1 2 7 9 San éti G re g o r ii in E ze ch ie lem 1280
fluit in terram. Sanda itaque Ecclefia dum cxo- A nobis indignamur ampliùs de perverfo opéré. Atritur,
in ftillicidiis fuis lxtatur: quia cum in fide
& bonis operibus nafeitur, ea qua; accepit dona
• confidcrat , 8c in verbis pradicantium exultat.
Quia ergo auditoribus ad meliora furgentibus, corum
quoque prardicatoribus gratia multiplicatur,
Propheta dicit ; Spiritus quoque elcvavit me , dr
ajfumjit me. Inde enim prxdicator mag is ac ma-
gis elevatur 8c aflumicur , unde auditor ad me-
liorem viram mutatur.
Nannuil« funt 42.. Sed quxrendum nobis eft , cum fpiritus
quos Dei (pi- mentem non clever nifi afliimferit, cur prius, elc-
aonaiTuiQi'c- vav* *t t 8c poftmodum dicitur, ajfumjit? Sed hoc
loco ajfumjit didum eft, conftanter tenuit. Nam
funt nonnulli quos elevat fpiritus, led non afiiimit
que cum feientia dolor crcfcit: quia quanto ma-
gis sterna cognofcimus , tanto magis cfle nos in
hujus exilii miferia dolemus. Vel ficut in tranfla-
tionc alia dicitur: Et qui addit feientiam, addit
laborem. Quo cnim feire incipimns qua: fint caricf-
tia gaudia0, co magis ut errorum noftrorum la-
queos poflimus evadere , flendo laboramus. In
multa ergo fapientia multa eft indignatio: quia fi
jeterna jam fapimus , concupifcere temporalis. 4c-
dignamur. Si a:terna jam fapimus , nofmetipfos
defipicimus egiflc hoc, quod nos potuit ab xterni-
tatis amorc fepararc. Reprehendit femetipfam con-
feientia, accufat quod egit, damnat per pceniten-
tiam quod accufat, fit rixa in animo, parturiens
: quorum & intelledus ad fpiritalia cmicat, ® pacem cum Deo.
Ibidem
• Quodlibet i
fed tarnen vita in fadis carnalibus remanens, in-
telledui non concordat. Balaam namque per pro-
phetiæ fpiritum elevatus erat, fed affumtus non
f. erat : quia 8C veraciter potuit longé poft' futura
profpicere , 8c tarnen à. terrenis defideriis mentem
noluit feparare. Sed quia Propheta fandus
feientia elevatus eft , 8c vita pariter affumtus ;
jam qualis in prædicationcm pergat, audiamus :
Et abii amarus in indignatione fpiritus mei.
,r 43. Penfate , fratres carifiimi, cui dona fandi
Spiritus creverant, cur amarus abibat i An omne
'* cor quod idem fpiritus aflumit, amarum in indignatione
fui fpiritus facit ? Unde feiendum eft,
quia cui adhuc præfens vita dulcis eft , etiamfi
44. Sic Achab rex iniquus à Propheta repre- a
henfus, cum contra fe divinam fententiam audif- cti,m
let, percimuit, 8c d magno moeroredeprcfliis eft, 1 * 3 4
itant Propheta: fuo Dominus dicerct : Nonne vi- |||
dijh humiliatum <^échab coram me ? Jt>uia igitur 1
humiliatus efi mei caufa , non inducam malum in 3 ™
diebus ejus. In quibus Domini verbis penfandum c
eft quomodo ei in eledis fuis mceror amaritudi- 1
nis placeat qui amittere dment Dominum, fi fic
ei c & in reprobo pcenitenria placuit, qui time-
bat perdere præfens feculum î Aut quomodo ci
grata fit fpontanea afflidio pro culpis in eis qui
placent, fi hæc ad tempus placuit Sc in illo quidif-
pliccbat ! Sed fciendum, quia nullus hæc pro averbum
Dei loqui vidcatur, elevatus & affumtus ^ more omnipotentis Domini ex toto eörde agere
prædicator non eft. Mentem enim quam Spiritus
a fandus replet, a in amaritudinem temporalium,
deledationc æternorum commovet. Dulce enim
fc eft effe in rebus humanis, fed ei qui adhuc b de cx-
leftibus gaudia nulla guftavit : quia quanto minus
seterna intelligit, tanto deledabiliùs in temporali-
bus requiefeit. At fi quis jam cordis ore guftave-
rit , quæ fit ilia dulcedo cæleftium præmiorum,
qui illi hymnidici Angelorum chori, qua: incom-
prchenfibilis vifio fandæ Trinitatis : huic quanto
illud dulce fit quod intus videt, tanto in amaritu-
Sibi aifplicct, dincm verdeur omne quod foris fuftincr. Rixa-
n^"'n a- tur fecum dc his quæ ii Deus pla- male egiffe fe recolit : 8c
e cccpit.
prxvalct, nifi is cujus animum Spiritus fandus a f
fumferit. Nam quando homo ex fuä virtute fuf-
ficiat terrena defpicere , cxlcftia amare , pacem
cum Deo quxrere, fecum rixam fiibirc, in cogi-
tatione femetipfum reprehendere , & gemitibus
punire ? Nullus hxc agere, nifi quern divina gratia
roboraverit, valet. Unde & fubditur:
(-Manus enim "Domini erat mecnm, eonfortans iMa
me.
4j. Ad bona quippe affurgere perfedè non pof- Ad te;
fumus , -nifi nos fpiritus &; prxveniendo elevet,
&: fubfequendo confortct. Sed quxrendum eft, mfi
cum fuperiüs de volumine quod acceperat ferifibimetipfi
difplicet, cum ei ille placere jam coe-D ptum fit : Et factum efi in ore meo ficut mei dulce
perit qui omnia creavit. Reprehendit fe de cogi-
tationibus , infequitur de verbis, & punit flendo
de fadis. Supcrnis inhiat, terrena jam omnia per
mentis defpedum calcat. Et quamdiu illud quod
defiderat, adhuc per fpeciem non habet, Acre
dulce habet, fefcque continuis lamentis afflio-e-
re. Et quia necdum fe cfle in patria , ad quam
creatus eft, videt, in hujus vita: cxilio nil ei plus
aliud quam fua amaritudo placet. Dedignatur ete-
nim fubjacere temporalibus , & ardenter fufpirat
xternis. Unde rede quoque per Salomonem dicitur
: Eo quod in multa fapientia multa Jit indignatio
: & qui c apponit feientiam , apponit dolorem.
Cxleftia etenim cognofcentcs , terrenis animum
fubderc dedignamur. Et dum plus faperc incipi-
mus , de his qua: male egimus, nobifipfis irafei-
mur, & fit in multa fapientia multa indignatio:
quia quanto plus proficimus in cognitione, tanto
qua rationc poftmodum dicitur : i^dbit amarus in
indignatione fpiritus mei ? Mirum quippe valde .
eft fi dulcedo fimul 8c amaritudo conveniant. Sed
juxta fuperiorem fenfiim fciendum eft, quia cui c“‘Dl
fèrmo Dei in ore cordis f dulcis efle coeperit, hu- ^
jus proculdubio contra femetipfum animus ama-
refeit. Quo enim in illo fubtiliter difeit qualiter reprehendere
fe debeat, co fe duriiis per amaritudinem
pcenitentix caftigat : qui tanto fibi magis
difplicet, quanto in facro voluminc ampliùs de
omnipotente Deo videt quod amet. Sed quia ad ctrifoi
ifta proficere fua virtute non valet homo , redè J”®“*
nunc dicitur : cManus Domini erat mecum, confor-
^ tans me. Manus enim Domini in facro cloquio
S aliquando etiam unigenitus Filius appellatur : g
quia omnia per ipfum faéta funt. Et de cujus af- gw)*'•■
cenfione per Moyfen Pater omnipotens loquitur,
dicens : Tollam in ulum manum me am. Hæc ma- pmi.r-
* Guflànvil. foluî, in amaritudinem temporalium & deleclationem
aternorum.
bNorm. Sc Val-cl. de cileftibusgaudiis nulla. Sequimur German.
& vetoft.
* C. Germ, apponit feientiam, apponet dolorem.
* omnes, deprehenfus efi ; contradicunt Germ. Sc al. mff. 1,01*-.
gip. pro, moerore, habet, terrort.
• Val-cl. & in reprobo rege. Vatic, cui fa ret Gtatianus lcco alfigna-
*0, ér reprobi poenitenfia.
1 Longip. deleltare coeperit.
* Sucff. alicpiutndo Spiritus fanUtts ; alijuando efiam unigenitus.
H o m i l i a X I .
ExpUnationem Capitis 3. E^echielis profequitur a Verfii i j . ad 20. ubi de officio paflorali, de pec-e
earn pralatorum & fubditorum invicem comexis . ac de mentis obcacatione
praßrtim difjeritur.
IN t e r cetera prophetia: miracula hoc quoque, B cüm ferro jungitur , liquatur prius, ut poftmo-
mirandum habent libri Prophetarum, quod fi- dum viciffim ä femetipfb tcneacur. Si enim prius
cuta in eis verbis res, ita nonnumquam verba re-1 minime mollefcit, poftmodum tenerc fe fortiter
bus exponuntur, ut eorum non folüm di&a, fed non fufficit. Sic Propheta captivo populo confe-
etiam res gefta: prophetic fint. Unde nunc di- dit, 8c mosrens in medio corum. extitit : utdum
Veni ad tranjmigrationem ad acervum novarum
frugum , ad eos b qui habitabant juxta flumen
Cnobar.
i. Cùm caufa exigeret , ut indicare debuiflet
quia ad tranfmigrationem c veniret ; quæ dicen-
i- di neceflitas fuit , ut per fruges locum quoque
cxpnmcrct, dicens : Ad acervum novarum frugum ;
per caritatis gratiam condefcendendo fe ei mol-
liorem redderet, eum ftatim per verbi fortitudi-
nem teneret. ‘ g Sin vero lfraëliticus populus, qui g
domus exafperans vocatur , quia culpas nec inter
flagella cognovit, nullo mcerore animum depref-
fit ; Propheta inter gaudentes moerens fédéré ftu-
duit, ut tacendo oftenderet, quod loquendo ve-
ncrat doccre. Et priufquam verba facerct, in hoc
nifi quod firpe d per res 8c loca caufx fignantur ? C quod mcercns tacuit, formam vcrborumVumfit.
Multi quippe Ezcchielc prophetante jam captivi- Sequicur
tatis anni defluxerant, atque ex bis qui in capti-
vitatem du&i fucrant, plures jam in morte car-
nis obicrant; ad quorum filios loqui Propheta vë-
. niebat. Unde 8c ci fuperiùs dicitur : Fili hominis,
mitto ego te ad filios ffiael, ad gentes apofiatrices
Cum autem pertranfijfent feptem dies, fattum efi Verf. is: ’
verbum Domini ad me, dicens.
3. In eoquod feptem diebus mcercns iedit , 8c Bene loqui no;
poll: diem feptimum verba Dominica: b juflionis ric > 9ui Pri“s
. . accepit, ut loqui dfbuiffet; aperrf indicat quia dw“ “ “
qua recejferunt a me. Patres eorum pravaricati funt eifdem diebus mosrens tacuerat. Miflus autem ad h
patfum meum ufque ad diem hanc , & filii *dura praedicandum fuerat, 8c tamcn feptem diebusi fe- i
cervice & indomabili corde funt, ad quos egomit- dens tacebat. Quid eft hoc quod nobis Propheta
to te. Ex quibus quia multi fuerant credituri, at- famous in hoc fuo filentio innuit, nifi quia ille lo-
: que per obedientiam ad fcrtilicatem boni operis qui veraciter novit, qui prius bene tacerc didi-
. perventuri, c accrvus frugum vocantur. Quis e- j^ccrit ? Q uafi enim quoddam nutrimentum verbi,
e nim bona: anima: fruges appellantur Dei, Prophe- eft ccnfura filentii. Et refte per excrefcentem quota
alius teftatur, dicens : f Santtui ifrael Domino, que gratiam fermonem accipit, qui ordinate an-
primitia frugum ejus. Fruges etenim Domini etiam te per humilitatem tacet. Hinc enim per Salomo-
converfie ad fidem Gences poftmodum fad« funr. nem dicicur I Tempus tacendi, & tempus loquendi. Wiif t. 7i
Sed quia prius Ifrael Domino credidit, rede hunc Non enim ait , Tempus loquendi, 8c tempus ra- Non j
Propheta frugum ejus primitias appellavit. Quia ccndi: fed prius tacendi pra:mittit tempus,& poft- difcMdSmcft
, ergo Propheta miflus non priori populo, fedfiliis modum fubdit loquendi: quia non loquendo, ta- taceff • fcd,u’
cjufdem populi verba intulit, ad acervum frugum cere j fed tacendo debemus loqui difcerc. Si er- ccn S®*
novarum venit. Quid verb per Chobar fluvium go Propheta fandus qui miflus ad loquendum fue- Culpa eft lorat,
diu prius tacuit, ut poftmodum rede loque- Jcasco^ac!^"
recur: penfandum nobis eft quanta ei culpa fit non °
tacere, quem nulla cogic neceflitas loqui. Sequidefignetur,
fupra jam diximus : qux nequaquami
modb repetimus, ne repetendo faftidium genere-
mus. Sequitur:
Et fedi ubi illi fedebant, dr maijfi ibi feptem diebus
mterens in medio eorum. 1
z. Notandum , captivo populo Propheta fan-
. dus quanta compaflione fe copulat, eorumque
fe mceroribus confedendo 8c racerendo conjungit:
quia radix verbi, virtus eft operis. Et ille fermo
ab audience libenter accipicur, qui a prardicancc
cum compaflione animi profertur. Sic ferrum
F ili hominis , fpeculatorem dedi te domui i f yerf. i7i
rael.
4. Notandum quod eum quem Dominus ad Pnedicator
prxdicandum mittit, fpeculatorem efle denun- Speculator eft,*
tiat. Cui cnim aliena cura committitur, fpecula-
tor vocatur , ut in mentis altitudinc fedeae, atque
vocabulum nominis ex virtute adionis crahat.
* Sucff. in eorum verbis. Non fuffragantur alii.
“ Longip;. qui habitant.
1 Guflanvil. venerit, optimo quidem fenfu, at contradieentibus omnibus
turn mff. turn editis.
d Sucff ó* res per loca, &. per loca cauft, fignantur.
* Editi pleriquc , acervi : alii, acervum frurttm vocantur, mendo-
Mine. 1 , ' , ’
ƒ Editi, fanCli Ifrael.
8 Val-cl. fed Ifraeliticus. Lcftio noftra nonnihil oblcuritatis habet.
At eft niff. Germ. Norm. &c. Scnfiis autem eft : fi dicatur Ifraelem,
qui domus exafperans vocatur , nullo moerore affeftum fuijje; quippe
qui nec inter flagella culpas agnoverit; Propheta inter gaudentes nihi-
lominus moerens fedit.
Longip- vfionis. ■ •
* Goib. & C. Germ, moerens tacebat.