dibits intinges me. Deus nos for dibus intingere A infe majus, quidve minus difpliceat, non agnof-
dicitur,intindos fordibus demonftrare : quia quan- cit. Unde Sc fubditur :
to ad ilium vérins per bona opera furgimus, canto
fubtiliùs vitæ noftræ fo.rdes agnofeimus, qui-
bus ab ejus muilditia difeordamus. Ait ergo : Si
lotus fttero quafi aquis nivis , dc fulferint velut
nnmdifsinu munus mea ; tarnen fordibus intinges
me. Ac fi apertius dicat : Quamvis Iamentis fuper-
næ compuncrionis infundar, quamvis per ftudia
reche o.perationis exercear : in tua tarnen munditia
video quia mundus non fum. Intcntam quippe
Deo animam ipfa adhuc corruptibilis caro diver-
berat, ejufque amoris pulcritudinem obfcænis Sc
illieicis cogitationum motibus feedat.
58. Unde & fubditur : Et abominabuntur me v e f g
* timenta me a. Quid enim veftimenti nomine, mfi D
hoc terrenum corpus exprimitur, quo induta anima
tegicur, ne a in fubtilitate fuæ fubftantiæ nu-
da videatur > Hinc etenim Salomon ait : Omni tern-
fore fin tvefiimenta tua Candida ; id eft, membra
corporis àfordidisa&ibus munda. Hinc Ifaïas ait:
Veftimentum mixtum fanguine, exit in combufiionem.
Sanguine quippe veftimentum mifeere, eft defi-
dcriis carnalibus corpus inquinare. Quibus nimi-
rum fe pollui Pfaftnifta formidaverat, cum dice-
bat -.Libera me de fanguinibus Leus , Leus fai un s
me.e. Hinc voce Angeliad Johannem dicitur : Ha-
Ne que enim viro, qui fimilis met efi, refponde- y»f ||j
bo : ncc qui mec ton in judicio ex aquo pofisit au-*
diri.
y$>. Dum cum quolibet in judicio ex a: quo con- C aput
tendimus, Sc quid contra nos dicatur, agnofeimus : X X X V|
Sc in his quæ dicimus, audimur, Sc quo obje&a Jufto ouam
patenter apprehendimus, eo audenter ad propo-
fita refpondemus. Quia ergo invifibilis judex quæ deünqmt.
faeimus videt, quafi audit quæ dicimus : fed quia
id quod ei difplicct, nequaquam plenè cognofci-
mus, quafi quid ipfc dicit ignoramus. Vir igitur
fanûus veftimentorum fuorum abominationem
conliderans, eo ampliùs timet, quo audiri ex æquo
in judicio non valet : quia quoufque corruptionis
fuæ pondéré premitur, hoc inpoenâ fua gravius
tolérât, quod Sc fenfum fui reprehenforis ignorât.
Ac fi apertè dicat : In hoc ex æquo non audior,
quia & patent cunfta quæ facio, Sc tamen ipfe nef-
cio per quanta reprehendor. Sequitur :
Non efi qui utrumque vale at arguerc, dr ponere Vtrf. a-
manum fuam in ambobus.
■ 60. Durum fonat, ut quæratur qui Deum ar- C aput
guat : fed durum non erit, fi recurrat ad memo- XXXVI
riam , quod ipfe per alium Prophetam dicit. Per Dcumqu
Ifaïam quippe admonet, dicens : fpuiefiite agere fit.
bes patte a nomina in Sardis , qua non inquinave- -C perverse, difiite benefacere, qturite judicium, fub- VM' l' l6‘
runt vefiimenta fua. More ahtem facri eloquii, ve-
ftimenta noftta nos abominari referuntur , quia
abominabiles reddunt ; ficut per Petrum quoque
de Juda dicitur : Hic pojfedit agrum de mercede ini-
quitatis. Neque enim emtum pretio fanguinis a-
grum Judas poffidere figüli potuit, qui relatis tri-
o-inta argenteis, tradition's crimen criminofioriin
fe protinus morte multavit : fed poffedit, di£tum
eft, b poflidere fecit. Ita hoc loco : (^dbominabun-
; ittrme vefiimenta me a ,c dicitur, abominabilem fa-
cient; quia nimirum dum contra mentem membra
fuperbiunt, dum fanfti defiderii ftudia, ten-
tationüm fuarum tumultibus interrumpunt, in
ipfo fuo certaminc pofita anima agnofeit, quan-
>enite oppreffo ,judicate pupillo, defendite viduam :
dr venite, dr arguite me, dicit Lominus. Ei nam-
que quern arguimus, rationis au&oritate contrai-
mus. Et quid eft, quod Dominus agere fan&a nos
admoiiens, adjungit : Venite, dr arguite me : nifi
quod apertè infinuat, quantam bonis adibus fidu-
ciam præftat ? Ac fi patenter dicat : Re&a agite,
de animadverfionis meæ motibus non jam per de-
precationis gemitum, fed per fiduciam audorita-
tis obviate. Hinc etenim Johannes dicit : Si cor z.John.i
nofirum non reprehenderit nos , fiduciam habemus
ad Leum. Hinc eft quod Moyfes, quia placet fer-
viens, auditur tacens, cum fil'enti dicitur : Jpuid ^xod- jl
clamas ad me ? Hinc eft quod irafeentem retinet.
turn adhuc a divinitate defpicitur, qux correp-D cum audit: Limitte me, ut irafiatur furormeuscon- Exod. pu
r -■ i- -*— £— r-— r~ J ------- trapopulnm iflum. Hinc eft quod arguerttem Dominus
non habuifle fe queritur, cum per Prophetam
dicitur : Jfixfivi virum , qui interponeret fe - Ex.ee. nit:
pern , dr fiaret oppofitus contra me, ne difsiparem
earn, dr non invent. Hinc eft quod graviter Ifaias ifai.e^s.
deplorat, dicens : Omnes nos cecidimus quafi fo- & 7'
Hum, dr iniquitates nofira quafi ventus abfiulerunt
nos: non efi qui invocet nomen tuum, qui conjurgat
dr teneatte.
tfi.Sed poffuntrediquilibet per acceptxc inno- ClinftnsfA
tionem fuam plenè appetenstranfire ,fednonva-
‘ lens, I foedæ pulvere cogitationis inquinatur. Hanc
veftimentorum abominationem fenferat, qui di-
cebat : Video aliam legem in membris meis repugn
antem ligi mentis me a, & captivum me ducen-
tem in lege peccati s qua efi in membris meis. Hæc
eciam veftimenta, in quibus perfedè placcre non
poterat, quandoque melius refumenda, depone-
l e feftinè cupiebat, dicens : Infelix ego homo, qtlis
me liberabit de corpore mortis hujns f Dicat ergo vir
juftus : Si lotus fiiero quafi aquis nivis , drfulferint
velut mundifsima mantis me a ; tarnen fordibus intinges
me, dr abomindbiintur me vefiimenta me a :
quia quantumlibet ad furnrna, ex compundionc
contemplatiotlis afeenderit,quantumlibet in opere
fe per exercitium labotis accinxerit; indignum tamen
adhuc aliquid de corpote mortis fentit, dc
abominabilem fe effe confiderat in multis, quæ de
pondéré corruptionis portât. Cui hoc quoque fit
gravius quod fæpe neque hoc intelligit, unde de-
linquit. Flagella fufeipit, fed diftri&o judici quid
‘ Ita Cotb. Gcrm. Turon. Vindoc. & potiorcs mfs. Vulgati verô,
fiibtilitaùs fu i fubfiantiâ.
k Plcriquccum Gcmct. & aliis Norm, pojfîderifecit. Utic. utramqUc
ieft. habet.
‘ Mfs. Norm, dicitur, ac fi dicatur, abominabilept épc.
centiæ meritum aliquando præfentis motibus a- Potult,M
nimadvenionis obviate : non autem valent virtu- e
te propria ab humano genere fupplicia fecuturæ
^ mortis expellere. Vir igitur fanctus humanum genus
confideret qub defluxit; æternæ mortis damna
çonfpiciat; cui nimirum confiât, quia nequaquam
juftitia humana contradicat : videat quàm
perversè homo deliquerit ; videat quàm diftrictè
conditor contra hominem irafeatur , & mediato-
rem Dei & hominis, Deum &: hominem requirat. ^ r in,
Quem quia longé poft venturum Gonfiderat, de- r b c. «'•
* Sic luron. Gcmct. Sec. ubi vet. cd. liabent fede pul-vere, Coc. 8c
Ccc^.fido pulvert.
c Ex,mis. Turon. Bellov. Longip. Vindoc. Anglic. Norman. & Gi-
lotio telle, Parifienfibus, fie reftituimus, emendavimufijuc edit, pene
omnes ubi lcgttur,peen.tenlis., contra. Gregorii mentem.
plorans dicat : Hon eft qui utrumque valent urguere, A per puerum virgam mifit. Sed puer cum baculo
vn/innwi. in /t-mnnhu.c K e d e m t n r n n i n . n v drponere manum fuam in ambobus. Redemtor quipu
r m tm . — : - __1 ^ 1'
pe humani generis, mediator Dei & hominis per
camera, fa&us, quia juftus in hominibus folus ap-
paruit, dc tamen ad pcenam culpa; , etiam fine
culpa pervenit, Sc hominem arguit ne delinquen
t , dc Deoobftitit ne feriret : exempla innocen-
tia; prxbuit , pcenam malitise fufeepit. Patiendo
mortuum fufeitare non valuit :quia Paulo attef-
tante : Nihil a d perfeSlum adduxitLex. Ipfe autem nebr. 7 . 19.
per lemetipfum veniens, Sc fuper cadaver fehu-
militer fternens, ad exæquanda fibi mortui membra
fe collegit : £fuia cum in for ha Lei effet, non Philip, z. a.
rapinam arbitratus efi effe fe aqualem Leo s fed fe-
metipfum exinanivit, formam fervi accipiens, in
ergo utrumque ar trait, qui & culpam hominis, . fimilitudinem hominum fictus, dr habitu inventus
3 juftidam afpiranao , corripuit, Sc iram judicis - ^ - TT
moriendo temperavit : arque in utrifque manum
pofuit, quia Sc exempla hominibus quæ imitarenut
homo. Hue illucque déambulât : qüia Sc Ju-
dæam juxta, Sc longe pofitas Gentes vocac. Super
m-ii-
Caput
fxxix.
B - XXII.
Mm'uecudirie
poti-.1 quain
B r c nos ^
cur, præbuit , Sc Deo in fe opera , quibus erga
homines placàretur, oftendit. Nullus-quippe ante
hune extitit, qui fie b pro alienis reatibus interce-
deret, u t c proprios non haberet. Æternæ igitur
morti tanto quis in aliis obviarenon poterat, quanto
hunc reatus de propriis aftringebat. Venitita-
que noVus homo ad homines, contradictor ad cul-
pam, amicus ad pcenam : mira monftravit, crude-
lia pertulit. Manum ergo fuam in ambobus pofuit :
quia unde reum re£ta docuit , inde iratum judi-
cem placavit. Qui hoc quoque ipfisfuis miraculis
mirabiliùs præbuit , quia çorda delinquentium
manfuetudine potiùs, quàm terrore correxit. Unde
Sc fubditur :
■ csduferat à me virgam fuam , dr pavor ejus non
me terreat.
mortuum fepties e infpirat : quia per apertionem
divini muneris, gratiæ feptiformis fpiritum in peccati
morte jacentibus tribuit. Moxque vivens eri-
gitur : quia is, quem terroris virga fufeitare non
potuit, per amoris fpiritum puer ad vitam rediit.
Dicat itaque ex fua, dicat ex voce humani generis
: Auferat a me virgam fuam, dr pavor ejus non
me terreat : loquar, & non timebo eum. Ubi Sc apte
fubjungitur :
Neque enim poffum metuens refpondere. ibidem
64. Refponderc quippe cuilibet dicimur , cum q A Pll T
Fadis illius digna opera repenfamus. Deo ergo ref- X L I ^
pondéré, eft donis ejus præcedentibus noftra ob-- Timor dign»
fequia reddere. Unde Sc Pfalmi quidam, in quibus Dco proqus
fanda operatio imitanda proponitur , ad refpon- non'iSdl?'^
dendum feripti prænotantur, Redum itaque Deus
IRow. s. a.
hominem condidit, eumque ad perverfa defluen-
1 62.. Per Legem quippe virgam Deus tenuerat, tem, cum longanimicate toleravit. Quotidie cul-
cùm dicebat : Si quis hæc vel ilia fecerit, morte ^ pam afpicit, Sc tamen vivendi fpatia non citiùs ab-
moriatur. Sed incarnatus virgam abftulit, quia ^ feidit: dona largirur benignicate fua, Sc eraamalos
utittir patientia fua. Refpondere homo tot be-
neficiis debet : fed tamen refpondere metuens non
valet; quia humani generis conditorem qui adhuc
ferviliter formidat, procul dubio non amat. Nam
tunc folùmDco veraobfequia reddimus, cum eiun
propter amoris fiduciam non tinjemus; cùm nos
ad bona opera affedus, non metus dirigit ; cum malum
noftræ menti jam non placet, etiam fi licet.
Nam qui à perverfitatis opere ex timoré reftringi-
tur, perverfa libenter ageret, fi liceret. Nequaquam
ergo veraciter redus eft,£ui adhuc àpra-
vitatis defiderio liber non eft. Bene itaque dicitur :
Neque enim poffum metuens refpondere : quiavevias
vitæ per manfiietudinem oftendit. Unde ei
per Pfalmiftam dicituf : Intende, profpere procédé,
dr régna:propterveritatem dr manfiietudinem dr ju-
ftiiiam. Timeri quippe quafi Deus noluit, fed quafi
pater ut amaretur infpiravit. Quod liquidö Paulus
dicit : Non enim accepifiis fpiritum fervitutis
iterum in timoré, fed accepifiis fpiritum adoptionis
filiorum, in quo clamamus, i^dbba pater. Unde hie
quoque apte fubjungitur :
. Loquar, dr non timebo eum
. 63. Vir enim fandus, quia humani generis Re-
demtorem venire mitem confpicit, non metum ad
Dominum , fed affedum ad patrem fumit: Sc titare
[non va- morem defpicit, quia per adoptionis gratiam ad Dra obfequiaDco non reddimus, fi ex timoré manamorem
furgit. Hinc Johannes ait : Timor non efi in
1. caritate, fed perfefta caritas foras mittit timorem.
Hinc Zacharias dicit : XJtfine timoré de manu ini-
micorum nofirorum liberati ferviamus illi. A peccati
igitur morte timor nos fufeitare non valuit, fed
ad ftatum vitæ afpirata manfiietudinis gratia ere-
xit. Quod bcnc Elifæo Sunamitis filium fufeitan-
te fignatur ; qui cum baculo puerum mittens, ex-
tindo filio vitam minimè reddidit ; per femetipfum
verb veniens, feque fuper mortuum fternens, arque
ad ejus membra fe colligens, hue illucque de-
ambulans, Sc in ore mortui fepties afpirans, hunc
ad redivivam lucem protinus per miniftérium
compaflionis animavit. Audor quippe humani ge-
neris Deus, quafi mortuum puerum doluit, cum ^
extindos nos iniquitatis aculeo miferatus afpexit.
Et quia per Moyfen terrorem Legisprotulit, quafi
b Ebroic. Lyr. Bigot. Utic. Corb. Germ, pro alienis erratibus.
c Bellovac. Corb. Germ. Gcmet. ac cetcri Norm, ut propria non haberet.
, 1 1
d Subjieiunt-hie cxcufi, neque enim poffum metuens refpondere; qua;
omittuntur in mff. Corb. Germ. Reg. Bellov. Norman. & potioribus.
Extant in Colb.
datis illius, Sc. non potiùs examore fervi mus. Sed
f cùm menti noftræ ejus dulcedinis amor accendi- f
tur, omne defiderium præfentis vitæ levigatur ,
in tædium diledio vertitur atquc hanc cum mce-
rore mens tölerat, cui vida priùs reprobo amore.
ferviebat. Unde Sc apte fubditur :
Tadet animam me am vita mea. ■ Job. lo.Verfi;
6y Sed cum præfens vita vilefeere ,,cùm condi- C aput
toris amor dulccfcere coeperit, fefe contra fe ani- XLII.
mus acçendit, ut acculare fe de cul pis debeat, in ve t. xxxiu.
quibus fe ante fupernorum nefeius defendebat. J^r DefvU-
Unde adhuc redè adjungit : tæhujustæ-
Limittam adversttm me eloquium meum.
66.Quafi pro fe eloquio fuo utitur , qui prava Q av u t
quæ gemt, defendere excufationibus conatur. Sed. ^
adversùm fe eloquium dimittit, quiaccufare in fé Etaderrato-
hocincipit, qùod erravit. Sæpe verb Sc cùm de- mm confcifio.
nemaddnetf;.
eSicleg. in Corb.Gcrm. Reg. Colb. Germ. Vmdoc. & in vet. cd.
Coc. aliis Icqucntibus mutavit wfpirat in ofeitat 8c mox , tribsiit \a af-
pirat ; ubi loco verborum illorum per apertionem, legitur in Turon.’
& Longip. per afpirationem. In uno Vindoc. ell utraque ledlio, afpirat
8c tribuit.
f Ebroic. Utic. Lyr. Bigot, fed cbm mens noftra ejus dulcedinis q-
more accenditur, Omni defiderio pnfentis viti levigatur.