quod cùm rex Babylonis fuccendi fornacem jubet, A hujus cxa&oris, eft neceffaria poflulatio naturæ.
riaphthæ, ftuppæ, picis Sc malleoli miniftrari con- '
geriem præcepit : fed tamen abftineiites pueros hoc
jtne minime confumit : quia antiquus hoftis licèt
rnmimeras ciborum concupifcentias noftris obtuti-
bus opponat, quibus libidinis ignis crefcat ; bonis
tamén mentibus fuperniSpiritus gratia infibilat, ut
à carnalis concupifcentiæ æftibus illæfæ perdurent:
ut etfi ufque ad tentationem cordis flamma ar-
dcat, ufque ad confenfum tamen tentatio non
exurat.
v i t . « v u . 6 0 . Sciendum præterea eft, quia quinque nos
Quinquc mo- modis o"ulæ vitium tentât. Aliquando namque in-
Clamor verb ejus, eft menfuram neceflitatis tran-
liens appetitus gulx. Hie itaque onager exa&oris
hujus fermonem audit, clamorem non audit: quia
diferetus vir ac continens Sc ufque ad temperan-
dam neccflitatem ventrem reficit, Sc a voluptatc
reftringit.
6z. Sciendum verb eft , quia fic voluptas fub vtT.
neceflitate fe palliat, lit vix earn perfeftus quifque Vol"i
difeernat. Nam dum folvi debitum neceflitas pe-
tit, voluptas expleri defiderium fuppetit:b Sc tan- 0
to gulam fecurius in prxeeps rapit, quanto fub ho-
nefto nomine necelfitatis explendx fe contegit.
dis gula nos temp0ra pr£Cvenit: aliquando verb tem- B Sxpe autem in ipfa edendi via furtive adjuntta vo-
Deco'nfecr. d. pu^ non prxvenit, fed cibos lautiores quxrit : ali- luptas fubfequitur:
quando quxlibet qua: fumenda fint, prxparari prxirc ell
accuratiüs expetit, aliquando autem Sc qualitati J 1 J 1" ““ ’ -
ciborum Sc tempori congruit, fed in ipfa quantitate
fumendi menfuram moderata: refe&ionis exce-
dit. Nonnumquam verb Sc abje&ius eft quod defi-
derat: Sc tamen ipfo xftu immenfi defiderii dete-
rius peccat. Mortis quippe fententiam patris ore
Reg.14: *7-' Jonathas meruit, quia in guftu mellis conftitutum
edendi tempus anteceflit. Et ex .dEgypto populus
'um. 21. s. edu&us, in eremo occubuit; quia defpe&o manna,
Reg. 2. i2. cibos carnium petiit, quos lautiores putavit. Et priluptas
fubfequitur : nonnumquam verb impuden-
ter libera etiam prxire conatur. Facile autem eft
deprehendere, cum voluptas ejus neceffitatem præ-
venit : fed valdc eft difficile difeernere , cum in
ipfo efu neccffario fe occulta fubiungit. Nam
quia præeuntem naturæ appetitum fequitur, qtiafi
à tergo veniens tardius videtur. Eo enim tempore
quo neceflitati debitum folvitur, quia per efum
voluptas neceflitati mifeetur, quid neceflitas pe-
tat, & quid, ficut ditftum eft, voluptas fuppetat,
ignorâtur. Sæpe verb Sc difeernimus : Sc quia u-
tramque fibi conjunclam novimus, in hoc quod
mafiliorum Heli culpa fuborta cfl, quod ex co-C extra metas rapimurc libet ut feiendp fallamur : <
rum voto facerdotis puer, non antiquo more coftas
vellet de facrificio carnes accipere, fed crudas quæ-
reret, quas accuratiùs exhiberet. Et cum ad Jerufa-
Ezech. 16.4p. lem dicitur : Hac fu it ini qui tas Sodoma fororis tua,
fnperbia 4 faturitas panis, & abundantia : apertè
oftenditur, quod idcirco falutem perdidit, quia
cum fuperbix vitio menfuram moderatæ refetftio-
cenef. zs. S3, nis exceflit. Et primogenitorum gloriam Efau ami-
fit, quia magno æftu defiderii vilem cibum, fcili-
cct lenticulam concupivit : quam dum vendendis
etiam primogenitis prætulit, quo in illam appeti-
Sc dum fibi mens ex neceflitate blanditur, exvo-
luptate decipitur. Scriptum quippe eft : Carnis cu-m
ram ne feceritis in defideriis. Quæ igitur ficri in dc-
.fiderio prohibetur , in neceflitate conceditur.
63. Scd fæpe dum incautè neceflitati condefcen- Car
dimus, defideriis defervimus. Nonnumquam ve-na‘.
ro dum defideriis immoderatiùs obviarc nitimur,
neceffitatis mifèrias augemus. Sic enimncceffe eft
d ut arcem quifque continentiæ teneat, quatenus i
non carnem, fed vida carnis occidat. Nam plerum-
que dum plus jufto caro reftringitur, etiam ab ex-
Noncibus, fed tu anhclaret indicavit. Neque enim cibus, fed ap- ercitatione bonioperis eneryatur : ut ad orationem
appetitus i n ___■_____ • T T „ J - or U n r in r « ,~ik,~.c ni/». ■*"' n n n n n i“ n ro » f l ira n n n pm n o petitus in vitio eft. Unde Sc lautiores cibos ple- n f i i f f l r ia r d nm in -
rumque fine culpa fumimus, Sc abjediores non fine
reatu confcientia: deguftamus. Hie quippe quern
diximüs , Efau, primatum per lenticulam perdi-
3. Reg. 17. <s. dit: Sc Elias a in eremo virtutem corporis carnes e-
J dendo fervavit. Unde Sc antiquus hoftis quia non
cibum, fedcibi concupifcentiam eflecaufam dam-
Genef.3. 6. nationis intelligit; Sc primum fibi hominem non
Atatth- 4 . 3. c a rn e ? fed porno fubdidit, Sc fecundum non carne,
fed pane tentavit. Hinc eft quod plerumque Adam
culpa committitur, etiam cum abjefta Sc vilia fu-
muntur. Neque enim Adam folus ut a vetito fe porno
fufpenderet, praeceptum prohibitions acccquoque
vel prædicationem non fufficiat, dum in-
centiva vipiorum in fe funditus fuflocare feftinat.
Adjutorem quippe habemus intentionis internæ,
hune hominem quem exteriùs geftamus : Sc ipfi
infunt motus lafciviæ, ipfi effectus fuppetunt ope-
rationis bonæ. Sæpe vero dum in illo hoftem infe- ci»
quimur , etiam civcm quem diligimus, trucida-
mus : Sc fæpe dum quafi concivi parcitnus, ad præ- CIV-
lium hoftem nutrimus. Eifdem namque alimentis i,il;s
vicia fuperbiunt, quibus nutritæ virtutes vivunt. IJ‘
Et cùm virtus alitur, plerumque vires vitiis augen-
tur. Cùm vero immenfa continentia vitiorum vires
exténuât, etiam virtus deficiens anhelat.Unde
pit. Nam cum alimenta quxdam faluti noftne E necefle eft ut interior homo nofter x q u u s quidam
~ . . . . 1 ..... - ^ ^ arbiter prarfideat inter fe} Sc eum quem exterius
geftat: quatenus ei homo finis exterior &: femper
ad debitum minifterium fervire fufficiat, Sc num-
quam fuperbe libera cervice contradicat: nec mo-*
veat fi quid fuggerendo fubmurmurat, dummo-
do eum temper fuperpofita calce dominationis premat.
Sicque fit, ut dum repreffa vitia reniti qui-
dem nobis patimur, Sc tamen hcec nobifeum con-
gredi ex a:quo prohibemus, nec vitia contra virtutem
prxvaleant, nec rurfum virtus cum vitiorum
Deus contraria indicat, ab his nos quafi per fententiam
vetat. Et dum concupifcentes noxia attingi-
mus ; profe&o quidaliud, quàm vetita deguftamus ?
Eienda quæ 61. Ea itaque fumenda funt, quæ naturæ necef-
ncccflitas qua:- fitas quærit, Sc non qux edendi libido fuggerit.
libido fu4 |e- ^ccl magnus diferetionis labor eft huic exaftori Sc
rit. Quanta ad aliquid impendere, Sc aliquid denegare : Sc non
dando gulam reftringere, Sc dando naturam nutri-
Rsc.xiv. re. Quæ fortafle diferetio fubinfertur, cum dicitur
: Clamorem exaftoris non audit. Sermo namque
• Ed . recent, in eremo per virtutem ftiritus. Vet. edit. Parif. & Ba-
fil. in eremo -virtutem fpiritus &c. Quam leftionem ut potiorem libentcr
amplefteremur , nifi obftaret confenfus mff. Anglic. Norm. Corb.
.Germ. Turon. Laud. Val- cl. & Longip. in quibus legitur, virtutem
torboris. Porro per virtutem corporis, luc intelligi poteft continentia
k caftitas illibata carnis.
b Ed. e§* tantfl gula. Noftri mff. habent, gulam.
. . • Guffanv. cum recent- aliis , liber'e reficiendo fallimur . . . . ex ve-
luntate decipitur. Scquimur mff. Anglic. Norm. Longip. Corb. Germ.
Laud. Turon. Vindop. &c. nccnon vet. edit. Parif. & Bafil.
1 d Recent, vulgati ut artem. Vet. edit. Parif & Bafil. confcritiunt mm
Norm. Corb. Germ. Laud. Si c. quos fcqaimur._
oinnimoda extinftione fuccumbat. Qua in re fola A Prophetam dicitur ! Scarab aus de lignO clamavit. fîabat.i, .
elatio a funditus extinguitur : quia quamvis victo-
riæ ferviat, ad edomandam tamen cogitationum fu-*-
perbiam continua nobis pugna fervatur. Unde bene
hie, quia unufquifque vir continens Sc debitæ
neceflitati congruit, Sc violentæ voluptati contra-
dicit, voce Dominica dicitur : Clamorem exaôfo
ris non audit. Quia autem diferetus vir eo ad in-
telligenda fuperiora fc clevat, quo in fe carnis in-
centiva caftigat 5 reifte poft conrcmtum exàctoris
clamorem flioditur : *
Circumjpicit montes pafcua fua. .
641 Montes pafeuæ, funt altæ contemplationes
internæ refeflionis. Sandi enim viri quanto magis
Cum ergo nominatis rebus tain abjedis SC vilibus
figuratur, quid de illo contuitieliose dicitur, de
quo confiât quod propriè nihil dicatur ? Vocatur
etenim agnus} fed propter innocentiam. Vocatur
leo , fed propter potentiam. Aliquando etiam fer-
penti comparatur j ç fed propter mortem vel fa- c
pientiam. Arque ideo perhæc omnia dici figura-
liter poteft, quia de his omnibus credi aliquid ef-
fentialiter non poteft. Si enim unum horum quod-
libet effenti aliter exifteret, alterum jam dici noil
poffet. Nam fi agnus propriè diceretur, leo jam
Vocari non poterat. Si leo propriè diceretur, per
k retcLtionis.5 ancti emm magis ferpentem fignari non poflet. Sed hæc in illo onv-
fe exterius defpiciendo dejiciunt , tanto ampliùs „ nia dicimus tanto latius in figura, quanto longius
intcriùs rcvclationum contemplatione pafeuntur. D ab effentia. Poteft ergo onager incarnatum Domi-
Unde feriptum eft : ^ytjcenfus in corde eju s difpo* num defignare.d Agrefte quippe animal eft onager» d
r rnisIféÊkin conva^e b lacrymarum : quia quos exteriùs Et quia incarnatus Dominus Gentilitati magis,
in*fletu continet convallis humilitatis, eosinteriùs quàm Judææ profüit, animale corpus aflilmens,
p. 7- fublevat afeenfus contemplationis. Montes etiam * quafi non in domum, fed potiiis in agrum venit.
*• pafeuæ , funt fublimes virtutes Angelorum. Quæ De quoagro Gentilitatis per Pfalmiftam dicitur: Pf-4-9.it,
idcirco hîc nos miniftrando Sc adjuvando reficiunt, Species agri mecum eft. Incarnatus itaque Domi- pkilib
quiaillic interno contemplationis rore pinguefeunt. nus qui in forma Dei æqualis eft Patri, in forma
Quæ quia largientc Deo in omni nos certamine fervi minor eft Patre, qua minor eft etiam feipfb»
I protegunt , re<5tc circumfpici dicuntur. Undique Dicatur ergo à Patre de Filio fecundum formam V e t . xxx.
enim nobis adefle circumfpicimus, quorum defen- fervi : £>uis d imifit onagrum lib erum , & vincula
fionecontra adverfariosex omni latere munimur. ejus quis f o lv i t r’Omnis quippe qui peccat, fer- J°han. 8.3s;
Polfunt adhuc montes pafeuæ accipi altæ fenten- vus eft peccati. Et quia incarnatus Dominus par-
I tiæ Scripturæ facræ, de quibus per Pfalmiftam di- (3 ticeps noftræ faèlus eft naturæ, non culpæ, liber
lis. citur : cMontes excelft cervis : quia hi qui jam da- dimiflus dicitur, quia fub peccati dominio non tenetur.
De quo alias feriptum eft :c Inter mortuos li- pfat. 37,
ber. Liber dimiflus dicitur, quia naturam noftram c
fufeipiens , iniquitatis jugo nullo modo tenetur.
Quem quamvis macula culpæ noftræ non attigit,,
paffio tamen noftræ mortalitatis adftrinxit. Unde
Sc poftquam liber dimiflus dicitur, reètè de illo ad-
jungitùr :
Et vincula ejus qui s folvit ? ibidem
, r ____ i n - x___ 1 - 67. Vincula quippe ejus tune fbluta funt, cùm ç
à vitæ præ-infirmitates paffionis illius in refurreètionis funt XXII
gloriam commutatæ. Quafi quædam vincula Do- Hu us 0
re contemplationis laltus noverunt, altos fenten-
tiarum divinarum vertices, quafi cacumina mon-
tium, afeendunt: ad qux profeflo cacumina, quia
infirmi pervenire non valent, re6te illic fubditur:
Petra refugium erinaciis: quia videlicet invalidos
non fublimiter intclligentia cxercet, fed fola in
Chrifto fidcs humiliter continet.1- Sequitur :
Virentia quaque perquirit.
6<j. Arentia quippe funt omnia, qux tempora-
liter condita, venturo fine a jucunditate vitx prx-
jIran‘ fentis quafi xftivo foie ficcantur. Virentia autem lin x- r 1 _ T l 0 • I I • ^ ~ 1 _ ' _ Hujus onagri Ian. funtvocata, qux nulla temporalitate märcefcunt. ^ minus habuitea, quæ nosnequitiæ merito patimur, vincula foJuta
Huic ergo onagro virentia perquirere, eft fanèto
unicuique viro defpeèlis rebus tranfitoriis , in æ-
ternum manfura defiderarc.
Cuntta vero hæc, quæ de onagro di&a funt,
intelligi etiam Sc aliter poflunt. Quæ repetito fu-
periori verfu exponimus, ut leètoris judicioquod
eligendum crediderit , relinquamus. Igitur poftquam
prædicatorum difpenfatio fub cervarum præ-
textu deferipta eft, ut oftendcretur per quem hæc
eadem virtus prædicationis datur, illico commc-
moratio de Dominica incarnatione fubneéfcitur, ut
dicatur:
£>uis dimifit onagrum liberum ?
66. Nec indignum quis judicetper tale animal
noftræ mortalitatis infirma , quibus Sc ufque ad lunc.’ cdm S
mortem fponte ligari fe voluit, Sc quæ per refur- fionis, inrefur-
reèlionem mirabiliter folvit. Efurire enim, fitire, rç^îonis glo-
laffefcere, teneri, flagellari, crùcifigi, noftræ mor- ^minutât*,
talilatis vinculum fuit. Sed cùm expleta morte vélum
tcmpli rumperetur, feinderentur petræ, mo-
numenta panderentur, inferni clauftra patefeerent;
quid aliud tôt argumentis tantæ virtutis oftenditur
, nifi quod ilia infirmitatis noftræ vincula fbl-
vebantur, ut is qui ad fufeipiendam fervi formam
venerat, in ipfa fervi forma ab inferni vinculis ab-
fblutus, ad cælum etiam cum membris liber redi-
ret î De quibus ejus vinculis Petrus Apoftolus at-
--- Jj---------- I I------------------—— t--e--f-t--a--t-u---r— d —icens : Jgu—e•m DeusJ f "uJf..t...i.t..a.. v"it Jfo. .l™u.t.i.s do- au. 2. z+;
incarnatum Dominum pofle figurari ; dum confiât loribus inferni, ju xta quod impofsibile erat ilium
Ihiif- omnibus, quia per fignificationem quamdam in
1 ° Scriptura facra Sc vermis Sc fcarabæus ponatur j fi-
! eut feriptum eft : Ego autem fum vermis , & non
I7. homo. Et ficut apud Septuaginta interprétés per
* Guflanr. cum plur. cd. legit , funditus non extinguitur. Rcpu-
I 8nint mff omnes ac vet. edit. PariL 1488. 149J. iJ iS . 1J71. Bafil.
I MH- &c. in quibus deeft negatio. Ea tànc lublatâ , optimus manet
I lenfus, nimitum , tolum elationis peccatum extingui, non verà Co-
I PH'i penitus tciïtationcsfiiccrctccntibüs atfiduè cogitacionibus vitiofis,
I bcllumque moventibus. In Corb. Gcrm. pro fola elatio . . . . extingui-
I t,lr> kgitur follicite funditus extinguitur.
Laud, addit, in loco quem pofuit.
c In ed. etiam vetuffioribus tantum legitur , fed propter fapientiam.
teneri ab eo. Et quia poft mortem fuam atque re-
furre&ionem ad gratiam fidci Gentilitatem vocare
dignatus eft, poftquam ditfta funt foluta ejus vincula,
aptè fubjungitur :
Cetera (iipplevimus ex mff Anglic. Norm. Laud. Corb. Germ. Val cl.
& al. Optime dicitur Chriftum comparari IcrpCnti propter mortem;
fublatum enim in crucem pratnuntiavit lerpens in deferto exaltatus.
d Pier, mff agri quippe animal.
• In Corb. Germ, in pler.ed. & in novi/fima cd. femel legitur, Liber ;
& poftea, dimijius dicitur. Repetitur in mff Anglic. Norm. Vindoc.
&c. In edit. Bafil. i f i4- Parif. 1495.1J18. prolato pfalmi textu, inter
mortuot liber, fubditur : inter mortuos liber dimijfus.