A mento & admonendo reda eft, & promittcndo al-
ta, & minando terribilis.
San&orum a gaudia nulla nunc prevalent cogita-
xione penctrari. Profundum quoque eft ilia in-
xeftimabiHs damnatio fuppliciorum, qua: eos quos
fufceperit, in ima dcmergit. In quibus facra elo-
quia horribilem afpedum habent , quia inaifti-
mabilem terrorem audientibus incutiunt , cum
liipplicia inferni loquuntur. Bene ergo dicitur.:
Statura quoque erat rotis, dr altitudo, & horribilis
afpeclus i quia Scriptura facra in utroqueTefta-
Hare nos, fratres cariflimi, hodierna die largien-
te Domino dixifle fufficiat, ut ad diflerenda ea
qua: fubjunda funt, otio reparari redeamus, in aurore
omnium Deo & Domino noftro Jefu Chrif-
to confidentes : qui vivit & regnat cum Patre in
unitate Spiritus fandi Deus, per omnia feculafe-
culorum, Amen.
* Longip. gloria. . . . prtvalet.
H o m i l i a V I I .
Exponitur 'verßts 18. cum 'quinque fiquentibus, maxime de Jàcne leftionis Militate , & de ex-
hibendis ed cautione caritatis officiis, ut nobis potißimum per poenitentiam intendamus.
Prophetis fa- *• Ç I c u T noftis, fratres cariflimi, confuetudo
miliare cil, ab prophetiæ eft nunc ifta , nunc ilia afpicere,
ma/ahud^r ^ a^'s üi aliud fubito verba a derivare : ficut
bitô.tranftre. Pfalmifta cum de Domino loqueretur , dicens :
pfal. 7. v. 12. ■ Deus judex jufltus , fords b dr longanimis , num-
Verf. is:
£ quid irafeetnr per fingulos dies ?Nifi convertamini,
gladium fuum vibravit , arcum fiuum tetendit, dr
paravit ilium : dr in ipfo paravit vafa mortis, fa-
gittas fuas ardendbus efecit t repente fubjungit:
ibii.v.is. c c Concepit dolorem , dr peperit iniquitatem : lacum
B poflidentur, fine mercedis jntentione difpergere.
Quidquid ergo agitur, in radice intentionis pen- ^ 111 j
fanHum eft , quo merito apud judicium creatoris nisinfpics
habeatur. Unde & idem creator dicit : Si oculus da-
tuus fimplex fuerit, totum corpus tuum lucidum erit. 1 *
Oculum videlicet intentionem , corpus vero adio-
nem nominans. Quia fi noftra intentio apud Deum
fimplex fuerit, in ejus judicio noftra adtio tenebro-
fa non erit. Igitur quia fandti viri folerter invigi- sanfb.Mj?
lant , ut fe undique afpiciant, &: ubique cufto- vigiiantJ
aperitif, & effodit eum, dr incidit in foveam quam
fecit. Ecce cùm Domini narraret juftitiam, quaft
non mutata voce, repente peccaroris intulit cul-
pam. Quod unum me exempli causa dixifle fiif-
ficiat : quia quifquis in Prophetis ufum ledionis
habet, quàm crebrb ifta faciant non ignorât. Unde
nunc Ezechiel propheta cum dc rotis loqueretur
, adjunxit :
Et to turn corpus plenum oculis in circuitu ipfo-
rum quatuor.
li» l z. Qui enim non ipfarum , fed ipforum dixit,
Sanctorum, ne o s - "- f? • r - \ à vitiisvirtutes prorecto indicat, quia repente lermo ejus a ro-
mentiencibus tjs ad animalia rediit. Per quæ nimirum perfedi
quique, ut prçdiaum ell, defignantur. Corpora
itaque animalium idcirco plena oculis deferibun-
tur, quia Sandorum adio ab omni parte circum-
fpecla eft , bona defiderabiliter providens, mala
- j folerter cavens. Et hoc eft laboriofius, d ubi Sandorum
mens vehementer invigilat , ne fe ante
eorum oculos mala fub bonorum fpecie abfeon-
dant. Circumfpeda ergo eft vita Sandorum, ne
fie fit libera , ut fuperba fit : quia fæpe fuperbia
excedit in verbis, c & videri appétit libertas puritans.'
Ne fie fit humilis , ut formidolofa : quia
aliquando timor reftringit animum, & loqui qua:
reda fimt, non prefumit , fed tarnen in ipfa ti-
mida cogitatione humilitatem effe fe fimulat. Ne
fie fit parca, ut tenax fit : quia plerumque tenacia,
parfimonia appétit æftimari, ut juftè ac neceflariè
vidcatur tenere, quidquid egenti proximo mife-
ricorditer non vult impendcre. Ne fie fit miferi-
cors, ut effufa fit : quia nonnumquam effufionem
effe mifericordiam putat. Aliud enim eft pietatis
ftudio ncceflaria proximis dare, atque aliud ca qua:
diant, ne aut mala propter ea ipfa appetant, autoculisp!“'
tree eadem fub fpecie bonorum agant, fcilicet ne
fe eis yitia virtutes effe mentiantur, totum corpus
plenum in circuitu oculis habent : quia omnis eo-
C rum adtio providentiâ follicitudinis & repletur &
circumdatur.
3. Hinc eft quod Paulus Apoftolus dum cuidam Pauli®
poenitenti dc perpetrato facinore f Corinthios prof- follilil.ra*!
pièeret voluifle mifereri, ait : Si cui aliquid donaf-1. cor.ù
tis, dr ego. Nam dr ego quod donavi, propter vos ^
in perfona chrifii, ut non circumveniamur à fat ana.
Non enim ignoramus cogitationes ejus. Si enimpar-
cendum erat, g cur fe humilitate tanta voluntati g
difcipulorum magifter egregius fociat, ut neque
ipfe difeipulis, neque ab eo difeipuii in compaf
P fionis caufa divifi viderentur : nifi quia follicito pro-
U videntiæ oculo attendit, quod plerumque dum alter
donat, alter irafeitur ? Et quale eft jam miferi-
cordiæ facrificium , quod cum difeordia proximi
offertur ? Unde redle ait : TJt non circumveniamur
d fatana. Non enim ignoramus cogitationes ejus. 9
Quia videlicet inde alterius cordi rixæ malum fo-
let immittere, unde alterum confpicit pietatis ne-
gon'um fecifle. Imperfedtum enim bonum eft,
quod fic agitur, ut ne quid ei ex alio latere mali
fubrepat, non attendatur ; nifi forte hoc quod fine
cujufpiam fcandalo fieri non poteft , culpa fit
£ non ferine.
4. Hoc verb ideo dicimus, b ut notum veftre p u J
diledUoni faciamus, quia in noftro bono opere ali-
quando cavendum eft fcandalum proximi, SujKSS
quando verb pro nihilo contemnendum. Quod com
i in ipfo noftro audtorc didicimus, qui dum tribu- d“m
turn Petro inquifito petcretur, priùs paradigma
* SudT. declinare.
h Ita mfs. omnes. At ipfis renitentibus, vulgati habent : ér fattens.
c In plur. Norm.-JE«« parturiit injuft, concepit Bec.
*• Vulgati, quia fan ci or um.
S yatic. cum Sucff. & audiri appétit.
1 C. Germ, corinthios voluijfet mifereri.
* Vatic, cur fe humilitati tanu voluntatis. Præivit Cotb. cod.
h Vulgatt, exccpto Guflanvil. ut votum noftra dileMonis; qua Cca-
lu ? nos later. •*"
1 Va 1-cl. quod ipfo noftro auclore didicimus.
propofuit, per quod fe nihil deberc refpondir, di- j
i7. v. ccns : a Ref es ferra a quibus accipiunt tribut urn vel
a cenfum, a f l i i s fu is , an ab alienis ? Cui cùm di-
ceretur , Wm alienis, illico refpondir : Er^o libe-,
r ifun tflii. Scd poftquam liberum fe effe mon-
ftravit, ne fortaffe fcandalum cuiquam faceret
fubdidit : Ut autem non fcandali^emus eos, vade
ad mare, & mine bamum, dr eum pifeem qui primus
afienderit, tollej, dr aperto ore ejus inventes
ftatcrem : iliumfumens da eis pro me dr te. Qm rur-
is.v. fum cum diceret, quia omne quod in os intrat, non
coinquinat homincm, tunc accedentes difeipuii dixe-
runt ei : Sets quia Pharifei, audito hoc verbo, fean-
dalinati funt Ix^it ille refpondens, ait : Omnis plan-
tatio quam non plantavit Pater metis caleftis, eradi-
cabitur. Sinite illos : cad fu n t , dr duces cacorum. ^
Ecce magiftra veritas ne in quorumdam cordibus
fcandalum. gigneretur , quod non debuit tribu-
tum dedit : & ruifum quia generari fcandalum in
quorumdam cordibus contra veritatem vidit in
fuo eos fcandalo rcmanerc permifit.
left 0- J. Ex qua re nobis confiderandum eft, quia in-
Ë B quantum fine peccato poflumus, vitare proximo-
1 2 rum fcandalum debemus. Si autem de veritate *
fcandalum fumitur, utiliùs permittitur nafei fcandalum,
quam veritas relinquatur. Corpora ergo
animalium plena funt oculis, cum fe hinc inde
cautè circumfpiciunt.
Lmiliis 6. Sed feiendum nobis eft, quia fæpe dum aliis r
btendi. rebus intendimus, fit'ut ali'as negligamus ; &ubi
Lus. uegligimus, ibi proculdubio oculum non habemus.
Nam Pharifæus ille, qui afeenderatin tcmplum
orare, teftante Evangelio, quid dixit ao-novitnus.
(*■ "• en^m : Deusgratias ago tibi. Rede autem gratias
Deoagebat, à quo acceperat bona quæ fece-
rat. Qui ctiam fubjungit : Jpuia non fum ficut ce-
teri hominum, raptores , injufif,. adulteri , velut
1. etiam hie Publicanus : jejuna bis in Jàbbato, décimas
do omnium qua pofiideo. Ecce ad exhiben-
dam abftinentiam , ad impendendam mifericordiam
, ad referendas Deo gratias oculum Phari-
fa:us habuerat, fed ad humilitatis cuftodiam ocu-f
lum non habebat. jEt quidprodeft, quo.d contra
hoftium infidias pene tota civitas cautè cuftoditur,
fi unum foramen apertum relinquitur , unde ab
Ijofti hoftibus intretur ? Qmd ergo prodeft cuftodia quæ
iu!1 * 3 4 *.0C" Penc u^iclue circumponitur, quando inimicis tota
im’pa- civitas per neglectum loci unius aperitur? Phari-
reus autem qui jejunium exhibuit, décimas de-
dit, Deo gratias retulit, quafipene percircuitum
hi fuæ civitatis cuftodia vigilavit. Sed quia unum
in fe foramen fupcrbiæ non attendit, ibi hoftem
pertulit, ubi per negligentiam oculum claufit.
Quia ergo San dor um mentes undique fe circum-
fpicicntes invigilant, atque in omni fuo opere pa-
voris &: follicitudinis oculum circumducunt, ne
aut prava agant , aut reda quæ præcepta funt, I
non agant : aut bonis adibus expletis, in fuis co-
gitationibus intumefcant , & tanto graviùs offen-
«ant, quanto jufti videntur foris, & occulcius peccant
; rede dicitur : Totum corpus eorum plenum 0-
eulis in circuitu.
r j g 7' Sciendum quoque, quod in tranflatione vc-
diun.c' ten n°n habetur : Totum corpus eorum plenum
oculis in circuitu, fed dicitur : Eorfa eorum plena
k Plur. Norm. ‘ Reges gentium.
1 .P cfidcramr. vocula f e , in editis. In diverfis mff. varié hîc legitur.
« Norm, quia in fe nec ea que.fe latere. In Sucff qua in re. C. Germ.
• Long'P- qui in fe. \
oculis.- Quæ videlicet fententia ab ædificationis in-
telledu non diferepat. Ea enim quæ funt in facie,
fiepe etiam peccatores homines cuftodire folent.
Jufti autem viri, quia fe & in eis cuftodiunt quæ
in promtu&: in facie non videncur , in dorfisocu-
los habere refetuntur. Qifi ergo ôc ea quæ in oc-
cultis funt difeutiunt, atque ab ipfis fe cuftodiunt
quæ latent, profedo oculos in dorfis habent. Quod
tamen intelligi & aliter poteft, quia ea quæ funt
• ante faciem noftram videmus, dorfa autem noftra
alius in nobis v idet, &: nos videre non pofliimus.
Quia autem fandi viri folerter fe afpiciunt in quibus
ab aliis judicari poflunt, &: diftridè fe videfit,
ficut fæpe diftridè ab aliis videntur, qui in fe nec
J ea °XUX b latere potcrant‘ignorant, lumen in dor- i>
fo portant. Sequitur :
Cumque ambularent animalia , ambulabant pa- S
riter dr rota juxta ea : dr ciim eleva.rentur animalia wM *9
de terra , elevabantur fimul dr rota.
8. Ambulant animalia, cùm fandi viri in Scri^Nonfol(1
ptura facra intelligunt quemadmodum moralker ambulant? fed
vivant. Elevantur vero à terra animalia, cùm fan-, |JJÉ Pcr.
a i H $ “ “ ntnemPIati°ne fufpendunt. Et quia — I
unufquifque Sandorum quanto ipfe in Scriptura
facra profecerit, tanto hæc eadem Scriptura facra
proficit apud ipfum, redè dicitur : Cum ambularent
animalia, ambulabant pariter& rota c ; dr c
cum elevarentut animalia de terra, elevabantur fit*
, mul dr, rota ; quia divina eloquia cum legente cref-
cunt: nam tanto ilia quifque altiùs intelligit , r Ï Ï S Ï ,
quanto in eis altiùs intendit. Unde nec elevantur ad aha profi-’
rotæ, fi non elevantur animalia: : quia nifi Wen- c,a?lu ■ ?ipfa
tium mentes ad alta profecennt , divina d id a , imisjaect.
velut in imis, non intelleda jacent. Cùm enim le-
genti cuilibet fermo Scripture facræ, ( fi d tepi-
dus videtur fenfus divini eloquii, ) ejus mentem '
non excitât , & in cogitatione fua nullo intelle-
dus luminc emicat,»rota & otiofa & in terra eft
quia animal non elevatur à terra. At verb fi animal
ambulet, id eft bene vivendi ordinem quæ-
rat, & per grefliun cordis inveniat quemadmo-
* ^um greflum bonioperis ponat, ambulant pariter
& rotæ ; quia tantum in facro eloquio provedum
invenis , quantum apud illud ipfe profeceris. Si
verb pennatum animal fefe in contemplatione tc-
tenderit, rotæ protinus à terra fublevantut; quia
terrena non elle intelligis, quæ priùs in facro c-
loquio juxta terrenum moreni dida credidifti.
Fitque ut Scripture facræ verba elfe cæleftia fen-
tias, fi accenfus per contemplationis gratiam te-
metipfum ad cæleftia fufpendas. Et mira atque in-
effabilis facri eloquii virtus agnofeitur : cùm fu-
perno amorc legentis animus penetratur. Quu
ergo animal ad alta fe fublevat, rota volat. Sequitur
:
, Jifuocumque ibat fpiritus, illuc ennte fpiritu & y-erf 20,
' pariter levabantur, fequentes eum.
9- Quo enim fpiritus legentis tendit, illuc & di- f >ltus
vina eloquia levantur : quia fi in eis altum quid i^cnm tendit,
videndo & fentiendo quæficris, hæc eadem facra -c° div,.ina el°-
eloquia tecum crefcunt, tecum in altiora afeen- cvancut’
dunt.. Bene autem de eifdem rotis dicitur : Se-
quentes eum. Legentis enim fpiritus, fi quid in eis
foire, morale aut hiftoricum quærit, fenfus hune
moralis hiftoriæ fcquitur. Si quid typicum , mox
* Addicur in C. Germ. & in Sueff. juxta ea.
d Dceft particula ft, in Sucff Longip. & pier. Norm. Lcgiair in C,
Germ. Be plur. aliis mfs. necnon in vulgaris.