5"07 SancU Gregorii Moralium 50%
tum in eis fubruit perverfæ conftru&ionis. -Sequi- A Nonne fuccifa eft ereffio eorum, & rchqud eorum verft,
Verf. 17.
C a p . X I .
Verf. if .
C A P U T
X I I .
V ht. v u . " ,
Dcusctiam
malos benefi-
ciis cumulât.
■ Quo coniîlio.
Aliud fententia
, aliud conlblicnt
J f fu i d ic tb a n t D e o , Recede a n o b is . _
16. Hxc etiam beatum Job dixifle quis ambi-;
gat? Sed qua: in ejus di&is expofuimus, propter
legentis faftidium replicate devitamus. Sequitur*.,
7
E t q u a f i n i h i l p o fs'tt fa c e r e Om nip o ten s a fiim a -
■ bant etim.
In his quoque fermo, Sc non fententia immuta-
tur. Nam quod per beatum Job di&um eft: £>uis
ejl Omnipotent, utferviamus ei ? hoc per Eliphaz
dicitur ; Et quafi nihil pofisit facere Omnipotent,
afiimabant turn. Sequitur:
C um tile im p le jfe t domos eorum b o n is .
■ 17. Malorum domos Dominus bonis implet,
quia etiam ingratis fua dona non denegat: ut aut
benignitatcm conditoris erubefcant, & ad bonita-
tem redeant: aut redirc omnimodo contemnen-r
tes, inde illic.graviüs puniantur, unde hie &: bonis
Dei largioribus. mala reddiderunt: ut duriora
eosrunc fypplicia puniant, quorum hie malitiam
nec dona vieerunt. Sequitur:
Q u o r um f e n t e n t ia p r o c u l f i t a me.
Hoc etiam per beatum Job di£tum eft. Ait nam-
que : Q u o r um co n f ilium longè f i t a me s quamvis
aliud fententia, atque aliud confilium poffit intel-
ligi. Sententia quippe in ore eft, confilium in coc
devoravit ignis ?
15». Hie namque iniqui eredti funt, quia in pra- Qh
vis a&ionibus extolluntur : quia &: perversè agunt, Xiy
& tarnen, pro perverfis aftibus minime feriuntùr. R s c. »
Peccant &: florent, peccata augent & .terrena bo- Malinui
na multiplicant. Sed eorum eredtio tunc fuccidi- doft'c^
tur, cum ,vel à præfenti vita ad interitum , vel à & tami
confpedtu æ terni judicis ad æternum gehennæ in- 111,1
cenaium pertrahuntur. Qui etfi hie mortuam fuam fl
carnem rtelinquunt, ipfam quoque in refurredtionc
recipiunt, ut cum came ardeant, in qua peccave-
runt. Sicuç enim eorum culpa in mente fuit &: corpore
, ita eorum pcena in anima erit pariter & car-
ß ne. Quia ergo nec hoc eis erit à tormento liberum,
quod lue moroium relinquunt, redtè nuncdicitur :
Reliquias ecrufm devoravit ignis. Sequitur :
Cdcquiefee igitur ei , dr habeto pacem , dr per
hac habebis fruffus optimos. Sufiipe ex ore illius le-
gem, dr pone fermones ejus in corde tuo.
zo. Culpa fuperbiæ eft docere f meliorem : quam L
fæpe hæretici perpétrant, qui de his quæ pravè ^ "
fentiunt, quafi docere catholicos præfumunt. Tune
enim eos putant Deo acquiefcere, fi illos contigerit hÏ ! Ï
eorum perverfitaribus confentire. Et acquiefcenti-
bus pacem promittunt : quia contra eosqui fibi con- pwlura“
fentiunt, jam jurgari defiftunt. Frudius autemop-
timos fibiconfentientibus pollicentur, quia eos fo-
C aput
XI I I .
R e'G. VI.
Jufti de ini-
quorum pcc-
catis nunçta-
be£cur\j, de
eorum intérim
quandoquelæ-
tacuri. a
Luc. 18. zi.
gîtatione. Dum ergo Eliphaz longè fe à malorum ç los bona opéra agere exiftimant, quos ad fua dog-
fententia, beatus verb Job à confilio qptavit; con- ^ mata fe trahere exultant. Quibus & hoc con<mut
ftat nimirum, quia ifte malorum verbis, ille verb quod adjungit : Sufiipe ex ore nllius legem. Quia
etiam. cogitation! defiderac effe difiimifis. Sequi- ea quæ ipfi fentiunt, ex ore Dei procedere fufpican-
tur • ; tur : Et pone fermones ejus in corde tuo. Ac fi a-
Videbunt ju fii, dr Utabuntur, dr innocens fub- perte adftruat, dicens: Quos nunc ufquein ore, &c
fannabit eos. non in corde tenuifti. Quia,enim eorum perverfa
18. Jufti cùm hic injuftos errare confpiciunt, de dogmata g refpuit, non eum verba Dei in fenfu, fed
errore a pereuntium lætari non poflunt. Si enim in oftenfione habuiffe criminantur. Unde quafi fub
gaudenterroribus, jufti non funt. Rurfum fi per
infultationem lxtantur , eo quod tales non funt,
quales alios effe confpiciunt, omnino fuperbi funt.
Unde & Pharifieus juftificationem perdidit: b quia
piiblicani meritis gaudendo fe prartulit , dicens:
Gratias ago tibi , quia non fum c ficut ceteri homines,.
quadam fpecie dulcedinis infundunt virus peftiferx
perfuafionis, ut verba Dei Ecclefiam in corde fuo
ponere admoneant. Qux fi umquam a corde illius
rccefliflent, abillis talia nullatenus audiret. Sequitur
rap tores , injufii, adulteri, velut etiam hie pu- ^ri.
:
Si reverfus fueris ad Omnip otentem , adificabe-niu-
, & longè facies 'iniquitatem d tabernaculo
blicanus. Rurfum fi dicimus, quod perfetfto gau-
dio exultare jufti poffunt de morte pravorum, qua- 21. Fidelem populum hæretici à Deo difceflîfïe Ç apui
le eft in hoc mundo gaudium de ultione peccan- exiftimant : quia eum fuis prædicationibus refif- XVI-
tium, in quo adhuc incerta eft vita juftorum ? Dif- r
cernamus igitur tempora tremoris & exultationis.
Vident etenim nunc injuftos jufti | & de eorum ne-
quitia tabefeunt. Cumque d eos feriri confpiciunt,
de fua quoque vita fufpefti fiunt. Quando ergo
videbunt jufti iniquorum interitum , & lætabun-
tur, nifi cixm diftri£to judici perfefta jam fecuri-
tate exultationis inhæferint, cum in illo extremo
examine illorum damnationem confpicient, & de
tentem vident. Quem cum malis prxfentibus af- Qui-
flidum confpiciunt, quafi b per admonitionem ad P^P^.
conditoris gratiam trahere conantur, dicentes: Si S S
reverfus fueris ad Omnipotentem, adificaberis. Ac fi operenro!
aperte dicant: Quia noftris dogmatibus refiftendo tu.r‘
a Domino receflifti, idcirco a juftitix xdificatione
deftrudus es. Tabernaculum verb aliquando ac-
cipimus habitaculum corporis, aliquando verb ha-
biraculum cordis. Nam, ficut anjma habitamus in
fe jam quod metuant non habebunt ? Nunc itaque p corpore, ita per cogitationcs habitamus in mente,
reprobos afpiciunt & gemunt, tunc afpicient & L ~ ‘
fubfannabunt: quia eos exultando defpicient, quos
modo nec fine gemitu iniqua perpétrantes, nçc fine
metu vident pro iniquitate morientes. Unde per
hoc quod fubditur, qùia de damnatione eorum ul-
tima dicatur, oftenditur ; nam protinus fubinfer-
tur:
•Norm, peccantium. Olim tarnen in Ucic. legebatur pereuntium.
fc In Germ, ac olim in Utio qui publicano meritis.
*Germ. ac-Utic.ficut ceteri hominum.
ä In editis eos ptrire.
i Plcri^ue devorabit, & ita deinceps;
Iniquitas ergo in tabernaculo mentis, eft perverfa
intentio in ftudio cogitationis: iniquitas autem in
tabernaculo corporis, per cxpletionem óperisadio.
carnalis. Eliphaz itaque quia amicus bead viriexti-
tit, quxdam verafentiens, & tamen in his, in quibus
a reditudine deviat, haereticorum fpeciem tenens
, beatum Job ex virtutibus flageilacum nef-
^ In Vindoc. meliorem fe.
* Vindoc.rejpuit fiincta Ecclefm, non earn See.
Vindoc. quafi per admonitionem conditoris, ad gratiam reducers cc
t i lUT
XVII.
ciens^, errafte credidic, quem peicufliim vidit, ei- A a:ternitatis intermicans. Et feiendum, quod quif-
nmninntAnfpm quis deliciis afHuit, in quadam fui remiffionc folvitur
, atque a laboris ftudio quafi cx laffitudine
relaxatur ; q»ia nimirum anima , cum incernis
d deliciis abundare cceperit, terrenis jam operibus
incubare minime confentit; fed amore conditoris
capta, & fua captivitatc jam libera, ad contem-
plandam ejus fpeciem deficicndo fufpitat, &c quaque
fi reverfus ad Omnipotentem fuerit, pollicetur
dicens : Longè facies iniquitatem d tabernaculo tuo :
ac fi patenter dicat : Quifquis ad Dcum poft errata
revertitur, in cogitatione fimul ôc in operc mun-
datur. Sequitur :
Tfabit pro terrafilicem, dr pro filice torrenies au-
réos.
zz. Qjfid per terram, nifi infirmitas adionis,
quid per duritiam filicis , nifi fortitudo fignatur !
quid per torrentes aureos, nifi dodrinam intimæ
fi laffefcendo convalefcit : quia dum fbrdida onera
portarejam non valet, ad ilium per quietem pro-
perat, quem intus amat. Hinc etiam in admira-
tione fponfæ feriptum eft : Quae f i ifia 3 qua a(Leant.*, s.
cendit de deferto deliciis affluent ? Quia nimirum
fanda Ecclefia nifi verborum Dei deliciis afflucrer,
de deferto vitæ præfèntis afeendere ad fuperiora
non poffet. Deliciis ergo affluit, & afeendit ; quia
dum myfticis inteljigentiis pafeitur , ad fuperna
quotidie contemplanda fublevatur. Hinc etiam
Pfalmifta ait : Et nox illuminatio mea in deliciis Pfd.138. n
mets : quia dum per intelledum myfticum ftudio-
fa mens reficitur, jam in ea vitæ præfèntis obfcu-
ritas fulgore diei fubfequentis illuminatur -, ut
etiam in hujus corruptionis caligine in intelledum
illius vis futuri lumiriis dodrinæ claritas inundat. Sequitur erumpat, &: verborum de-
Eritque Omnipotens contra hofies tuo s , & argen- liciis pafta præguftando difea^, quid de pabulo ve
turn coacervabitur tibi. ' ritatis efuriat. Sequitur :
f l , VI». claritatis accipimus i Omnipotens autem Deus ad
' fort« converfis pro terra dat filicem, quia pro infirma
adione fortitudinem tribuit robufti operis. Dat
etiam pro filice torrentes aureos : quia pro robufto
operc dodrinam multiplicat. claræ prædicationis,
utpeccatorquifqueconverfus, & ex infirmo fortis
exiftere valeat, &: in fua fortitudine a ufque ad pro-
ferenda verba intimæ claritatis exurgat, quatenus
in eq infirmitas adionis,in qua velut terra fol-
vitur, bene vivendi fortitudine folidetur : & rurfus
cùm fenfus ex vita trahitur, exipfa fortitudine torrentes
aurei defluant, quia in ore bene viventium
Ç lr u t 2.3- Quos magis alios hoftes patimur, quàm mp- Et elèvabis ad B eum faciem tuam. ibidem
r'XVIII. Hgnos fpiritus ? Qui in noftris nos cogitationiBus c 2.5. Ad Deum faciem levare , eft cor ad fubli- C a p u t
, fugatis obfident, ut civitatcm valeant noftræ mentis irrum- mia inveftiganda attollere. Nam ficut per corpo- X X .
ris faciem nomini , ica per interiorem imaginem Ad Dcum fa-
Deo noti» atqi ue- co. nf picabilesf infu»m us. C. ùm verbe clt' ecomrl pcvoarmrc-.>
reatu culpæ depnmimur , ad.- Deum levare cor- tcntiâmimda-
dis noftri faciem veremur. Dum enim nulla bono- S l f ad divina
rum operum confidentia fulcitur, intueri fumma ïïtoilcfc.nda
mens trépidât, quia ipfa fe çonfeientia accufat.
Cùm verb jam poenitentiæ lamcntis culpa dilui-
tur, & fie perpetrata planguntur, c ut plangcnda e
minime perpetrentur ; magna menti fiducia nafei-
tur, & ad confpicienda fupernæ retributionis gau-
dia cordis noftri facies levatur. Sed hæc Eliphaz
redè diceret, fi infirmum moneret. Cùm verb jufni
doqiüs
.gcmpnosdi-
TfeL u. 7.
Argenti autem nomine, facra eloquia defignari tef-
tatur Pfalmifta, qui ait : Eloquia Domini eloquia
cafia , argentum igné examinatum b terr.e. Et fæpe
cùm eloquiis facris intendimus, malignorum fpiri-
tuuminfidiasgraviùs tolcramus : quia menti noftræ
terrenarum cogitationum pulverem afpergunt, ut
intentionis noftræ oculos à luce intimæ vifionis ob-
q/J feurent. Quod nimirum Pfalmifta pertulerat, cùm
pfiUns.us. dicebat: Declinate d me maligni, dr ferutabor man-
|g| data Dei met. Videlicet patenter infinuans , quia
mandata Dei perferutari non poterat , cummali- _, _________ ____
H gnomm fpirituum infidijs in rtiente tolerabat. j)tum virum propter flagella dcfpicit, quid aliud
i f " B Quod etiam in Ifaac opéré fub Allophylorum pra- quàm verba feientiæ nefeiens fundicî Quæ nimi-
vitate cognofcimus defignari, qui puteos, quoslfaac
Verfiis,
CÀpuT
XIX.
Rtc.
K flUQQt
i^ui
tnultipl
ÇSctipm
foderat, terræ congerie replebant. Hos enim nos
nimirum puteos fodimus, cùm in Scripturæ facræ
abditis fenfibus alta penetramus. Qups tamen occulte
replent Allophyli, quando nobis ad alta ten-
dentibus immundi fpiritus terrenas cogitationes in-
gerunt, & quafi inventam divinæ feientiæ aquam
tollunt. Sed quianemo hos hoftes fua virtute fupe-
rat, per Eliphaz dicitur : Eritque Omnipotens contra
hofies tuos, dr argentum coacervabitur tibi. Ac
fi apercé diceretur : Dum malignos fpiritus Dominus
à te fua virtute repulerit, c divini intus eloquii
talentum lucidum excrefcit. Sequitur :
Tunefiuper Omnipotentem deliciis afflues.
24. Super Omnipotentem deliciis affluere, eft
in amore illius Scripturæ facræ epulis fatiari. In cujus
nimirum verbis tot delicias invenimus, quot
adprofe&um noftrumintelligentiæ diverfitates ac-
cipimusj ut modo nudanos pafeat hiftoria -, modo
fub textu litteræ velata medullitus nos reficiat mo-
^fctnT r^ s. a^e.Sol‘ia > niodo ad alticMra fufpendat contem-
platio, in præfèntis vitæ tenebris jam de lumine
^ Norm. addunt, poft, ante, ufque.
^ La Germ. Anglic. Norm. Tmon. & alii. Deert tern in editis.
* Vindoc, divinitus eloquii talentum &C. Norm, melius, divini in te
yeqwi talentum lucidih crefiit.
rum difta fi ad ha:reticorum typum ducimus, f ipfi
falfis promiflionibus ad Deum nos faciem levare
polliccntur. Ac fi fideli populo patenter dicant:
Quamdiu pradicationem noftram non fequeris,
cor in infimis premis. Quia verb Eliphaz beatum
Job ad Deum reverti admonuit, a quo videlicet
idem vir beatus numquam receffit, adhuc polli-
cendo {iibjungit:
Rogabis eum, dr exaudiet te. y-erf. *7.
\ Rogant quippe Dominum, fed exaudiri mi- C aput
nimè merentur, qui jubentis Domini prxeepra X X I .
contemnunt. Unde feriptum eft: Jt^ui declinat au- Fruftra Deum
E rem fuam ne audiat legem , oratio ejus erit execra- r°gancquiejus
bilis. Quamdiu ergo Eliphaz beatum Job non ex- S a J “ “"-
audiri credidit, hunc nimirum in fuo opere erraf- Prov- *s- p.
fe judicavit. Unde &c adhuc fubdit:
Et vota tua reddes. ibidem
Qm vota vovit, fed h.Tc prxinfirmitatefolvere vet, xi.
non valet, ei ex peccati pcena agitur, ut volenti
bonum poffe fubtrahatur. Cum verb in confpe&u
intimi judicis eaqujeobfiftic, culpa, detergitur, fit
protinus ut votum poffibilitas fequatur. Sequitur ?
fNorm.iffis falfis pror.