citur : mbisfidemi ut quæ jam accepta per A quia didindè hominibus fuperno mutiere tribui
Vi
lapientis bo
lorum operum
nagiftra , per
nerementa tri-
rnicur.
confpexit, gradus vocavit : quoniam per ipfbs af-
cenditur , ut ad cæleftia obtinenda veniatur. Sa-
cri itaque libri, id eft divini eloquii memoriam
faciens, dicit : Per fingulos gradus mcos pronuntia-
bo ilium s quia nimirum ille ad dodrinam Dei ve-
raciter afcendic, qui ad obtinendam liane gradi-
bus fan (ft æ op.erationis eruperit. Et quafi per fingulos
gradus fuos librum pronuntiat, qui percc-
pifle fe ejus fcientiam non per verba tantummodo,
fed etiam per opera demonftrat. Unde adhuc fub-
ditur :
Et quafiprincipi ojferam eum. y
Omne enim quod ofFerimus, in manibus teneinitium
fuerat, quafi per augmenta graduum ad
perfedionem veniret.
jo. Ipfa quoque fapientia, qua: efle bonorum
operum folet magiftra, anhelanti menti per in-
crementa tribuitur : ut ad earn proculdubio ma-
gni moderaminis gradibus afeendatur. Quod bene
Ezechiel propheta figurata narratione denun-
tiat, qui de eo viro, quern in excelfo monte vi-
derat, narrat dicens : cMenfius efi cubitos miUe, &
tranjduxit me per aquam ufque adtalos. Rurfumque
menfius efi mille , & tranfduxit me per aquam ufi-
que ad genua. Et menfius efi mille, & tranfiduxit
me per aquam ufiquc ad renes. Et menfius efi mille, ^ . . . . . . .
a torrentern, quem non potui pertranfire : quoniam R mus. Vcnienti ergo ad judicium principi librum
intumucrunt aqua profunda torrentis, qui non po- ü ofterre, eft verba preceptor urn illius in adione tc*
tefi tranfivadari. Quid namque millenario numc- nuiffe. Sequitur:
ro nifi collati muneris plenitudo fignatur ? Yir Si adverfium me terra mea clamat, & cum ipfia
itaque , qui apparuit, mille cubitos metitur, & Juki ejus deflent: f i firuttus ejus comedi abfique pe-
propheta per aquas ufque ad talos ducicur : quia cunia, & animam agricolarum ejus affiixi:pro fru-
Redemtor nofter cum nobis ad fe converfis, boni mento oriatur mihi tribulus, ö “pro hordeo fpina.
exordii plenitudinem tribuit, dono fpiritalis fa- 5z. Quid eft clamare terram, deflere fulcos, &
pienthe , prima noftri operis veftigia infundit. frudus proprios emendo comedere ? Cui umquam
Aquam quippe ufque ad talos venire, eft jam nos needle eft fuä emere ? Quis clamantem audivit
per acceptam fapientiam defiderare reditudinis terram ? Quis fulcos deflentes vidit > Et cum ful-
veftigia tenere. Qui rurfum mille metitur, & ci terre femper ex terra fint, quid eft, quod pro-
Propheta ufque ad genua per aquam ducitur: nuntiatione diftinda & clamafle terra, & fulci ejus
quia cum boni operis plenitudo tribuitur, ad hoc cum ea deflefle' denegantur ? Cum enim nihil fit
ufque noftra fapientia augetur, utin pravis jam q aliudfulcus terre, quam terra, magna: diftindio-
adibus minime fledatur. Hinc namque per Pau- nis ratione non carer , dum fubjungit: Et cum ea
P/al.tf.i.
lum dicitur : Remijfias manus & dijfioluta genua e-
rigite, & g refifius tcBos fiacite pedibus veftris. A-
qua ergo ad genua pervenit, cùm nos percepta fapientia
perfedè ad boni operis reditudinem ftrin-
git. Qui, iterum metitur mille , & Propheta per
aquam ufque ad renes ducitur ; quia videlicet
tunc in nobis plenitudo operis cxcrefcit, quando
in nobis percepta fapientia omnem quoque , inquantum
eft poflibile, deledationem carnis extin-
xerit. Nifi cnim carnis deledatio effet in renibus,
Pfalmifta minime dixiflet : Ure renes meos, & cor
meum. Aqua igitur ad renes venir , cum dulcedo
, fapientiæ , ctiam incentiva carnis interimit : K —
J u k i e ju s d e f le n t. Qua videlicet in re , quia ordo
hiftoriæ deficit, fefe nobis intelledus myfticus ,
quafi apertis jam foribus oftendit. Ac fi patenter
clamet : Quia rationem littere defecifle cognof-
citis , nimirum reftat, ut ad me fine dubitatione
redeatis. Omnis enim , qui vel privato jure do-
mefticam familiam regit, vel pro utilitate commuai
fidelibus plebibus preeft, in hoc quod jura re-
giminis in commiflis fibi fidelibus poflidet, quid
aliud quàm terram incolendam tenet ? Ad hoc
quippe divina difpenfatione ceteris unufquifquc
preponitur, ut fubjedorum animus quafi c fub- «
adaterra, predicationis illius féminc fecundetur.
ea quæurere mentem poterant, dcledationis in- p>Sed terra contra pofleflorem clamat, fi contra eum
cendia frigefcant. Qui adhuc menfus eft mille , qui fibi preeft,d aliquid juftum vel privata domus, i
torrentem videlicet , quern Propheta pertranfire vel fanda Ecclefia murmurât. Clamare quippe
non potuit , de quo etiam dicit : gupniam intu- terram eft, contra regentis injuftitiam rationabili-
muerunt aqua profunda torrentis , qui non poteft ter fubjedos dolere. Ubi redè fubjungitur : Et
tranfvadari. Percepta namque perfedion’e ope- cum ea fluid ejus deflent. Terra enim etiam nullis
ris, ad contemplationem venitur. In qua fcilicct operibus exculta, plerumque ad ufum hominis acontcmplatione,
dum mens in altum ducitur, fu-
liquod alimentum profert ; exarata verb, fruges
ad fâtietatem parit. Et funt nonnulli , qui nullo
ledionis, nullo exhortationis vomere profeiffi, quidam
blevata videt in Deo, quia non poteft penetrate
quod videt : & quafi tangit aquam torrentis,
quam pertranfire non valet ; quia & intuetur fpe-
culando quod libeat, & tamen hoc ipfum perfe-
dè non valet intueri quod libet. Propheta ergo
quandoque ad aquam pervenit, quam non per-
tranfit, quia ad contemplationem fapientia: cùm £ nibus intend, à priori mentis duritia, quafi quo
bona, quamvis minima, tamen ex femetiplis
proferunt, quafi terra needum exarata. Sunt verb
nonnulli, qui ad audiendum femper atque rc-
tinendum , fandis prædicationibus ac meaitatio-
His emenfis,
ad contcmpla-
Tionem pervenit
ur.
ad extremum ducimur, ipfa ejus immenfitas, quæ
ex fe hominem fublevat : ad fe humano animo
plenam cognitionem negat, uthanc & tangendo a-
met,& tamen nequaquam pertranfeundo penetret.
51. Beatus igitur Job hæc incrcmenta virtutum,
dam lingua: vomerec feiffi, femina exhortationis *
accipiunt, Sc fruges boni operis per fulcos volun-
tariæ afflidionis reddunt. Sæpe verb contingit»
ut hi qui prefunt , injufta aliqua faciant : fitque
ut ipfifubjedis noccant, qui prodeffe debuerant.
• Val-cl. & Gemet. torrenttmque non potui.
fc Val-ci. ut ea qui, virilem mentem premebant, dcleBationit 8cc.
•Corb. Germ. Norm. Germ. Sc Laud, fubflrata terra.
* Editi , aliquid injuflum ; at contra S. Grcgorii mentem : loquitur
enim S. Dodtor de jufti* querelis, contra prxpofitorura injuftitiam, ut
palam fit ex fequentibus. Cetcrdm Icdlioni noftrz conlèntiunt cod. Anglic.
Norm. Laud. Sc Sangerm. .
* Utic. fiißa , quod etiam prills legcbatur in Beccenfi ; fcipa refern
poteft ad duritiam mentis de qua fupra.
Qua: dum rudes quique confpiciunt, commoti A liud nifi inVicem fervi fumus ? Cùm igitur is qui
contra redorem murmurant , nec tamen valdc
proximis per compaflionem dolent. Cùm verb hi,
» qui jam a aratro ledionis attriti funt., atque ad
frugem boni operis cxculti, gravari vel in mini-
mis innocentes afpiciunt, per compaffionem pro*
tinus ad lamenta convertuntur : quia velut fua
i tin»plangunt. ea, quæ proximiinjuftè patiuntur. Per-
Jc *Ilt namclL,c b c^m fèmper de fpiritalibus mo-
wnto° veantur, tanto fciunt de alienis corporalibus dam-
ie fuis, nis ingemifeere , quanto jam edodi funt non do-
b 1ère ae fuis. Omnis ergo qui preeft, fi perverfa
in fubditis exercer, contra hune terra clamat, &
fubeft, fervit ad obfequium : reftat proculdubio,
ut is qui præcft , ferviat ad verbum. Cùm is qui
fubeft, juflis obtempérât ; oportet ut is qui preeft,
curam follicitudinis ac pietatis impendat. Sic-
que fit, ut dum ftudiosè nunc fervire nobis invi-
cem per çaritatem nitimur, quandoque cum vero
Domino communi exultatione dominemur. Sed V*t.
funt nonnulli, qui in eo quod officium prædicationis
exhibent , aliis invident bonum quod ha-
bent, atque ideo jam veraciter non habenc. Qui-
bus redè per Jacobum dicitur : g f i o d f i z a l u m 7 - f a . s. i
marum h a b e t is in t e r v o s , & contentiones f u n t i n
fulci deflent : quia contra ejus injuftitiam rudes g cordibus v e f i r i s : n o n e f l i f t a fa p i e n t ia d e fu r fum d e fi
quidem populi in murmurationis vocibus erum- c en d e n s ,fie d t e r r e n a , a n im a l i s , d ta b o lica . Undehîc
punt , fed perfedi quique pro pravo ejus opéré quoque cùm didum eft : S i f r u t f u s e ju s comedi
fefe in fletibus affligunt : quodque imperiti cia- abfique p e c im ia s redè fubjungitur :
mant & c non dolent, hoc probation's vitæ fubjedi E t a n im am agrico larum e ju s a f f l i x i .
deflent & tacent. Cum clamante ergo terra fulcos * - : 1 ' *
planger.e, eft per hoc unde multitudo fidelium
juftè contra redorem quericur, uberioris vitæ homines
.5 4 - Agricolæ quippe hujus terre funt hi, qui
minori loco pofiti, quo valent zelo, quanto pof- yytttT
funt opéré , ad eruditionem fandæ Ecclcfiæ in Ecdcfh!u
prædicationis gratia cooperantur. Quos videlicet reftor fibi in
terre hujus agricolas, hoc eft non affligere, eo- Pra=dicacione
mm laboribus non invidere : ne reftor Ecciefioe oôEdS!
dum foli fibi jus prædicationis vindicat, etiam a-
liis redè prædicantibus invidia fe mordente con-
tradicat. Pia etenim paftorum mens, quia non
ad lamenta pervenire. Sulci itaque & ex
terra funt, &: tamen d à terre vocabulo diftin-
guuntur : quia hi qui in fanda Ecclefia mentem
mara labore fandæ meditationis excolunt, ceteris
fidelibus tanto meliorcs funt, quanto per accepta
femina fecundiores operum frugbs reddunt. _
Et funt nonnulli, qui fandis plebibus prælati, vi- ^ propriam gloriam, fed audoris quærit, ab omni-
tæ quidem ftipendia ex Ecclefiaftica largitate con- bus vult adjuvari quod agit. Fidelis namque præ-
fequuntur , e fed exhortationis minifteria débita dicator optât , fi fieri valeat, ut veritatem quam
non impendunt. Contra quos adhuc cxemplum folus loqui non fufficit, ora cundorum fonent. Un-
fandi viri redè fubjungitur , cùm ab eo protinus de cùm Jofue duobus in caftris remanentibus at-
fubinrertur : que prophetantibus vellet obfiftere, redè per Moy-
S i f r u t tu s e ju s comedi abfique p e c u n ia . ^ fen dicitur : g u i d am u la r is p r o m e ? g u i s t r ib u a t m m n .
53* Frudus etenim terræ abfque peetmia co- u t om n is p op u lu s p r o p h e te t, & d e t e i s D om in a s f ip i -
KII. ? jde.je> eft ex Ecclefia quidem fumtus accipere, r i turn fiuum ? Prophetare quippe omnes voluit, qui
Sri. ^ ciùem Ecclefiæ f prædicationis pretium non bonum quod habuit, aliis non invidit. Quia igitur
jimptc-præbcre. De qua videlicet prædicatione audoris beatus Job cunda hæc fufpenfa intulit, & fi ea
™Ec’1 voce dicitur: O p o r tu it te c om m itte r ep e c u n iam m e um minimè fecerit , fententiâ fe maledidionis ad-
imu- nummulariis ; O" v e n io n s ego recep ijfiem u t i q u e q u o d ftringit, fequitur :
“nc_ meum erat cum ufiura. Terre igitur frudus abfque Pro firum en to o r ia tu r m i h i tr ib u lu s , & pro hordeo Verp+o:
■ f pecunia comedit, qui ecclefiaftica commoda ad fip in a . *
ufum corporis percipit, fed exhortationis minif-D yy. Ac C apertè dicat : Si mjuftum qùid créa C aput
termm populo non împendit. QmAad hæc nos fubditosgeffi,fi exegi débita, & ipfe quod début XXIV.
non impendi, fi excrcitationem boni operis aliis R*c. xvu.
invidi : pro bonis quæ in æternum reficiunt, re- ^r^at!sa^u4
tribuantur mihi in judicio mala quæ pungunt. Pro mdèuraitibus
frumento quippe tribulus, & pro hordeo fpina ori- or*tur pr0
tur, cùm in retributione ultima, de qua rémunéra-
tio laboris quæritur, pundio doloris invenitur. Et hordeo /pina.
notandum, quod ficut à frumento hordeum dif-
tat, quamvis utrumque reficiat : fie à tribulo fpina
, quamvis fit utrumque quod pungat : quia tribulus
mollior, &: ad pungendum femper durior
eft fpina. Ait ergo : Pro frum e n to o r ia tu r m ih i tr ib
u lu s , & p r o hordeo f p in a . Ac fi patenter dicat :
I aput
paftores dicimus, qui adventum diftridi judicis
præcurrentes, officium quidem præconis fufeipi-
mus, fed alimenta ecclefiaftica muti manduca-
nius ? Exigimus quod noftro debetur corpori, fèd
non impendimus quod fubjedorum debemus Cor-
di. Ecce vir fandus tot in hoc fæculo pignoribus
obftridus, inter occupationes innumeras, liber ad
ftudium prædicationis fuit. Qui frudus terre num-
quam fine pccunia comedit : quia nimirum fub-
ditis verbum bonæ admonitionis reddidit, à qui-
bus frudus corporeæ fervitutis accepit. Hoc nam-
Bdiüsdc- ^Uc debet omnipotenti Deo omnis qui præeftpo- l . . | t 1 i l J ^J — r —w . t v AA UtCul •
pipr*. puio, hoc qui^multis , hoc qui paucioribus præ- E Egiffe quidem & magna me, &: minima bona fcio :
eft : ut fie débita minifteria à fubditis exigat, qua-
tenus ipfc etiam quid femper admonitionis de-
bcat, follicitus attendat. Omnes namque, qui fùb
difpenfatione conditoris vicario nobis minifterio
jungimur fub uno ac vero domino, quid nobis afed
fi non ita eft, pro bonis magnis mala minima,
& pro bonis minimis mihi refpondeant mala majora.
Quamvis hoc intelligi & aliter poteft. In fru- .
mento quippe fpiritalc opus, quod mentem refi-
citj in hordeo autemterrenarum rerum difpenfatio
fc Val-ci. aratro aBionis. Laud, aratro fulcationis.
B femper de defeitibus non moveantur corporalibus, tanto
Jaunt de alienis damnis ingemifeere. Laud, moveantur non corporalibus,
tanto fciunt Scc.
* ^ cpravatus eft hic locus in Germ. & recent, editis, maxime dcfeâu
ocgationis quam fupplevimus ex noftris mff. & Anglic, alias fublata Tom. / .
part icula non, deficit antithefts, & fermonis gratia, in vet. vulgatis 1>
gitur »0» deflent pro non dolent.
a Al. * term.
* Laud, exerdtationis.
* Laud, predicationis fructum.
Z z ij