viendum promtior quifque debet ex munere , A fe&e intromittitur , quando in sterna ilia patria
quanto fe obligatiorem effe confpicit in redden-
da ratione. Ecce homo qui peregrè proficifcitur,
fervos fuos vocat, eifque ad negotium talcnta par-
titur. Port multum verb temporis pofiturus ratio-
nem revertitur : bene opérantes pro apportato lu-
cro rémunérât, fervum verb à bono opere torpen-
tem damnat. Quis itaque ifte homo eft qui peregrè
proficifcitur, nili Redemtor nofter, qui in ea carne
quam affumferat, abiit in cælum ? Carnis enim
locus proprius terra eft, qua:a quafi ad peregrina
ducitur, dum per Redemtorem noftrum in cælo
collocatur. Sed homo ifte peregrè proficifcens fer-
vis fuis bona fua tradidit, quia fidelibus fuis fpiri-
talia dona conceffit. Et uni quidem quinque talenaffumtus
, atque Angelorum ccetibus admixtus,
fic interiüs gaüdct de munere, ut non fit jam quod
exteriüs doleat de corruptione.
3. Servus autem qui operari de talento noluit, in*t;sfw.|
ad Dominum cum verbis excufationis redit, di- vanaem'1'
cens: Domine, fcio quia homo durus es , metis ubi110»& pc
non feminafii, & congregas ubi non Jparfifii > dr ti-
mens abii dr ahfeondi talent urn tuum in terra: ecce
habes quod tuum eß. Notandum, quod inutilis xer-
vus durum dominum vocat, cui tarnen ad lucrum
defervire diflimulat, 8c timuiffe fe dicit in lucrum
talentum expendere, qui hoc folumtimere debue-
ra t, ne hoc fine lucro ad dominum reportaret.
Sunt enim plerique intra fan£fcam Ecclefiam, quo- T > ------- .------ " r ------ 4 --- ----------------------- —-----------. > 1 ---
ta , alii duo, alii verb commifit unum. Quinque D rum ifte fervus imaginem tenet, qui melioris vita:
etenim funt corporis fenfus : videlicet vifus , audi-
tiis, guftus, odoratus, 8c tactus. Quinque ergo ralentis,
donum quinque fenfuum, id eft exteriorum
feientia exprimitur. Duobus verb , intellect us 8c
operatio defignatur. Unius autem ralenti nomine,
incelledtus tantummodo defignatur. Sed is qui quinque
talenta acceperat, alia quinque lucratus eft :
quia funt nonnulli, qui etfi interna ac myftica pe-
netrarenefeiunt, pro intentione tamcn fupernæ pa-
triæ docent re£ta quos poffimt, de ipfis exteriori-
bus quæ b acceperuntj dumque fe à carnis petulanvias
aggredi metuunt, & tarnen jacere in fui tor-
poris ignavia non pertimefeunt: cumque fe pec-
catores confiderant, fanditatis vias arripere trepidant
, & remanere in fuis iniquitatibus non for-
midant. Quorum bene Petrus adhuc in infirmitate
pofitus fpeciem tenet, cum vifo miraculo pifeium
dixit: Exi a me Domine, quia homo peccator fitm. i uc, 1%
Immo fi te pcccatorem confideras, * oportet ut ä f .
te Dominum non repellas. Sed qui idcirco mclioris
habitus vias, 8c redioris vita: apprehendere arcem
nolunt, quia infirmos fe effe confpiciunt, quafi &:
tia, 8c à terrenarum rerum ambitu, atque à vifibi- ^ peccatores fe fatentur , 8c Dominum repellunt,
lium voluptate cuftodiunt , ab his etiam alios ad- eumque ? quern in fe fàhdificare debuerant, fu- g
monendo compefcunt. Et funt nonnulli, qui quafi giunt : 8c velut in perturbatione confilium non ha-
duobus ralentis ditati, intelledum atque operatio- bent, dum moriuntur, 8c vitam timent. Unde 8c
nem percipiunt, fubtilia de internis intelligunt, huic fervo protinus refpondetur : Serve male &pi-
mira in exterioribus operantur : cumque 8c intel- gor, feiebas quia meto ubi non femino, dr congrego
ligendo 8c operando aliis predicant, quafi dupli- ubi non b fparß: oportuit ergo te darepeeuniam meam h
catum de negotio lucrum reportant. Bene autem nummulariis, dr ego veniens reccpiffem utique quod
alia quinque, vel alia duo in lucrum veniffe refe- me um eß, cum ufura. Ex verbis fuis fervus conftrin-
runtur : quia dum c utrique fexui prædicatio im- ghur, cum Dominus dicit : CMeto ubi non femino,
penditur, quafi accepta talenta geminantur. Sed & congrego ubi non fparß. Ac fi apertè dicat : Si ju-
is qui unum talentum acceperat, abiens fodit in xta tuam fententiam 8c illud exquiro quod non de-
terram, 8c abfeondit peeuniam Domini fui. Ta- j)d i, quanto magis à te exquiro quod ad erogan-
lcntum in terra abfeondere , eft acceptum inge- dum 1 dedi : oportuerat ergo te dajre petuniam
Tcrrena fide-
;rdi(p en (antis
oetex-na xnernium
in terrenis a&ibus implicare, lucrum fpirita-
le non quærere, cor à terrenis cogitationibus num-
quam levarc. Sunt namque nonnulli qui donum in-
telligentiæ perceperunt : fed tamen fola quæ carnis
funt fapiunt. De quibus per Prophetam dicitur :
Sapi entes funt ut faciant mala , bene autem facere
nefeierunt. Sed Dominus qui talenta contulit, ra-
tionem pofiturus redit : quia is qui nunepiè fpiri-
talia dona tribuit, diftri&è in judiçio mérita ex-
quirit : quid quifque accepit, confiderat, &: quod
lucrum de acceptis reporter, penfat.
a. Servus qui geminata talenta retulit, à domino
laudatur, atque ad æternam remunerationem
meam nummulariis -, 8c ego veniens recepiffem utique
quod meum eft cum ufura. Peeuniam verb
dare nummulariis, eft eisfeientiam prædicationis
impendere, qui hanc valeant exercere.
4. Sed ficut noftrum periculum afpicitis, fi do- Audb
minicam peeuniam teneamus j ita veftrum, fra- verbun'&j
tres carimmi, follicitè penfate, quia à vobis cum J |
ufura exigitur quod auditis. In ufura quippe pecu- culum.
nia etiam non datarecipitur. Cùm enim hoc reddi-
tur quod acceptum Fuerat, illud etiam fuperimpen-
ditur quod acceptum non eft. Penfate ergo, fratres
cariffimi, quia de accepta hac vèrbi pecunia ufii-
ras folvetis, 3c curate ut ex eo quod auditis, etiam
a d perducitur, cum ei voce dominica dicitur : Euge E a^a ftudeatis intelligere quæ non auditis ; quatenus
ferve bone & fd e lis , quia Juperpaucafuifi-fidelis,
fuper multa te conftituam : intra in gaudium Domini
tui. Pauca quippe bona funt omnia præfentis vitæ,
quamlibet multa effe videantur,e comparatione re-
tributionis æternæ. Sed. tunc fidelis fervus fuper
multa conftituitur , quando devina omni corruptions
moleftia, de æternis gaudiis in ilia cælefti
fede gloriatur. Tun c ad Domini fui gaudium per-
“ Bel vac. quafi peregrina.
b In recent, cd. additur, Juplum talentum portant ; quod abed à vc-
teribus turn vulg. turn manu exaratis. '
* xus Carnot, utrique fenjhi.
* In ed. introducitur
* Hæe abfunt a Belv. Corb. duob. prior. Gemet. duob. Carnut. Sc
I-ongip. Extant in C. .Germ, alia many, fed antiqna.
alia ex aliis colligentes, etiam ilia difeatis ex vobif-
metipfis agere, qua: necdum ex prjedicatoris ore di-
diciftis. Pigrum verb fervum qua fententia feriat,
audiamus : Tollite ab eo talentum, dr date ei qui ha-
bet decern talenta.
5. Opportunism valde videbatur , ut cum malo £“^ 2
fervo unum talentum tollitur, ei potius qui duo, piioram
quam qui quinque talenta acceperat, daretur. Illi
f Additur in duob* Carnut. in verdate.
* Ita C. Germ. Belv. & potiores mff. In exculis, eumque in quo fan•
aificari debeant.
11C. Germ. & 3. Gemet. non fpargo.
1 Hîc ex mlT. & antiij. cd. rcplevimus lacunam duarum linea-
rum.
enim
enim «_dari debuit, qui minus, quàm qui plus ha- A accepit intelligentiam, prædicationis minifterium
buit. S ed , ficut fuperiùs diximus, per quinque ta- ’ ' ‘ ~ ‘
lenta, quinque videlicet fenfus, id eft exteriorum
feientia defignatur: per duo autem , intelle&us 3 c
operatio exprimitur. Plus ergo habuit qui duo,
quam qui quinque talenta perceperat; quia qui
per quinque talenta, exteriorum adminiftrationcm
meruit , ab intelledu interiorum adhuc vacuus
fuit. Unum ergo talentum, quod intelledum fi-
gnificare diximus, illi dari debuit qui bene exte-
riora qua: acceperat, miniftravit. Quod quotidie
in fanda Ecclefia cernimus : quia jMerique dum
bene miniftrant exteriora qute accipiunt, per ad-
jundam gratiam ad intelledum quoque myfticum
perducuntur: ut etiam dc interna intelligentia pol-
leant, qui exteriora fidcliter adminiftrant.
6 . Generalis etiam mox fententia fübditur, qua
dicitur: Omni enim habenti dabitur, dr ab undab it:
ei autem qui non habet , dr quod vide tur habere, au-
feretur ab eo. Habenti riamque dabitur, & abun-
dabit; quia quifquis caritatem habet, etiam dona
alia percipit. Quifquis caritatem non habet, etiam
dona qua: percepifle videbatur, amittit. Unde ne-
ceffe eft, fratres mei, ut per omne quod agiris, er-
ga caritatis cuftodiam vigiletis. Caritas autem ve-
ra eft, amicum diligere in D eo , 8c inimicum dili-
gerc propter Deum. Quam quifquis non habet,
omne bonum amittit quod habet, talento quod acceperat
privatur, &: j'uxta Dominicans fententiam
in exteriores tenebras mittitur. Per pcenam quippe
debet ex talento. Alius terrenam fubftantiam accepit
, erogationem ralenti debet ex rebus. Alius
nec internorum intelligentiam, nec rerum affluen-
tiam accepit, fed tamen didicit artem qua pafei-
tur, ipfa avs ei in ralenti acceptione reputatur. Alius
nihil horum afTecutus eft, fed tamen fortaffe fami-
liaritatis locum apud divitem me ruit, talentum
profedo familiaritatis accepit. Si ergo nihil ei pro
indigentibus loquitur, pro ralenti rctentione dam-
natur. Habens ergo intelledum, curet omninone
taceat: habens rerum affluentiam, vigilet ne à mi-
fericordiæ largitate torpefcat : habens arcem qua
regitur, magnoperc ftudeat ut ufum atque utilita-
tem illius cum proximo partiatur : habens loquen-
B di locum apud divitem, damnatioriem pro rctento
talento timeat, fi cùm valet, non apud eum pro pau-
peribus intercedit. Tantum quippe ab unoquoque
noftrum venturus judex exiget, quantum dedit.
Ut ergo de ralenti fui rationibus, redeunte Domin
o, quifque fecurus fit, cum tremore penfet quo-
tidie quid accepit. Ecce namque jam juxta eft ut
file qui peregrè profedus eft, redeat. Quafi quippe
peregrè abiit, qui de hac terra in qua natus eft, longé
difeefiit; fed profedo revertitur, ut de talentis
rati ones ponat : quiafi à bona adionc torpefeimus,
c de ipfis donis quæ contulit, nos diftridius judicat.
Confidcrcmus ergo quæ accepimus, atque in eo-
rum erogatione vigileqius. Nulla nos à fpiritalio-
pere terrena cura impediat, ne fi in terra talentum
in exteriores tenebras cadit, qui per culpam fuam C abfeonditur, talenti Dominus ad iracundiam pro-
foonre in interiores tenebras rpr.iHir ; Rr illir vocetur. Piger etenim fervus, cum jam culpas judex
examinât, talentum de terra levât : quia funt
plerique qui tunc f e à terrenis dcfidcriis vel opc-
ribus fubtrahunt, quando jam per animadverfio-
nem judicis ad æternum fupplicium trahuntur.
Ante ergo de talenti noftri ponenda ratione vigile-
mus, ut cùm jam judex ad feriendum imminet,
lucrum nos quod fecimus, cxcufet. Qu od præftet
nobis D eu s , qui v iv it, .&c.
d Corb. a terrenis obligationibus. Turon. a terrenis defideriis vel co-
gitationibus, vel operibus.
fponte in interiores tenebras cecidit: 8C illic coac-
tus patitur tenebras ultionis , qui hie libenter fuf-
b tinuitb tenebras voluptatis.
«Has j rej. 7. Sciendum verb eft, quod nullus piger ab h ac
ne talenti acceptione fecurus eft. Nullus namque eft
;u.,qui veraciter dicat : Talentum minime accepi;
non eft unde rationes ponere cogar. Talenti enim
nomine, cuilibet pauperi etiam hoc ipfiim reputa-
bitur, quod vel minimum accepit. Alius namque
• Ed. fuppleverunt, magis , quod abeft a mlT.
b Corb. & Belv. tenebras voluntatis.
* Val-cl. de ipfis bonis.
Le£tio (kn£ti Evangelii fecundùtn Matthäum.
C u m natus ejfet Jefus in Bethlehem Juda>p eis. Et mittens illos in Bethlehem. dixit : Ite nrf.
in diebus Herodis régis : ecce Magi ab Oriente interrogate diligenter de fuem . & cum innjeneritis,
venerunt Jerofilymam , ikentes : Ubi efl qui
natus eß Rex Judaorum ? Vidimus enim ßellam
ejus in Oriente, & 'venimus adorare eum. Au-
diens autem Hemdes Rex turbams eß > (V om~
riis Jeroßlyma cum iüo. Et congregans omnes
renuntiate mihi : ut ego veniens,
adorem eum. Qui cum audißent regem, abie~ inrf.
runt. Et ecce ßella, quam ojiderant in Oriente,
antecedebat eos.ujque dum veniensßaret fij>ra
_ ubi erat puer. Videntes autem fieüam, gaviß jr„j;
principes ßcerdotum, & ßcribas populi, fiißita- fimt gaudio magno valde. El intrantes domum, raf.
batur ab eis, ubi Chriflus mßeretur. At illi di- invenermt puerum cum Maria matre ejus : &
xeruntci:In Bethlehem Juda. Sic enim ßriptum pmeidentes , adoraverunt eum. Et apertis the-
eß per Pmphetam : Et tu Bethlehem terra Juda, £fauris ßis, obtulerunt ei munera, aurum, thus,
nequaquam minima es in principibus Juda : ex & myrrham. Et reßonfi accepta in ßomnis, ne
te enim exiet dux , qui regat populum meum redirent ad Hemdem , per aliam Vtam reverß
Ifiael. Tune Hemdes clam vocatis Magis, dili- funt in regionem ßam.
ferner didicit ab eis tempus ßdla, qua apparuit
<•8 5 5 *