JeJ.r.r.
quam coram Domino locuti rectum mcmoran- A Nimirum, quia plcrumque in confpedu hominum
tur ? An adhuc ilia de co fentcntia confirmatur , reda via creditur eciam qua; a vcritatis itinere dc-
qua andquo hofti dicitur** V id if t i J e r v um metim pravatur. Et notandum , quod 5 non dicicur : Non
Job, quod, non fit e i f im i l i s f ifp e r terram ? Sed quid eftis locuti coram me redum ficut Job, fed, ficut
eft hoc, quod & laudatur hofti, &: in feipfo re- fervus meus Job : ut videlicet interpoficione fervi-
prehenditur : in feipfo autem reprehenditur; &c tu tis, dum eum quafi fob quadam peculiaritate
tamen amicis loquentibus antefertur : nifi quod commemorat, cunda qua: in defenfionc fua dixefandus
vir cundos mcritorum fuorum virtute tran-
feendit; fed eo ipfo quod homo fuit, ante Dei
ocuios fine reprehenfione effe non potuit > In fan-
d o quippe homine in hac interim vita commo-
rante, divini examinis regula habet adhuc quod
judicet, quamvis jam ex comparationc ceterora
t, quia non contumaci fuperbia, fed humili vc-
ritate dixerit, oftendat. Sed quia juftus eft & mi- Vn
fcricors Dcus, amicos ejus &C per juftitiam diftride
redarguit, &: per mifericordiam benignè convertit.
Nam fequitur :
Sumitc vobis feptem tauros & feptem arietes, &
rum hominum habeat quod laudet. Beatus igitiir g i t c a d J e r v um m eum J o b , d r'Ojfe rte bolocaufium pro
T n K n m r n l m (p Kr n o n ,n r o i r r o f t a m - mntiic Tfih /lit.trm fpYmuc mptic flr.ini.Job pro culpa fe credidit, &: non pro gratia, fla- t -hm mahlt r.i—
gellari : rcfecari in fe æftimavit vitia, non autem
mérita augeri. Et in eo reprehenditur, quod in-
tentionem flagelli fuiffe aliam fufpicatur, .& tamen
amicis refiftentibus interni judicii definitione
prælatus eft. Unde apertè colligitur quanta; jufti-
tiæ fuerit in eo quod contra amicorum verba in-
nocentiam foæ operationis adftruxit , qui divino
judicio etiam ipûs ejufdem divini judicii defenfo-
ribus antefertur. In exordio autem a libri hujus
agnovimus, quia de illo fatan Domino dixerat :
CM it te m anum tu am , d r ta nge eum , d r v id e f i
vobis. Job autem fervus meus orabit pro vobis : fadem
ejus fiifeipiam , ut non vobis imputetur fiul-
titia.
11. Ecce juftus & mifericors Deus ncc culpas fi- r
ne mcrepationc detent, nec reatum line convcr- y,?
fione derelinquit. Quia enim internus eft medieus, .r£c 1
primo putredinem vulncris innotuit , & poft re- D;«
media confequcndæ falutis indicavit. h Sæpe autem ^
jam diximus , quod amici beati Job harreticorum gun
fpeciem tencant, qui Deum dum dcfenderc ni-ra:l”
tuntur, offendunt ; quoniam indidis fuis veritati h
rebelles funt , cui famulari fc in falfa aflertione
non in facicnt benedicat tibi. Ad quam petitionem fufpicantur. Quia igitur omnipotens Deus fæpe
b beatus Job danmis, orbitatc, vulncribus, & b ver-
borum fcandalis tangi permittitur : quia videlicet
certus, qui eum laudaverat, extitit quod nequaquam
juxta aflcrtionem diaboli fandus vir in
c maledidionis culpam laberctur. Sicut ergo & c fu-
periüs diximus, quifquis beatum Job in locutione
ma arftimat poft flagella peccaffe, aperte Domi-
d num judicatd in fua aflertione perdidifle. Et quamvis
Dominus ad diabolum loquens, bona illius prje-
fentia prsetulit , non autem ejus perfeverantiam
fpopondit: feiendum tamen eft, quianequaquam
c ejus juftitiam permittendo c tentari prjetuliflet,
^ illos corpori fanda: Ecclefia; per cognitionem ve-
ritatis invifeerat : bene ip fa quoque eorum con-
verfio, qua; farpe mifericorditer agitur, per hanc
veniam , quam amici Job percipiunt , defigna-
tur. 11. Notandum verb magnopere eft, quod con-
verfionis fuse facrificium Domino non per fe, fedjjff'jl
per Job jübentur offerre. Nimirum hseretici cum DnJ|
ab errore redeunt, erga fe iram Domini fito per»
fe oblato facrificio placare nequaquam poflunt,
nifi ad cathoücam Ecclefiam, quam beatus Job
fignificat, convertantur ; ut falutem fuam ejus prefi
eum juftum in tentatione perfiftere non pofle çibus obtineanc, cujus fidem perverfis aflertioni-
prævideret. Permiffo itaque divinitus in éjus tenta- ^ bus impugnabant. Ait enim : ’ Job fervus meus ora■
lAiiaD ci,
îiominum
dicia.
rptl. S. 9.
tione diabolo , quifquis eum in tentatione fuc-
cubuifle exiftimat, ignorantiam permittentis acculât.
alia 10. Approbemùs igitur in didis fuis veraciter
h- Job, ne Dcum in fua providentia nequiter aeçufe-
mus. Et quidem quantum ad humana judicia, in
verbis fuis amici ejus multa illo redtùs dixifle cre-
derentur ; fed veritas aliam ex occulro regulam profer
ens, ait : Non efiis locuti coram me rettum, ficut
fervus meus Job. Coram me, ait, id eft intus, ubi
fæpe multorum vita difplicet, quæ etiam foris ho-
f minibus placet. Unde cautè nimis in laudem f juf-
torum conjugum didum eft : Erant jufii ambo an- £
te Deum. Non enim fecura laus e f t, juftos ante
homines apparere. Sæpe enim humana fententia
velut in Deo magnum quempiam approbat ; fed
hunc omnipotens Deus, qui quafi ex fe approbatur,
ignorât. Hinceft enim, quod Pfalmiftavigilantcr
exorat, dicens : Dirige in confpeffu tuoviam me am.
bit pro vobis : faciem ejus fitfiipiam , ut non vobis
imputetur k JluLtitia. Ac fi apertè hæreticis dicat: I
Sacrificia veftra non accipio , petitionum veftra-
rum verba non audio , nifi per interccffionero il-r«J
lius, cujus profeflionis verba de me veracia re- non?°'
cognofeo. Et vos quidem tauros atque arietes1 ad
exhibenda facrificia converfionis veftræ deducite, 1
fed à me falutem veftram per catholicam Ecclefiam
, quam diligo, poftulate. Ipfi enim volo di-
mittere id quod mihi in ipfa deliquiftis, ut hæc veftram
incolumitatem obtineat, quæ ex veftro lan-
guore laborabat. • *
13. Sola quippc eft per quam facrificium Domi- vet.*
mis libenter accipiat, fola quæ pro errantibus fi- Ecc|™
duçialiter intercédât. Unde etiam de agni hoftia
Dominus præcepit, dicens : In un a domo comede-i^-.
tur, nec efferctis de carnibus ejus foras. In unaEX ‘
namque domo agnus comeditur ; quia in una ca-
tholica Ecclcfia vera hoftia Rcdemtoris immoa
Non hujus lib. ’35. led totius Commcntarii, ubi 1. 3. num. IJ . tex-
tus hie cxplicatur.
k Laud, verierum.
* Sa:pe, maxime pra:fat. capite 3. circa medium.
d Editi, in fua ajferiione errajie.1 Secuti fumus mff Corb. Germ.'
yindoc. Laud. Norm. In Germ, frodidijte.
* Germ. & ed. Baiil. 1J14. cum aliis deinceps tentatori. Huic loco
emendando adfucrunt mfT. Anglic. Norman. Corb. Germ. Vindoc. Sc
yetus ed. PariL 149?. in qua tamen legitur (rotulijfet, loco pr&tulijfct.
f Vindoc. caftorum.
9 Vindoc. Be pi. Norm, nunc dicitur: non efiis locuti coram me re-
Rum ficut fervus meus fob s ut videlicet.
h Maxim£ Praefat. c. 6. num. 15. & fcq. In edit. ifi4 - aliifquefequentibus
legitur : Quia autem ftpe........... fufpicantur ; omnipotens
Deus. Locum hunc obfeurum c tenebris eruimus ope mff. Norm.
& vet. edit. 149J. Hoc in libro qui fuperiorum eft velut recapitula-
t io , fsepifiim£ Gregorius jam didorum meminit; quzquibus in lo-
cis traftata fint annotarc operx prattium non eft , cum indicis ope ca
cxplorarc inpromtu fit.
1 Laud, duo Germ. Pratel. Utic. fob autem.
k Laud, in ftulutia.
* Vindoc. Sc pier. Norm, txhibendo facrificia.
Dé cujus Carnibus divina lex efferri foras A culdubio inconcufla fide retinentes, quia qUosSpi*
prohibet } quia dari fanâum canibus vetat. Sola ritus gratiæ foptiformis replevcrit, perficit{ eilqüe
eft in qua opus bonum fru&tiose peragitur, unde
&: mcrcedem denarii non nifi qui intra vineam la-*
boraveranc, acceperunt. Sola eft qua; intra fe po-
ficos valida caricatis compage cuftodic. Unde &:
aqua diluvii arcam quidem ad fublimiora fuftulir,
omnes autem quos extra arcam invcnic, excinxic.
Sola eft in qua fuperna myfteria veraciter contemlatur.
nuct r'^,lc ^ n" m non folùm Trinitatis notitiam, fed etiam virtutum
quatuor, id eft prudentiæ, temperantiæ, fortitu-
dinis , atque juftitiæ Operationen! præbct. Qui in
ipfis quoque quos ingreditur , fois quodammodo
partibus augetur, dum & per Trinitatis notitiam
quatuor virtutum aäio accipitur, & per operation
nem virtutum quatuor ufque ad manifeftam Tri*
plcmur. Unde & ad Moyfcn Dominus dicit ; Eft nitatis fpeciem pervenitur. Et apud nos ergo fepte»
locus apud me, &fiabis fiupra petram. Et paulö poft : narius perfe&us eft , fed longé difTimilicer ; quia
Tollam manum meam , & videbis pofieriora mea. plenè &-non inaniter in duodenarium furgit dum
Quia enima ex fola cathoiica Ecclclia veritas con- & per fidem opera, & rurfum per opera perficit fi*
fpicitur, apud fe efle locum Dominus perhibet de dem. San&i quoque Apoftoli gratiæ feptiformis
quo videatur. In petra Moyfes ponitur, ut Dei B Spirituimplendi,duodecim font ele&i. In quatuot
fpeciem contemplctur : quia nifi quis fidei folidi- enim mundi partibus Trinitatem, quæ Deus eft,
tatem tenuerit, divinam præfcntiam non cognof- innotefeere mittebantur. Duodecim ergo elefti •
cic. Qe qua folidicate Dominus dicit : Super hanc font ut etiam ex ipfius numeri ratione caufa cla-
petram adificabo Ecclefiam meam. -Quid eft ergohoG refocret, quöd per quatuor infima, tria fumma
loco b dicere ad amicos job vite ad Job > nifi pe- . prædicarent.
tram afeendite i Quid eft, Faciem ejus pro vobis 16. Sive itaque hac, feu alia qualibet fortafle Quidfigniß-
fufeipiam 1 ut non vobis impute tur ftuLtitia, nifi id ratione, in feripeura tamen facra feptenario nume- c« ?
quod illic dicitur : Pofieriora mea videbis j ï à eft, ro aliquando fecura requics æternicatis, aliquan-
ejus quæ poftmodum futura eft, myfteria incar- do univerfitas præfcntis hujus temporis, aliquan-
nationis intelliges. ^ do autem fandæ Ecciefiæ univerfitas defignatur.
14. Hæretici autem pro Co quod in petra ftare Septenario quippe numéro perfe&io æternicatis Pcrfcàion;itt
contemnunt, tranfeuntis Domini pofieriora non innuitur, cum dies feptimus in requiem 'Domini ætcrni.tatis-
afpiciunt : quia extra Ecclefiam pofiti, incarnatio- c fandificatus vocacur. Cui jam vefpera inefle non ° ' neJ'
nis ejus, ficut font., myfteria non agnofeunt. Si- dicitur: f quia æternæ beatitudinis rcquies nullo -
termino côardatur. Hinc eft etiam, quöd lege da- Exod. 20. u .
ta dies feptimus feriatus elle præcipitur, u: æter-
na per ilium requies defignetur. Hinc eft, quöd in
annorum currîculo fepeenarius numerus fepties Ltvii. ü
multiplicatus, g monade addita ad quinquagena- t - ? •& p*
rium ducitur, utperpccuam beatitudinem fignans g
Jubilæi facratiflima requies obfervecur. Hinc eft, johan. 21;
quöd refurgens Dominus & frequenter apparens,
ultimo jam convivio cum feptem difeipulis come-
difle defcribitur : quia hi qui in illo nunc perfedi
font, ærerna per ilium refedione fariantur.
17. Rurfum per feptenarium numerum hæc uni* vst. vir.
eut autem &:c fuperiùs diximus, per tauros cervix
fuperbiæ , per arictes vero ducatiis exprimitur,
qui ab hæreticis perfuafis plebibus , quafi fedu-
dis gregibus agicur. De hæreticis-namque fuper-
bientibus dicitur , qui infirmorum mqntcs male
fuadendo corrumpunt :d Concilium taurorum, inter
vaccas populorum. Et quia fequentes fe populos
velut- greges trahunt, arictes aliquando nomi-
nantur. Gregem fcilicct arietes ducunt. Unde per
increpationem Jeremias ait : Principes tui velut
arietes. Quia igitur hæretici cùm ad fàndam Ec-
clcfiam reoeunt, fuperbiæ elationem deferunt, &
nequaquam jam quafi fequentes greges, populo- pyverfitas temporalitatis accipitur. Hinc eft enim, vit* Pr*fenrum
cuneos ad interitum ducunt, amici beati job
offerre tauros & arictes jubentur. Tauros enim
& arietes offerre in facrificio, eft fuperbum duca-
tum converfionis humilitate madare, ut cdomita
cervicc fuperbice, difoant obediendo fequi, qui du-
dum docendo prxirc conabantur. Rede quoque
eorum ha:c fuperbia feptem facrificiis expiatur :
quia hxrctici ad Ecclefiam revertentes, per humi-
licatis hoftiam dona Spiritus gratia; feptirormis ac-
cipiunt : ut qui elationis fua; vetuftate tabuerant,
novitate gratia; reformentur.
iy. Septcnarius autem numerus apud fapientes
■ hujus fcculi quadam foa habetur ratione perfequöd
per feptem dies hoc totum vita; prarientis CIStcxnPus*
tempus evolvitur. Hinc eft , quöd in typo fanda:
Ecclcfia;, qua; omni tempore hunc mundum pra:-
dicando circuit, Area Domini tubis clangencibus Jofue. b. 20;
muros Jerico diebus feptem circumada confregit.
Hinc Propheta a it: S ep tie s i n d ie la u d em d i - r f f l 118.104.
x i t ib i . Quod ipfc rurfum pro toto atque univerfo
fux deprecationis tempore fc dixifle fignificans,
ait: Semper la u s e ju s i n ore meo. Quod verö per pfal.33.zi
feptenarium numerum przfentis vita; univerfitas
defignatur, tunc magis oftenditur, cum poft eum
quoque etiam odonarius fobinfertur. Septenarium
quippe cum adhuc alius fequitur , ex ipfo
dus, quod ex primo pari cx priino impari con- E ejus augmento exprimitur, quod finienda tempo-
fummatur. Primus enim impar ternarius eft , pri- ralitas a;ternitate concludatur. Hinc eft enim quod
niufque par quaternarius. Ex quibus duobus fepr
tenarius confiât, qui eifdem parribus fuis miilti-
plicatusin duodenarium furgit. Nam fivetres per
quatuor, feu quatuor per très ducimus, àd duodenarium
pervenimus. Sed nos quia à fuperno mu-
Salomon admonet, dicens: Da partes feptem, nec- Ecdt. t i . 2
non dr octo. Per feptenarium quippe numerum,
hoc quod feptem diebus agitur, praffens tempus
expreflit: per odonarium verb vitam perpetuam
defignavit, quam foa nobis Dominus refurredio-
nerc vcritatis pra;dicamenta percipimus,c ha;cfixa ne patefecit. b Dominico fciliccc die refurrexit, h
feientia; altitudinc defpicicndo calcamus: hoc pro- qui dum diem feptimum , id eft fabbatum fequi-
‘ Longipont. in fold.
* Duo Germ. & Pratel.. dictrt : ad fob ite ; nifi, petram.
‘ Pca'far. cap. 8. n. iS.
La mff. & vetuftior edit. Parif. 149J. In alia i j i8 . &cet. recent.
K in mf. Germ, legitur male, confihum.
' .Vindoc. & Norm, btcphyfica. Coutradicunt editi turn vet. in n
recent, quib. concinunt duo Germ.
{ I idem cod. cum Germ, interni.
* Germ. Turon. Laud. Norm, monade addito. Corb. Germ. Utrant-
que admittit leftionem.
h Ebroïc. aliique Norman. Turon. Sc al. cum Dominico,