•shemooiaqis Ipkitibus fubçfi? JE.t t&men çùjk alto A videatur, Tune autem jufti divin© adjntorio quan-
;D,ei judicjo jugo humanse condition« atterimuir., turn debicorcs fiant, plcniùs recognofeunt:, quanin
querelam profilimus : niinimm , quia minus at-
jtendjimus, quhdfinosnulla conditio forvitutis o.p-
■ primecec, rortafle mens noftra muftis iniqukati-
■ bus pcjùs libéra deferviret. Jdço ergo h,æc qua:
xoleramus, gravia.credimus : quia bella hoftis cal-
Jidi, quàm fine.contra nos dura arque incojerabilia
jîon viefomus. Menti enim noftræ omne pondus vi-
lefccret, fi ea quæ fe opprimete poterant, occul-
jti adverfarii bella penfaret. Quid enim fi omni-
potens Deus onera quæ patimur , fublevet, fed
tarnen fua nobis adjutoria fuberahae | & inter Ledo
tam foctem beftiam viderint, quam nunc infir-
mi vicerünt : & in hoftis fui immanitate conlpiciunt,
quantum debeant gratiæ defenforis fui. Redeunt
enim de hoc prælio tunc milites noftri vircutum
trophæa references : & receptis corporibus., ciim
jam in illo judicio cælcftis regni introicum fortiun-
tur , prius immaniflimas vires hujus antiqui fer-
pentis afpiciunt, ne vile æftiment quod evaferunt.
Bene ergo dicicur : E t v id e n t ib u s c u n il i s pracipi-
ta b itu r > quia yifa mors ejus tunc gaudium exhiber,
cujus tolérera vira , nunc juftis quotidie in
viathan iûius nos tentamenta derelinquat.? S x - g cruciatibus bellum movet. Sed audiences ifta,ac
viente canto hofte quö ibimus, fi nullis au£torjs
noftri protie&ionibus defendamur i Quia ergo beams
Job culpa: fibi confcius non erat , &c dura tarnen
flagella tolprabat, ne for tafle in vicio mur-
a niurationisa excedat, memoretur quod timeac, &c
b dicatur ei: ^Memento b e l l i , ne c u ltra b a dde s lo q u i.
Rec. ivni. Ac fl ei aperte diceretur: Si occulti hoftis contra
tc bellum confideras, quidquid a me pateris, non
Kon patris accufas. Si impotentem te adverfarii gladium prof-
flagellum, fed pjeis , flagellum patris nullatenus perhorrefeis.
formidemus!m Vides enim quali flagellote ferio, fedintueri n®-
gligis, a quanto te hofte flagellando liberum fer-
vo. CMcmento ergo b e l l i , n e c u ltra a dd a s l o q u i : id
fl protinus quereremur, Domino dicentes : Domine
qui Leviathan iftum tantæ elfe fortitudinis non
ignoras, eum in certamine infirmitatis noftræ cur
fulckas ? illico adjunxit.
Non quafi crude lis fiuficitabo eum. -
Ec velue fi mox ànobis caufa rationis quærere- 1
tur, Quomodo non eum quafi crudelis fufeitas, r
quem fcinius quia tantos invadere & devorare per-
mittis ? ftatirn flibdidit, dicens :
JPuts enim rejifiere fotejl 'uultui meo ? & qui s
ante dédit mihi , ut reddam ei ?
38.Quibus duobus vçrfibus & virtutem fuæ po- rAJ
tentiæ, & omne pondus rationis explevit. Nam W
eft , tanco te ad difeiplinam patris exhibe taci- ^ propter potentiam dixic : J^uis enim reßßere
tum, quantp te profpicis ad bella hoftis infirmum.
Dum ergp me corripiente percuteris, ut æquani-
miter feras , hoftem tuum ad memoriam revo-
qa , & durum, npn æftimes ,omne quod pateris,
dum externis cruciatibus ab interna paflione libc-
raris. Quia aucem Leviathan ifte de divina mife-
rieprdia , falfa flbi promilflone blandkur, poft-
q u a r o terrorem fortitudinis ejus intulit, & beati
Job animum in ejus citcumfpetftione commovit,
dicens : cMemento belli , nec ultra addas loqui i
Diaboli & rc-
proborum omnium
æteena
damnacio,
prælcntibus
omnibus clc-
dtis publican-
•da.
'vultui meo ? Et propter rationem fubdidit: £>uis S13®1
ante dedit mihi, ut reddam ei ? Ac fi dicerec: Non
cum quafi crudelis fufeito 5 quia de ejus fortitudi-
ne & eleftos meos potenter eripio , &c rurfum re-
probos non injufte, fed rationabiliter damno: id
eft, S t eos quos benigne eligo, eripere mirabiliter
poflum j & eos quos refpuo, non injufte derelin-
quo. Nemo quippe ut divina ilium gratia fubfe-
quatur , prius aliquid contulit Deo. Nam fi nos
Deum ben® operando pr«evenimus, ubi eft quod
ut irremiflibilem reatum ejus oftenderet, illico Propheta ait: cMifericordia ejus praveniet me / Si pfin
adjunxit : quid nos bona: operations dedimus, ut ejus grac
Ecce Jpes ejus fruftrabitur eum. ^tiam mereremur , ubi eft quod Apoftolus dicit : ( 37. Qup4 Ac de co debet intelligi , ut referri Gratia d falvati eßis per fiatm > & hoc non ex vo- E(H'
Ctiam ad illius corpus poflit : quia iniqui omnes bis} e Jed Dei donum efi, non ex operibus / Si nof- 1
qui diftrictionem juftiti^ divinx nonmetuunt, in- tra dile<ftio Deum prjevenit, ubi eft quod Johan-
pafliim fibi de mifericordia blandiuntur. Moxque nes Apoftolus dicit: f Non quia nos dilexerimus
ad confolationem noftram rediens, extremi judi- Deum, fed quia ipfe priordilexit nos /Ubi eft quod f |
per, Ofee Dominus dicit : Diligam eos fpontanee ?ofud
Si fine ej,us munerc noftra virtuce Deum fequi-
mur, ubi eft quod per Evangelium Veritas protef-
tatur , diccns: Sine me nihil poteflis facere / Ubi/f^'j
eft quod ait: Nemo potefi venire ad me, nifi P atent
qui mißt me , traxerit eum / Ubi eft quod itcrum
dicit : Non vos me elegifiis , f id ego elegi. vos / Si lM'1,
cii futurum ejus interitum prænuntiat, dicens :
Et videntibtfs cunctis pracipitabitur.
Cun&is enim videntibus præçipitabitur , quia
ætçrno tune judicc terribilicer apparente, adftan-
tibus lcgionibus Angelorum, afliftente cundto mi-
niftcrio cæleftium poreftatum , atque eledis omnibus
ad hoe fpeftaculum deduftis , ifta bellua
crudelis & fortis in medium captiva deducitur, & £ faltem dona bonorum operum virtute noftra ber
n m l im rnrnnri» in pil* n im ^..cum fuo corppre, id eft çum reprobis omnibus, ;___ * • n i r —T
æternis gehennæ incendiis mancipatur, çùm dici-
jd a tih.is.jfi. rur \ D if ç e d ite a m e m a le d i Eli in ig n em a te rn um 3
q u i proeparatus e f i diabo.l;o é * A n g e l i s e ju s . O q.ua-
le eri,t illud fpedaçuluna , quando hæç immanif-
fima beftia ele&orum oculis oftendetur, quæ hoç
b.elli tçmppre nimis, illos terrer® pocuerat , fi vi-
deretur 1 Se4 pççulto aç miro Dei confilio agi cur,
ut & nunç piçr çjus gratiam à pugnantibus npn; vifa
vinçatur, & tunç à laçôn vi.ârqçibus jam çaptiva
* Laud. & Val-cl. excidat.
h Duo Germ. & Pracel. addas.
•Pratcl. & Jpes.
* Duo Germ. Laud. Val-cl. Se Geraet. falvifaSi eJHs.
* Vindoc. Dti enim. . . donjtm efi.
f Y indoc. Pratcl. Sic. non quafi nos dilextrimus.
ne cogitando prævenimus, ubi eft quod rurfum
per Paulum Stam falubriter dicirur , ut omnisde i
fe humanæ mentis fiducia ab ipfa cordis radice
fuçcidacur, cum dicit: N o n .q u ia fu j f i c ie n t e s f im u s ^ 'A
a l i q u id cogiiare à n o b is q u a f i e x n o b i s , f id fu jjic ie n -
tifl noßra e x Deo. e f i / Nemo ergo Deum meritis
prævenit, ut tençre eum quafi debitorem polfic :
fed miro modo æquus omnibus conditor, & quof-
dam. præelegic, & quofdam h in fuis pravis moribus h
juftè derclinquit.
i Laudun. Vindoc. Pratcl. Utic. tam fubùliter. Duo Germ. oti
quod . . . tam fubùliter.
h Ccnfet Jamezius legendum, in fuis reprobis, propter Anglic, mu.
auâoritatem , cjuibus conlcntiunt Vindoc. Val-cL duo Germ. &ple*
rique ex noftris.
IP 59. Ncc tair.cn cle&is tuis^ pictatcm fine jufti- A 45. Sunt' naitique intra ftinâam Eccleftam non- V * r. jotvit,
et j“f" tia exhibée, cjuia hîc eps durîs afftitftionibus pre- nulli, qui prolixas ad Dominum preces liabenc 'rntÄ
g , mit : neç rurfum repjobis. juftitiam fine mifeficor- fed vitam dçprecantium non habent ; nam promif- S S ja f i î
jerieor- dia exercer, quia b !c açquanimiter tolérât, quos la çæleftia petitionibus fequuntut, operibus fu- un*.
p“ur- quandoque in perpetuum damnat. Si ergo & eie- giunt. Hi nonnumquam etiam lacrymas in ora-
ai pratvenientem fe gratiam fequuntur, & reprobi tione percipiuut, fed cùm poft oratiohis tempora
juxta quod merentur, accipiunt : & de mifericor- eorum mentem fuperbia pulfaverit, iilico in faftu
dia inveniunt eleäi quod laudent, & de juftitia elationis incumefcunt : ciim avariria inftigat, mox
non habent reptobi quod accufent. Bene itaque di- per incendia avidx pogitationis exæftuant : cùm
citur : S f i i s Ulte d e d i t m i h i , u t reddum e i ? Ac fi luxuria tentaverit, ilficitis protinus defideriis an-
apertè diceretur: Ad parcendum reprobis nulla ra- hélant : cùm ira fuaferit, mox manfuetudinem
tione compellor ; quia èis debitor ex fuaaftione mentis flamma infanix concrcmat. Ut ergo dixi-
non teneor. Idcirco énimnequaquam cxleftis pa- mus, & fletus in prece percipiunt, 8ç tarnen ex-
trix prxmia xterna percipiunt ; quia eanunc dum pieds precibus, cùm vitiorum fuggeftione bulfan-
promereri poterant, ex libero arbitrio contemfe- tur, nequaquam pro xterni regni defideriobe fle-
. runt. Quod videlicet liberum arbitrium * in bonp B vifte meminermtt. Quod apertè de fe Balaam inl
formatur eleftis, cùm eorum mens à terrenis défi- notuit, qui juftorum tabernacula confpiciens, ait :
deriis gratia alpirante fufpenditur. ^ cJ tto r ia tu r a n im a mea morte ju f io rum , & ß a n t no- N m . 21. t»,
rt 4 °- Bonum quippe quodagimus, & Dei eft, & m iß im a mea horunt f im i l i a . Sed cùm compuncdo-
Ld noftram : Dei per prxvenientem gratiam, noftrum ois tempus abfceifit, contra eorum vitam quibus
M ' i per obfequentem liberam voluntatem. Si enim fe fimilem fieri etiam moriendo popofeerat, con-
f " Dei non eft, unde ci gratias in xternum agimus > filium prxbuit : 8 c cùm occafionem de avaricia ré-
Rurfum fi noftrum non eft , unde nobis retribui petit, illico oblitus eft, quidquid fibi de innoceu-.
prxmia fperamus î Quia ergo non immerito gra- tia optavit. Virtuds igitur pondus oratio non ha-
das agimus , feimus quod ejus munere prxveni, bet, quam nequaquam perfeveranria continui a-
mur : & rurfum , quia non immeritö retributio- mods tenet. Quo contra bene de Anna flente per-
t nem quxtbnus, feimus ■■ quöd obfequente libero hibetur : V u ltu fq u e e ju s n on f u n t ampli'us in d i v e r - , m . ,
arbimo bona elegimus, qux ageremus. Sequitur : ß m u m i , quia videlicet mens ejus nequaquam *
Omnia q u a f u h calo ß n t , m ea f u n t . Omnibus li- poft preces inepta lxtitia lafeiviendo perdidit ,
quet, qupdnon iblumca qux fub cxlofimt, fed quodorationisfuxtemporegemituumcrigoreex- -
ipfaquoque, qux fuper cxlos condita cxleftia Vo- quifivit. Nonnullis verb in ufümnegotiationisver- Nauaite;»
cantur, ejus voluntan ferviunt, à quo fe creata ef- titur labor oradonis. De quibus in Evan»elio Verb «fcn.
fe meminçrupp. Cur ergo tantummodo de infe- tas dicit : -Dévorant domos v id u a rm n f u b obtentu
rioribus loquens ait : p r o l ix e o ra tïo n is. t l i a c c ip ien t p r o l ix in s ju d i c iu m , suiti,
Om nia q u a f i b calo f u n t , m e a f u n t ? Quia ergo iniquorum petitionibus, qui Leviathan
41. Sed quia de Leviathan loquitur, qui j.am iftius corpus funt, nullo modo parcitur, cùm cp-
non in xthcrci cx-U lede condnetur , cunâa qux rum preces opere deftruuntur, reftè nunc dicirur i
fubcxlo funt, aflerit fua efle, ut eum quoque qui f lo u p a n am e i v e r b i s p o t em ib u s , & a d dcprccan-
de cxlo cecidit, fux doceat poteftari fervirç, aç d um c om p o ß t is .f Q^mvis 8 c per hoc, qubd verba (
fi dicerec : Leviathan ifte beacitudinem quidem potcncia & ad deprecandum compofica referun- veram oratio*
meam perdidit, fed dominium non evafit : quia 8 c tur, apertè inanitas orationis oftendiqur. Veraci- "™ 'i& ” !
ipfx mihi poteftates inferviunt, qux mihi pravis ter namquc orarc, eft amaros in compunaione ge-
aitionibus adveriantur. Sequitur : mitus, & non compofita verba relonare. Sed quia Comp°fita-
N o n p a n am e i cv e r b i s p o t e n t ib u s , & a d d ep r e - andquus hoftis quo diftriaiùsfrangitur.eonequiùs V" ‘ “ TI"’
candum com p o ßtis . D per multiplicia argumenta dilatatut ; cujus tarnen
4z. Quis hoc, quod legiffe fe nequaquam novit, infidias Dominus quanto fubtiliùs occultari confi-
exiftimet ; quia culparum fuarum diabolus fir ve- derat, tanto nobis mifericordiùs manifeftat, redè
fubjungttur :
,£>uis r e v c la b i t fa c i em in d um e n t i ? Vtrf.+>
44. Leviathan ifte aliter religiofas hominum C aput
mentes , aliter verb huic inundo dédiras tentât : XXIV.
niam petiturus ? Sed ille forcafle homo, quem L c~
■ viathan ifte in mundi termino * vas fibi proprium
^mdc- facit, quem, atteftance Paulo, D om in u sJ eß u s in te r -
I f ie le t fp ir i tu o r is f iu i , ( f i d e firu e t illu firatio n e a d v e n -
tus f iu i , tcrricus tantsc majeftatis prxfentia, qui,a
. . - nam pravis mala quæ defiderant , apercé objick : Rsc. mh.
UT
cxerccre vires fuas non valet, ad preces inclinatur. bonis autem latenter infidians , fub fpecie fan&i- .SatanraI'tcrM*
d Quodtamcnde ejus corpore, id eft iniquis d ora. tatis illudit. Illis velut familiaribus fuis iniquum fe !« , St«'“*
nibus intelligi aptiys poteft, qui ferö ad petitionum g manifçftiùs inilnuat : iftis verb velue exçraneis cu- mundo de<1k
verba veniunt} quia nunç exequi fada contem- jufdam quafi honeftatis prætextu fe palliat, ut ma- ‘gtcnMt*
nunt. Unde per Evangelium Veritas dicit : N o v i f - la qux eis publicè non valet, teda bonx aftionis
June v e n iu n t & r e l i q u a v i r g i n e s , ß i c e n t e s - .D om in e , vçlamine fubintromittat. Unde & membra ejus
Domine a p eri n ob is . Q^fibus illico refpondetur -. fspc quum aperta nequiria nocere non poffunt,
ruimen d i a v o b i s , n e ß i e v o s . Sed cùm verba po-11 bonx adionis habitum fumunt : b 8 C prava quidem b
tentia ad deprecandum componcre dicirur, urget fe opere exhibent, fed fanda fpecie mentiuntur.
ma™, ut quod de ejus corpore in future diximus, Iniqui enim fi apertè mali e(Tent, à bonis recipi
in hoc tempore fentiamus. omnino non poflent ; lèd fumunt aliquid de vifio-
I Al. in bonum.
Ebroïc. Gcmct. al. Norm. & duo Germ, quod fub/equente. Sic le-
gitur m vet. edit. Bafil. & aliis.
c Duo Germ. Gcmct. Pratel. Utic. & verbis potentibus ad depre can-
Sicque deinccps.
- Laud, hominibus. Val-cl. hominibus intelligi altius.
•* Laud. Val-cl. Pratcl. Sc duo Germ, rigor exquifivit.
f Ita ex omnibus noftris rolT. reftituendum duximus, edm pride
legerctur , quia & per hoe.
* Laud. & Corb. Germ. tnqnifeftuS.
^ Ebroïc. aliique Norm. Sc pravot,. .fed fancies, fa frova
quidem opere, omiflo fe.