H o M d l I a V I I I .
A F'erßt 24. qua ßtperjunt capitis primi explicantur 3 cum initio capitis Jecunai; & de Chrifii
Q !
divinitate 3 de yerbi Incarnatione 3 de pradicatione 3 de Eccleßa congregatione 3
multiplicatione 3 unitate 3 plurimis dijjeritur.
U ö d per exempla juftorum multi proficiunt, A fimul recumbentibus recipiebat ad veniam i Rc-
^ ‘ * • • > ’a demtor igitur nofter peccatricis mulieris mentem
c extrahebat, cum de culpa compungerct: fufei- c
piebat, ut a culpa liberaret. Bene ergo iftc alarum
Tonus quafi Tonus Tublimis Dei dicitur : quia quid-
quid in Sanctorum f virtutibus agitur, ejus eft gra- 1
tix qui merita largitur.
3. Qm rede per Prophetam Tublimis Deus effe D
memoratur. ln Scriptura etenim Tacra aliquando ™
Deus nuncupative, aliquando verb efTentialiter dicitur.
Nuncupative enim dicitur, ficut feriptum eft:
Ecce conftitni te de um Pharaonis. Et ficut MoyTes z
ait: Si cjuis hoc, vel illud feccrit, applica ilium adz
_ [fup erioris locutionis fine tradatum eft. At-
que hoc ipfum Propheta nobis certiùs aperit, cum
his quæ dixerat, adjungit :
ytrf.2+. a Et audiebam fonum alarum, quafi fonum aquaa
rum multarum.
ridelium & I- Solent in Tacro eloquio per aquas, populi de-
Sanâorum.qui fignari. Unde per Johanncm dicitur : \_Aqux verb
priùs pauci f u n f tp o p u li. ïdcirco autem aquis populus defigna-
catiol tur, quia Sc in vita fonum habet ex tumultu carnis,
-ip«. 17. is. sc quotidie defluit ex decurTu mortalitatis. Ut autem
Tæpc jamdiximus, alx font animalium, virtu-
tes Sandorum. Quid eft ergo quod Propheta alarum
fonum audit quafi fonum aquarum multarum, B deos , videlicet ad facerdotes. Qm rurfom dicit :
nifi quod ex omnipotentis Dei pietate illæ ala: vir-
tutum, qua: in paucis priùs Sandis fonabant, etiam
nunc prædicatione diffuTa, in multorum populo-
b rum b converTatione refonant ? Incarnato enim,
paflo, ac reTurgente Domino, pauca pennata a -
nimalia fuerunt : quia rari valde extiterunt, qui
cæleftia defiderarent, Sc virtutum pennis Tc in alta
Diis non detrahes, id eft facerdotibus. Et licut it
PTalmifta ait : Deus Jletit in Jynagoga deorum , in Pj
medio autem % deos dijudicat. Effentialitcr autem {
Deus dicitur , ficut ipTe ad MoyTen dicit: Ego z
fum Deus patris tui, Deus abraham, Deus ifaac,
Deus Jacob. Unde Paulus Apoftolus volens nun-jjj
cupativum Dei nomen ab effentiali diTcernere, de d
Rcdcmtore noftro locutus eft, dicens: Jpuorumpa- *
tres, ex quibus Chrifius fecundum camem , qui eft
Juper omnia Deus benedittus b in fecula. Qui enim 1
nuncupative dicitur Deus, 1 inter omnia : qui ve- «
TuTpenderent. Sed poftquam divinitatis ejuspræ-
dicatio in mundo diffuTa eft, quanti jam parvuli,
quanti graviores, quanti fortes juvenes, quand im-
c becilles, c quanta: converfæ peccatrices, d quanta: t ,
à anus virgines per fidem, per Tpem, per amorem q ro efl’entialitcr, DeusTuper omnia eft. Ut ergo of-
ad cæleftia evolant, quis dicere, quis æftimare
Tufficiat ? Ecce alarum fonitus, qui priùs in paucis
animalibus fuit, jam nunc in populis refonat, jam
nunc mundi multitudinem ad cælefte défiderium
pennæ virtutum levant. Bene ergo dicitur : Et
audiebam fonum alarum, quafi fonum aquarum multarum
: quia ficut præfati fumus , ille virtutum
Tonus qui in aurem Dei priùs ex paucis Sanctis fa-
dus eft, poftmodum ex aquis multis, id eft ex in-
numerabilibus eft populis multiplicatus. De quo
Tono adhuc benè additur :
Aluafi fonum fublimis Dei.
2. Quid eft quod alarum Tonus in Tandis anima-
afnor^càfleflG Bbus quafi Tonus fiiblimis Dei dicitur, nifi quod
& exaudic im- omnipotens Deus Sc ipTe implet mentes Sandorum
pictas. cælefti defiderio , Sc ipfe exaudit impletas ? IpTe
etenim créât in Sandorum cordibus amorem, Sc
ipTe ex amantibus cordibus precem TuTcipit. Ne-
jmc. 21.V.61. gationem foam Petrus flevit amarè, Ted tamen il-
lie præmittitur, quia Jefos reTpexit Petrum. Vc-
ibid. 7.38. nit Maria Magdalene poft multas maculas culpæ,
ad pedes Redemtoris noftri cum lacrymis : Ted
quis illam infudit intus, nifi qui benignè TuTcepit
foris ? Quis illam ad lacrymas urgebat per com-
Htdem
Deus eorum
tenderet Chriftum naturaliter Dcum , non hune
Deum tantummodo, Ted Deum foper omnia effe
memoravit : quia Sc eledus quiTque, ficut præmi-
fimus , vel in exemplo juffitiæ prærogando pofitus
diciDeus poteft, Ted inter omnia, quoniam nuncupative
deus : Chriftus autem Deus eft Tuper
omnia, quia naturaliter Deus. Quern ergo Pau- d
lus Deum Tuper omnia, hune Ezechiel propheta jjj
Deum Tublimem nominat. Poftquam verb didum
eft : Audiebam fonum alarum, quafi fonum aquarum
multarum ; quia adhuc additur : £>uafi fonum
fublimis Dei ; etiam hoc intelligere poflumus,
Dquod futurum eledis omnibus feinaus. Alarum e-
tenim fonitus, ficut diximus, fuit in prædicatoribus
Tandis : aquarum fonitus, in convertis & fequen-
tibus populis. Sed idem ipfe fonitus erit quando-
que Tonus Tublimis Dei : quia multitudo, quæ nunc
ad fidem per Tandos dodores trahitur, quando-
que in cæleftem patriam congregabitur, ut ibi
omnes eledi fine fine laudent, cùm viderint fine
fine quem laudent. Et quia tune perfedè corpus
Redemtoris cfficitur omnis multitudo Sandorum,
juxta Pauli vocem dicentis : £>uia dr ipfa creatura s
liberabitur à fervitute corruptionis in libertatern
pundionis fpiritum, nifi qui hanc exterius coram B gloriafiliorum Dei s eique ita tunc inha:rent, ut eis
* Ita C . Germ. Sc pier. Norm, vulgatis habcncibus, difeernit.
h Longip. in fecula amen.
* Hie vitiofi funt editi pi. vet. Parif. 1 jo i. & 1518. .Qui verb epen-
tialiter Deus eft. Vi. Dccft, fuper omnia. In Guflanvil. qui enim nuncit-
fativi dicitur Deus inter omnia , nequaquam ejfentialiter Deus fupet
omnia eft. Sequi debuerated. Vatic. & Gilot. qua: mis. ad ainulfim r£*
pratlcntant. Utitur Greg, familiari fibi antitheli, dum dc Clirifto loquitur
, inter omnia, fuper omnia. Vidcl. tq. moral, c .olim 10.nunc
n.20.1 .16- c. olim 14. nunc n. 37. & fupra bom. 7. n. 17.
* C. Gérm. Longip. & al. audivi.
‘ Iidem , quanti converfi peccatores.
* Ita C. Germ. Corb. SuelT. Val-d. & Norm. Vw\gm quanti annofi
virgines. Fortaflc legendum, quanti anus & virgines. Ycnim aliquid fine
mis. auâoritate adjicerc fuit rcligio.
'Anglic. Norm. Val-cl. mentem & trahebat & fufeipiebat.- tra-
hebat çyc. In Vatic. legitur extergebat pro trahebat , lequimur C.
Germ. antiq. cui concitut Longip.
f yal-d. mentibus.
de corruption«, quie per refurreûioncm vincirur, A Undo & ’ûnaâ univerfalis Ecclefia ira fub fpecie
jam nihil in-foo Tando amore contradicat, Ted u-
nita gloria: fui Redemtoris fiat j redè dicitur :
guafi fonum fublimis Dei.
tl. 4. aNotandus eftordo deforibentis, quia priùs
é;sp, con- fonus ex alis animalium, qui poftmodum quafi To-
m S nus aquarum multarum: ad extremum verb quafi
juonis- ^ nu$ £Liblimis Dei dicitur. Quod enim priùs præ-
dicaverunt Sandi, hoc poftmodum crediderunt at-
que tenuerunt converfi ad fidem populi, qui ad
extremum quoque liberatori omnium reddent lau-
dem in cæleftia Tublevati. Sonus itaque animalium
fit quafi fonus aquarum, & fonus aquarum fit quafi
fonus fublinais Dei : quia laudem omnipotentis
Domini, quam priùs in mundo pauci, hanc poftdileda:
deferibitur , ut dicatur: Pulchra es arnica cant, e, s.
me a, fuavis dr decora ficut Jcrufalem, terribilis ut
cafirorum acies ordinata. Qüia enim Jerufalem pads
vifio interpretatur, cujus nomine patria carief-
tis exprimitur, fonda Ecclefia fuavis & decora ut
Jerufalem dicitur, quia ejus vita & defiderium,
vifioni jam pads intima: comparatür: ut in eo quod
audorem Tuum diligit, quod ejus (peciem videre
concupifoit, de quo fcriptum e ft: in quem defide^ *• Petr. t. a,
rant t^fngeli profpiccre , pet ipfa jam amoris Tui
defideria Angelis fimilis dicatur: qua: quanto Deo
amabilis efficitur, gtanto agit ut malignis Tpiritibus g
terribilis fiat. Qualiter autem fit terribilis, fobjun-
d a compararione oftendicur , id eft, Ut cafirorum cani.<r.v>3>
modum mulci clamaverunt. Et quam nunc multi B ac-tes ordinata. Quid eft quod fanda Ecclefia hof- ^ 9"
i ____- ___ 11----- • r _______Wsfisms____ ____SS________ r - ______ clamant, cum adhuc eis in femetipfis fua corruptio _______ . • r . i 1
repugnat, hanc in carieftem patriam eledi omnes
fuo jam capiti uniti refonabunr. Adhuc autem Tan-
dorum animalium opera virtutefque dcTcribun-
tur, cum fubditur:
Cum ambularent, quafi fonus erat multitudinis,
ut fonitus cafirorum.
]nmmui- y. Si per fonitum Tublimis D e i, laus noftri crea-
eicrd- t0ris in carlefti patria defignatur, mirandum non eft
qubdrurfus aa Sandorum opera in hac adhuc vi-
ra viventium propheticus Termo refunditur: quia
fandus Spiritusin corde Prophetarum, quod fimul
oftendit intus, non fimul ejicit per linguam foras.
Aqua quipp.e feientia: qua prophetantis animus retibus
fois/ut caftrorum acies fit timenda ? Non e^
nim à magno intclledu vacat ifta comparatio, Sc
idcirco eft Tubtiliter intuenda. Scimus enim Sc con- catitate con-
ftat, quia caftrorum acies tunc hoftibus terribilis ftiPetur > uc
oftenditur, quando ita fuerit conftipata atque.den- ,ciril>lhs ^
fata, ut in nullo loco interrupta videatur. Nam fi
ita difponitur ,jut locus vacuus per quem hoftis
poflit ingredi, dimittatur, profedo jam fuis • hoftibus
terribilis non eft. Et nos ergo cùm contra ma-
lignos Tpiritus fpiritalis certaminis aciem ponimus,
fummopere neceffe eft uc per caricatem Temper u-
niti atque conftridi, & numquam interrupti per
difeordiam inveniamur : b quia quælibet bona in h
nobis opera fuerint, fi caricas défit, per malum difpletur,
in contemplatione vehementer exuberat. ^ cordije locus aperitur in acie, unde ad feriendos
Sed quia anguftum eft Tpiritui omne os hominis, nos valeat hoftis intrare.
id eft foramen carnis, ad explendam illam immen-
b fitatem b quæ conlpicitur, proferendo lingua va-
f3ttanda, riatur. Poftquam ergo fonum alarum quafi fonum
wnTcft Tublimis Dei effe confpexit in cælis, rurfus ad terras
redit, Sc pennata animalia quid hîc agant,
loquitur, ut illic fumma mereantur, dicens : Cum
ambularent, quafifonus erat multitudinis, ut fonitus
cafirorum. Cùm prædicatorcs fandi mundum
prædicando & trahendo circumeunt, animalia ambulant.
Et quia hi etiam quos colligunt, ftatim ut
crcdiderint, in laudem noftri crearoris exfurgunt,
fit Tonus quafi fonus multitudinis. Et qiiia in præ-
7 . Antiquus verb inimieus caftitatem in nobis, Julias viiru-
fi fine carirate fuerit, non timet: quia ipfe nec car- M cari.t
ne premitur, ut in ejus luxuria diffolvatur. Abfti-
nentiam non timet, quia ipfo cibo non utitur, qui
neceflitate corporis non urgetur. Diftributionem
terrenarumrerum non timet, fi eidem operica-
ritas defit: quia divitiarum Tubfidiis nec ipfo eget.
Valde autem in nobis caritatem veram , id eft a- Caritatl.mi
morem humilem quem nobis' vicifiim impendi- jCar. rmvi
mus, timet, & nimis 1 concordia: noftri invidet; i
quia hanc nos tenemus in terra, quam ipfo tenere
nolens k amifit in cario. Bene ergo dicitur : Terri- Cant. a. 9.
dicatione eadem bellum contra aëreas poteftates D bills ut Cafirorum acies ordinata ,• quia eledorum k
fumunt , redè Tubjungitur : Ut fonitus cafirorum.
Cùm enim Tandis prædicatoribus fideles populi
conjunguntur, contra malignos Ipiritus in procin-
du fidei multitudines caftrorum fiunt. Et dum
quotidie fideles quique cæleftibus defideriis re-
plentur , terrena delpiciunt, dura fibi pro amore
fupernæ patriæ proponunt , contra poteftates aë-
: reas caftra c fiunt ; quia armati fide, Sc bonis ope-
ribus muniti gradiuntur. Quafi enim qüibufdam
f-v. n. caftris fpiritalis exercitus per Paulum à dicitur : Induite
vos e arm at uram Dei, ut pofsitis fiare adver-
«lanotum f us infidias diaboli : quia non\ efi nobis colluffatio
p | ll adverfus car new dr fanquinem, fed adverfus principes
dr potefiates , adverfus mundi restores tene-
brarum harum, contra fpiritalia nequitia in calefii-
bus.
flro' 6. Sandorum ergo f multitudines caftra funt,
f quæ bellum contra poteftates aëreas fufeeperunt.
•Norman, ferutandus eft ordo.
SuelT Longip. Val-cl. Norm. Anglic, qui conjpicit, modo hoc modo
illud quod afpicit proferendo lingua variatur. Hujus gloflcmacis
expertes funt Germ. Corb. Sc vetuftiorcs.
<■ Sag. figunt.
“ Sueff. ducitur, cùm ipfe dicit.
* Rotom. Sc Becc.. armaturd.
multitudinem eo maligni Tpiritus pertimefeunt,
quo eos per caritatis concordiam1 unitos contra fe 1
Sc conglobatos afpiciiinc.
S. Quanta autem fit concordiæ virtns oftendi- sine concordia
tur, cùm fine ilia virtutes reliquæ , virtutes non cirîus omnis
ellemonftrantur. Magna enim eft virtus ablhnen-
tiæ : fod fi quis ita ab aiimentis abftineat, ut cetercs Rom r v
in cibo dijudicet, Sc alimenta eadem quæ Deus ere- <&6.
avit ad percipiendum cum gratiarum adione, m fi- m
delibus etiam damnet, quid, huic virtus abftincri-
tiæ fada eft nifi laqueus culpæ ? Unde PTalmifta
quoque nullam effe abftinentiam fine concordia
defignans, ait : Laudatc cum in tympano & choro. pfal. no. 4.
In tympano enim corium ficcum refonat, incho-
ro autem voces concorditer cantant. Quid ergo
per tympanum nifi abftinentia, &: quid per çhorum
nifi caritatis concordia defignatur î Qui itaque fic
abftinentiam tenet, ut concordiam deferat, lauf
SuelT. & Longip. multitudines & fenitus caftrorum funt.
* Editi, tanto agitur.
Editi fuperdue, quia f i quedibet.
* Longip. concordii humili noftri.
k Corrigenda ed. Gullanv. in qua legitur, admiftt.
1 Vatic, mnnitos.
Editoribus placuit adjiccre in , quod abeft à mis. omnibus,
1 1 i i iij