Tantur ? Seel feiendum eft, quia omnis qui cordis A catione tua terrain univerfaliter occupafti, potenpuritate
perfruitur, eo ipfo quo duplicitatis tegu- — -------
nientum non habet, nudus eft. Et funt nonnulli
apud hæreticos, qui cordis quidem puritatem liaie
n t , fed tamen do&rinæ eorum dogmata per-
verfa fufeipiunt. Hi nimirum * &: ex lua puritate
midi (lint | 6c quafi ex eorum prædicatione vef-
riuntur, Et quia tales quique facile ad fan&am
Ecclefiam redeunt, eo quod duplicitatis malitia
non utuntur, eos hæretici nudos ratentur, b quos
ab ea dicunt veftibus exfpoliatos : quia fimplices
c quofque pigros atque hebetes putant, quos prava,
fua dogmata perdidifi'c confiderant,
8. Sequitvir : cjfquam lajfo non dedifii, dr efu•
tia fortitudinis, non ratio veritatis £iiit. Quia enim
Chriftianos principes prædicationem ejus tencrc
confpiciunt,. hoc quod ei à populis creditur, non
virtutem re&itudinis, fed caufam fæcularis potentie
elle fiifpicantur. Sequitur :
Viduas dimifißi vacuas , dr lacertos pupillorum ‘M.
comminuifti.
10. Plcbes , quæ hæreticis prædicantibus funt r
fubje&æ, excarnali intclligcntia errorum eorum ^
femina perverfa concipiunt , eifque in fua dam- t0ÎÏS
natione fociantur. Sed cum fanfla Ecclefia ipfos ?ntcs|»
errorum prædicatores vel ratione victos adfe füf- 2®"
cipit, vel ftudio perverfitatis obduratos fub difrienù
fubtraxifti panem. Hæretici quo veritatis fo- B ciplinæ fuæ vinculo reftringit : deftituti hæretici
liditatem non tenent, eo nonnumquam ftudent, cùm remanerc apud fe pleb.es fine prædicatoribus
ut loquaciores appareant ■> 6ç contra catholico- vident, g quid aliud à faft&a Eçclefia quàm vi-
rum fidem quafi de doctrinæ feientia gloriantur : duas vaçuas relidas dolent î Et quia fubtradis
cunctos, quos afpiciurit, pravis ad fç nraherc fer- hæreticorüm magiftris , eoruin difcipulos in fuo
monibus quærunt : 6c unde fibi alios ad interitum opéré infirmari fiifpicantur, quafi lacertos pupil-
fociant, inde fe. agere aliquid vivaciter putant, lorum comminutos ab Ecclefia elle conquerun-
Eos vero laffos dicimus , qui fub hujus fæculi o
nere ^ ïaboriofp fatigantun Unde 6c per femeti
, pfam Veritas dicit : Venite ad me omnes, qui la-
■ boratis, dr onerati eftis, dr ego rcficiam vos. Hæretici
igitur, quia fua dogmata prædicare non cef-
fan t, fanctam Ecclefiam quafi de imperitia irri-
dent, dicentes : c^dquam lajfo non dedifii, dr efutur.
Vel certè quia fanda Eçclefia dum quofdam
ab hæreticis venientes fufeipit, liquet nimirum
quod priftino eorum errori contradicit. Nam funt
nonnulli, qui ita virginitati carnis ftudent, ut nuptias
damnent : & funt nonnulli, qui itaabftinentiam
laudant, ut fumentes alimenta neceflaria deteften-
tur. De quibus per Paulum dicitur : Prohibentium r, §
rienti panem fubtraxifti. Se enim aquam laftb dare „ nnbere fubentium abfiinere a cibis, quos De us crea-
exiftimant, cùm quibufdam fub terreno fafee la- vit adpercipiendum cum gratiarum afîione fidelihorantibus
fui pocidum erroris præbent. Et pa- bus. Quia ergp cos à carnali intentione fuæ fuperïiem
fe efurientibus non fubtraxiffe fufpicaptur , llitionis revoçat, hæretici cùm hos afpiciunt aliter
quia etiam de invifibilibus atque inçpmprehenfi- vivere quàm docuerünt, lacertos eorum ab ope-
bilibusrequifiri, cum fuperbaaudacia respondent, ratione, quam priùs tenuerant, comminutos efle
Et tune fe dodos præ omnibus credunt > cùm lo-
-qui de inçognitis infeliciùs præfumunt. Sanda ve-
10 Ecclefia dum quempiam videt efurire, quod
ei non profit acdpere , aut fi jam funt fibi cognita,
modeftè ftipprimit , aut fi adhuc vidçntur incognita
, humiliter fatetur : eofque c ad ordinatæ
humiliratis fenfum revocat , cùm per fuum illis
ab Ecclefia > teftantur. Unde' ic in hoc tempore fc
difeiplinse , fi quid ei adverfitatis. cvenerit , hoc
eveniffe ex digna peccatorum retributione fufpi-
cantur. Nam fubditur:
Pwptcrea circumdatus es laqueis, & conturbat te J'"/"•
formido fubita.
n. Ilium formido fiibita conturbat, qui confi- CapJ
prxdicatorem dicit: Non plus fapere, quam opor- D 4crare negligit, quid ex diftridionc judicis ve-
tet fapere .> fed fapere ad febrietatem. Et rurfum : mentis immineat. Quia ergo fidelem populum h x -e““’ ^
Noli altum fapere , fed. time. Atque iterum : retici culpis perfidix oppreifum credunt, circum- fecip-
K^dltiora te ne qtufieris , & fortiora te ne feruta- datum laqueis accufant. Et quia exiftimant quod
tusfueris. Et rurfum: CMel invenifii, come de quod futura non pr^videat, in percuflione fua hunc fu-
■ feffiri* tibi t ne forte f fatiatus evomas illud. Mel bita formidine conturbatum putant. Qui adhuc
quippe invenire , eft fandi intclledus dulcedinem infiiltantes adjungunt:
Et putabas te tenebras non vijurum , & impetu
aquarum inundantium non opprejfum iri.
Ac fi aperte dicat: Securitatem pacis in {pe tibi
propofueras: & idcirco de prajfumtione tua quafi
de luce gaudebas, nec te umquam opprimi tribula-
tionibus exiftimafti. Sed ecce dum fupervenientideguftare.
Quod tunc fufficienter comeditur ,
quapdo noftra intelligentia juxta menfuram fendus
fub moderamine tenetur. Nam fatiatus mel
evomit, qui plus appetens penetrare quàm capit,
& illud perdit unde potuit nutriri. Quia ergo fan-
d a Ecclefia ab infirmis mentibus prohiber alta per-
Vet. IV.
Ejus magnitu-
dini:& univer-
I'alitati inyiferutari,
beato Job dicitur : Ejnrienti fubtraxifti £ bus mali.s affligeris, an fint reda quæ tenes, ipfæ
panem. _ iL _— ----» * -
9. Et quia ejus quoque magnitudini hæretici in-
vident, quod in fide vera populos univerfaliter tenet
, cùm terrenæ profperitatis tempus inveniunt,
contra earn in fuperbis vocibus excedunt : & expro-
brantes aperiunt, quantùm priùs. ejus potentiæ latenter
invidebant. Nam fequitur : In fortitudine
brachii tui pofsidebas terram, & potentifsimus obti-
nebas earn. Ac fi patenter dicant : Quod in prædi-
• Utic. olim, & ** fua pietate.
b Turon. quos ab eis dicunt veftibus exfpoliari,
■ c Vindoc. quafi pigros.
4 Turon. laboriofius fatigantur.
* Turon.adornate, humilitatis.
quæ te opprimunt tribulationum tenebræ often-
dunt. Quas videlicet tribulationes Eliphaz aquis
inundantibus comparât : quia dum aliæ fuper alias
irruunt, quafi aquis tinnentibus , undæ undas fe-
quuntur. Sequitur :
cogitas quod Deus excelfior calo f i t , & fet-M,u
per fiellarum vertices fublimetur ? Et dicis ; g u id ,+‘
enim novit Deus ? dt quafi per caliginem judi-
cat. Nubes latibulum ejus , nec nojha confident,
* Lyr. & Bigot.Jaturatus.
t Vindoc. quid aliud quam panels. Ecclefis. viduas vacuas reliras, dolent.
h Eicufi , deteftantur. Mcliils mfT. Germ. Anglic. Norman. Vindoc.
See. quibus adhxremus, teftantur.
dt circa car dines cali perambulat.
iz. Sunt plerique itahebet.es, ut formidare nef-
ciant, nifi quod corporaliter vident. Unde fit, ut
■ 1U* Deum non metuant , quern videre non poflunt.
PîeHiitatis Hæretici autem quia fe effe fapientes arbitrantur,
Hrviicn'i® verba contra catholicos irrifionis proferunt, at-
ftuc e*s non t*mer^ fiifpicantur, quem vi-
H dere corporaliter nequeunt : ut quafi per torpo-
rem fenfus audorem fuum exiftiment, quia cælo
i excelfior eft, & fiiper ftellarum vertices fublima-
tur, ex Ionginquo videre non poffe ; &: quia inter
nos & cæleftem fedem partes aëreæ interfimt,
quafi in nube latens per caliginem judicet, & fupe-
rioribus intentus , minus ima perpendat ; &; dum
I « cæli cardines ambiendo conftringit, a interiora non
pj^inten-videat. Sed quisde Deo ifta vel defipiens fufpice- J
' ditlnnibus, tur > Qui nimirum cùm fit temper Omnipotens, fic
inte,1dic omnibus, ut adfit fingulis : fic adeft fingu-
H lis,ut fimul omnibus numquam défit. Nametfi
quofdam peccantes deferit, cifdem tamen ipfis adeft
per judicium, quibus deeffe eernitur per adju-
mentum. Sic itaque exteriora circumdat, ut interiora
impleat : fic interiora implet, ut exteriora cir-
cumdpt: fie fumma régit, ut ima non deferat : fic
imis præfcns eft, ut àfuperioribus jjon recedat : fic
latet in fua fpecie, ut tamen cognofcatur in opera-
tione : fic cognofcitur in fuo opere, ut tamen com-
prehendi non valeat à cognofcentis æftimatione :
lie adeft, ut viderinequeat : fic videri non valet, ut
tamen ejus præfèntiamipfa fuajudiciateftentur : fic
fe nobis intclligendum præbet, ut tamen ipfumno-
b bisb radium fui intelledus obnubilée : & rurfum fic
caligine nos ignorantiæ reprimit,ut tamen mend
noftræ radiis fuæ claritatis intermicet : quatenus &
fublevata quidpiam videat, & reverberata contre-
mifeat : & quia eum, ficuti eft, videre non poteft,
aliquatenus vivendo cognofcat. Sed hæc hæretici
fandam Ecclefiam feire non æftimant : quia ftulto
judicio folos fe effe fapientes putant. Ex quorum
adhuc typo fubjungitur :
rer/.n. Numquid femitam feiculorum cufiodire cupis ,
quam calcaverunt viri ini qui ?
Gap. IX. 13. Sicut femita Redemtoris noftri humilitas,
itafemita fæculorum fiiperbiaeft. Sæculorum ita-
‘lye« femitam viri iniqui calcant : quia per hujus
% c. vitæ defideriain elatione perambulant. De quibus
adhuc iniquis fubditur :
Verf. Ig. Js>ui fublati feunt ante tempus fuum 3 dt fluvius
H d fubvertit d fundamentum eorum.
C a p . X. H- Cùm tempus vitæ à divina nobis præfcien-
Vit. vi. tia fit proculdubio præfixum , quærendum val-
Wjii iimper ’ <Jua ratione nunc dicitur, quod iniquie ex
^Kpmpus præfenti læculoante tempus propriumfubtrahan-
^■ fibipra:- cur. Omnipotens enim Deus etfi plerumque mu-
yam amc Cac iententiam, confilium numquam. Eo ergo tem-
llfm Um * ^°rC CX ^aC V^Ca <lu*^lue fubtrahitur, quo ex di-
tor. °uun’ v*na potencia ante tempora præfcitur. Sed feien-
dum , quia creans & ordinans nos omnipotens
Deus , juxta fingulorum mérita, difponit & ter-
niinos : ut vel malus ille breviter vivat, ne rnultis ■
* Porter, ei. inferiora , cui longè prxponendum interiora, ouod exhi-
oent mff. tc vet. edit. Jam Gregorius egit deinferioribus feu de imis,
<pxfuperioribus opponit ; hîc de interioribus, quz Deus etiamn cxlunv
ambiat ewerids, introfpicit.
Vindoc. radium fits, cognitionis intellect us.
* Idem viam.
Bigot. & Lyr. fundamenta eorum. Ita quoque nunc in Utic. legi-
tur, ciirn prids feriptum cflet, fundamentum.
•Sag. cumplerifqucNorm, exprtf. vita.Utic. habet utrumque.
Norm, ut multis bene agentibus qdjutor. In Utic. olini ut multis boni '&Ç.
\ bene agentibus noceat : vel bonus ifte diutiùs in
hac vita fubfiftat, 1 ut multis boni operis adjutor f
exiftat : vel rurfum malus iongiùs difreratur in vita,
ut prava adhuc opera augeat, ex quorum ten-
tatione purgati jufti veriùs vivant : vel bonus citiùs
fubtrahatur, ne fi hîc diu vixerit, ejus innocentiam
malitia corrumpat. Sciendum tamen, quia beni-
gnitas Dei eft:, peccatoribus fpatium poenitentiæ
largiri. Sed quia accepta tempora non ad fru&um
poenitentiæ, fed ad ufum iniquitatis vertunt ; quod
a divina mifericordia g mereri poterant, amittunt. g
Quamvis omnipotens Deus illud tempus uniufeu-
jufqué ad mortem præfciat, quo ejus vita termina-
tur : nec alio in tempore quifquam mori potuit, nifi
ipfo quo moritur. Nam fi Ezechiæànni additi ad 4. Meg. 20. <s.
5 vitam quindecim memorantur ; tempus quidem vi-
tæ crevit ab illo termine , quo mori ipfe mereba-
tur. Nam divina difpofitio ejus tempus tunc præ-
feivit, quo hunc poftmodum ex præfenti vita fub-
traxit. Cum ergo ita fit , quid eft quod dicitur,
Jfhiia iniqui fublati funt ante tempus fuum , nifi
quod omnes qui præfentem vitam diligunt, lon-
giorafibi ejufdem vitæ fpatia promittunt ? Sed cùm
eos mors fuperveniens à præfenti vita fubtrahit,
eorum vitæ fpatia , quæ fibi longiora quafi in cogi-
tatione tendere confueverant, intercidit. De qui- h
bus reûè dicitur : Et fiuvius fubvertit fundamen- R ec. v.
turn eorum.
iy . Iniqui enim dum corde tranfire adæternane- iniquorum
, gligunt, &T cuncta præfentia fugitiva effe non in- ^nt^rr^1“ cum
^ ttientur, mentem in amore prælentis vitæ figunt, juftorum in
6c quafi longæ habitationis in ea fibi fundamentumcæIcftlbuscft-
conftrutmt : quia in terrenis rebus per defiderium
folidantur. Sic primus in terra Caïn civitatem con- Genef-p*
ftruxiffe deferibitur, * qui videlicet peregrinus i
aperte monftratur ; quia ipfe in terra rundamen-
tum pofuit, qui à foliditate æternæ patriæ alienus
fuit. Peregrinus quippe à fummis , fundamentum s- M.
in infimis pofuit, qui ftationem cordis in terrena de- Tf ei
leâatione collocavit. Unde 6c in ejus ftirpe Enoch, é* ip-
qui dedicatio interpretatur , primus nafeitur : in
eledorum vero progenic Enoch feptimus fiiifle ,
memoratur, quia videlicet reprobi in hac vita quæ
ante eft:, femetipfos ædificando dedicant : electi
) verb ædificationis fuæ dedicationem k in fine tern- fc
poris, id eft in feptimo expectant. Videas nainque
plurimos temporalia fola cogicare, honores quæ-
rere, ambiendis rebus inhiare, nil poft hanc vi-
■ tarn requirere. Quid itaque ifti nifi in prima fe
generationc dedicant ? Videas eleótos 1 nil præfên- 1
tis gloriæ quærere , libenter inopiam fuftinere ,
mala mundi æquanimiter perpeti, ut poffint in fine
coronari. Ele&is ergo Enoch in feptimagene-
ratione nafeitur : quia fui dedicationem gaudii
in extremæ retributionis gloria requirunt. Et quia
quotidian© temporis lapfu ipfa præfentis vitæ mor-
talitas decurrit, atque reproborum dedicationem
eofdem reprobos fubtrahendo m deftruit, redè
de iniquis dicitur : Et fluvius fubvertit fundamentum
eorum. Id eft , ipfe curfus mutabilitatis fta-
* Utic. ntifereri poterant.
h Lye. & plerique Norm, fundamenta eorum, Sc fic in reliquo cap.
Olimin Utic.legebatur fundamentum eorum.
» fyr . Bigot. Utic. Sag. multis omi/Iis quia videlicet peregrinus a
fummis, fundamenta in infimis pofuit qui ftationem cordis See. Ita quoque
in Vindoc. Inter fe confentiunt.cditi omnes.
k Utic. & Germ, in finem, id eft in feptimo tempore.
1 Plerique Norm, nil prefentis vile, gloriam qutrere. Vindoc. nil pr*-
fentis vita gloria quarere.
“ Bigot. Sc Lyr. diruit.