te convivio D e i, quanto propinquafle jam cerni- A eufantium caufa fubjungitur , cùm protinus fub-
tnus finem feculi. Quo cnim penfamus quia nihil ififertur : Primus dixit: Villam emi, & necejfe ha-
eft quod reflat, eo debemus pertimefccre , ne beo exire, & videre iliam, rogo te, habe me excti-
tempus gratia: quod præfto eft, pereat. Idcirco au- fatum. Quid per villam, nifi terrena fubftantia dc-
tem hoc convivium Dei non prandium, fed coena fignatur ? Exiit ergo vider# villam, qui fola exte-
vocatur : quia poft prandium ccena reftat , poft riora cogitât propter fubftantiam. Kilter dixit
ccenam verb convivium nullum reftat. Et quia fuga boum emi quinine, & eo probareilla : rogo te,
-cpuix, coena sternum Dei convivium nobis in extremo præpa- habe me exeufatum. Quid in quinque jugis boum y
non prandium rabitur | r c fl.u m f ujt u c hoc non prandium , fed nifi quinque corporis fenfus accipimus ? Qui rc&è
wcamur. coena vocarccur> $c j qujs per hune fervum, qui à , quoque juga vocatï funt ; quia in utroque fexu ge-
patrefamilias ad invitandum mittitur, nifi prædi- minantur. Qui videlicet corporales fenfus , quia
càtorum ordo defignatur î De quo videlicet or- interna comprehendcre ncfciunt, fed fola exte-
a dine quamvis a adhuc indigni exiftimus* quamvis B tiora cognofcunt, 6c deferentes intima , ea qua;
peccatorum noftrorum pondéré gravamur : 6c nos extra funt tangunt, rettè per cos curiofitas defig-
tamen in iftis diebus fumus , 6c cùm de ædifica- natur. Quæ dum alienam quærit vitam difcutc-
tiône vcftra aliquid vobis loquor , hoc eft quod re , femper fua intima nefeiens , ftudet exterio-
ago : fervus enim fum fummi patrisfamilias. Çùm ra cogitare. Grave namque curiofitatis eft n —
vitium,
vos admoneo ad contemtum feculi, invitare vos
quæ dun> cujuflibct mentem ad inveftigandam
venio ad ccenam Dei. Nemo me propter me hoc
vitam proximi cxteriùs ducit, femper ei fua intima
in loco defpiciat. Et ft ad invitandum nequaquam
abfcondit, ut aliéna feiens, fe nefeiat : 6c cu-
Cuiiofus ali
na fcicos fc
nefeie.
dignus appareo, fed tamen magnæ funt deliciæ riofi animus quanto peritus fuerit alieni meriti
quas promitto. Sæpe, fratres mei , folct evenire tanto fiat ignarus fui. Propter hoc namque 6c de
quod dico , ut perfona potens famulum habcat cifdém quinque jugis boum dicitur : Eo probate
defpe&um : cumque per eum fuis forte vel extra- ilia : rogo te , habe me exeufatum. Ipfa enim cx-
neis aliquod refponfum mandat, non defpicitur ç eufantis verba à vitii fui fignificatione non difere-
perfona loquentis fervi, quia fervatur in corde re- pant , dum dicit : Eo probare ilia ^quia videlicet
aliquando pertinere probatio ad curiofitatem (blet.
Sed notandum eft, quod & is qui propter villam,*
6c is qui propter probanda juga boum à coena fui
invitatoris exeufat, humilitatis d verba permifeet,
dicens : Rogo t e , habe me exeufatum. Dum enim
dicit, Rogo t e , 6c tamen venire contemnit, humi-
litas fonat in voce, fuperbi a in aftione. Et ecce
hæc dijudicat pravus quifquc cùm audit : nec tamen
ea quæ dijudicat, agere defiftit. Nam dum
cuilibet perverse agenti dicimus , Convertere
verentia mittentis domini. Nec penfant qui au-
diunt per quern, fed quid vel à quo audiant. Ita
ergo, fratres, ita vos agite, & fi nos forfitan di-
b gnè defpicitis , in mente tamen veftra b vocantis
Domini reverentiam fervate; Convivæ fieri fummi
patrisfamilias libenter obedite. Corda veftra
difcutite > atque ex eis mortaîe faftidium pellitc.
Ad repellendum namque faftidium yeftrum jam
parata funt omnia. Sed fi adhuc carnales eftis ,
fortafle epulas carnales inquiritis, Ecce ipfæ car- , w .
nales epulæ in fpiritale vobis alimentum converfæ Deum fequere, mundum relinque : ubi hune nifi
in coenà Do- funt. Ad abftergcndum namque mentis veftræ faft j-^ad Dominicam coenam vocamus ; Sed çum reft
minusipfc no- cidium, in coena Domini ille vobis fingularis ag- pondet : Ora pro me, quia peccator fum ; hoc fa-
bw muuftra- c^. occifus< cere non poflum : quid aliud agit, nifi & rogat &:
Hominum 3* Sed quid agimus, qui hoc quod fubjungitur, exeufat î Dicens namque, Peccator fum, humili-
obiatasdcii- adhuc fieri à multis videmus ? Et cceperunt omnes tatem infinuat : ftibjungens autem, Converti non
ftmul exeufare. Offert Dcus quod rogari debuit} poflum, fuperbiamdemonftrat.Rogando ergoex-
tia_ m non rogatus dare, vulc quod vix fperari poterat, eufat, qui &: humilitatcm fuperinducicin voce, SC
c c quia dignaretur largiri poftulatus, contemnitur : fuperbiam excrcet in a&ione.
Paratas verb dclicias refeâionis æternæ denuntiat, y. i^ïlius autem dixit : Uxorem duxi, & ideo non
tamen ftmul omnes exeufant. Ponamus ante fojfum venire. Quid per uxorem, nifi voluptas car-
oculos mentis minima, ut poflimus dignè penfare nis accipitur ? Nam quamvis bonum fit conju-
majora. Si quifpiam potens ad invitandum quem- gium, atque ad propagandam fobolem providen-
libct pauperemmitteret, quid,fratres, rogo, quid tiâ divinâ conftitutum : nonnulli tamen non per
pauper ille faceret, nifi de eadem fua invitationc hoc fecunditatem prolis, fed defideria expetunt
gauderet , refponfum humile redderet , veftem E voluptatis, & idcirco per rem juftam fignificari po-
mutaret, ire quantociùs feftinaret,ne prior fe ad teft non incongrue res injufta. Ad coenam ergo
potentis convivium alter occurrcret î Homo ergo vos æterni convivii fummus paterfamilias invitât ;
dives invitât, Sc pauper occurrere feftinat : ad Dei
v invitarhur convivium, & exeufamus. Sed ecce inter
\\xc æftimarc poflum quid fibi corda veftra
rcfpondeant. Occultis enim fortafle fibimet cogi-
tationibus. dicunt : Exeufare nolumus. Ad illud
cnim fupcrnæ refeâionis convivium &: vocari &:
pervenire gratulamur.
Futiles eorum 4. Loquentes vobis talia mentes veftræ verum
cïcufationes dicunt , fi non plus terrena quàm cæleftia dili-
cxplicantur. g Unc . f, non ampliùs rebus corporalibus , quàm
fpiritalibus occupantur. Unde hîc quoque ipfa cx-
Exeufantioa
fe rcfponlio J
fuperba hua!
litatciu fini '
fed dum alius avaritiæ , alius curiofitati, alius vo-
luptati carnis eft deditus, nimirum reprobi fimul
omnes exeufant. Dumc hune terrena cura occupât
, ilium alieni adtus fagax cogitatio devaftat,
alterius etiam mentem voliiptas carnalis inquinat,
faftidiofus quifque ad æteruæ vitæ epulas non feftinat.
6. Sequitur : Reverfus ferons nuntiavit h.te domino
fuo. Tune iratus paterftànilias dixitfervo fuo :
Exi cito in plate as dr vices civitatis, dr pauperes ac
debiles, & cacos & claudos introduc hue. Ecce qui
Reputf
foperbis,
* Bclvac. ad hune indigni. .
' 1 ** Bigot, mittentis Domini.
1 Locum hune vitiatum & intcrpolatum reftituimus ex C. Gcrm.
B.clrac. Carnut. In editis legitur : dignaretur largiri foftulatùs,
& tamen contemnitur : contemtaribus verb paratas &c>
*' Bclvac. prtmifit dicens.
*■ Iidcm, terrena occupant.
terrenæ fubftantia; plus jufto incubât, venire ad A fuperbos quofqué qui fe in mundo defpexerant
I Dominicain I fH n in i f a iY i r coenam n » n em r reeufat a i n i A f .: n qui u i labori InUnm curiofita_
« f . . ___i . . ! . ■ _____ __ n ___ TV..... .......... i f
tis infudat, præparata vitæ alimenta faftidit : qui
carnalibus defideriis infervit, fpiritalis convivii c-
pulas refpuit. Quia ergo venire fuperbi renuunt,
pauperes cliguntur. a Cur hoc ? Quia juxta Pauli
vocem , Infirma mundi d ig i t Deus , ut confundat
fo n ia . Sed notandum eft quomodo deferibantur
qui ad coenam vocantur, 6c veniunt, Pauperes ac
debiles. b Pauperes 6c debiles dicuntur, qui judi-
cio fuo apud femctipfos infirmi funt. Nam pauperes
6c quafi fortes funt, qui 6c pofiti in pauper-
Domini virtute profternunt. Puer ergo Ægyptius
qui in via remanferat, Amalecitas interficit : quia
plerumque ipfi mentes fècularium prædicando fu-
perant, qui priùs cum fccularibus in hoc mundo
currere non valebant,
8. Sed dedu&is ad coenam pauperibus , quid Juteîs locum
puer fubjungat audiamus: Domine, faftttm efi z u t c^ * b^ n.rc~
imperaJH, f ir adhuc locus efi. Multi tales ad coe- frarun^Gcntî-
nam Dominicam ex Judæa colledi funt, fèd mul- Ics*
titudo quæ ex Ifraëlitico populo crcdidit, locum
fuperni convivii non implcvit. Intravit jam fretate
fuperbiunt. Cæci verb funt, qui nullum in- g quentia Judæoram : fed adhuc locus vacat
genii lumen habent. Claudi quoque funt, qui rectos
grefliis in operatione non habent. Sed dum
morum vitia in membrorum debilitate fignantur,
profedo liquet, quia fictlt illi peccâtores fuerunt
qui vocati venire noluerunt ; ita hi quoque pecca-
tores funt qui invitantur 6c veniunt. Sed pcccato-
res fuperbi refpuuntur' ut peccâtores humiles eli—
gantur.
7. Hos itaque elegit Deus, quos defpicitmun-
dus:quia plerumque ipfa defpe&io hominem’regno
, ubi liifcipi debeat numerofitas Gentium,
Unde 6c eidem fervo dicitur : E x i in v ia s & fep e s ,
& compclle intrare, u t impleatur dornus mea. Cùm
de vicis & plateis ad coenam quofdam Dominus
invitât, ilium videlicet populum defignat, qui tc-
ncre Lcgem fub urbana converfàtionc noverat :
cùm verb con vivas fuos colligi ex viis 6c fepibus
præcipit, nimirum agreftem populum coUigere,
id eft Gentilem quærit, de cujus fignificatione per
. . Pfalmiftam dicitur : Tunc exultabunt omnia ligna Pfil. 9S. tj.
vocat ad femctipfum. Is enim qui patron reliquiü, J y fa arum ante faciem D om in i, quoniam ven it. Li- Gentes à pro-
6c partem fubftantiæ quam perceperat, prodige ç gna enim lylvæ Gentes vocatæ funt : quia in infi- Phcta%na
expendit, poftquam efurire coepit, in fe reverlus delitate fua tortæ 6c infruduofæ femper fuerunt. §£* vocan“
dixit : c mei a~ Qui ergo ex illo agrefti ufu converfi funt, ad coenam
Dominicam quafi ex fepibus venerunt.
9. Notandum verb eft quod in hac invicatione Alîqui non in-
tertia non dicitur, Invita ; fed, Compelle intrare. A- vitan.tu.r ad
lii enim vocantur, 6c venire conremnunt : alii vo- Soempïun,
cantur & veniunt : alii autem nequaquam dici- tur-
tur quia vocantur, fed compelluntur ut intrent.
Vocantur & venire contemnunt, qui donum qui-
dem intelle&us accipiunt, fed eumdem intelle-
Q u a n t i mercenarii in domo patris
bundant panibus ? Longe quippe à fe difeeflerat,
quando peccabat. Et fi non cfuriflet, in femetip-
fum minime rediiflet : quia poftquam terrenis rebus
indiguit, tune cogitare coepit quid de (pirita-
libus amifit. Pauperes ergo 6c debiles, cæci 6c
claudi vocantur, 6c veniunt: quia infirmi qui que,
atque in hoc mundo defpefti, plerumque tanto
ccleriùs vocem Dei audiunt , quanto 6c in hoc
mundo non habent ubi deleftentur. Quod bene dum operibus non fequuntur : vocantur 6c ve-
Amalecitarum puer ille Ægyptius defignat, qui _ niunt, qui acceptam intelle&us gratiam operan-
Amalccitis prædantibus atque currentibus æger perfidimc : quidam vero fie vocantur, ut etiam
remanfit in via, 6c famé fitique aruit. Quem tamen
David invenit, ei cibum potumque præbuit :
qui illico convalefcens dux David fa&us eft. Con-
vivantes Amalecitas reperit, 6c eo s qui fe debilem
reliquerant, cum magna fortitudine proftracompellantur.
Nam funt nonnulli, qui bona facienda
intelligunt, fed hxc faccrc dcfiftimt : vident
qux agere debeant, fed hxc ex defiderio non fequuntur.
His plerumquc , ut fuperiüs diximus,
contingit, ut cos in camalibus defideriis (uismunvit.
Amalecita quippe populus d lambens voca-r di hujus adverfitas feriat, e apprehendere tempo-
tur. Et quid per lambentem populum, nifi men- ralcm gloriam concntur, & ncqueant : & dum per
tes feçularium defignantur î Quæ terrena cun&a alta pelagi quafi ad grandiores curas hujus feculi
ambiendo quafi lambunt, dum folis temporali- navigarc proponunt, femper adverfis flatibus ad
bus delcftantur. Quafi enim populus lambens, deje&ionis fuæ littora repellantur. Cumque fe
prædamfacit, dum terrena diligentes , lucra de frangiin defideriis fuis, adverfante mundo confpi-
alienis damnis exaggerant. Sed puer Ægyptius ciunt, g quid de fe au&ori fuo debeant, comme- g
æger în via relinquitur : quia peccator quifque morantur : itaut ad cum erubefeentes redeant,
dum infirmari ab hujus mundi ftatu coeperit, mox p qui eum fuperbientes pro mundi amore defere-
fccularibus mentibus in dcfpeftum venit. Quem 11 bant. Sæpe namque nonnulli ad temporalem glo-
tamen David invenit , eique cibum 6c potum riam proficere volentes, aut Ionga ægritudine ta-
præbet : quia manu fortis Dominus abjeda mun- befeunt, aut afflifti injuriis concidunt, aut per-
di non defpicit, & plerumque eos qui fequi mun- eufli gravibus damnis affliguntur, 6c in mundi do-
dum minime valentes, quafi in via remanent, ad lore vident quia nihil confidere de ejus volupta-
amoris fui gratiam convertit, cifque verbi fui ci- te debuerunt, fcque ipfos in fuis defideriis repre-
bum potumque porrigit : 6C quafi duces fibi in via hendentes, ad Deum corda convertunt. De his
cligit, dum fuos etiam præcUcatores facit. Dum quippe Dominus pcrProphctam dicit : Ecce ego f e - ofee z.v.s.
cnim Chriftum peccatorum cordibus inferunt, piam viam tuam fp in is , & f e p i 'am eam maceria, modls
quafi David fuper hoftes ducunt. Qm convivan- dr femitas fu a s non in v e n ie t , & f e que tur amato- Dwsnosadfc
tes Amalecitas velut David gladio feriunt ; quia tes fu o s , dp non apprehendet eos : q u a n t , & non rct*‘rc coSac*
* Bigot. Val-cl. Longip. cur hoc nifi quia.
1 h In Cain. Bigot. & quarto Anglic, omitcitur, paupere
* Bigot, mercenarii patris mei.
4 Bdvac. Be |C. Germ, lambieos. Paulo poft, lamhimt, lambicn-
* Bclvac. quod imperafii
{ P ri mu s Carnot, ut apprehendere.
f Ita Cotb. Germ- 8c pene omnes m(T. In vet. autem ed. qui J de*
béant, commémorant. Inteccnt. commortentur. Idem eft fenfus verbi,
tommemorantur.