Æquitas & fever
it.is juditiorum
Dei.
Con vi via fc-
quuntur lo-
quacitas & III-
fus.
non miferenti divici cumulum damnationis intulic,
&: rurfum ex vifione divitis cencatum quotidie pauperem
probavic. Quancas namque hunc egenum
& vulneribus obfeffum tentationes creditis in fua
cogitatione tolerafle, cùm ipfe egeret pane, & non
haberer eciama falutem, at que ante fe divitem cer-
neretiâlutem & delicias habere cum voluptate : fe
doiore & frigore affici, ilium gaudere confpiceret,
byflo & purpura veftiri : fe deprimi vulneribus, ilium
diffluere acceptis rebus : fe cgerc, ilium nolle
largiri ? Quantus putamus , fratres mei, tunc in
corde pauperis tumultus tentationis fuit, cuiccrtè
poteratad pcenam fufficere paupertas, etiamfi la-
nus fuiflet : & rurfum fufFeciflet ægritudo, etiamfi
fubfidium adeflet î Sed ut probaretur ampliùs pauper
, fimul hunc & paupertas & ægritudo tabefe-
cit. Atque infuper videbat procedentem divitem
obfequentibus cuncis circumfulciri, & fe in infir-
niitate & inopia à nullo vifitari. Nam quia nemo
ei ad vifitandum aderat, teftantur canes, quilicen-
ter ejus vulnera lingebant. Ex una ergo re omnipo-
tens Dêus duo juaicia exhibuit, dum Lazarum
pauperem ante januam divitis jacerc permifit, ut &c
dives im pius damnationis fibi auger ct ultionem, &
tentatus pauper crcfceret ad remunerationem.
Confpicicbat ille quotidie euinon mifereretur, videbat
iffce de quo probaretur. Duo infcriùs corda,
fed unus defuper infpe&or, qui & hunc tentando
exercebat ad gloriam, & ilium tolerando expeda-
bat ad pcenam. Nam fequitur :
y. Fatfum eft autem ut moreretur mendi eus, dr for-
taretnr ab Ksingelis in finum Abraha. CMortuus eft
autem dr dives, dr fefultus eft in inferno. Qui ni-
mirum dives eum cui in hac vita mifereri noluit,
in fuo jam fiipplicio pofitus patronum quærit. Nam
ecce fubjungitur : Jguixlevans oculos, cum effet in
tormentis, vidit abraham a longe , dr Laz*arum in
ftnu ejus. Ft ipfe damans dixit : Pater t^fbraham
miferere mei, dr mitte Lazarum ut intingat extremum
digiti fui in a quam, ut refrigeret linguam
me am, quia crucior in hac flamma. O quanta eft fub-
tilitas judiciorum Dei ! O quàm diftri&è agitur
bonorum a&uum malorumque retributio ? Ccrtc
fuperiùs di&um fuit, quia in hac vita Lazarus ca-
dentes micas de menfa divitis quarrebat, & nemo
illi dabat : nunc de fupplicio divitis dicitur, quia
de extremo digito Lazari diftillari aquam in ore
fuo concupifcit. Hinc ergo, hinc fratres, colligi-
te quanta fit diftri&io feveritatis Dei. Dives enim
ifte qui vulnerato pauperi menfæ fuæ vcl minima
dare noluit, in inferno pofitus, ufquc ad minima
quærenda pervenit. Nam guttam aquæ petivit,
qui micas panis negavit. Sea notandum valde eft
quid fit quod dives in igne pofitus, linguam fuam
refrigerari petit. Mos quippe eft facri cloquii, ut
aliquando aliud dicat, fed ex eodem diclo aliud in-
nuat. Superiùs autem hunc fuperbum divitem Do-
minus non loqua&tati vacantem dixerat, fedfuper-
fluc convivantem. Neque hunc de c loquacitate
narravit, fed eum elatione & tenacia de edacitate
peccafle. Sed quia abundare in conviviis loquaci-
tas folet, is qui male hîc convivatus dicitur, apud
infernum graviùs in lingua ardere perhibetur. Prima
namque malè convivantibus ramulatur culpa
loquacitatis, poft loquacitatem verb ludendi etiam
A levitas fequitur. Nam quia edacitatem lufus fequa-
tur, teftatur facra Scriptura, quæ ait : SeditpofuLus exoH
manducare & bibere , & furrexcrunt budere. Sed * *
priufquam ad lufum moveatur corpus, ad jocos ac
verba inania movetur lingua. Quid ergo eft quod
innuitur, quia in tormentis pofitus dives linguam
fuam refrigerari poftulat, nifi quod is qui convivan-
do mâgis de loquacitate peccaverat, per retribu-
tionis juftitiam in lingua atrociùs ardebat ?
6. Sed cum gravi valde eft pavore penfandum De bonis
hoc quod ei per Abrahx refponfionem dicitur : Ft- Wc a«'pin2
li , recordare quia recepifti bona in vita tua , dr-La-
z,arus ftmiliter mala. Nunc autem hie confolatur ,tu De ij
verb crucians. Ifta, d fratres mei, fententia pavore Cjv«-
g potiùs indigeç, quàm expofitione. Nam fi qui eftis
qui in hoc mundo exterioris boni aliquid accepiftis,
ipfum, ut ita dicam, donum exterius pertimefee-
re debetis : ne vobis pro quorumdam veftrorum a-
&uum recompenfatione fit datum : ne judex qui
hîc bona exteriora reftituit, à retributione boni in-
timi repellat : ne honor hîc vel divitiæ, n(fcn adju-
mentum virtutis, fed remuncratio fint laboris. Ecce
enim dum dicitur : Recepifti bona in vita tua >
indicatur &: dives ifte boni aliquid habuifle, ex quo
in hac vita , bona reciperet. Rurfumque dum de
Lazaro dicitur, quia recepit mala, profe&omon-
ftratur & Lazarus habuifle malum aliquod, quod
purgaretur. Sed mala Lazari purgavit ignis inopiæ,
& bona divitis remuneravit félicitas tranfeuntis vi-
C tæ. Ilium paupertas afllixit & terfit, iftum abun-
dantia remuneravit & repulit. Quicumque ergo
bene in hoc feculo habetis, cùm vos bona egifle
recolitis, valde deipfis pertimelcite, neconcefla
vobis profperitas eorumdem remuneratio fit bono-
rum. Et cùm quoflibet pauperes nonnulla repre-
henfibilia perpetraré confpicitis, noli te defpicerc,
nolite defperare : quia fortafle c quod fuperfluitas e
tenuiflima: pravitatis inquinat, caminus paupertatis
purgat. De vobis omnimodo pertimefeite : quia
nonnulla etiam malè a&a, profpera vita fecuta cft.
De illis verb follicitc penfate, quia corum vitam
etiam magiftra paupertas cruciat, quoufque ad re-
ôitudinem perducat.
D 7 • Scquitur : Et in his omnibus inter nos dr vos ütrum hi!
chaos magnum frmatttm eft; ut hi qui volunt hinc ffffl
<id vos rnnfire, non jofsim, neque inde hue tranfi
mem. Qua in re valde quærendum e ft, quoin'ü- movcinm.
dodicatutj Hi qui volunt hinc ad vos tranjirc', non
fojjunt. Qui_a enim hi qui in inferno funt, ad bea-
torum forcem tranfire cupiant, dubium non eft.
Qui verb jam in beaticudinis forte fufcepti funt,
quo paûo dicitur quia tranfire ad eos qui in infernô
cruciantur, volunt ! Sed ficut tranfire reprobi ad
eledos cupiunt, id cft à lùppliciorum fuorum affli-
âione migrare : ica ad affliâos atque in torttiemis
pofitos tranfire juftorum, eft mente ire per miferh
cordiam, eofque velle Iiberare. Sed qui volunt de
beatorum fede ad afHicios atque in tormentis pofi- ■
tos tranfire , non polfunt : quia juftorum animas
quamvis infuKnaturæbonitatemifericordiam ha-
beanr, jam tune auftoris fui juftitiz conjuna*,
tanta reaitudine conftringuntur, ut nulla ad re-
probos compaffione f moveantur. Ipfi quippe ju- f
diciconcordant, cuiinhærenr, & cis quos criperc
non polfunt, nec ex mifericordia condefcendunt :
jiciigmuum t* rim. ucivac. VaorD. «jcrm. uemet. «c. L
falutem , fignificar, fanitatem, quod czcu/î habent.
b Belvac. divttias.
* Sic legitur in mfT. Editoribus placuit poncrc, notavit ; pro, nam
f Non yexba ip^ rcfcruncur à Giaùano locp iudiçato ; Ic4 fenfus i
tùm, & quidem Iblilm cz parce.
e Ezcufi, quos fkperfluitas.
f In Longip. poft, moveantur ; âdditum : etiamfi mifereri vellent,
jam tune omnino non fofient. jpfi quippe.
quia tantum illos tune a fc videbunt cxtrancos, À tur, quàm hoc quod per Dominum jubetur. îifa
quantum ab eo quem diligunt auftore fuo a con- enim dat i décimas præcipit; Redemtor verb noficr
piciunt elle rcpulfos. Nec injufti ergo ad bcato- ab his qui perfeftionem fequuntur, omnia dimicti
runi lortem tranfeunt, quia damnàtione perpétua juber. Ilia pcccara earn is relêcat) Redemtor verb
tr^ flrc P0!" no^cr îlHcicas cogitationes etiam damnac. Si ergo
f i pcenreu-
mulum dam-
nati vident
n quos
dilcKi-untpç-
liculo tor- I
1 funt, quia erefti jam per juftitiam b judicii, eis îiul-
lo modo ex aliqua compaflione milènencur.
8. Sed poftquam ardenti diviti de fe fpes toîli-
tur, ejus animus ad propinquos quos reliquerat,
recurric: quia reproborum mentem poena fua quan-
doque inutiliter érudit ad caritatem, ut jam tunc
etiam fuo s fpiritaliter diligant, c qui hîc dum pec-
cata diligerent, nec feamabant. Unde nunc fub-
ditur : Rogo ergo te, Pater, ut mlttas eum in domum
patris met: habeo enim quinque fratres, d ut teftettir
illis , ne dr ipft ventant in hunc locum tormentorum.
Qua in re notandum e ft, ardenti diviti quanta ad
fiipplicium cumulantur. Ad pcenam namque fuam
ci & cognitio fervatur & memoria. Cognofcit enim
Lazarum quem dcfpexit : fratrum quoque fuorum
nieminit, quos reliquit. Perfe&a quippe ei ultio
Moyfcndr Prophet as non audiunt, neque f i qui s ex
morttùi refurrexerii, credent: quia hi qui viliora Lc-
gis præcepta implcre negligunt, Salvatoris noftri
mandatis altioribus obedirc quando convalelcunt î
Etnimirum con ft at, quiacujus implerc difta re-
nuunt, ei proculdubio credere reeufant. H^c nos
de ipfa rei geftæ confideratione dixifle fufficiat.
io. Sed vos, fratres, & requiem Lazari, & pcenam
divitis cognofcentes, folcrter agite,culparum
veftrarum incerccflbres quærite, atque advocatos
vobis in die judicii pauperes procurate.Multos ece-
nim nunc Lazaros habetis j ante januasvcftras ja-
cent, arque his indigent, qua: vobis jam fatiatis
quotidie de menfa cadunt. Vcrba facræ le&ionis
debent nosinftruere ad implenda mandata pietatis.
Quoridie Lazarum, fi quarrimus, invenimus : quo-
Apud Dein»
quarrend i funt
intcrccflörcs,
pauperes.
j /i* * /• j ■ . * . * * . TSt-- uu«.imius,mvcuuiius .quoac
paupcrc non eflet, fi hunc in retributione non tidie Lazarum, etfi non qua:rimus, cernimus. Ecce
rccognofcerct. Et pertefta poena in igne non effet, importune fc pauperes offerunt, roeant nos qui
li non hoc <= quod ipfepatitur, etiam in fuis timeret. tune pro nobis interccfTores venient. Ccrtè nos
Ut ergo peccatorcs in fupplicio ampliùs puniantur,
& eorum vident gloriam quos cônrcmfcrunr,&t de
illorum etiam poena torquentur quos inutiliter a-
maverunt. Credendum verb eft, quod ante retri-
butionem extremi judicii, injufti in requic quof-
•Sinfti quoque
xproborum
ormema nomlcticordia
Dci craferunt,
omnino rogare debuimus, fed tamen rogamur.Vi
dete fi negate debemus quod petimur , quando
pattoni lune qui petunt. Nolice ergo mifericordix
tempora perdete, nolite accepta remedia diflimu-
A . a r ■ ■■ H H B B B H
dam jnftos confpmiunt, ut eos vtdentes in gaud.o, C quoflibet in hoc mundo abjeftos afificitis etiamfi
non îolum de fuo fupplicio, fed etiam de illorum, qua reprehcnfibilia eorum effe vidcantur nolite
bono crncientur. Jufti veto in tormentis femper defpicere:quiafottaffequosmoruminfirmitésvul-
Ipfi patron i
fine quos rc
gare debereintuentur
injuftos,ut hinc eorum gaudium crefcat,
quia malum confpiciunt quod mifçricorditcr eva-
ferunt : tantoque majores ereptori fuo gratias re-
ferunt, quanto vident in aliis quod ipfi perpeti, fi
eflentreli&i, potucrunt. Nec illam tanta: bcatitu-
.dinis elaritatem apud juftorum animum fufeat fpenerat,
medicina paupertatis curat. Quorum fi qua
funt talia quæ debeant jure reprehendi ; hæc fi
vultis, ad ufum veftræ mercedis inflefticc, ut ex
ipfis eorum vitiis cumulentur vobis incrcmcnta pie-
tacis: quatenus pancm pariter detis &c verbum ; pa-
nem refeftionis cum verbo correptionis : & duo à
data poena reproborum : quia ubi jam compaflto vobis alimenta percipiant, qui unum quærcbant
‘ dum &!CYrrri Iler ihr» X/ inrpn.'.miferiæ non crit, minuere proculdubio beatorum et,»...... _i__ • *
lætitiam non valcbit. Quid autem mirum, fi dum
jufti injuftorum tormenta confpiciunt, hoc eis vc-
niat in obfequium gaudiorum, quando & in pidudum
& exterius cibo, Sc interiùs fatiantur eloquio.
Pauper ergo cùm reprehcnfibiliscernitur, moneri
debet, defpici non debet. Si verb reprehenfîonis
nihil habet, g venerari fummopere ficut interceflor î
raniger color fubfTernicur,ut albusvcl rubeu‘s cla- debet. Sed'ecce multos cernimus • quis cuius fit
nor videatur? Nam ficut didum cft,tanto bonis fua ^meriti, nefeimus. Omnes ergo vencrandi funt tan-
gaudia excrefcunc, quanto corum oculis dJamnato- t oaue nereffh r*fl- nr ni-nnlh.,^ — i j 3i
rum mala fubterjacent, quæ evaferunt. Ec quamvis
cis fua gaudia ad perfruendum plenc fufficiant,
mala tamen reproborum abfque dubio femper af-
piciunt ; quia qui Creator is fui elaritatem vident,
nihil in creatura agitur quod viderc non poflint.
toque neceffe eft ut omnibus ce Kumiliare debeas,
quanto l> quis eorum fit Chriftus ignoras.
it. Rem, fratres, torero,quam bene is qui præfto
P , frater & comprelbytet meus Speciofus novït.
bodem tempore quo monaftetium petii, anus quidam
Redemta nomine, in famftimoniali habitu con-
Honor pa upc-
ribus debitus
ezeinplo dc-
nionflracur.
9. Pctcntt autem diviti ut lazarus mittatut, ab ftituta,in utbe' hac juxta beat* Maria: ■' fempcr vir-
Abraham prot.nus reQiondetut: Habens Moyßn & ginis Ecclefiam manebat. Hxc illius Hetundinis
Trofhetas ,• audtant,Hos. Setd qui Dei verba defpe- difcipulafuerat, qux magnis virtutibus pollens fu-
xera hxe audire non poffe fuos feqUaces exiftima- per Prxneftinos monies liram eremiticam duiffe
bat. Unde U refpondir dives: Non, pater mt -.fedfi ferebatur.Huic du* in eodem habitu difcipute ad-
f quts ex mortms tent adeos, credent. Cm mox ve- hairebant: una nomine Romula,& altera,qua: nunc
tact fententia dicitur : St Moyfen & Trophetas non adhuc fupereft, quam quidem facie fcio.fed nomiaudtunt,
<]iii Moy-
& Prophc-
non au-
“nt.mortuos
autgeotej
»n fint audi-
neque f t quis ex mortms refurrexerit, ere- £ ne nefcio. Tresitaquehxinunohabitaculocom-
dent et, quia mmirum qui verba Legis defpiciunt, manentes, motum quidem divitiis plenam, fed ta-
Redemtoris przeepta qui ex mortuis refutrexit, men rebus pauperem vitam ducebant.Hiec autem
quanto fubtihora funt,tantohxc difficilius unple- quam prafetus fum, Romula , aliam quam prx’
,2t P^nt. Minus eft enim quidquid per Legem dici- dixi condifcipulam fuam magnis vita: meritis antei-
* Duo priores Gemet. tonjpicium fe nullatenus effe repulfos.
* Carnut. judicis.
* Primus Cam. quos hie dum. ...n e c fecum amahant.
* Bel vac. C . Germ. & duo priores Gcmer. ut teftificetur illis Lan.t-
hs. C. Germ tamen in leftione Evang. haber, ut tefietur.
e Bigot, quod in fe.
f Eaiti pro, credent, habcat, poenitentiam arent ■ quod in mC minime
Iegimus.
* Hoc verbo in pa/fiva fignificatione f*pc utitur Gregorius, ut lib.'
18 ■'Moral, n. 13. lib. rj». num. 3 6. in fine lib. t l . num. 6. & alibi He DC*
“ Corb, quis fit Chrjfli.
' Ominum in cxcufis adyztbiam, femper, revocarimus ex mlT. C
Germ. Gemet. Bigot. &c.