ris linguam quæfivit. Quia enim aperco certamine A mens à cl audoris pacem humiliter reformetur.
fuperari fe doluit,, de ore conjugis jaculum quali Hæc icaque flagella beams Job mala nominate
de infidiis intorfit, quæ profedo dicerec : Adhuc quia iàlutis 8c tranquillitatis bonum, qua pertur-
permancs in fimplkitate tua ?BenedicDeo, dr nior «batione feriant, penfac.
rere. Ecce tentando omnia abftulit, ecce tentando 16. Sed illud valde in ejus verbis intuendum eft, PlagcHi pcena
mulierem reliquit., 8c fando viro callidè cunda contra perfuafionem conjugis quanta confideratio- doni*
diripuit : fed valde callidiùs adjutricem (ham mu- ' nis arte fe colligat, dicens : Si bona accepimus de fl^geuSpc-.
Iierem rcfervavit, quæ -dicat : Adhuc permanes in manu Domini, mala, quare nonfiiftineamus /Maona randa-
. ßmplicitäte tua.? Verba fua Eva repetit-. Nam quid quippc confolatio tribulationis eft, fi cùm adverfa v £ T' v 1T*
eft dicere : SimpHcitatem defere, nift obedientiam, patimur, audoris noftri ad memoriam dona revo-
3 a vedtum comcdendo,contemne?Et quid eft dice- cemus. Nec frangit quod ex dolore obviât, fi menxe
: BenedicDeo,dr morere: nifi tranfcendendo præ- ti citius hoc, quod ex munere fublevat, occurrau.
ceptum., ultra quàm es condicus , vive ? Sed Adam Hincnamque fcriptum eft : In die bonorum ne im- £cen tl 2
nofter fortis in fterquilinio jacuit, qui in paradifo memorfis malorum,dr in die malorum ne immemor " 7
quondam debilis ftetit. Nam illico ad male fua- ® fis bonorum. Quifquis enim dona percipit,fed do-
dentis verba refpondit, dicens : norum tempore nequaquam etiam flagella perni
o io. J^uafinnadefiultis mulieribus locutaes :Si bona mefcit, in elatione per lætitiam corruit, Quifquis
b accipimus de manu Domini, b mala quare non fiufti- autem flagellis atteritur, fcdflagellorum tempore
neamus? nequaquam fe ex donis, quæ eum contigit accepif-
C a p . IX. E°ce ubique hoftis riangitur, ubique fiipera- fe, confolatur, ab ftatu mentis onmimoda defperar
£ c. vu. tur, per cunda tentationum argumenta fucdubuit; tione deftruitur. Sic ergo utraque jungenda funt,
cxtemis quia 8c illud fuum familiäre folatium eciam demu-
liere amifit. Inter hæc igitur fimd-um virum incue-
rilibet, foras rebus vacuum, intrinfecus Dc© plenum.
Paulus cum in feipfo divitias làpientiæ interne
confpiceret, feque ipfum exteriùs efle corruin:
us Dcopleut
unum femper ex altero fulciatur ; quatenus 8c
flagelli poenam memoria temperet doni,& doni lætitiam
mordeat fufpicio ac formido flagelli. San-
dus igitur vir, ut oppreflam mentem inter vulne-
ramulceat, in flagellorum doloribus blandimenta
ptibile corpus videret, ait: Habemus thefaurum if- donorum penfat, dicens : Si bona accepimus de ma-
tum in vafis fiftilibus. Ecce in beato Job vas fidile nu Domini, mala quare non fiufiineamus /Ubi 8c be-
fcifluras ulcerum exteriùs fenfit : fed hic thefau- c ne præmittit, Locuta es quafi una ex infipientibus (
rus interiiis integer manfit. Foras enimper vulnera ^ mulieribus. Quia enim fenfusf pravæ mulieris, non Scnfils pravis,
r r^ n n ir in d p f i r ie n rp r inff*riwcTiVr/'/»nc rkwftiM anr/>m C>vne in nA nn-i/ inam crepuit, fed indeficienter interitts-nafeensthe^ku- . T S lS S S non fetùsiûvi»
*c rus fapientise perc yerba faii&a? eruditionis emana-
vit, dicens; Si bona acccpimus de manuDomini, ma-
Malaquatenus in quare non Jufiineamus ? bona fcilicet, dona Dei
vocentur fla- Vel temporalia vel xtema; mala autem , flagella
priefentia appellans, de quibusper Prophetam Do-
t/Mi. +}. j . minus dicit; EgoDominus, dr non efi alter, firmans
lucem, drereans tenebras; faciens pacem, dr creans
mala. Neque enim mala, qua? nulla fuanaturafub-
fiftunt, a Domino creantur^ fed create fe mala Do-
minus indicat, cum res bene conditas nobis male a-
gentibus, in flagellum format: ut ea ipfa & per doautem
fexus vitio eft ; nequaquam ait :Locuta
es quafi una ex mulieribus^ fed, ex ineptis mulic-
ribus : ut videlicet oftendatur, quia quod pravum
fapit, 5 accedentis ftultitiæ, non autem con^itæ fit g
naturæ, Sequitur :
In omnibus his non peccavit Job labiis Juts. Jl>i^
17. Duobus modis labiis delinquimus , cum C a p . X.
aut injufta dicimus , aut jufta retie'emus. Nam R*c. mi.
fi aliquando tacere culpa non euet, Prophe- vifiabHsPCquîâ
ta non diceret ; Va mi h i, quia tacui. Beatus igi- ncc injufta di-
tur Job in cundis quæ egit, labiis fuis minimè xic.»npc
peccavit : quia nec contra ferienterrt fuperba di- jfaj. t ’s.
lorem, quo feriunt , delinquentibus mala fint; Sc £>xit, nec contra fuadentem reda reticuit. N ec lo-
per naturam., qua exiftunt, bona. Unde & vene- quens ergo ,nectacens deliquit: qui & flagellan-
nummors quidem eft homini: fed tamen vitafer- ti patri gratias reddidit, & male fuadenti conju-
penti. Amore enim prafentium ab audoris noftri gi dodrinx fapientiam miniftravit. Quia enim fei-
diledione recelfimus: & perverfa mens dum d di- vit quid deberet Deo, quid proximo, fcilicet pa-
ledioni creature fe fubdidit, a creatoris focietate tientiam conditori, fapientiam conjugi: idcireo
disjunxit. Ex his ergo ab audore ferienda erat, & hanc redarguendo docuit, & ilium gratias a-
qu« errans audori prsepofuerat : ut unde homo gendo laudavit. Quis autem noftrum, fi unum
culpam non timuit fuperbus admittere, inde pee- quodlibet.vulnus tanta: hujus percuflionis accipe-
nam corngendus inveniret: & tanto citius refipif- ret, non mox ab intimis proftratus jaceret ? Ecce
ceret ad ilia qujeperdidit, quanto doloris plena ef- ftratus foris vulneribus carnis, eredus intrinfecus
fe confpiceret quje quaefivit. Unde & bene dicitur: munimine permanet mentis : ic fub femetipfo om-
Formans lucem, 8c creans tenebras: quia cum per ne jaculum tranfvolare confpicit, quod in fe exte-
flagella exterius doloris tenebrae creantur, intus per riusdiftrida manu fieviens hoftis figit, vigilanter
eruditionem lux mentis accenditur. Faciens pa- ^ deprehenditjacula ,modo vulneribus contra fe
cem, 8c creans mala: quia tunc nobis pax cum
Deo redditur, cum hxc qux bene funt condita,
fed c non bene concupita,in ea qua? nobis mala fimt,
flagella vertuntur. Per culpam quippe Deo difeor-
.des extitimus: dignum ergo eft,ut ad pacem il-
lius per flagella redeamus: ut cum unaquxque res
hene condita nobis in dolorem vertitur, corredi
S,c Corb. Germ. In editis legicur, fomujn vetitum. in nullis mff.
invenimus pomum, quod fupplendum fortafle putaverunt editores.
In Secundo Rem. & uno Remig. femper legicur, main quare non
fiifripiamus.
* MIC Norm. Val-cl. & alii ad verb».
* Antiq. Rem. unus ex Remig. Compend. Corb. Germ. Colb. vet.
edit. Parif. Sc Balil. dum dtUHatmi ertatur*.
facie, modo verbis quafi ex latere intorta. Etbel-
lator nofter circumvallantium certaminum fervo-
re deprehenfus, ubique patientiæ fuæ clypeum op-
ponit : undique venientibus fpiculis obviât, 8c per
cunda virtutum latera circumfpedam contra ir-
ruentia vulnera b mentem rotat. .
18. Sed antiquus hoftis quo valentius vincitur, eo v e t. vm ,
* Editi Jed mali concupita. Elegamids miT. Sed non bene. Tentacur pel
1 Ita mftf. Norm, omnes Rem. Corb. Germ. Remig. unus Vindoc. amicos-
Turon. Compend. Vat-cl. &c. At ed. mm enim fenfiti pravs. voluntatis
mulieribus. Iccundus Vindoc. confirmât hanc lefiionem.
* Gilot. Vatic. Guffanv. accidentis contra fidem mflT. & yet. edit.
h Ita Coib. Germ. Sc omnes noftri mfif« non mentem robor.it ut in
plerifquc editis legicur.
adhuc ad infidias ardentius inftigatur. Nam quia A quod amici beati Job plufqüàm neceffe fuerat, in
uxor increpata reticuit, protinus alios quia lucre- confolatione doluerunt, qui dum percuflionem
pandi ad contumelias (urgerent, excitavit. Sicut cernunt, fed percufli mentem nefeiunr, ita in im-
enim damna rerum ftuduit crebriùs nuntiando per- menfum ludum verfi funt, ac fi percuflus vir tan-
cutere; ita nunc robuftum pedus fatagit verbo- tæ fortitudinis, in plaga corporis, etiam à corde
rum contumeliis fæpius feriendo penetrate. Se- cecidiflet.Sequitur-:
quitur f ' Sederuntque cumeo in tetra feptetn diebus dr fe* vtrp.
Igitur audientes très amici Job omne malum quod ptem nottibus, dr nemo loquebatur ei vetbum ; vide*
accidifiet ei, venerunt finguli de loco fuo : Eliphaz» bant enim dolorem d ejus ejfe vehementem. j
Themanites, Baldad Subites, drSopharNaamathi- z i. Utrum continuis feptem diebus 8c feptem q a
tes. Condixerant enim fibi, ut pariter venientes vi~ nodibus cum afflido Job (ederint, an certè diebus y t T T
fita_re_n_t_ e_u_m , dj r. .c..o..n.rfo.il a..r. e.n..t ur. 1 feptem Sc nodibus totidem inftantiâ ei c_r_e—bir'/æ: vifi- ( di.lj.l-.
^Cap. XI. 19. Quiexcondidoadafllidiconfolationemve- tationis adhæferint, ignoramus. Sæpe enim rem an intermiftîs
niunt, 8c inter fe 8c erga percufliim quantæ cari- g quamlibet cot diebus agére dicimur, quamvisnon „ô^ibuT '
[ Amicorum tatis fuerint, demonftrantur. Quamvis 8c per hoc, eifdem diebus ad earn continué vacômus. Sæpe cfcum'job'ferauio
indTf- quodScriptura eos tantiviriamicosfuifleteftatur, v—ero- Scc—riptura|fa craf^ie totum pio parte, licutpro dcri:
toto partem ponere conluevit. Pro totô enim par-tum’
temloquitur, ficut Jacob familiam deferibens di-
Cit ilntravit Jacob in JEgyptum cum animabus fep- C(
tuaginta. Quæ nimirum cùm animas mémorat, 4 “
confiât quiaintrantium 8C corporà comprehendit.
Rurfiim totum pro parte infinüat, ficut ad monu-
ftientum Maria queritur, dicens'■ .Tulerunt Domi'-joha>h
num de monumento, dr c nefiimus ubi pofuerùnt eum.
Solum quippe corpus Domini quæfitura venerat, e
8c quafi totum fimul Dominum : tukum déplorât, f
aetionc fufca- quia boni ftudii 8c redæ fuerint intenrionis oftendi-
c“r* tur : fed tamen hæc ipfa illorum intentio, eis ad
verba prorumpentibus, ante difttidi judicis ocu-
los, fubortaindiferetione, fufeatur. Sequitur :
yerf. za. Cumque elevajfent procul ocùlos fuos, non cogno-
verunteumsdr exclamantes ploravcrunt, fcifsifque
vefiibus fparferuntpulverem fuper caput fuum in ca*
lum.
C a p u t i0-QlÈa percufli fpeciem plaga mutaverat, a-
j miciplorantes exclamant, veftesfeindunt, capita
Re c. x. | pulvere afperguntrut cùm mutatum eum,ad quem C -^n erg° & hoc in loco totum pro parte dicatur, in-
Confoiatutus vénérant, cernerent, ipfam etiam confolatorum certum eft.
a^ ^ “ detiel fpeciem fpontaneus dolor immutaret. Ordo quippe
conïblationis eft , ut cùm volumus afïlidum
2.3. Sed tamen hoc , quod diu tàcUerünt, 8C Neefcrmofic
quandoque loquendo reprobati funt, negledè præ- Pr*c^>.°c^
tereundum nön eft. Sunt namque nonnülli, qui 8c Pentium in-
loqui præcipitanter incipiunt, 8c effrenatè ccepta diieretu^.
effrenatiùsexequuntur. Et funt nonnülli, qui tarde
quidem loqui inchoant : fedfemel inchoanoes, habere
quempiam à mærore fufpendere, ftudeamus priùs
mærendo ejus ludui concordare. Dolentem nam-
que non poteft confolari, qui non concordat ejus
dolori : quia eo ipfo , quo à mærentis afflidione
b difcrepat, minùs ab illo recipitur, b à quo mentis
qualitate fe'paratur.Emolliri itaque priùs debet ani-
mus, utafflido congruat, congruens inhæreat, in-
hærens trahat. Neque enimferrum ferro conjun-
gitur, fi non urrumque exuftione ignis liquetur:
& durum molli non adhæret, nifi priùs duritia _
ejus temperata mollefcat, ut quau hoc ipfum Ptumelias effrenaret. Et bona quidem intenrione ad
modum locutiohis ignorant. Amici igitur
beati Job dolorem videntes, diu tacüêrunt ; fed tardé
inchoantes, indiferetè locutifunr, quia parcére
dolenti noluerunt. T enuerunt linguam, ne præpro-
pere inciperet: fed incipientem femel nequaquam
jpoderati funt, ne le ex confolatione ufque ad confia
t , quod curatur ut teneat. Sic nec jacentes
erigimus, nifi à rigore noftri ftatus inclinemur ;
quia dum reditudo ftantisc à jacentis fitu difere-
pat, eum, cui condefcendere negligit, nequaquam
levât. Amici igitur beati Job ut afflidum à dolore
fufpenderent, curaverunt neceflario fimul do-
lere : 8c cùm vulneratum illius corpus vidèrent,
ftuduerunt ipfi veftes feindere : 8c cùm immuta-
tum confpicerént, ftudueruntpulvere capita foe-
dare : quatenus afflidus vir tanto faciliùs eorum
verba reciperet, quanto in eis fuum aliquid de afflidione
cognovitièt. . j
zi. Sed inter hæc feiendumeft, quia is quiaf-
I S flidum confolari defiderat, menfuram necefte éft loiiponar.
dolori, quem fufoipir, ponat: ne non folum dolentem
non mulceat, fed intemperate dolens, affli-
dianimumadpondus defperationis premat. Sic e-
nim dolor noftermjerentium dolori jungendus eft,
ut per temperamentum fublevet, non autem per
augmentum gravet.Unde fortafle colligendum eft.
confolandum venerant: fed hoc, quod piamens
mundum Deo obtulit, locutio prscipitata vitia-
vit. Scriptum quippe e ft: Si teile efferas, non rccle Genef. +. 7.
autem dividas, peccafti. Rede namque offertur, ft* .
cum reda intentione quidagitur. Sed rede non di-
viditur, fi non hoc, quod pie agitur, etiam fubti-
liter difeernatur. Oblata enim rede dividere, eft
quzdibet bona noftra ftudia g follicice difeernendo g
penfiire. Quod nimirum qui agere diflimulat, e-
tiam rede ofterens peccat.
Z4. Sa:pe ergo 8c quod bono ftudio gerimus, v e t . x.
dum difeernere caute negligimus , quo judicerur
fine nefeimus: 8c nonnumquam hoc fit reatus Cri- ftudio incipi-
minis, quod putatur caufa virtutis. Quifquis autem mus>re,ao
amicorum beati Job fadaconfiderat, quampiaad pcra°amu*'
eum intentione venerint non ignorat. Penfemus e-
nim cujus caritatis füerit, ad afflidum concorditer
convenifle: quanta virtus longanimitatis extiterit,
feptem 3iebus 8c nodibus cum afflido tacuifle:
qujcbumilitas, in terra tot diebus ac nodibus fe-
* Ant. Rem. qui increpandi contumelias fuggererent. Secundus Rem.
& fccundus Remig. qui increpando contumelias fuggererent. Primus
Remig. qui ad increpandum contumeliis furgerent. Germ, ad increpandi
contumelias furgerent. Corb. Germ, (ecundis curis led, uti videtur, ab
eadem manu', increpando , non male.
b Antiq. Rem. lecundus Remig. Corb. Germ. Norman. Val-d. Tu-
lon. cui mentis qualitate feparatur.
.c Plurimi mff. cum Corb. Germ. Sc vet. edit. Parif. & Bafil. * j* -
cente diferepat.
£ Deeft ejus in Corb. Germ. Sc plprimis mff.
• Duo Rem. duo Remig. Val-cl. Corb. Germ. & alii habent & neff
Ita antiq. Rem. unus Remig. Turon. Corb. Germ. & alii ve-
teresmfs. Vocehac tultum aliquando utitur Greg, in Epiftolis. Eam-
dem ufurparunr auflor librfdc fpcculo apud Aug. append. T. 6. cap. r.
8c Johannes Abbas Fiffan. in eadem append, p. no . In Utic. habetur
etiam, tultum, fed recentiori manu fuperferiptum legitur fublatum uc
ih edit. A tultum poftca feûum e ft, toltum. unde mala tolta, pro re in*
juftè erafta. In mff. Germ, legiturfepultum.
t Ebroic. 8c aliqui fubtilitir difeernendo.