•cum Deo difputare, eft eum qui hîe ejus præcep-A dolos loquuntur, dum infirmas mentes in intel-
tis paruit, cum illo poftmodum ad judicandos po- ledu illius ftulta fedudione decipiunt. Sequi-
pulos judicem venire, ficut cunda relinquencibus tur :
M4ith.i9.zs. prædicarorjbus dicicur : Vos qui fiettù eftis me y in Numquid fadem ejus accipitis, & pro Deo judi- wiïm
regeneratione cum fiderttfilius hominis in fide maje- care nitimini ?
« ftatis fua ,fedib'ttis & vos * fuper duodecim throws, 38. Stqlti cùm pfudentium fada confpiciunt, q a
judicantes duodecim tribus ïfirael. Unde 8c per Ifa- hæc eis omnia reprehenfibilia effe videntur } qui X Y vt1
ifà. 1.17. ïam Dominus dicit : Eripite injuriam accipientem, fuæ imperitiæ arque infirmitatis obliti, tanto in- scultitanj '
judi cale pupille, & juftificate viduam , çr venite tentiùs de alienis judicant , quanto fua profun-
b difputemus. Redum quippe eft, ut cum Deo b de diùs ignorant. At contra jufti cùm pravorum facta quanVol^
pupillis in judicio drfputent, qui ad verba Dei præ- redarguunt, Temper fuæ infirmitatis confcii, eos profUndid^
fens fæculum perfedè derelinquunt.Loqui ergo ad etfi exteriùs fæviendo, tarnen interius compatiendo. 18notant.
orationem, difputare ad judicium pertinet. Vir igi- g reprehendunt: quia illius folius eft peccata homi- Xn‘
tur fandus, modo ad Omnipotentem loquitur, ut num fine compamone difeutere, qui ex naturæ fuæ
cum Omnipotente poftmodum difputet : quia ille omnipotgntia ignorât peccare. Quia igitur amici
cum Deo poftmodum judex venit, qui hîc ci mo- beati Job ,ita ejus fada reprehenderant, acfiinfe
do in prece familiaris extiterit. Sed fanda Ecclefia, ipfi reprehenfibile nihil haberent, rede nunc dici-
* MtCKitris in cujus fæpe jam beatumjob fpeciem tenere*prædi- tur : Numquid faciem ejus accipitis, & pro Deo ju-
pnf.it. c. a. é» ximus, non folùm tune de iniquis judicat, cùm ul- dicare nitimini /'Faciem quippe ejus accipere, c eft «
timijudiciidies advenerit: fed nunc etiam de cun- audoritatem illius in judicio fumere : 8c quafipro
dispravèagentibus,velftultèfentientibus judicarc Deo judicare nititur, qui cùm infirma quæque in
non ceflat. Unde & fubditur : altero reprehendit, apud fe introrfus per compaf-
Verf.+. Prias vos oßendens fabricators mendacii, <jr cul- fionèm non infirmatur. Sequitur : ' ^
tores perverforttm dogmatum. y^fut placebit ci , quem d ce lare nihil pote f i s dut ferf 9,
C ut 54-Qmbus videlicet verbis apertè oftenditur, decipietur, ut homo, vefiris fraudulentiis ?
X X I I I amicï ejus quafiex hærecicorum fpecie fandi 39. Fraüdem Deo hæretici exhibent, quiaeaad- Q APllj
vht xv " v*ri judiciis adverfantur. Liquet enim quia catholi- ^ ftruunt -, quæ nequaquam ipfi, pro quo loquuntur, XXVIIL
Hccmici"fa- corum figuram non teneant, qui cultores perverfo- placent ; eumque dum quafi defendere nituntur, Hærctid
tricajorcs rum dogmatum vocantur. Qua in re hoc cyaoque offendunt ; dum c in adverfitate ejus corruunt,
oportet intendi, quod mendacii fabricatores dicun- cui videntur ex prædiçatione famulari. Unde &: gunc.of®
tur. Sicut enim ædificium lapidibus, ita menda- per Pfalmiftam dicitur : Ut defiruas inimicum & dunccium
fermonibus fabricatur. Ubi enim non dolofa defenforem. Omnis quippe hæreticus omnipoten-
locutiOjfed fenfus veritatiseft, quafi munita mo- ti Deo inimicus 8c defenforeft : quia unde hune
les non ex fabrica, fed ex natura confurgit. Sequi- quafi defendere nititur, inde vëritati illius adver-
tur : fetur. Quia autem latere Deum nihil poteft,fhoc S
W ' y Ksîtque utinam taceretis , ut putaremini çjfe fa- in eis judicat, quod intus fentiunt, non quod fajdentés.
mulari foris videntur. Quia igitur eorum fraudu-
G p u t ^'cuc e^aus^ janu^> in domo quæ intusmem- lentiis Deus ut homo non fallitur, reftè fubjunbra
lateant ,ignoratur : fie plerumque ftultus fi ta- gitur : #.
Occuirandæ cuerit, ucnim fapiens fit, an ftultus, abfconditur : ipfi vos arguet, quoniam in abfiondito faciem rtrf.itéi
ftuiticiæ utile fi tarnen nulla alia opera prodearit , quæ fenfum T) ejus accipitis. Starim ut f i commoverit, turbabit vos :
fiJcutium. etiam tacentis lbquantur. Sanctus igitur vir amicos ßh terror ejus irraet fhper vos.
fuos afpiciens velle apparere quod noruerant, eos 40. H oc , quod in abfcondito accipi aferit fa- C apui
ad tacendum admonùit, ne poflënt apparere quod ciem D e i, duobus modis valet intelligi. Sunt nam- XXIX
Pn-j. ij. 28. erant. Unde & per Salomonem dicitur : Stultus, f i que nonnulli, qui & veritatem in corde fentiunt Q“a Poeui
tacuerit, fapiens putabitur. Sed quia ftultus, cùm & tarnen quæ talfa funt, de Deo foris loquuntur.
loquitur, per hoc quod fua infert, fapientium ver- Ne enim vinci videantur , Sc cognofcunt verita- impugSn
ba penfiire non fufficit, redè adhuc poftquam fi- tem interiùs, & tarnen hanc exteriùs impugnant.
lentium indixit, adjungit Unde & nunc bene dicitur : Ipfi vos arguet, quo-
Ktrf. a. dudite ergo correptiones meas , & judicium la- niam in abfiondito faciem ejus accipitis. A c fi aperbiorum
meorum attendite. tè diceretur : Tanto magis de falfitate apud eum
C a p u t 36- B£ne autem priùs correptionem , & poftmo- eftis repçehenfibiles, quanto 6«: apud vofmetipfos
X X V . dum judicium intulit : quia nifi per correptionem quod verum eft videtis. Et funt nonnulli, qui
Stuitis corre- priùs tumor ftulti deprimatur, nequaquam per in- quando.ad mentem redeunt, Dei juftitiam & repnoneccÆma.
celligentiam judicium jufti cognofcitur. Sequi- ^ àicudinem contemplantur , &; orando ac flendo
tur : contremifcunt : fed poftquam contemplationis ho-
Vtrf. 7. Numquid Deus indiget veflro mendacio , wt pro ra tranfierit, fie audaces ad iniquitates redeunt ac
illo loquandni dolos ? ; ^ fipoftdorfiimejuspofiti,àjuftitiæejusluminemi-
C a p u t 37- Deus mendacio hon eget : quia veritas fui- nimè videantur. Hi itaque apud fe in abfcondito
XXVI. ciri nofl £lLlærit auxilio falfitatis. Hæretici autem, quafi corporaliter videntem accipiunt faciem Dei :
Veritasfulciri quia ea quæ prave de Deo intelliguht, ex veritate quia ei 8c cùm præfentes fiunt, blandiuntur fletiauxXfailîta
tuer.^ î1011 P°Ü'unt : quafi ad pvobandum radium bus, &cùm quafi à confpcâru illius recedunt, metis.
luminis, umbram faTfitatis requirunt. Et pro eo ribus detrahunt. Qui tanto ampliùs -de malis fuis
a In mfs. Norm, fitperfedes duodecim, vcriïm correftionis faft* in
Ucic. ccrta funt argumenta.
hIta legendum effe vix dubitari poteft : & tarnen in Utic. alitfàue
Norm, ßefto v.T uron. & al. à Guflanv. vifis, unanimiter legitlir: defopu-
*Id eft *» adverfundo ei. Senfüm hujus vocis jam non femel expli-
cuimus. Erui facile poteft ex fcq. übi haercticus dicitur limul inimicut
feuadverfarius, & defenfot D e i; quia, inquit Gregorius, unde hunt
quafi defendere nititur, inde veritati illius adverfatur.
1 Vindoc. Utic. aliique Norm, ita legendum efle nobis pcrfiiadcnt«
non, hoc in eis indicat, ut habetur in edit, tum vetuft. tum rcccntiori-
bus.
fêiicttdi fiant, quanto 8c in occuko cogitationis, A ritus audio, quæ per minifterium Corporis proferefta
Dei jûdicia cogtioftunr. Unde 8c fubditur :
Statim ut fe commoverit, turbabit vos : & terror ejus
M 3 ■ I ^ p u ;ante- 41. Cum fit naturæ mcommutabilis omnipo-
qu» iratum tens g)eus ïj jn jra judicü pertuibabilis non eft. Sed
■ ulUUr' huroano verbo motus D e i, dicitur ipfa reditudinis
ejus diftridio, qua humana pravitas feritur. Jufti
! autem viri ante Deum metuunt, quam ejus contra
eos ira moveatur ; &%e commotum fentiant, tran-
quillum riment. At contra perverfi, tune jam feri-
ri pertimclcunt!)cùm feriuntur : eofque tune Terror
ejus à fomno fiii rorporis exfufeitat, cùm vindida
m PelcurBat- Unde & per Prophetam dicitur : Et
ro. Unde mox ad alta confcendit, c feque in myf- e
teriiselevat, 8c increpationefn quam protulerar,
ad myftica verba permutat, dicens:
■ J^uare lacero edrnes meas dentibus me is , dr ant- ^rf r-ri
mam me am porto in manibus me is ?
4 y . In Scriptura facra dentes aliquando fandi C a p u t
praedicatores , aliquando verb interni accipi fen- XXXIII.
fus folent. De faiidis enimprjedicatoribus, fponfa: VlT-xyllIm ■
didum eft: Dentes ttii ficut greges tonfarum, qua jufti ieWorn
afienderunt de lav aero. Unde & uni corum often- deli<ftamaca
s id eft , f vetuftatem earum contere , 8c in niunt. 1
corpus Ecclefia:, videlicet in tua membra conver- Cant- +•Zm
tan turn folavcxatio intelletttimdabit audit ui. Cum B te. Rurfum quia dentes , interiores fenfus accipi f
enim de prxeeptis Dei contemtis atque defpedis folent, Jeremias propheta teftatur dicens: Ere- Thren. 3. ro,
verberari per vindidam coepcrint, tunc intelligunt git ad numerum dentes meos. Per dentes fctenim ci-
pfjpy s-r quod audierunt. Et Pfalmifta ait : Cum occideret bus frangitur, ut glutiatur. Unde non immerito
eos , tunc inquirebant cum. Bene itaque dicitur: in dentibus internos fenfus accipimus, qui fingu-
Statim ut fe commoverit , turbabit vos s & terror la qua: cogitant, quafi mandunt 8c comminuunt, •
ejus irruet fuper vos : quia reproborum cordibus atque ad ventrem memoria: tranfiiiittunt. Qups
non timor requiem, fed poena timorem parit. Se- Propheta ad numerum frados dicit : quia juxta
f a quitur:
yeAr- (JMemoria a vefira comparabitur cineri.
■ p u T 4z. Omnes qui cogitatione terrena huic fxculo
X X X conformantur ? per omne quod agunt, huic mundo
Rill * relinquere fui memoriam conantur. Alii bellorum
titulis, alii altisa:dificiorum mcenibus, alii defertis
dodrinarum fiecularium libris inftanter elaborant,
m -
pß-i
menfuram uniufcujufque peccati , incelligentïa:
CTcitas gencratur in lênfibus, 8c fecundum quod
quifque egit exteriüs, in co öbftupefcit, quod
de internis atque invifibilibus intelligere potuit.
Unde redè etiam fcriptum eft : Omnis homo qui Etcte t
comederit uvam acerbam , obfiupefcent dentes ejus.Jerem..
Quid namque uvaacerba, mfi peccatum eft ? Uva
fibique memorie nomen xdificanr. Sed cüm ipfa ^ quippe acerba, eft frudus ante tempus. Quifquis
ad finem celeriüs vita percurrat, quid in ea fixum enim pra:fentis vita: deledationibus fatiari defide-
ftabit, quando &c ipfaceleriter mobilis pertranfit i rat, quafi frudus ante tempus comedere feftinat.
Aura etenim cinerem rapit, ficut fcriptum eft: Non Qm igitur uvam acerbam comedit, dentes öjusobfic
impii y non fict fed tamquam pulvis, quem projicit ftupefcunt: quia qui préfentis mundi deledacioné
■ ' -f--“- M— u ftnimnim mdmn- pafcitur, interïii ejus fenfus ligantur, ut jam fpititdlia
ventus à facie terra. Rede ergo ftultorum memo-
l* ria cineri comparatur : b quia illic ponitur, ubi ab
mandere, id eft intelligere nequeant: quia unde
aura rapiatur. Quantumlibet etenim quifque pro
in exterioribus deledati runt, inde in intimis óbftu-
perficienda gloriafui nominis élaborer, memoriam
pefcunt. Et dum peccato anima pafcitur, panem
luam quafi cinerem pofiiit : quia hanc citiùs ventus
juftitije edere non valct: quoniam ligati dentes ex
mortalitatis rapit. Quo contra de jufto fcriptum peccati confuetudine, juftum quod intus fapit, ede-
eft : In memoria aterna erit jufius. Eo ipfo enim, re nequaquam poffunt. Hoc igitur loco, quia den-
quo fada fua fblius Dei oculis imprimit, nomen tes, ut diximus, internos fenfus accipimus, confide-
fu.T memoria: in arernitate figit. Sequitur : rare magnopere quid agere jufti foleanr, debemus.
Et redigentur in lutum cervices vefira. -pj Qifi plerumque, fi qua in fe quamlibet leviter car-
43. Sicut per oculum vifus, fie per cervicem fo- u nalia effe deprch endunt,hxc in internis fenfibus relet
fuperbia defignari. Cervix itaque in lutum re-
digitur, cùm fuperbus quifque humiliatur in morte
, & elata caro tabefcit in putredine. Intucamur
enim, qualia in fepulcris jaceant divitum cadave-
; ra, quæ illa in extinda carne fit imago mortis, cquæ
tabes corruptionis. Et certè ipfi erant qui cxtolle-
bantur honoribus, habitis rebus tumebant, deftradantes,
vehementer in femetipfis infequuntur,
afflidione fc contcrunt, magnifque cruciatibus vel
minima in fe prava dijudicanr, atque hxc per poeni-
tentiam damnant. Quod idcirco agunt, ut in con-
fpedu xterni judicis 8c ipfi inveniri, in quantum eft
poffibile, irreprehenfibiles debeant: 8c hi qui eos
fic fe judicare confpiciunt, emendare femetipfos a
p|:,
CL 1 11 T
piciebant ceteros, &: quafi folos fe elle gaudebant : culpis gravioribus inardefcant. Quod videlicet bea-
8c dum non perpenderent quo tendebant, nefeie- tus job, coram amicis fuis temporalem gloriam te-
bant quid eranr. Sed in lutum cervix redada eft: nentibus,& tranfeuntia bonalaudantibus,fecerat;
quia defpedi jacent in putredine, qui tumebant fed tamen eorum fenfum ad cognofcendam utilitain
vanitate. In lutum cervix redigitur : quia quan- tem flagelli fui perducere non valebat : ut fcilicec
turn carnis potentia valeat, tabes corruptionis pro- penfare poffent, quod non Iblùm profpera omnipo-.
bat. Sequitur : E tens Dcus tribuerct, fed nonnumquam eciam ad-
74^ paulifper y ut loquar quodcumque mihi verfa propitius irrogaret. Unde bene nunc dicit:
mens fuggejfcrit.
XXXII 44* Senfu carnis locutos indicat, quos idcirco ad
Qjftamaiitcr fikntium reftringit, ut ea quæ illi mens fuggeffe-
^ aperce dicat : Non ego carnali-
^Kan<Ji.Unc ter > ^ed fpiritaliter loquor, quia per fenfum d fpi-
* Norm. Memoria veftri.
1 Vindoc. quia illicpunitur.
* Vindoc. que. tabefcit in corruptions ; forcafle legendum , que, tabes
£1 &c. 6 Bigot, femper audio.
Jguare lacero carnes meas dentibus meis ? Ac fi a-
pertè dicat : Cur internis fenfibus carnalia , fi qua
fuerint in me fada, difeutio, fi meis fpedatoribus
prodeffe non poffum î Ubi 8c apte fubditur : Et ani-
mam me am porto in manibus mets.
« Omnes Norm, feque in mjfieria elevat. Olim in Utic. legebatur, in
my ft crûs. . .
f s*,». Lyr. Big. Ebroi'c. vetuftatem earum dente contere, ©• *» «r?
pus fände. Ecclefte See. In Utic. quoque fie modo lcgitur j fed addjt^
timt manu rcccwioii ypecs, dente, & fand4,