iëyz San (Si Gregorii in Evangelia 1653
gr dfoes y gp fepultus efi in inferno. Elevans Afirmamm eß ï ut hi qui volunt bine tranfirc ad
autem oculos fern cùm ejfet in tormentis , vidit vos , non pojfmt , neque inde hue tranfmeare.
abraham a. longe , & La^arum in finu ejus. Et ait Rogo ergb 'te pàter , ut mittas eum in
Et ipfe c1 amans dïxi*: Pater Abraham miferere domum patris mei : habeo enim quinque fratres,
mei '} & mitte La%arum ut intingat extremum ut tefietur illis, ne & ipf ventant in hune lo-
dmti fui in aquam , ut refrigeret linguam cum torfnè'ntorum. Et ait illi Abraham : Habent
me am, quia crucior in baeflamma. Et dixit il- Moyfen & Prophet as ; audiant illos. At ille
li Abraham : Fili ,recordare quia recepifii bona dixit : AIon pater Abraham : fed fi quis ex mortuis
in vita tua , & Lazarus ßmiliter mala. Nunc ierit ad eos, poenitentiam agent. Ait autem illi :
autem hic confilatur, tu vero crucians. Et in Si Moyfen & Prophet as, non audiunt, neque
h is omnibus inter nos & vos chaos magnum fi quis ex fnottuis refurrexerit, credent.
Verf. 27;
Verf. a -
r * r f 19.
Vtrf j#.
a a H,o MILIA XL.
b Habita ad populutn in bafilica fan&i Laurentii martyris, b Dominica fecunda
poft Pentecoftcn.
infacrascri- i .T N vcrbîs facri eloquii, fratres carillimi, priùs ]
P t ura p ci il s fta- J[ fervanda eft veritas hiftoriæ, &; poftmodum re-
rixveritas, quircnda fpiritalis mtelligentia allegoriæ. lune
poftea cjuæren- namque allegoriæ fru&us fuaviter carpitur, cùm
Pr^ s perhiftoriam in veritatis radicc folidatur. Sed
quia nonnumquam allegoria fidem ædificat, &hi-
ftoria moralicacem : nos qui au&ore Deo jam fide-
libus loquimur, non abs re credimus, fi ipfum lo-
quendi ordinem poftponamus : quatenus qui fidem
jam firmam cenecis, priùs de allegoria aliquid bre- '
virer audire debeatis : &: quod vobis de moralitate
hiftoriæ valde eft neceflarium, hoc in expofitionis
noftræ ordine fervetur extremum : quia ca plerüm- ^
que fblent meliùs recoli, quæ concingic poftmodum
audiri, /
Lcft.Evangeli- z. Senfiis ergo allegorîcos fub brevicate tranf-
ce aiicgoricus currimus, ut ad moralitatis latitudinem citiùs velcnlus.
Dives . . . . . . 1 epuio, judaici nire valeamus. Homo quidam erat dives, qui in*
popuh typus. duebatur purpura dr byjfo , dr epulabatur quotidie
fplendide. Quem , fratres cariflimi , quern dives
ifte qui induebatur purpura &: byflo, & epulabatur
quotidie /pîendidè, nifi Judaïcum populumfi-
gnificat : qui cultum vitæ exteriùs habuit, qui accepta:
Legis deliciis ad nitorem ufus éft , non ad
Gcntilis, La- utilitatem ? Quem vero Lazarus ulceribus plcnus,
zarus. mfî Gentüem populum figuraliter exprimit ? Qui
dum converfus ad Deum, peccata fua confiteri non
erubuit, huic vulnus in cute fuit. In cutis quippe
vulnere virus à vifceribus,trahkur, & foras erum-
Copfcflio pec- pit. Quid eft ergo peccatorum confeffio, nifi quæ-
vuincr"1 'm ^am vu^nerum ruptio j Quia pcccati virus falu-
vu^n.rum r jjrjter apericur jn confefllone, quod peftiferè late-
bat in mente. Vulnera etçnim cutis in fuperficiem
trahunt humorem putredinis. Et confitcndo peccata
quid aliud agimus, nifi malum quod in nobis
latebat, aperimus ? Sed Lazams vulneratus cupie-
bat {aturari de micis, quæ cadebant de men là divins
, & nemo illi dabat : quia Gentilem quemquc !
ad cognitionem Legis admittere fuperbus ille po-
. pulus delpiciebat. Qui^dum do&rinam Legis non
ad càritatem habuic, fed ad elatiônem , quafi de
acccptisopibustumuit. Et quia ei verba defluebant
Noftra vii ne- fcjencja nUafi ralanatprx- . . n m. icæ cadebant d,e menfa. AtX Tcon-
dicatorum & tra jacentis pauperis vulnera lmgebant canes. Non-
doftorum lin- numquam folent in facro éloquio per canes prædi-
■ IrtCorb. eft vigefima-prima, in Lateran, undccima, in cod. Reg.
Suec. trigcfima-pru.ia.
k Hate non fiint C. Germ: ncc aliorum plur. In.dùobus prioribus
Gemot, lixc bom. iegitur habita in baiU. S. Salvat. fecus in Later, in
catores intclligi. Canum etenim lingua vulnus dum
lingit, curat : quia & doiftores fäncti dum in con-
feflione pcccati noftri nos inftruunt,, quafi vulnus
mentis pet linguam tangunt : &: quia nos loquen-
do à peccatis eripiunt, quafi tangendo vulnera ad
lalutem reducunt. c Quia enim canum nomine, c :
prædicatorum lingua fignatur , Domino per Pfal-
millam dicitur : Liurua canum tuorum ex inimicis ah pfil. 07.^
ipfe. Ex Judads quippe infidelibus fanéti prædica-
tores eleifti funt, qui in aflertione veritatis contra
fures latronefque venientes, magnos pro Domino*
ut ita dicam , latratus dederunt. Quo contra de
quorumdam reprobatione dicitur : Canes muti, non îfù, sä. it,
valentes latrare. Quia ergo prædicatores fan&i peccata
damnant, confeflionem verb peccatorum ap-
probant, dicentes : Confitemini alterutrurn peccata Jaiob.s.u.
vefira, & orate pro,inviccm , ut fiilvemini, ulcéra
Lazari canes lingunt. Sanfli etenim doftores dum
Gentilium confelfiones accipiunt, mentium vulnera
faluti reftituunt.Unde &; Lazarus bene interpre-
tatur adjutus : quia ipfi hunc ad ereptionem ju-
vant, quia ejus vulnera per linguæ correptionem
curant. Poteft etiam per linftionem capum , lata
adulantium lingua fignari. Adulantibus etenim, vulnera
noftra lingere eft : quod plerumque lolent et-
)iam ipfa mala quæ nos in nobis reprehendimus, im-
probo favore laudare. Contigit verb , ut uterque
morcretur. Dives qui induebatur purpura & byflo,
Icpultus eft in inferno : in linutn verb Abrahæ Lazarus
ab Angelis du&us eft. Quid Abrahæ finus, Qü1^
nifi fecrctamrequiemd fignificat patrum?Dequa
Veritas dicit : Ottulti, inquit, venient ab Oriente Matth. ».«;
dr Occidente, dr recumbent cum <_✓ dbraham dr ljaac
dr Jacob in regno calorum : felii autem regni ejicien-
tur in tenebras exteriores. Qui enim purpura &
byflb indutus dicitur, rede, regni filius vocatur,
Qui de longinquo ad videndum Lazarum oculos
levât : quia dum per damnationis fuæ fupplicia infidèles
in imo funt, fideles quofque ante diem ex-
tremi judicii fuper fe in requie attendunt, quorum
poll: gaudia contemplari nullatcnus pofllint. Longe
verb eft quod confpiciunt ; quia illuc per meri- Cur ;„ is
turn non attingunt. In lingua autem amplius arde- femi pr.tci-
re oftenditur , cùm dicit ; LMitte Lazarum., ut in-
tingat extremum digiti fui in aquam, c ut refrigeret zuc. is.u 1
cod. Reg. Suec. Corb. Germ. See.
* Primus Carn. e/uafi enim. . . fignatur, dum.
*C. Germ: Gcnvet. Bel vac. fignificat patris.
♦ Belvac. & refrigeret. .
Liber II. Homilia XL. M s
linguam meam, quia crucior in haeflamma. Infidelis A blata, reftitutione quadrupli punitur. Hie autem
iNon nocct hoc
Ijn (cculo halbete
bona,
; niodo Deo ad-
Ihsreamus. * .
populus verba Legis in ore tenuit, quæ opere ferva-
re contemfir. Ibi ergo ampliùs ardebit, ubi fe often-
dit feire quod facerc noluit. Quaproptcr bene de
dodis & negligentibus per Salomonem dicitur :
Omnis labor hominis in ore ejus, fed anima illius
non implebitur : quia quifquis hoc lolummodo la-
borat, ut feiat quid loqui debeat,a ab ipfa refedio-
ne fuæ feientiæ mente vacua jejunat. Ab extremo
digiti fe tangi defidcrat : quia æternis llippliciis da-
tus, optât operatione'juftorum, vel ultima participa
«. Cui refpondetur, quod in hac vita bona re-
ceperit : quia omne fiium gaudium felicitatem
tpfel. 7
fhn.s.+S.
Left. Evange-
1 ftnfiis
tooralis, v j
dives ifte non abftulilfe aliéna reprehenditur, fed
propria non dedifle. Nec dicitur, quia vi quem-
piam oppreflit, fed quia in acceptis rebus fe extu-
lit. Hinc ergo fummopere colligendum eft, qua Non (,u{
poena muldandus fit qui aliéna diripit, £fi inferni aliéna rapiunt,
damnatione percutitur qui propria non largitur. ^ cnam qui
Nemo ergo fecurum fe æftimet, dicens : Ecccdlie- buunc, xtenu
na non rapio, fed conceflis licite g rebus fruof : quia Poenafligni-
dives ifte non idcirco punitus eft, quoniàm aliéna g
abftulit : fed quia acceptis rebus femetipfum male
dereliquit. Hoc quoque fuit quod hunc inferno
tradidit : quia in fua felicitate timidus non fuit, quia
tranfitoriam putavit. Habere hie etenim poftunt g accepta dona ad ufum arrogantiæ inflexit, quia v if
& jufti bona, nec tamen hæc in recompenfatione cera pietatis ignoravit, quia peccata fua redimere
rcciperc : quia dum meliora, id eft æterna, appe- etiam cùm fibi abundaret pretium, noluit. Et funt pretiofam 1
tunt, eorum judicio quælibet bona adfuerint, cùm nonnuili qui cultum fiibtilium pretiofarumque vef- veftium cul-
fandis defideriis æftuant} bona minime videntur. tium non putant effe peccatum. Quod fi videlicettus pcccatum
Unde David Propheta, qui regni divitiis,b multif- culpa non effet, nequaquam fermo Dei tarn vigi- qUan oqucert‘
que obfequiis fulciebatur, quamvis & hæc ad ne- lanter exprimeret, quod dives qui torquetur apud
ceflitatpn bona elle confpiceret, uni taiiien fin- inferos , byffo & purpura indutus fuiffet. Nemo
quippe b veftimenta præcipua nifi ad inanem glo- h
riam quærit, videlicet, ut honorabilior ceteris effe
videatur. Nam quia pro fola inani gloria, veftimen-
tum pretiofius quæritur , res ipfa teftatur, quod*
nemo vult ibi pretiofis veftibus indui, ubi ab aliis
. . non poffit videri. Quam culpam poffumus meliùs
deviaffe confiderant, eos nulla compaffione à tor- q etiam ex diverfo colligere : quia fi abjedio vilis in-
mentis eripiunt, quos tamen per carnem filios re- dumenti virtus non effet, Evangclifta vigilanter
cognofcunt. In tormentis autem dives pofitus , de Johanne non diceret : Erat indutus pilis camelo- Mdtth
quinque fratres habere fe perhibet : quia fuperbus rum. Sed notandum nobis eft magnopere , in ore Cur |§É |
idem Judaicus populus, qui ex magna jam parte Veritatis de fuperbo divite & humili pauperc quan- nomen in E-
damnatus eftyfequaces fuos qaos fuper terramc re*, tus fit ordo narrationis. Eece enim dicitur : Homo ™gïlio y™'
Jiquit, quinque fenfibus. corporis deditos. nqvit. quidam erat dives.% & protinus iubinfertur : a S ’ “ "
Quinatio ergo numéro, fratres quos reliquerat, eut quidam méridiens nomine Lazarus. Certè * in ;
exprimit : quia quos adlpiritalem inteHigentiam populo plus folent nomina divitum , quàmpaupe-
non aifurgere in inferno pofitus •gémit, petit ut ad rumfeiri. Quid eft ergo quod Domimisde paupe-
eos Lazarus mittatur. Cui quia Moyfen & Pro. re & divite verbum faciens, nomen pauperis dicit,
phetas habeant, dicitur. Sed ait \ Jtuia non ere- nomen divitisnon dicit, nifi quod Deus humiles
dent nifi quis ex mortuis refurrexerit. Cui prod- novic atque approbat, Sc fuperbos ignorât >■ Unde
nus refpondetur : Si-tMoyfyi dr Prof betas non au- D Sc quibufdam de miraculorum virtute fuperbienti-
Sim* > neque f t quis ex mortuis refurrexerit, credent bus in fine diéturus eft > Nefielves mtdefytk dtp Meta. 7;,i.
cedite à me omnes k. operarii iniquitatis. At contra t
Moyfi dicitur : Novi te ex nomine. Ait ergo de di- ,
vite : Homo quidam. Ait de paupere : Egenus, nomine
Lazarus. Ac fi apertè cheat ; Pauperem humilem
fcio, fuperbum divitem 'nefeio. Ilium cognitum
per approbationem habeo, hunc per judicium re-
probationis ignoro.
4. Pcnfanaum nobis eft etiam, Conditor nofter Deus.panpe-
quanta omnia confideratione difpenfat. Una ete- rem tentando ;
gulariter bono inhianter æftuabat, dicens : CWihi
autem adharere Deo bonum efi. Inter hæc vero notandum
eft , quod ei dicitur : cMemento fili. Ecce
enim Abraham filium vocat, quem tamen à tor-
mento non libérât : quoniam hujus infidelis populi
præcedentes patres fideles, quia multos à fua fide
ci. Certè de Moyfe Veritas dicit : Si crederetis
cMoyfi, crederetis utique dr mihi. De me enim ille
firipfit. Impletur ergo quod per Abrahæ refpon-
fionem dicitur. Ex mortuis enim Dominus refur-
rexit, fed Judaicus ille populus, quia Moyfi credere
noluit : ei etiam , qui refurrexit ex mortuis,
credere contemfit. Cumquc Moyfi verba fpiritali-
ter intelligere contemfit, ad 6um de quo Moyfes
locutus fuerat, non pervenit.
3. Hæc nos, fratres cariflimi, c pro indagandis
allegoriæ myfteriis fuccinfte tranfeurriffe fumciat :
nunc ad intuendam latiùs rei geftæ moralitatem
animus recurrat : Homo quidam erat dives, & induebatur
purpura dr byjfe, dr epulabatur quotidie
. . . X o — ~ I . . glomm ;dmulcenbus
mendicus Lazarus ante januam divitisja- tem toictando,
cet. Qua de re una Dominus duo judicia explevic. e3fPeftabat a<1
Habuiffet’enim fortaffe aliquam excufationem di- pan;im'
ves, fi Lazarus pauper & ulcerofus ante ejus januam
fplendide. Et erat quidam mendicus,nomine Laza- ^ non jaeuiffet, firemotus fuiffet, fi ejusinopia non
rus, quijacebat ante januam divitis, ulceribus pie-
nus. Nonnuili putant præcepta veteris Teftamcn-
ti diftri&iora effe, quàm novi : fed hi nimirum im-
provida confideratione falluntur. In illo enim non
tenacia, fed rapina mul6tatur. Ibi res injuftè fu-
• Duo priores Gemct. ac Bigot, ab ipfa refe&ionis fus. feientia.
“ Sccundus Carn. multifijue honoribus. Per obfequia inteUigit mini-
- Pros obfequentes ut 1. a. Dial. c. 4. cui alia quoque obfequia atque fpa~
tharios prsbuit.
S Hie inter m(T. codices diflîdium eft. Scquimur antiq. Belvac.
Corb. C. Germ. & Bigot, in quo tamen ( quod ab aliis abeft ) additur,
novit, dum quinque libros Moyfi carnaliter intellexit. In primo Carnut.
reliquit , quinque libros Moyfi carnaliter intellexifie quinque fenfibtts
torporis deditos novit.
effet oculis importuna. Rurfum fi*longè effet dives
ab oculis ulcerofi pauperis, minorem toleraffet in
animo tentationem pauper. Sed dum egenum &:
ulceratum ante januam divitis & deliciis affluentis
pofiiit, in una eademque re &: ex vifione pauperis
i Belvac. nifi fi quis ex mortuis.
* Excufi, pro indicandis. '
f Primus Caia.fi in imis inferni, damnatione per.
* Duo priores Gemct. rebus utor.
h Ita omnes mff. noftri, quibus vet. edit, concinunt. Recentiores pfo .
pracipua, liimferunt, pretiofa.
* Bigot, in publico. Ibid pro, feiri, Belvac. Sc duo priores Gcmet.
bibent, feire.
. k Bigot, quioperamini iniquitatem.