ne Jofeph fuper cos excrefcerct : fed hoc quod d i-.
vinicus difpofitum fuerat , cavendo faftum eft ut
eventrec. Humana ergo fapientia in fe ipfa com-
prehcnfaeft, qua: voluntati Dei, unde perinten-
a tionem refticit,«1 inde ejus impletioni müitavit..
30. Sic Saül dum David fubjeftum quotidiano
Vet. ini. fuccrcfccre virtutum fucceflu confpiceret, fuam
Saul«. ei in conjugium filiam fpopondit, atque in ejus dotem
centum daii ab eo Philiftinorum præputia pc-
tiit, ut cùm provocatus miles ultra fe excrefcere
quarr er et, inimicorum gladiis traditus vitam fini-
ret , ficut fcriptum eft : Non habet rex necejfe fpon-
I. is. 2s. falia, n 'ifitantum centum pr.eptitia Philiftinorum, ut
fiat ultio de inimicis régis. Porro Saül cogitabat
tradere David in manus Philiftinorum : fed David
difpofinonis intimæ favore roboratus, centum fe
dare perhibuit, SC ducenta præputia reportavit.
Cujus nimirum operis Saül argumento fuperatus,
fiipcrnâ providentiâ in fapientia: fuæ eft confilio
comprehenfus} quia unde fuccrefcentis militis vi-
fc tam fe extinguere credidit, virtutis b ejus gloriam
inde cumulavit.
jona*. 31- Sed quia nonnumquam aftutè aliquid fasere
etiam eleâi moliuntur, libet ad medium alium
c fapientem deducere , c Sc quomodo in internis
confiliis aftutia mortalium comprehendatur, de-
Jont 1 .2.3. nionftrare. Prudenter quippe Jonas fapere voluit,
cùm ad prædicandam A Ninivitarum poenitentiam
miffiis, quia eledis Gentibus Judæam deferi ti-
muit , prædicationis officium* implere reeufavit.
Navim petiit, fugere Tharfis elegit : fed protinus
tempeftas exoritur, fors mittitur, ut videlicet co-
gnofeatur cujus culpâ mare turbetur. Jonas in culpa
deprehenditur, in profundum mergitur, ceto
for b ente devoratur,atque illuc geftante bellua per-
venit, quo ire {ponte contemnit; Ecce fugitivum
Dei tempeftas invenit, fors ligat, mare fufeipit,
bellua includit, Sc quia audori fuo obedire reni-
titur, ad locum, quo mifl'us fuerat, fuo reus'car-
cere portatur. JubenteDeominiftrare homopro-
phetiam noluit, afpirahte Deo bellua Prophetam
vomit. Comprehendit ergo Dom inus fapientes irt
aftutia eorum, quando & hoc in ufum fuæ volun-
tatisredigit, per quod fibi voluntas humanacon-
tradicit.
jz.Perfcrutemur adhuc Hebræorum fapientiam,
Jud*orum. uc videamus quid providendo prohibuit, quid
prohibendo provocavit. Certè cùm ad Redoutons
noftri miracula credentium turba conflueret,
cùm facerdotes populi , invidiæ facibus accenfi,
mundum poft eum ire proclamarent dicentes : Vi-
Johan, iz. 19. detis quia nihilprofteimus, ecce mundus totus poft
eum abiit : ut ab illo vim tantæ concurftonis abfci-
derent, finire ejus potentiam morte conati funt,
dicentes : Expedit ut unus homo moriatury dr non
Johan, ix. so. totagenspereat. Sed Redemtoris mors ad conjun-■
dionem fui corporis, id eft Ecclefiæ, valuit, non
ad leparationem. Unde Sc per Legem turturi vel
Zcvit. X. xs. columbæ, in figura noftri ucrificii, fecari guttur
præcipitur, Sc non penitus abfcidi, ut Sc poft mortem
corpori caput inhæreat : quia videlicet media-
i.Tim.i.s. tor Dei dr hominum , id eft, caput omnium nofjf
trum, Sc veræ mundationis hoftia, unde pro nobis
mortem pertulit, inde nobis veriùs inhæfit.' Poft
feStionem ergo caput turturis fuo corpori inhæret :
quia Chriftum ab Ecclefia nec mors interveniens
dividit. Perfecutores igitur peregerunt hoc quod
perniciosè moliti funt, intulerunt mortem, ut ab eo
c abfciderent fidelium devotionem : (ed inde fides c
crevit, unde hanc fe extinguere infidelium crude-
litas credidit. Cumque fe æftimant ejus miracula
perfequendo abfcidere, hæc nimirum compulfi
funtnefeiendo dilatare. Comprehendit ergo Dominus
fapientes in aftutia eorum , quando Sc hoc
j ad pietafîs fuæ obfequium redigit, quod contra
ilium humana crudelitas exarfit.
33. Juftus namque Sc mifericors mortalium Deusaiia C0B.
acta •difponens, alia concedit propitius, alia per- “ dit propi-
mittit iratus : atque ea quæ permittit, fie tolérât, mlctidratiT
ut hæc in fui confilii ufum vertat. Unde miro mo- y et. xu.
do fit, ut Sc quod fine voluntate Dei agitur, voluntati
Dei contrarium non fit : quia dum in bonum
ufum mala fa£ta vertuntur, ejus confilio militant
etiam quæ ejus confilio repugnant, Hinc enim
per Pfalmiftam dicitur : Magna opera Domini, ex- pfal. no. j.
quifita in ornnes voluntates ejus. Sic quippe ejus o-
pera magna funt, ut per omne quod ab hominibus
, agitur, ejus voluntas exquiratur. Nam fiepe inde
J perficitur , unde repelli putabatur. Hinc rurfum
dicitur : Omnia qua-cumque voluit Dominus fecit in pfii. 134,4,
calodr in terra. Hinc Salomon ait : Non eftfapien- Priv,il%îll,
tia, non eftprudentia, non eft confitium contra Dominum.
Reftat ergo, ut in cunâiis'qiiæ agimus,
vim fupernæ voluntatis inquiramus, cui videlicet
cognitæ, debet noftra a&io devotè famulari, Sc
quafi ducemfui itineris perfequi, neei etiam nolens
ferviat, fi hanc fuperbiens déclinât. Vitarie-
nim vis fuperni confilii nequaquam poteft : fed
magna fibi virtute hanc temperat, qui fe fiib
ejus nutibus réfrénât : ejufque fibi pondéra le-
vigat, qui hanc fubjecto cordis humero volens
portât. Sed quia perfecutorum fuperiùs memo-
)riam fecimus, qualiter etiam ea quæ^fubjunda
funt, eorum cæcitati congruant, oftendamus. Se-
quicur :
Per diem incurrent tenebras, & quafi in notte, Verf. 14;
fie palpabunt in meridie.
34. Per diem tenebras incurrerunt : quia in ipfa C aput
veritatis præfentia perfidiæ errore cæcati funt. Cia- XIX.
rè quippe per diem cernitur, per no&em verb no- R e c. xm.
ftraacies obfcuratur. Perfecutores igitur Redem- cl)riftiPcfl^
tons noftri f dum divinæ virtutis miracula cerne- tcnebrasjî
tent, Sc tarnen de ejus divinitaté dubitarent, in funtdie
tenebras paffi funt, quia vifum in luce perdi- 1
derunt. Hinc eft quod eos ipfa lux admonet di-
cens : Ambulate dum lucem h abêti s, ne vosZtenebroe & n tl ,
comprchendant. Hinc eft quod de Judæa dicitur: ^ 3'
• Occidit ei fo l, cùm adhuc cjjct dies. Hinc eft quod ■ierem ts 9.
vocem poenitentium in fe Propheta iterum fumfit, r
dicens : Impegimus meridie quafi in tenebris , in ^ sç_ I0.
caliginofts quafi mortui. Hinc iterum dicit : fl Cuftos 'p%f 2l n
quid de notte ? cuftos quid de notte ? Dixit cuftos: h
Venit mane & nox. De no£te etenim cuftos venit :
quia humani generis prote&or Sc manifeftus in
* Ebroic. ejus intentions militavit•
" Vindocin. Virtutis ejus gloria inde.convaluit.
* Cpmpend. Val-cl. Longip. Corb. O'crm. Colb. Norman, unus
■ Vindocin. Et quo finu interns confilii aftutia mortalium comprehendatur
demonftrare ln Turon. l.gicur : Et quod mtemi confilii indicia
aftutia. See. S. Mich. & Germ. & quos in interns confilii aftutia, foe.
Vet. edit, fo quomodo in interni confilii aftutia comprehendatur. In qui-
fcufdam deeft in.
■ Ebroi'c. ad prtdicandam Ninivitis poenitentiam.
* Ubiquc mfs. habent abfciderent, abfcidere, Sc fimilia pxoabCcin-
derent 8cc.
f Ebroic. & alii Norman, dum divini pietatis miracula. Utic. habet
utramquc leftioncm.
8 Vindoc. & alii, ne tenebn mortis vos comprehendant.
h In Utic. Sc Germ, corrcfto .• Cuftos qui do node, Cuftos qui de no.
de. 2
m
carne apparuit SC tamen hunc preffa perfidije-fux A ftudium, d per fupplicium claiidct. Quod tamen
" ... .> : *1.4 ttL: u t . —- bene a c c i p i e t i a m de conVfirlis pcrlecutoribuspoteft.
Salvato enim paupere, dum egenus ad fpem
tenebris Judæa minime agnovit. Ubi bene ex voce
cuftodis additur, Venit mane & nox > quia per ejus
præfentiam Sc nova lux mundo inclaruit, Sc. tamen
in corde infidelium vetufta cæcitas remanfit. Bene
autem dicitur : JHuafi in notte , fic palp abunt
in meridie. Hoc quippe palpando exquiiimus,
quod oculis non videmus, Judæi autem apertae-
jus miracula viderant, Sc adhuc eum quafi palpantes
quærebant, cùm diccrent : Jt>ub ufquc animam
noftram tollis ? Si tues Chriftus, dicnobis palam.Ecce
miraculorum lux ante oculos aderat, Sc tamen
in cordis fui tenebras oftendentes , adhuc requi-
rendo palpabant. Quorum nimirum cæcitas ad
redit, contracfco ore iniquitas obmutèfcit : quia re-
furre£tionis ejus clarefcente miraculo , dum co-
piofa multitudo infidelium crédit, à Redemtoris
fui injuriis contumcliifque ceffavit. Os enim fiium,
quod Deum deridendo aperuic, jam formidando
contraxit.
38. Libet hæc moraliter, poftpofita Judæorum
ïîgnificatione, tranfeurrere, atque à pravis gene- lis: Invidorum
raliter quomodo agantur indagare. Iniquorum tcncbrac&an-
quippe hominum mentes cùm quædam à proximis ïia rnalicu'
bene gefta confpiciunt, in extenfo livoris fui equucrudelitatem,
crudelitas etiam ufqueadapertao- ß leo torquentur, Sc gravem malitiæ fuæ pcenam
pera perfecutionis exarfit. Sed Redemtor huma- fuftinent , cùm bona in aliis tabefeentes vident.
ni generis, perfecutorum fuorum manibus diute-
neri non potuit. Unde Sc protinus fubditur :
Porro falvum faciet a egenum de gladio oris eorum
& de manu violenti pauperem:
tf. Ipfe quippe ifte pauper eft, dé quo per Paulum
dicitur : Propter nos egenus fattus eft, cùm dives
effet. Et quia Judæi Dominu m accufando tra-
scoium li«- difterunt, quern traditum Gentiles b occiderunt ;
;uas Radium1" poteft per oris gladium, aceufantium Hebræorum
lingua fignari, de quibusper Pfalmiftam dicitur:
Pilii hominum > dentes eorum arma & fagitu, &
Lingua eorum machara acuta : quia Evangelio e-
I C a t u t
X X . .
‘~hriftiisju-
^efurgendo.
Recbè itaque dicitur : Per diem incurrent tenebras :
quia mens eorum cùm de aliéna melioratione af-
fligitur, de radio lucis obfcuratur ; quia fæpe in
proximis dum bona aperta confiderant, fi qua mala
lateant inveftigant , Sc follicitis inquifitionibus
laborant, fi quid forte quod accufare poffint, in-
veniant. Sana quidem membra confpiéiunt : fed
claufis cordis oculis vulnus palpantes quærunt.
Unde Sc bene fubditur : Et quafi in notte, fic pal-
pabunt in meridie. Dies boni operis in proximo ex-
teriùs lucet : fed quafi in no£te palpant , quia liiu.
1. Linvuu cuwrrr " • - j—~ — --- o ----- p voris fui intus tenebras toler. ant. Perve, nire a.d :
b tiam tefte clamaverunt : Cruciftge , cruciftge. Per ^ liqua, quæ reprehendant, fatagunt, detractioms
violenti verb manum, ipfa crucifigens gentilitas
exprimi poteft , quæ in Redemtoris morte Hebræorum
voces opéré implevit. Deus itaque hunc
pauperem SC de violenti manu, Sc de oris gladio
falvum fecit : quia videlicet Redemtor nofter Sc
vires Gentilium, Sc linguas Judæorum moriendo
ex humanitate pertulit, fed ex divinitatis fuæ po-
tentia refurgendo fuperavit. Qua videlicet refur-
rcûione quid aliud agitur , nifi ut ad fpem vitæ
fubfequentis, infirmitas noftra roboretur î Unde Sc
bene mox fubditur :
Et erit egeno fpes.
Wtrf. XS'.
I G A P U T
36. Ercpto quippe paupere, egenus ad fpem re
x x i . '
Isuorum fpem moriente, pavore concutitur, fed refurgente folida-
jloiidavit. tur.Ipfos namque primos hujus populi pauperes, eleftos
videlicet prædicatores , vifa ejus mors per-
culit, fed refurre£tio oftenfa reparavit. Salvato
ergo paupere , fpem egenus recipit : quia refurgente
in carne Domino, fidelis quifque ad æter-
nx vitæ fiduciam convalefcit. Sed ecce jam in ma-
nifefta oftenfione veritas venit, jam carnis mortem
pertulit, eamque refurgendo deftruxit , cjam re-
furreftionem gloria afeenfionis honoravk,: & tamen
Hebræorum lingua adhuc eum contumeliis
iaceffere non definit, quos nimirum æquanimiter
tolérât, ut alios tolerando convertat, atque alios
aditum quærunt : fed quia hunc invenire non valent,
cæci exteriùs circumeunt. Quod bene ex-
primitur, cùm Lot, protegentibus Àngelis, in do-
mo ejus oftium Sodomitæ non invenerunt, ficut
Icriptum eft : Vim facie,bant Lot vehementifsime , Oenef.io
& jam proximum erat ut frangèrent fores fdr mi- l>‘ *-rc‘
(erunt manum v ir i, dr introduxerunt ad fe Lot >
clauferuntque oftium, & eos qui erant foris , per-
cujferunt cacitate a minimo ufque ad maximum ,
it a ut oftium invenire non pojfent. Quid eft quod
malis adverfantibus, intra domum Lot reducitur
Sc munitur, nifi quod juftus quifque dum pravo-
ruminfidias fuftinet , ad mentem revertitur, &:
ducitur:quia humilis fidelium populus RedemtoreD imperterritus manet ï Sodomitæ autem viri in
■ ss’~. '„..Ate'.'«»».? r*v . . ••«»... - rar i domo Lot invenire oftium nequeunt: quia corruptores
mentium contra vitam jufti nullum ac-
cufationis aditum deprehendunt. Percuffi enim
cæcitate quafi domum circumeunt, qui inviden-
tes fa&a di£taque perferutantur. Sed quia eis de
vita jufti fortis undique ac laudabilis adio obviât,
errantes nihil aliud quàm parietem palpant. Bene
ergo dicitur : £>uafe in notte, fic palp abunt in meridie
: quia dum bonum quod vident, accufare
nequeunt, cæcati malitiâ , malum quod non vident
, ad accufationem quærunt.
39. Ubi & rebtè fubjungitur : Porro falvum fa- a<3 culpam nos
v.v-'“ , j . Vl .— p eiet —de cg. ladio oris. .c.o..Y..u m ', dr d,e ma. nu violenti ^p a• u- tio aut terror ;
minime converfos quandoque diftriStius feriat. ^ perem. Pauper quippe eft, quifquis apud lemenp- ncutrum valec
-■ - - • . fum elatus non eft. Unde Sc per Evangelium Ve- m humikm.
ritas dicit : Beati pauperes fpiritu, quoniam ip/o- Matth. s. j.
rum eft regnum calorum. Duobus autem niodis ad
culpam unufquifque pertrahitur. Aut enim de-
lcâratione ducitur , aut terrore fuperatur. Gla-
dius namque oris eft iniquitas perfuafionis : manus
autem violenti, eft adverfitas poteftatis. Sed
quia veraciter humilis, qui hoc loco pauper vo-
catur , quo nulla hujus mundi prbfpera appétit,
Tunc enim lingua infidelium ab eftrenatione fux
loquacitatis obmutefeet, cum venire eum juftum
judicem viderit , quern nunc irijufte judicavit.
Unde Sc bene fubditur:
ibidem Iniquitas autem contrahet os fuum.
C a p u t 37- Os enim fuum nunc adhuc iniquitas diktat:
X X I I ciu’a generis Redemtorem lingua infide-
Judxi a contu- lium contumeliis laceflere nequaquam ceflat. Sed
mdiis in chri- tunc os contrahet, cum hoc quod non vult per
s Rum ccfla- ’ 1 1
i bunt. ' ... ...-A' . ~ - ''' f
* Deeft efemm in Compend. Norm. & c. hie & deinccps ubi idem
textus profertur.
b Pro occiderunt, quod legitur in mis. Gilot. & al. recent, habent
crucifiZerunt. . . . .
c yindoc. farnrefiirredioms gloriam afetnfione honoravit.
•à ßceft per in Gemet.