4^3 Sancti Gregorii Moralium 484
Mali qui <Jc %e cæleflium pónunt , corumque converfatio in A film dr terram, tit dificerneret pop tilnm (hum. Cælo's
cnunc cadis eft, cum adhuc in came fint quafi'in carne
cumur^in cor- j atn 11011 ftinc : (lll*a nulla carnis dcledlatione paf-
; pore cenebun- cuntur. Unde & quibufdam dicitur: Vos autem non
o efiis in carne, f id in fipiritu. -Neque enim in car-
Rom. », ÿ. 11C non ei-ant, qui per magiftri epiftolas exhorta-
tionis eloquia fufcipicbant : fed quafi jam non in
came cfie, eft de amore carnalium, nihil habere.
A t contra iniquusifte, qiria omne gaudiumTuuin
in carnali vita pofiiit, in tabernaculo carnis habitan
t . Quam videlicet carnem cum in refurreflione
rreceperit, cum ea gehennæ igni traditus ardebit.
- Tunc ab èa educi appétit : tunc ejus tormenta e-
vadere , fi valeat, quærit: tunc incipit velle vitare
quod amavit. Sed quia eamdem carnem Deo præquippe
furfum advocat, cùm hi qui fila omnia re-
linquentes converfationem cæleftis vitæ tenuerunr,
ad confedendum in judicio vocantur , atqnc cum
co judices veniunt. Terra etiam furfum vacatur.,
cum hi qui terrenis a&ibus-obligati fuerant, in eis
tarnen plus cæleftia quàm terrena lucra quæfie-
runt, quibus dicitur : Hofipes eram -dr collegiftis Mam
me ■», ntidus ^ dr operuifiis me. Hypocritæ itaque i,
hujùs cæli iniquitatem révélant., at que adv er fus
cum terra confurgit, dùm & hi qui cum Deo judi-
ces veniunt, &iiiqui.per judicium liberantur,.pravi-
tatis illius telles exiftunt. Nihil ergo de his quæ c-
git, in tempore damnationis cjus àbiconditur,
ii quidem aêla illius modo hominibus per duplicipofuit,
judicante Deo agitur, ut ex ea ampliùs in B tatem multa celantur : fed in damnationis die quidigne
crucietur. Hîc itaque earn rëlinquère non
vu lt, & tarnen ab ea abftrahitur : illic earn relin-
quere appétit, & tarnen in ea propter fupplicia
fervatur. Ad augmentum itaque tormenti & hîc
de corpore nolens educitur, & illic in corpore te-
neturinvitus.Quia ergo ejus fpiritus carnem quam
fibi malè amando præpofuit, evadere in torment©
volet & non valet-; re£lè nunc dicitur -: afflige-,
tur reltôtus in tabernaculo Jiio. De cujus accufatio-
ne mox dicitur ;
Revelabunt c&li iniquitatem ejus , dr terra con-
fiurget adverfius eum.
37. Quid per cælos, nifi juftos : &: quid per terrain
nifi.peccatores accipimusl Unde & in Domi-
■yerf. 27.
C a p u t
XX X I.
V ET. XV.
R ï " c . xtx.
cio^oefatores ditoris ficut in omnibus juftis perficitur, ita& in
«xperientur omnibus quoque peccatoribUs impleatur. De juf-
in; - cjs qLloque fcriptum eft : Cæli enarrantgloriam Dek
Et peccanti homini fentcntia infertur, qua dicitur >
Terra es ,'dr in terram ibis. Hujus itaque impii ad
illudterribile judicium dedu&i, révélant cæli iniquitatem
, & terra confurgit adverfus ëum ; ut qui
hîc nec bonis umquam nec malis pepçrcit, in il-
lo eum tremendo examine & juftorum vita , &
■ peccatorum .pariter accufet. Et graviùs quidem
eft, fi quis juftispotiùs quàm peccatoribusnoceat.
-Xz.ech.24.7. Unde èc per Prophetam dicitur : Sanguis ejus in
quid in eo intrinfecùs latebat, oftenditur» Unde
apte fubjungitur:
^penumer it germon domus illius , Jetrahetiir y-etr:
in die fiuroris J>ei.
38 <Xtinc germon domus illius aperitur-, cùm r .
omne maluni quodin confcientia illius c nafceba- Xvy,
tur, oftenditur. Modo quippe germen domus hy- v h t.j
pocritæ ^ manet occultum : quia etfi bonai-nima- Tunc®
gine apparet ejus operatio, fed latet-intentio. A-
liud eft namque quod agit, aliud e quod intendit. c
Sed cùm, adveniente judice, uniufcujufque con- d
fciëntia ad teftimonium fueritdedufba, unde fcri- e
ptum eft -: Cogitationibus acoufiàntibus > auf etiam Rom.'
defendentibusi £ in hoc hypocritæ germeh domus f
P fd. 18.1.
Genef. 3.1$.
mca oratione petimus : Fiat voluntas tua ficut in C aperitur, quia in ejus mente cogitatio perverfa de-
eoelo dr in terra : ut videlicet voluntas noftri con- tegitur. Et in die furoris Dei detrahitur : quia oftensâ
ira judicis, flamm is ultricibus traditus , ab
ejus confpe&u feparatur. Qui enim fumma cogitare
duin Viveret noluit,peccatorumfuorumpondéré
depreiTus, à facie judicis in ima fupplicio-
rum cadet-. Nunc autem & peccantem confide-
rat judex & tolerat, atquc ad converfionem fingu-
los,qüia dies patientiæ, A: necdum eft dies furo-
ris , expe<ftat. Sed in hoc die patientiæ quafi immo-
bilis manet hypocrita, dum & multa mala perpétrât
hunc flagella nulla caftigant. Sed in furoris
die detrahetur , quia vindûftæ tempore rap eus
ad fiippliciâ, g ab æterni judicis vultu feparatur.
medio ejus efi, fiuper litnpidifisimam petram ejfindit j ) Sequitur:
■ ilium ; non ejftfidit ilium fiuper terram, ut pofisitope
■ riri pulvere. Per terram videlicet & pulverem pec-
catores, per petram verb limpidiflimam juftum fi-
gnans, qui gravibus peccatorum contagiis non exaf-
'peratur. Sanguisergo fiiper limpidiflimam petram
effunditur, quando malitia cruentx mentis in affli-
•ctionc juftx animar graflatur. Cum ergo fit graviüs
quftos, quam injuftos injuftè affligere ; multö ta-
men-eft gravius & juftis pariter &c injuftis nocere.
Quia ergo hie iniquus juftis pariter nocuit Sc
injuftis , in accufatione condemnationis rcvela-
bunt cxli iniquitatem ejus, & terra conlurgetadverfus
eum : quia & illisobftitit qui cadcftia, &C eos
Mac eft pars hominis impii a Deo , dr here ditas ytpr
verborum ejus a Domino.
39- Si enim bene agerein hac pofitus vita vo-
luiflet, partem apud Dominum czdeftis regni con- yvyif
/ortium haberet. Sed quia pravis fubdi defideriis REC.n
elegit, partem fuam a Domino in tormentis in- Et vd
venit, quia ejufdem Domini participare gratiam Punic5:c'
non qusefivit. Bene autem dicitur : Et hereditas
verborum ejus a Domino. Qui enim pro magnis malis
in fupplicium mergitur , fortafle crcdebatur
quod pro verbis, qua: male dixerat, minime ju-
dicarctur. Sed cum diftrifta Dei omnipotentis jut
titia fupplicium areprobis pro perverfis actibus exi-
■ Pfd. 49.4
preflîtqui imafapuerunt. Poflîint verôper terram ^ git, eis mala ufque ad verborum retributioncm
reddit : ut qui de magnis malis debitores funt, fup-
pliciis traditi, etiam noviflîmum quadrantem loi—
vant. Illis enim minima parcuntur, qui majora in
fe diftri&è mala defleverunt. Nam quos magna
premunt, etiam mala minima in gehenna paii-
• Bigot. & Lyr. qui intendit. *
f Norm. in hoc hypocrita.
^ no^ri ut pluumilm tabent tterni jud. non ina
non peccatores & reprobi, fed hi qui terrenis a-
ctibus occupati , cleemofynarum & lacrymarum
ope ad arternam vitam perveniunt, defignari: de
quibus per Pfalmiftam dicitur, cum venire Dominus
ad judicium nuntiaretur: idvocavit cal osfiur-
• Ita Anglic, mfs. & noftri. In edicis Icgitur : non folUm feccatores &
reprobi, fed & hi &c.
'fc-Utic. do cooperuißis me.
"*-Turon. nefeiebatur.
• Belloy, Sc Noun, manetin occulto.
(1
V
ter affligunt. San£H autem viri non partem à Do- A hominibus dilplicere fe credit ; fi hunc'triftitia non jobcxflagdli*
pßfi"
# 20‘
Jidt.n.6.
p iM -
mino accipere, fed partem fuam ipfum Dominum
habere defulerant. Unde Propheta deprecatur, di-
cens : Portto mea Dominus. Iniquus verb quia por-
tionem fuam habere ipfum Dominum non quæfi-
vit, partem fiiàm extra Dominum ignem invenit ;
ut ab ejus facie exclufiis quiagaudere in ipfb non
appetiit, fub ipfb crucietur. Hæc Sophar ita intulit,
ut per ea quæ contra hypocritam dixerat, beati Job
vitam feriret ; exiftimans, quod is qui a Domino
percuflus effet, cun&a bona quæ egerat, mente fim-
plici non egiflet. Quern enim percuffum vidit,
Deo difplicuifl’e crediait. Sed amici beati Job etiam
in hac re hæreticorum fpeciemtenent, qui in
fanfta Ecclefia dum quofdam bene agentes afpi-
ciùnt fub flagellisgemere, eos cxiftimant bona me- ü
lira in bonis a&ibus non habere : & malos credunt,
a quos affligi verbere divinö confpiciunt : videlicet
nefeientes, quia multa tribulationes juftorum : &C
flagellât omnem fllium quern recipit. Sed beams Job
more fanttæ & univèrfalis Ecclefiæ, quæ à perverfis
verborum jacula æquanimiter tolerat, & cùm fii-
perborum difta audit, humilitatis fuæ trâmitem
nonrelinquit, cum magna cordis humilitate fub-
junxit, dicens :
^Audite quafio firmones meos >b & agite poeniten-
b tiam.
afficit , à virtute fapientiæ alienus exiftit. Bq^tus^urmilioi'>Deo
autem Job difplicuifle Deo inter flagella fe credî- tànu(m timuit.
dit; & idcirco animum ad triftitiam rcvocavit : quia
defpiciendus non erat, cui fe difplicuifle formida-
bat. Si autem de vitæ fuæ meritis contra hominem
difputaret, nequaquam contriftari debuiflet : fed
quia per flagella præfentia anceps fabius de ante-*
ablavita fuerat, in flagello triftitiam jure réquire-
bat. Unde etiam fubdit :
c^ittendite me, dr obflupeficite. - ‘ F*rf.s:
43. Id eft, confiderate quæ egi, & admiramini C a p ut
in hac percüflionc quæ patior. Qiû adhuc reclè XXXVII.
fubinfêrt, dicèns : . Ex ejus perçut
Etfitcrfonite diSitum m wflro.
Ac h aperte dicat : Scientes bona quæ egi, formidarc de-
& confiderantes mala quæ patior, vofmetipfos
etiam à ^erbofum culpa compefcite ; atque in meis m
pereuflionibus veftra damna formidate. Vel certè
quia digitis quæque difeernimus, non incongrue
pendigitum diferetio defignatur. Unde & per Pfal-
miftam dicitur- : BenediElus dominus Deus meus, qui pfd. j 43. q
docet manus meas ad pralium , dr digitos meos ad
bellum. Per manus videlicet Operationen! > per digitos
verb diferetionem defignans. Digitus ergoori V et. xvm,:
fupeiponitur ; cùm per diferetionem lingua refre-
natur : ne per hoc quod loquitur, in ftultitiæ cul-
pam delabatur. Ait ergo : Superponite digitum ori
veflro y id eft locütioni veftræ diferetionis virtuu
T 40. Qui enim cùm diceret : cAudite, addidit,
^^XIV cum 4uanta humilitate loquamr înfinuat,
j dum contra Ie fuperbientes rogat , ut eorum C tern adjungite : ut per hæc, quæ rebta contra hy- |
fenfum ad falutis doblrinam c reducat» Sancli au- pocritam dicitis, quibus fint dicerida, videatis. Se-
k-tem viri dum intra univerfalem Ecclefiam non quitur :
ïidipnonhic- folùm docere reda, fed etiam perverfa tolerare Etego quando recordatus fiuero pertimefico : & con- <*;
parati funt, irrideri non metuunt. Unde &: fubdi“- eutit carnem me am tremor.
rur: 44. Quia beatus Job a&utim fuorum oblitus C a p ut
ferfi. Suftinete me, ® ut & ego loquar : dr poft mea, f i non fuerit, extrema locutio ejusoftendit. Qua ex XXXVIII.
5 videbitur, verba ridete. re noc -, quod ab eo nunc amicis dicitur : Et ego Quardam iro*
1» U T . "4T‘ etenim edm loquuntur, duo funt quæ quando recordatus fiuero, pertimefico i dr concutit car- S o n tm lfan -
X$CXV 'n locutionibus attendunt, ut videlicet aut fi- nem me am tremor, confiât nimirum qubd per irri- £tts dicuatur.
In Arbis fuis & auditoribüs fuis, aut fibimet folis profint, fi fionem dicatur» Ac fi apertè diceretur : Si me ali-
^n*run: .iudi- auditoribus prodefle non poflunt. Cum énim be- quid hypocritæ habuifle meminero , in pceniten-
S®fpïdcf-ne audiuntur bona quæ dicunt, fibi fimul & au- tiæ mox fletu contremifco. Carnem verb fuam*
ditoribus profunt. Cùm verb ab auditoribus de- fi recordatus fuerit, tremore perhibet concuti, id
ridentur, fibi procul dubio c profuerunt, quos à eft infirmitatem operis ültionis pavore fatigari.
culpa filentii liberos fecemnt. Beatus itaque Job ^ Sed quia multa Sophar de fubitä damnatione im-
ut fibi & fuis auditoribus profit, dicat : i^Audite pii, f in quibus beati Job potentiam morrtbrdit, af- f
■ quafio fiermones meos , dr agite poenîtentiam* U t au- feruit, fanclus vir contra ejus dicta fubjungit, di-
.tem ipfe quod débet, exolvat, etiam fi auditoribus cens :
prodefle non valeat, adjungit: Sujhnete me, ut dr Jî>uare ergo impii vivunt} fiublevati fiunt, çon- F*rf. 1;
ego loquar: dr poft mea, f i videbitur, verba ridete. fortatique divitiis ?
Et notandüm, quia dum fubjungeret, t^Agite poe- 45. Nifi enim eos patientiadivinâ tolerâtet, ne- C a p u t
nitentiam; præmifit , ^Audite s cum verb fubde- quaquam diu vitam in peccatis ducerent. Subie- XXXIX»
ret : Poft mea, f i videbitur, verba ridete ; præmi- Vantur namque divitiis > Âm efle potentes inci- Rec. «rn.
H b t S'udi' I Suftinete me‘ Audiré quippe Volentis eft, fufti- piunt ■; confortantur verb, cùm diu in hac vita fub- f^ucsn^ 4 ii •
B S S i - nere> nolentls* Amici ergo ejus fi doceri appetunt, fiftere permittuntur. Quos enim fubftantiaelevat, S S C 4
^Bumiiiutis. audiant : fi autem irridere parati funt, fuftineant in fuæ faftu potentiæ dierum longitudo confortât»
quæ dicuntur : quia videlicet fuperbis mentibus Vel certè fublevàti & confortati refer-untur : quia rfidignitacibui
pondus grave eft oneris, doôftina humilitatis. Se- fublevantur honbribüs , confortantur rebus. Sed
quitur. £ funt plèrique, qui & honoribus fublèvaci, & di-
Numquid contra hominem difiputatio mea eft, ut vitiis confortati, ea qüæ in hac eoncupifcunt vita
merito nondebeam contriftari ?
put 41* Omnis, qui Deo placens, hominibus difplicet,
caufas triftitiæ nullas habet. Qui autem aut ho-
'^ c- «m. minibus placens, Deo difplicet, aüt fimul Deo &
âccipiunt, fucceflîone aütemfobolis privantur. Iltis
nimirum ipfa fua potentia poena eft, cùm & ma-
gnam fe habere hereditärem confiderant, & he-
redes non habent quibus relinquant. Quid itaque
* Germ.Bellov.Norrti. &c. h a b e n t n o n quoi, ut in editis legitür.
In Utic. olim ée agetispeenitentiam ; fie legicur hic textus infra quo-
ties tepetitur iri ïcccnt. ed. Vetercs autem manuferiptis conicntiunt, ubi
«unehabetuxiemper, agite,
f VindooWeducat.
a Decft, ut, in XJtic.
* Germ. Turon. & Norm, pnfliterunt. ,
f Ità, mlT. Germ. Turon. Norm. &c. nccnôÂ yet. omnesedit. Quam/
voeem tecehtioribus editóribus placuit mut^e in patientiam, fortajjp
quia patiéntia Jôb notior quam potentia. }
\