wc mutes qui laboratisonerati eftiss dr ego re- A ftultum cß Dei, fiapientius efthominibus. Hanc nos
ficiam ’vos'Toilite jugttm meum jùper vos i & difi ftultitiamPauluscomprehendereadmonec,dicens:
cite à me, quia mitis (um, & humiliscorde.a Quid Si qui s videtur inter vos fiapiens ejfe in hoc jkcu-
efl enim Domino mirent fe in magifterio atque lo, ftultus fiat, ut fit fiapiens. Hanc ftultitiam qui
3iumilem dicere, nifi relidtis exercendæ clationis perfedtè fequuti ftmt,voce fapientiæ audire merue-
diffictiltatibus , plana quædam bene Vivendi iti- runt : Vos qui fequuti eftis me, in regencratione cùm M4llh
Sed quia pravorum mentes jcderitfilius hominis in fede majeftatisfua, fidebitis
dr vos cjùper duo de cim thronos, judicantes duo de cim e
tribus Jjrael. Eccc relinquentes temporalia , glo-
riam poteftatis æternæ mercati funt. Quid itaque in
hoc mundo ftultius quàm fua deferere ? Et quid in
æternitate nobilius, quàm cum Deo judices venire?
Horum fcilicet judicum nobilitas Salomone attefi
w ________ _____„ ________tante memoratur, cùm hoc quod jam præfatus fum,
imperat, fandtæ quietis dulcedinem perfuadet :& B dicitur : Nobilis inportis vir ejus, quando fiederit
v -- - -- M - r- cum fietiatoribus terne. Valde quippe nobiles confîderat,
quos fenatores vocat. Hanc in fe nobilita-
tem Paulus afpexerat, f cùm cognationi conditoris f
per fpiritum jundtus dicèbat'. Genus.ergo cùm fimus as.v,
B e i , non debemus aftimare auro, v e l argento S aut g
lapid i ficulptura a r tis , & cogitationi hominis d iv inum
ejfie fim ile . Genus videlicet Dei dicimur , non
ex ejus natura editi, fed per fpiritum illius, & vo-
luntariè conditi, & adoptive recreati. Tanto ergo
ad hanc nobilitatem quifque erigitur, quanto per
acceptant imaginem ad fimilitudinem illius ex imi-
tatione trenovacur.
41. At contra lu nt ftulti & ignobiles, qui dum fu- Aiùip
pernam fapientiam, fcmetipfos fequentes, fugiunt,
^ in fua ignorantia quafi in abjedtæ prolis vilitate fo- S g
piuntur. Quo enim id ad quod conditi funt, non in-
FelligUnt, eo etiam b cognationem accepta; per itna- ]
ginem .generofitatis perdunt. Stulti dunt ergo &
ignöbiles, quos ab æternæ hereditatis confortio re-
.pellit fervitus mentis. Scriptum quippe eft : Omnis'pba.i
qui facit pe centum fiervus eft peccati. Et voce egre-
gii prædicatoris dicitur : Sapientia hujusmundi,ftul- i.cn.i
titia eßapud Beum. .Qui er go dum terrena.faperent,
ab intima generofitate repulfi funt, ftulti fimul &:
ignobiles fuerunt;Quqrum dumplerique adbusimi-
tantur, filii ftultorum & ignobilium fiunt : dumque
eos fenfibus ac moribus fequuntur, & ftulti funt,
quia veram fapientiam non intelligunt : & ignobi^
les, quia nulla fpiritus libertate renovantur. Sed
^ hi quam vis iniquorum aftus exerceant, plerum-
que tarnen in hac vita occupant loca juftorum : atque
eorum fe filios æftimant, quorum per hojnoris
concupifcentiam officia exteriùs adminiftrant.
» Quos fanifta correptio ad cognitionem fui revo- j
cat : ut videlicet in pravis defideriis pôfiti ^quorum
fint filii attendant. Non enim eorum funt filii, quorum
loca tenent, fed quorum opera exercent. Di-
catur igicur reiftè : F i l i i fiultorum ô* ignobilium-
Ubi apte fubjungitur :
E t in tèrra.penitus non parentes. ù
•43. Sicut enimplerique in terra funt, & àcogni- (
tione hominum abjedione vilitatis fua: ÿ quafi qua-
«era demonftrare
<plus pet afpera ektionis, quàm per blanda humi-
litatis ac manfuetudinis deledanmr ; elfe fub fen-
tibus delidas députant. Dura enim præ amore
fæculi quafi quædam mollia ac delectabilia ferre
pàrad funt, dum in hac vita rerum culmma appre-
hendere: conantur.
40. Geffationem Dominus à mundi laboribus
JuicedmTX- tamen væfana iniquorum mens plus fe affequi af-
icdantur. ’ pera carnaliter, quàm tettere blanda fpiritualiter
gaudet : plus acerbitate fatigationis, quàm quie-
Exod.is. 3. t\s dulcedine pafeitur. Quod apertè in femetipfo
nobis Ilraëliticus pôpùlus oftendit : qui dum re-
Veftionem mannæ -defuper perciperet, ab Ægy-
pto ollas carnium, pepones, porros, cepafque con-
•cupivit. Quid enim fignatur in fiianna , nifi efca
«rratiæ., fuave fapiens, ad refedionem interiôris
vitx -bene 'vacantibus defuper data ? Et quid per
j, ollas camium, b nifi carnalia opera, vix tribulatio-
num laboribus quafi ignibus excoquenda ? Quid
per peponeç , nifi terrenæ dulcedines ? Quid per
porros ac cepas exprimitur , quæ plerumque qui
comedunt, lacrymas emitcunt, nifi difficultas vi-
tæ præfentis, quæ à dileStoribus fuis & non fine lu-
û u agicur, & camen cum lacrymis amatur ? Manna
igitur deferences, cum.peponibus ac carnibus
porros cepafque qnæfierunt : quia videlicet per-
verfæ mentes dulcia per gratiam quietis dona def-
piciunt, Sc pro earnalibus voluptatibus laboriofa
hujus'vitæ icineta, eriam lacrymis plena concupifi-
cunt : contemnunt habere ubi fpiritualiter gau-
^ deant , & defideranter appetunt , ctbi & carnaiiter
gemant. Horum itaque vecordiam ‘veridica
voce Job reprehendat : quia nimirum : perverlb
judicio , percurbata tranquiüis , dura lenibus, afpera
minibus, tranfitoria "æt'ernis , {ufpecfcaVecu-
c ris anteponunt. c Horum vecordiæ fanfta Ecde-
fia recordetur , cùm fævis extrinfecùs adverfita-
tibus premitür,’quos intra fe velut fideles conti-
n uitjfed eorum vitam adverfàntem'frdeidiu tôle
ravit , & dicat : i^ui irtter'hujufiemodi lataban-
tury& ejfe Jiib Jéntibus dclicias computabant : quia
nimirum mala quæ agunt, cx- iniquorunrpræce-
dentium pravitate diaicerunt. Unde & re&è fub-
jungitur :
Verf. s. Filii finltorurn- '&-ïgnùbilium.
C a p u t 4 1* Sciendum nobis eft , quod alii intra fan-
X V I . dam Ecclefiam vocantur ftulti, fed tamen nobiles
, alii verb funt ftulti ignobiles. Stulti<namignnbüesnequeunt,
qui , . . . .
iumraa: nobi-^ carnis prudentiain coritemn entes, pröfüturam fibi - dam fuperductione velaminis abfeonduntur : Ita
^ati conj«n- ftultitiam ^pp'étimt : & H ad novitatcm'tnternæ ^-fiint:nonnulliin-Ecciefia,quidumfe-abjedionjpra-«"sI)i,
................. ’ " m m ‘ ' vorumoperumfiiibduntjdmno.eonfpeâ^iinotinonâKp^
funt. Qmbus quandoque dicendum eft : i^Amen 1
dico vobis, neficto vos. Efie ergo in terra & apparerc,
prolis, virtutis hobilicate: fublevantur: qui ftiilcam
• fapientiam mun’di defpiciunt, & fapientem Dei
i. cor. z. 23. • ftiilticiam-concupifciint. Scriptum quippe efcjjhiod
* Ed. quid eft enim Dominum. Stylum Grcgorianum magis fapit:
quid eft. . . Domino, ut legitur in Laud, duöb.- Geiin. Ndtm-i'&e.
b In-edit. Rom. SixtfV. nifi carnalia aura vitt, .quod ctiam legitur
in Giloc. MIT. -Anglie. & noftri habent w r. quod mcliils iapit.
e Nbfm. horum vecordiam.
d In Germ. & cd. ö* <*d nobilitatem, omnibus aliis miT- noftris reda-'
•mantibus.
• • * Plcrique mfl". Norm. £c. Prat. Becc. & Utic. fuper/edes duodfrim.
1 Gemet. Ebroic. Germ. pr. cum cognitioni.
rt r. Laud.’ Sc Val-cl. aut lapidibus.
h Val-cl/ cognationem accept am. Plcrique Norm, cognitionem. Germ.
prills-cognationem , fed ex emendatione «^»//»o»«/». .
♦ * Ed. quot fancia Ecclcfia per correptionem ad. Sccuti, fumus'inii.
duos Germ. Norm. Laud. Yal-d.-&c. In nonnullis editis, O'a cigdaeft
in
eft infide cecla per virtutem operis nobilitatem A implicate non funt, debemus fub brevitate tranf-
mentisoftendere. Effe veto mterra & penitusnon cuttere: ut ad ea in quibus laborandum eft, valca-
apparere, eft inEcclelxa qtudemfide confiftere, fed mus citius pervenirc. Sequitur •
nil digmim fidcun opere demonftrare. Hi itaque in- ^ominmtur me, drhrtgifugium i me :
trafanaam Ecclefiam divmitatisoculis&vtdentur fachm metm confpuen non wrentur f
per judiciunij 8c tamen per bon® vttat meritumnon 4;. Longè i 6nfla Ecclefia fbgiunt omnes ini- ^
videntur: quia ea qu? confirendo tenent, vlvendo qui non paffibus gtetTuum, fed quaUtatibus mo- T
non exhibent. De quibus Paulus dicit: Confitentur rum: g longè fugiunc non loco, fed merico, dum ,n X IX * •
fe mfeDeum, fa£hs Mtemncgmt. Hi m fanfta Ec- ctefcente fupetbia I apetta earn exprobratione con- WM— M
clelia liaem quan; tenere le aflerunc, premunt po- temnunt. Facicm namque ejus confpuere eft non deiicitur fcd c~
tius quam venerantur: dum fua magis illius nömi- tantum in abfenria bonis detrahere fed’ unum- S i'ur1&rcref'
ne, quarn ejus adipifci lucra coneupifcunt. Elefti quemque juftum etiam in pradentia confutare S “ "
autem dum fervare fidei meritiun reftis operibus Quos tunc pravi, dum apertè irridendo defpiciunt’
curant, ad auftons fui notitiam etiam inter repro- in eorum contumeliis fluxa verba quafi defluentes
borum tumulcus appropinquant. Quod bene in E- B falivasemittunt. Sedfeitfanda Ecclcfiain paffioni- v E- xix’
vangeho muliere fanguims fluxu laborante figna- bus crefcere , atque inter opprobtia honorabilem *’ t
vitam tenere : feit nee de adverfis h dejici, nec de u
profperis gloriajri: novit contra profpera mentem
fiiamin dejectione fternere, novit contra adverfa a-
nimum ad (pem fuperni culminis exaltare: fcic bona
fiia mifericordix Redemtoris , fcic mala fua jufti-
tix rribuere judicis: quod & bona illo largiente ha-
beat, & mala illo permittente patiatur. Unde &
mox de Domino fubjungit, dicens:
Fharetram enim fiuam aperuit, & afflixit me. Verf. if.*
46. Quid per pharetram D e i, nifi occulcum C a p u t
conlilium deiignatur ? Sagittam verb de pharetra X X .
Dominus jacit, quando de occulto confilio apér- Deo permittum
eft ; de qua cùrn Dominus dicercc : Jpufs me
a tetigit ? Petrus a ratiocinando refpondit : Turba te
comprimunt & affiigunt, & dicis , £hùs me teti-
b git? Sed b audire caufas veræ rationis meruit, cùm
ei Dominus dixit : Tetigit me aliquis, nam & ego
1- novi virtutem exijfie de me. Ecce turbæ preme-
bant Dominum, fed tamen fola tetigit, quæ ad
ilium humiliter venit : quia nimirum multi etiam
in fanfta Ecclefia reprobi veritatem cognofccn-
do premunt, quam bene vivendo tangere negli-
gunt. Premunt, &: longè funt : quia divinam noti-
« tiamc profeffionibus fequuntur, moribus fugiunt.
Pri»mnnr in n u om l i n Inntrp f n r . * iin r5 . n n.! . a U, amo ‘ , . " r ’ tl u a n a o ae conlilioaper-Dco permit-
Frcmunt inquam, led longe funt : quia eidem fidei, ^ tam fententiam emittit. Quia enim flacrcllatur tcnte’ ,ic“ 6c'
à quam loquendo adftruunt, d agendo contradi- quifque , cognofcimuxi: ftd qua ex caufà flagclcunt.
Sicut ergo hoc teftimonio docemur, quia
< lionnulli Dominum tangendo non tangunt ; c ita
nonnulli non videntur à Domino etiam cùm videntur
: quia occultis ejus obtutibus & ad damnatio-
nis fupplicium apparent, & ad eledtionis meritiim
non apparent. Dicatur igitur rèdtè : Et in terra pe-
nitus non parentes : quia etfî illos fpecietcnus Ecclefia
tenuit, eos tamen intra illam conditor quafi
nonvidit quos ignoravit. Qiù tranquillicatis tempore
idcirco fidem verbotenus tenent ; quia eam-
dem fidem florere generaliter vident. Sed cùm
repentina contra illani procella adverfitatis oborilum
veniat, ignoramus. Cum verb poft flagella, novit,
vita: corredtio fequitur ; etiam ipfa confilii virtus
aperitur. Pharetra igitur claula, eft confilium oc-
cultum. Sed aperta pharetra affligimur , quando
per id quod poft flagellum feqiiitur, quo confilio
flagellamur, videmus. Cum peccata Dominus vi-
det, & tamen manum ad vindidtam non commo-
vet, quafi claufam pharetram tenet: fed feriendo
indicat , quantum ei in nobis difplicuit hoc quod
diu videndotoleravit. Sandta itaque eledborum Ecclefia
tribulationibus preflTa dicat: Fharetram enim
fiuam aperuit, dr afflixit me. Qua: adverfariorum
tur, mox ab ea, negatione publica disjunguntur cD voces ihfolentes fuftinens, dum cernit quod ejus
&& qnuuiindnqmuirdt pnrniiùKs qnumalfli vlle^nneorrannntreosr rtennniuinéir.^annft., con___________
1 1 . . . •
pradicatio non admittitur, quorumdam duritiam
deferens, prardicationis fua: verba moderatur. Per-
pendens etenim perfecutores fuos ad exhortationis
fux vocem dereriores exiftcrc, magis eligit tacere.
Cumque indignos qui audiant, confpicit , pracdik
tra hoc pôftmodum deridentes piignant. Unde ap-
tè fubditur : . . • -
Nunc in corum canticum verjus fum, & faiius
fimt eis proverbium.
r Qmbus videlicet verbis illud fanaæ Eccle- cationem fuam obduûo filentiô adilnngit.rUnde
p v l l l . na tempus exprimitur , quo publicè à reprobis apte fubjungit :
acJ llridetur : quando iniquis crefcentibus , in op-
■ s, tides Pr9brium fides , & yeritas crit in crimen. Tanro
Tium, quippe defpedtior unufquifque e r it, quanto juf-
i " j 01 .e.^e potueric : tanto abominabilis, quanto lau-
dabilis. Sandta itaque electorum Ecclefia afflidtio-
ms tempore proverbium pravis efficitur : quia
Cljm h flnnr nirtfi . . . . . _. f . ! _•....... 1 *
Et frenum pojuit in os meum. ibidem
47.Frehumfibiapudquofdampofitumcognove- C a pu t
rant, qui dicebant : Vobis oportebatprimum loqui X X I .
verbum Bet, »jed quoniam repellitis illud, dr indignos A predication ■
vos judicatis aternayiu, ecce convertimur adGentes. '
\ ---x---- piAVM S.111S.1LUL ;t|LUd , _F_re_n_um__ f_ile_n_t_ii _f_ib_i fup_er_i_m_p_o_fitum fandti viri a- vcrbnmDei111'1
ciim bonos mori per tormenra confpiciunt, ab eis ^ pud dura reproborum^orda^onfpiciunc, qui per exciPiunc»
aimiutudmem maledidtionis.fumunt. Quo enim l>.— — j :------- ^ ’ r depciorc*
tranficoriam mortem vident, fed permanentem vitam
non vident : tanto magis deridendo, mala
præfentia fugiunt, quanto per intelledtum intrin-
lccus ad bona permanentia non pertingunt. Sed ea
f quæf fubjundta funt, quia obfeurioribus fententiis
‘ Gemet. rationando.
Val-d. audire rationem.
PnfcJßwbus aftruunt. Germ, divinam notitiam profelft vo-
Clb“ s ftquuntur. r J ■ "
c p0.1' 1 poftcriorcs, agendo malï ; deeft mali in omnibus noftris mff.
La„H ' f ? onnulli videntur a Domino etiam cùm non videatur. MlT.
up. Val-cl. Germ. Norm. Corb. Germ, inhxftmus. Tom. / .
Prophetam dicunt : Jipupmodo cari tab imus canticum gunt?01” * "
Domini in terra aliéna ? Frenum poni etiam Paulus A&- n. +1.
admonuit, qui difeipulo præcepit, dicens : Hareti- l36'
cum poft primam dr fiecundam correptionem devita,
fiiens quia jùbverjùs eft, qui ejujmodi eft, dr delin-
quitproprio judicio condemnatus. Sandti quippc do-
* Norm. fubjeSla funt.
8 Germ. Utic. & Turon. longe fiunt. Utraque leftio eft in Corb,
Germ, ubi tarn en fugiunt prafen ur.
h Mff. habent, detei, Mc & alibi ; . ut'infrà, de pharetra Dominus
eicit„ pro jacit.
■ Gemet. Gcrm.acp\m. fed quoniam repuliftis illud, &indirnosvo$
judicaftis. *
Tt