poffident.Sed fi in cxteriori dignitatc defintterrenæ A latefoat, invenifTet. Unde ipfas quoque eorum ini>
Är. J a fllianCnm nn llintrilirv» fiiïim nn*ic 'iniiinrrir Jirpnc •T\iriri e
R b c . xxx-iv.Unde dives
inanitcr gaü-
dec, inde pauper
inaniiisaf-
fligitur.
££domcfticæ divitiæ, quantum ad judicium fuum
ofTa quidem habent, fed medullas in offibus non
habent. Quia ergo fie ifte amator hujus fæculi ex-
teriori poceïhatc fulcitür, ut etiam interiori terrent
domus abundanda faginetur, dicitur : Et me-
dullis gjfa illius irrigantur. Vel certè offafimthu-
jus divins pravæ &: duræ confueru dines : medullæ
Verb in offibus -, funt ipfa defideria male vivendi,
•quæ neque ex pravicatis fatisfadione fatiantur,
Quæ medullæ quafi ofla irriganr, cum prava defideria
perverfas confuetudines fuas in voluptatum
quas fententias adjungit , dicens : Dicitis enim:
Vbi efl domus principis , eft ubi tabernacula impio-
rum ?
67. Infîrmi quique, qui in hoc mundo florere Rtc
appetunt, Sc ficut magna mala, fie flagella per- Fair^
rimefeunt, in eis quos flagellatos afpiciunt, cul- P,ni°
pas ex poena metiuntur. Quos enim pereuffos cer-
nunt , Deo difplicuifle fulpicantitr. Unde amici
beati Job, quem percuffum videnint, impium fuit
fe crediderunt : videlicet æftimantes quia fi im-
pius non fuiffet , ejus tabcrnacula permanerent.
Sed ifta non cogitât, nifiqui adhuc infirmitatis tæ-
dio laborat : b qui in præfentis fæculi deledatione j,
deledatione confervanc.
65. Et funt nonnulli, qui in hoc mundo dividas
•
non habent, fedhabere concupifcunt, elatieffeap- g greffum cogitationis Agit : qui tranfire adæternam
petunt ; quamvis in hoc mundo quod cupiunt,obti-
liere non poffunt: Sc cum nullis rebus velhonori-
bus fuld fint: per mala tarnen defideria in confpe-
du interni-judicis reos confcientia addicit. T alls ete-
nim quifque plerumqueideo affligitur,quia ditefee-
re ac fuperbirenon prxvalet. De quo Sc fubditur:
■ Alius verb moritur in antaritudine anima fua abjque
ullis opibus. Ecce Unde dives fuperbo corde ina-
niter gaudec, inde pauper alius fuperbo corde ina-
•nius amigitur. Bene autem de utrifque fubjungitur:
Ettamen Jimul in pulvere dormient, eft vermes ope-
rient cos. In pulvere cnim dormire, eft in terrenis
patriam perfedis defideriis nefeit. Unde bene fub-
jungitur ■:
Interrogate quemlibet de viatoribus , eft hac ea- y„p
dem ilium intelligere cognofcetis. g ift a in diem per-
ditionis fervatur malus , eft ad diem furoris duci-
tur. 68. Sæpe etenim diu divina patientia tolerat, Q K]
quos jam ad fupplicia præfcita condemnat : per- lyi[
mittit florere, qups adhuc cernit détérioraperpe- Vet.
trare. Quia enim videt ad quam damnationis fo- Confu
veam tendant, hoc eis pro nihilo elfe exiftimat, Ü
quod hie perverfi relinquenda multiplicand Sed
defideriis oculos mentis claudere. Unde unicuique quifquis præfentis vitæ gloriam diligic , maonam
■ xplof. s.‘i+. peccanti&i in culpa fuadormienti dicitur: Surge qui elle felicitatem deputathîc fecundùm votum flore*
dormis, eft exurge a mortui s , & illuminabit te Chri- C ie : quamvis cogatur poftmodum fupplicia æterna
fius. Vermes veto qui de came nafeuntur, eos fimûl tolerare. Solus ergo ille confpicit nil elle quodini-
operiunt : quia five divitis, five pauperis fuperbien- quus floret, qui jam greflum cordis ab amore prætis
animum curæ carnales premunt. In rebus etenim féntis fæculi amovit. Unde reftè cùm de fubfe-
terrenis pauper & dives reprobus, quamvis non pa- quenti damnatione impii diceretur , præmittitur :
riprofperitate fulciantur ; pari tarnen anxietatetur- interrogate quemlibet de viatoribus , & bac eadem
invenit. Et quamvis increpari de fuis pravitatibus
ejus tarn validam per adventum fuum æterna damnatione
contriverit. Sed elatus ifte princeps malo-
rum, in hac vita quamdiu eft pofitus, quid agat,
Ipfe ad fepulcra ducetur, eft in congerie mortuorum vtf-1
vigilabit.
■ n i b à juftorum linguaeti^n in profperis valeat : fei- . ■ yè. Qui.a fepulcta -momios tegunr, quid äJiud G i u t
IM ■ 1H | rfT?eP» <luo.d ï um fa“ a lua perverfum quem- per fepulctaI g quàm reprobi defenantut I in qui- LIX.
J E a 1.»" - ■que dejiciunt , juftorum merepatio convalefcac. bus extinfta: à vita beatitudinis animæ velu? iu v. t.
b Q ï ï aute™ ra“ one nunc dtettur : S u is arguet fepulcris latenti Iniquus ergo ifte ad fepulcra du-
V U m eJHS ' c et’a™ » J.uftis tace“ ‘: “ nttÿqüaiiipravoramcordibusrecipiemr: quo-pccaatta
bus, hoc quoque notum fit : quia tories hîc iniqui niam foil eum ill; fufcipiunc , in quibus mortuæ à
vùarguitur, quodes ejus profperitas interveniente Deo anima: t reperiuncur. De quo reftè e n a m .S 'a T
piriiiviii. adverficat&turbatur. Sed beams Jobc dum de om- dum ejus fupplicia. déferibuntur , per Propbecam kp“1“ " ât“>
I s nium malortun corpore loqucretur, fubito ad om- dicicur : I n c ir c u itu M u s f ip u l cm t in s cnMes. in - T 1“ '
müm imquorum caput verba convertit. Vidit e- c terfclti , & qui aeidenm gUdio. m quippe i n » * » * *
quod în^fine mundi fatan homincm ingre- inferno juxta ilium funt, in quibus idem malio--
"Bona qax di-
Ves cum Wietu
habet, pauper
cum anxtetate
appétit. . bantur j quia quod ille jam cum metu habet , ifte
cum anxietate appétit : & quia habere non valet,
dolet. Dicatur ergo : Simul in pulvere dormient, Ö“
vermes operient eos. quia etfi non fimui rebus tem-
poralibus fublevantur, fimul tamén in cura rerum
ilium intelligere cognojcetis. Viator quippe dicitur ,
quipræfentem vitam, viam fibi elfe, & non patriam
attendit :c qui in dileétione prætereuntis fæculi cor 1
figere defpicit : qui non remanere in tranfeuntibus,
fed ad æterna pervenire concupifcic. Qui, enim in
Jobnechatiris
ïebus clatus,
*nec amiflîs an-
21 us. a
temporalium mentis torpore fopiuntur. Simulque hac vita viator effe non appétit, hujus vitæ profpc-
eos vernies operiunt : quia vel iftum ut concupita ra minime conteftmit: & ea quæ ipfè defiderat cùm
habeat, vel ilium, ne habita amittat carnales cogi- abundare aliis viderit, miratur, Unde David pro-
tiones premunt» ' « , \ *a *&.'.• *. .. . • -
6 6 . Bearus autem Job qui nec habitis rebus ela-
tus fuerat, nec amiflas cum anxietate requirebat ;
1,'Cor. 2. i u '
quia nullis exterioris damni cogitationibus mor
1 debatur, eum vermes cordis non operuerant. Et
quia in terreria cura mentem fuam non dejece-
iat, nequaquamin pulvere dormiebat. Sequitur:
Certe novi cogitationes vefiras , & fententias contra
me iniquas. Cum feriptum fit: £>uis feit horni-
num qua funt hominis, nifi Jpiritus hominis, qui in
ipfo eft ? qua racione nunc dicitur : Certe novi cogitationes
veftras /’Sed tunc fpiritus hominis igno-
ratur ab altero, cum verbis vel operibus non de-
monftratur. Nam cum feriptum fit: Ex fruäibus
eorum cegnoftetis eos : per Hoc quod foris agitur ,
quidquid intus latet, aperitur. Unde rede quoque
per Salomonen! dicicur: Jjfttornodo in aquis rejplen-
dent vultus proftpicientium * fic corda hominumma-
■ nifefta funt prudentibus. Proinde beatus Job cum
amicorum colloquentium cogitationes nolle fe di-
ceret, adjunxit : Et fententias contra me iniquas >•
ut ex patenti re oftenderet, quia hoc quod in eis
£) pheta quoniam a dile£Uone prxfentis fteculi jam
, corde tranfierat, iniqui gloriam deferibens, dicebat:
Vidi impium fiuperexaltatum & elevatum ficut ce- Pßis
dros Libani. Sed quia cor huic mundo non fubdidit,
hunc jure defpexit, diccns: Tranfivi, & ecce non M 1
erat. Eftet quippe aliquid in ejüs jeftimatione im-
pius , fiipfeab hoc fxculo per intentionem minime
tranfiffet. Sed is, cui non tranfeunti magnum aliquid
eftet, tranfeunti animo quam nihil eftet, appa-
ruit: quia dum arterna retributio cogitatur, pr^fens
gloria quam fit nulla cognofcitur. Hinc Moyfes
cum fuperna; contemplationis gloriam quxrerec
dixit, Tranfiens videbo vifionem. Nifi enim gref-
fum cordis a fatculi amore removiflet, nequaquam
£ intelligere fuperna potuiffet. Hinc Jeremias lu-
ftum cordis fui confiderari depofeens , ait: 0 vos Thru-1
omnes qui tranfitis per viam, attendite eft videte, ft
eft dolorficut dolor meus. Qm enim praftentem vitam
non quafi viam tranfeunt, fed quafi patriam
attendunt , luttum cordis eledorum confiderare
nefeiunt. Illos ergo üt dolorem fuum confiderent,
Propheta exquiric, quos in hoc mundo contigic
’* Tuton. quia nullis exterioribus mordebatur.
‘ Lyr- Sag. & Bigot, qui in pnfentis vit». Ucic. utramquc leftionem
£ Ebroic. cum cet. Norm. Sc Turon. qui in diltcliene prtfintis fie*
Bello V. habet qui in deltStaùont.
animum non fixiffe. Hinc per Salomonen dicitur { A 10 in illo edamnato homine venerit, quifquis ejus f
^ ip e r i os tu um m u to , & caufts omn ium f ilio r um q u i prjefentiie refiftit,- coram eo viam ejus arguit, cup
er tranfeunt. Muti enim dicuntur | qui prxdicato- jus vires Sc confpicit S c contemnit. Vel certe viam
rum verbis contradicendo minime refiftunt. Qiii^ ejus arguere , eft profperitatem curfiis ejus jeter-
etiampertranieuntes funt: quia intentionem men- no fupplicio interveniente turbare. Quod quiafolus
Dominus propria virtute fa£turus eft, de quo
feriptum eft . £>uem D om in u s J e f u s in te r f ic ie t f p i - 2. Theft. 1
r itu o r is f u i , eft dc ftr tiet iUuftratione a d u e n tu s f i t i 5
rede dicitur : J f fu is ayguet coram eo. v ia m e ju s ?
U n d e Sc fequitur : E t q u a f e c i t , q u is r ed d e t i ’l li ?
Quis nimirum ^ iiifi Dominus ? Qm folus illi pertis
,in amore vitæ præfentis figere dedignantur.
Igitur quia malus ad diem perditionis fervatur,
Sc ad diem furoris ducicur , hoc non nifi qui eft
viator , incelligit : quoniam qui cor in præfend-
bus fixit, a quæ iniquum fequuntur fupplicia non
deprehendit. De quo adhuc fubditur :
' , guis arguet coram eo viam ejus ? & qua fecit, dito homini quæ fecit reddet , dum poteftatein
H etuis reddet illi ? eius tam validam o qut. er advenmm fluim »rwn,
6 9. Sarpe malus indignationem conditoris fui,
■ äitt t quam in Sternum pafl’urus eft, Sc in hac quoque — ______
vita pofitus experitur, dum profperitatem quam B audiamus. Sequitur :
^Sriium amat, amittit, Sc adverfitatem quam formidat “ " ’ "
tantBficnj
l«ßco£oi
diens, quem facra Scriptura Antichriftum appel-
lat, tanta elatione extollitur, tanta virtute prin-
cipatur , tantis fignis S c prodigiis in fanditatis of-
tenfione elevatur , ut argui ab homine ejus fada
(j non valeant : d quia cum poteftate terroris adjungit
etiam ligna oftenfæ fànditatis, Sc ait : guis
arguet coram eo viam ejus ? Quis videlicet homi-
num illum increpare audeat, cujus vifum ferre
pertimefeitî Sed tarnen ejus viam non folùm Elias
Sc Enoch, qui in ejus cxprobrationem ad medium
deducuntur, fed etiam omnes eledi arguunt, dum
contemnunt, dum virtute mentis, ejus malitiæ renus
fpiritus mortuus jacet. Qui, iniquitatis ejus
gladio percufti ceciderunt. Unde feriptum eft :
g u j liberafti David fefv um tunm de gladio ma Li- pfdl.
gno. Rede autem dicitur : Et in tongene mortuorum
vigilabit : quia nunc in congregatione pec-
cantium aftutiæ fuæ1 infidias exerit. Pro eo autem i
quöd in mundo raritas bonorum eft, Sc mulcicu-
do malorum : rede mortuorum congeries nomi-
natur, ut ipfa iniquorum multitudo fignetur. Lata
enim via eft, qua ducit ad perditionem, eft mul- Matik -
ti funt qui ingrediuntur per earn. Sataiiæ itaque in
congerie mortuorum vigilare, eft in reproborum
Gmfi 4p. p.
I.
fiftunt. Sed quia hoc ex divina gratia, &: non fuis cor&bus maliti» f u x aftutias exercere. De quo ad-
vrnbus faciunt, rede nunc dicitur : g u i s arguet j) hue fubditur
coram eo v ia m e ju s /’Quis etenim nifi Deus, cu- ' ” '
jus adjutorio eledi, ut refiftere valeant, fulciun-
tur ? Aliquando enim in Scriptura facra cum in-
terroganao, g u i s ponitur, Omnipotens defigna-
tur. Unde feriptum eft : g u i s fu f e i ta b i t eum ? De
quo per Paulum dicitur: g u e m D e n s fu f e i ta v i t a
mortuis. In co.ergo quöd fändi viri ejus iniquita-
ti contradicunt, non ipfi funt qui viam ejus arguunt
: fed ille eft, ex cujus gratia confortantur.
Et quia prjefentia ejus , qua in homine venturus
eft , multö atrocior in perfccutione erit, quam
nunc, cum minime cernitur; quia fpecialiter adhuc
illo c vafe fuo proprio non geftatur; bene di-
Dulcis fuitglarets Cocyti.
71. Grxca lingua 1 cocytus lu£tus dicitur : qui' £ ,
tarhen ludus, feminarum vel quorumlibet infir- t v
mantium fblet intelligi. Sapientes verb hujus ( x - Rec. xxx‘V!(r.
culi a luce veritatis exclufi , quafi umbras quafi- Utamaruscft
dam veritatis inquifitione tenere conati funt. Un- c-lc5 is’7jttfar<^
de Cocytum fluvium 1 currcre apud inferos pu- fbggercndo
taverunt: videlicet ddeeffiiggnnaanntteess,, qquuoödd hhii qauuii ddii-- d“ciicft*
gna doloribus opera faciunt, in infernum ad lu-
dum decurrunt. Sed nos defpiciamus umbram
carnalis fapientiæ, qui jam de veritate lucetn te-
nemus ; Sc cognofcamus voce beati viri cocytori
ludum infirmantium dici. Scriptum quippe eft:
- c ° ram *o . Multi enim nunc vias Anti- E V m l i t e r a g i t e , eft c o n f o m t ü r c o r v e f t r tm .^ Qui ^
chruti dijudicantes corripiunt : fed hoc quafi enim in Deo confortari renuunt , ad ludum per ™
ni ejus. abfentia faciunt, dum ilium arguunt, animi infirmitatem tend unt. Glareas verb lapillos
quem adhuc fpecialiter non intuentur; Cum ve- - ^ ^ - '
Sic Germ. Turon. Vindoc. Norm. At
fupplicia.
k Vindoc. fixnpliciter., a juft is.
^ * Turon. dum omnium malor"-
V corpore loq.
d Vindoc. quia cumpotefiate et
dignitatis Ér/anéïitatis. Turon.
gnisofienfis ver
I cd. qui iniquo fervantur
1rpori loqueretur. Utic. dum de omni
, adjunguntur etiam figna ofienje.
. . . terrores adjunguntur etiam fi-
Grcgorius antichriftum appcllat vas diaboli. Infra n. 71. A> quia
•ntiquus hoflis fuum vas tllum reprobum hominem ingreffus.
■ La Turon. Germ. Norm. aUique. confcnciencibus vet. edit. In
fluminum appellare confuevimus, quos aqua depbfterioribus
' damnando.
8 Vet.cxeufi reproborum corpora. Pofteriores, reproborum corda • ex fb» la, ut pntamus, eonjcâura, quod paulo infra legatur, quia in pravo-
rum cordibus reetptetur. I11 Noria. & Germ. fimpliciter reprobi. Iq Utic.
tamen prima manu (criptum fuit reproborum corpora.
h Turon. recipiuntur.
a Vindoc. infidias erexit.
* Cocytus àzre 5 xaxijr, idcft, lugcuc, exHomcro.
1 Dceft currere in Turon. fenfu integro rémanente.
m Beüov. &Gcrm. qui enim ta munit.