis
vitæ adverfitatibus prelfus ÿ dicat ex fua j dicat ex
omniüm voce juftorum : Jlua eft enim fortitudo
meai ut fuftineam ? aut quis Jinis meus -, ut patienter
agam ? A c fi apéftè infihbet , dicens : Malà
mundi pro milftdo tolerate nequeo 5 quia jam in
ejus defiderio fortis non fum. Dum enim præfentis
vitæ finem coiifpieio, cur pondus èjns patibr, cujus
appètitüm calcô ? Et quia injufti quique, ut di-
ximüs, tanto fortiùs labor es illiiis per ferunt, quan-
C to avidiùs ejus deleftatione pafcuntür , reclè
inox èamdem reproborum fortitudinëm fubdit j
dicéns t
Nec fortitudo lapidum fortitudo mea > née care ï
mea anea eft.
i 6. Quid hoc lbco ære aç lapidîbus, nifi infen-
fibilium hominum corda fignantur, qui fæpe 8c
fupernos iétus accipitint, 8c tamen nulla difcipli-
næ pereuffioné mollefcunt ? Quo contra eléftis per
Prophctam, pollicente Domino , dicitur: ToUam
à vobis cor lapideum , dr dabo vobis cor carne um.
Paulus quoque ait : Si tinguis hominum loquar dr
•Angelorum , caritatem autem non habeam , faffus
fum velut as fionans , aut cymbaltim tinniens. Scidiis
impugnare , in femetipfis fpem ponere, ini- D mus autem quoniam perculïi lapides darum fo-
C A p u t
X X I I .
V e t . x. 'iï
Rec. ix.
Ad percuHiôfunc
lapides
fine forio, a-
lii æs (bnans
fine fcnfii.
Ez.ec. u . ip.
i . cor. i3i si
quitatem quotidie fine ullo defiderii defe£lu per-
petrare. Hinc eft, quod per Pfalmiftam dicitur ad
hi. 30. a. bledtos: Virilitcr agite, dr confortetur cor veftrum,
omnes qui fperatis in Domino. Hinc per Piophetam
reprobis dicitur: Va qui potentes eftis ad potandum
vinum,drviri fortes admifiendam ebri eta tern.Hmc
per Salomoncm dicitur, quod fan<fti quique fine
ulla debilitate defiderii internam requiem contem-
plantur : En letfulum Salomonis ,fexaginta fortes
ambiunt, ex fortifisimts ifirael. Hinc Pfalmifta com
trareprobosin paflione pofiti voce Redemtoris innum
reddere nequeunt : æs verb cùm percutitur,
canorus Valde fonitus ex ejus perculfione forma-
tim Quod quia, ut lapides, vitâ caret, fenfum in
fonitu non habet. Et funt nomiulli, qui lapidibuS
fimiles , ita ad pietatis præcepta duruerunt, tit
cùm eos percüffio (upernæ animadverfionis examinât,
nêquaquam fonitum humilis confeflipnis red-
dant. Quidam verb à métallo æris in nullo difere-*
pantes, cùm flagella {upernæ percufllonis acci-
piunt, piæ confeflionis fonitum emittUnt : fed quia
humilitatis voces ex corde non proferunt, ad fta-
4- finuans, ait : Ecce occupaverunt animam mcam,ir- p tum'Tahitis reduéti, nefciunt quod promilerunt.
r A.______I____________!___________ t u : ____________________ _________ i ,_ : J . . ____ ______L 8
[quibus fbr-
yft repro-
s. fegnis "À-
p juftus.
ruerunt in me fortes. Quam bene utramque forti-
tudinem Ifiiïas complexus eft, dicens : Jihti confidant
in Domino , mutabunt fortitudinëm. Quia e-
nim nêquaquam fument, fed mutabunt dîxit :
profeûo patenter innotuit, aliamefle quæcponi-
tur, 8c aliam quæ inchoatur.
zy. An non etiam reprobî fortes funt, qui ad
præfentis vitæ coricupifcentiam tot laboribus currant
, periculis fe audenter objiciunt, pro lucris
contumelias libenter ferunt, ab appetitus fui li-
* Compend. Ebroïc. & alii Norman, frofriis voluftatièus.
b Corb. Germ, adverfantem immicum in corde.
* Ita in Bellovac. Norman. & aliis ; & quidem melius quam , fro-
fonitur, ut legitur in editis. Hîc autem fonitur fignificat defonitur,
relinquitur.
d Ebroïc. finem cpncufifcit.
eSic reftituendum putavimus ex mfs. plcrifquc, cmendavimufquc
Illi ergo more lapidum perculïi , hec voces ha-
benr : ifti autem in nullo æris imitationem fugiunr,
qui in perculfione pofiti, bona quæ non fentiunc,
loquuntür. Illi cvenerationi ferientis 8c verba de- «
negant : ifti pollicentes quod non impléant, fine
vita clamant. Vir igiçiir fanélus reproborum duri-
tiam inter verbera fugiens , dicat : Nec fortitudo
lapidum fortitudo mea , nec caro mea anea eft. Ac 1
fi apertè fateatur, dicens : Reproborum fimilitu- ”
dinem fub difeiplinæ verbere fugio -, quia nec mo-1
quod prius legebatur : lüi venerationem ferientis é* verbera denegant.
Diffimulandum tamen non eft liîc variare excmplaria. Unum Compend.
& Bigot, habent, venerationi ferientis & verba denegant. A-
liud Compend. Lyran. üticenfe, venerationi ferientis Sec. Omnia ve-
ro exhibent, verba , non verbera ; & quidem ad mentem S. Greg. qui
de quibufdam hominibus- loquitur, more lapidum, nullum fonitum,
dum perçutîuntur, reddentibus.