terminatur. Sic namque aurarum flaru in altum fti- A guntur. Sic nimfiumfic ad hujiis mundi gloriam concot(lK.
pula rapinur-i fed cafu concito ad imä revocatur
Sic ad nubila fumus attollitur; fed repentc in nihi-
Jkim tumefcendo diflipatur. Sic ab infimis nebula
denfefcendo fe erigit; fed exortushanc folis radius,
ac fi non fiierit abftergic. Sic in herbarum fuperfi-
cie no&urni roris humor afpergitur fed diurni lu-
minis fubiro calore ficcatur. Sic fpumofx aquarum
bullx inchoantibus.pluf iis excitatieab intimis cer-
-tatim prodeunti fed eoceleriüs diruptx depereunt,
quo inflatie altius extenduntur. Cumque excref-
cunt ut appateant, crefcendo peragunt ne fubfi-
£ ftant. Deiniquis igitur temporalis glorix elatione
tumentftms, fed tarnen nulla in hac foliditate du-
rantibus, dicatur re&è: Elevati funt ad modicum,
& non fubfifient. De quibus adhuc fubditur:
ibidem ■ Et himiliabuntur ficut omnia, & auferentur.
C ap. IX. 8• Sicprove&us efle contemplationisdebet, ut
Terra in effen- ex paucis admulta, ex multis ad omnia confideran-
tia lèniperfta- rapiatur: quatenus gradatim eduda proficiat,
imaiinc'eon- a-& tranfitoria omnia dijudicans, ipfa comprehensions
tranfiat. dendo pene incomprehenfibiliter excrefcac. Unde
? fanctus vir cum pravorum gloriam defedumque
difcuteret, ad cunclaprotinus mentis oculum teten-
-dic, dicens : Humiliabuntur ficut omnia, & auferentur.
Omnia profectb terrena. Ac fi aperte di-
c a t ; Stare-ullo modo nequeunt, quia ipfa quoque
fugiunt quibus innituntur: dumque temporalia dipravi
divites furgunt. Nature cnim fibi commu- ab mviccrn
nione conjun&i funr, fed contra fe vicilfim crefcen-
do dividuntur. Alius quippe alium defpicit, & al- Ull!
ter in alterum invidix facibus ignefeit. Qui ergo
ex tumore mentis ä caritatis unitate fefeparant,
quafi ariftarum more contra fe rigidi ftant. Quid
ergo pravos hujus mundi divites dixerim, nil! arif-
tas quafdam generis humani ? Qui dum contra fe 0
fuperbiunt, fed bonorum vitam unanimiter affli-
gunt, adverfum fe quiclem divifi funt, fed tarnen
eoncorditer grana dcorfum premunt. c
13. Nunc igitur ariftx ad. akac profiliunt, grana Reprobiaiü
latent: quia &: reproborum potentia eminet, & rum mort
. « 1 . - r ■ T1r r , 5 nunccrm electorum gloria non apparet : d llli le honorum tur; cic^m
faftibus oftendunt j ifti in humilitate fe deprimunt. grana latent
Sedtriturx tempiis adveniet, quod & ariftarum ri- d
giditatem frangat, & folida grana non conterat.
Tunc quippe fuperbia iniquorum comminuitur,
tunc eledorum vita quanta integritate fulgeat, de-
claratur : quia cum injufti deficiunt, ex hac ipfa
ariftarum contritione agitur ut grana appareant,
qux latebant. Cumque ariftx franguntur, grano-
rum candor oftenditur: quia iniquis in fupplicia
xterna cadentibus, Sandorum juftitia quanta ve-
ritate candeat, demonftratur. Unde rede quoque
per Johannem dicitur: Cujus ventilabrum in manu
fua efl, & e permundabit are am fuam : fjr triticum
Jigunt, cum his ex temporis volubilitate percur- Q quidem rccondetf in horreo fuo, paleas autem combu- £
runt. Sed quxripoteft cum per Salomonen! dicitur;
£.ccU. 1. +. Generatio prater i t , & generatio advent t , terra verb
in itternum f at: cur beatus Job omnia humiliari
aflerat & auferri ? Quod tarnen facile difeutimus,
fi terra & cxlum vel qualiter tranfeat, vel qualiter
maneat diftinguamus, Utraque namque hxc per
earn ,-quam nunc habent, imaginem tranfeunt,
fed tarnen per eflentiam fine fine fubfiftunt. Hinc
1. C0T. 7.31. namque per Paulum dicitur : Praterit enimfgura
bujus mundi. Hinc per femetipfam Vefitas dicit:
Aiattb. 24.3 s. Calum & terra tranftbunt, verba autem me a non
b tranftbunt.b Hinc ad Johannem angelica voce per-
Apt. 2i. 1. hibetur: Er it calum novum, & terra nova. Qux quiret
igni incxtinguibili. Beatus igitur Job, pravorum
elatio quantaanimadverfione frangatur, afpi-
ciat, eofque ariftis pereuntibus comparans, dicat :
Shut fpicarum fummitates contcrentur : quia nimi-
rum rigiditas fuperborum trituræ ultimæ fortitu-
dine frangitur, qux nunc eledorum vitam defpi-
ciens elevatur. Sequitur;
£>updfi non eftita> quit me arguere poterit ejfe Ktrf.».
menti turn, & ponere ante Deum verba me a ?
14. Siita non eft ut loquitur, profedb de falfita- Cap.X!
te hunc omnes arguere poflunt. Cur ergo dicitur : Rec.to ;
% Si non ita efi, quis me arguere poterit ejfc menti turn Jufti >
dum fcilicet noverimus quod fall'accm cuilibenre- mobismiial
dem non alia condenda funt, fed hxc ipfa renovan- Dprehendere licet ? Sed fi loquentis fenfum fubtili “ “ ***
rur. Cxlum igitur & terra & tranfit & erit ? quia &C
difeutimus, quam fint reda qux ®
ab ea, quam nunc habet, fpecie per ignem tergi-
protulit, citius invenimus. Juftus namque etfi quid
t’ur, & tarnen in fua femper natura fervatur. Unde
umquam delinquendo loquitur , dignum non eft
per Pfalmiftam dicitur: CMutabis ea, tjr mutabun-
ut ab injuftis & prave viventibus juaicetur. Unde
tur. Quam qui dem ultimam commutationem fuam
fandus vir amicorum fuperbiam deprimens, non
ipfisnobis nunc viciflitudinibus nuntiant, quibus
folum fi ita eft, verumetiam fi ita non eft ut protulit
noftris ufibus indefinenter alternant. Nam terra a
, nequaquam fe reprehendi polfe confidit: quia
fiia fpecie hiemali artditate deficit, vernali humore
nimirum illi rede redargiiere falfa poflunt, qui
viridefeit. Cxlum quotidie Caligine nodisobdu-
falfa agerenefciunt.Namcorreptionis aufum contra
citur, &: diurna claritate renovatur. Hinc ergo hinc
fallaciam perdunt, qui adhuc fallaciter vivunt.
fidelis quifque colligat Sc interire h x c , & tarnen
Ait ergo: JQuod f i ita non efi, quis me poterit arguere
per innovationem refici, qux conftat nunc allidue
ejfc mentitum ? Ac fi aperte dicat: Ita funt cun-
velut ex defedu reparari. Inter hxc igitur vir fan-
da ut protuli, qux tamen fi ita non eflent, a vobis
dus cum pravorum curfum confpicit, quanta quaninterrogatione
redargui nequaquam poflem : quia dum adhuc
doque animadverfione deficiant innotefeit, dum E proprix fiiccumbitis, alicnam reprehendere fallaibidem
C ap.X.
Mali divites
protinus fubdit:
Et ficut fummitates fpicarum contercntur.
II. Spicarum quippe fummitates^, ariftx funt.
Ariftx autem conjundx in {pica prodeunt, fed
crefcendo paulifper, ä fe hirfutx & rigidx disjuna
Editi & nonnulli mis. & omnia tranfitoria' comfrehendendo dijudicans
, ipfa pene incomprehenfibiliter exert feat. Quod vix poteft intclligi;
Locum hunc oblcurum & vitiatum reftituimus maxime ex duob. Lau-
dun. b In recent, cd. hinc per Johan, mendose.
* Norm. & alii, prof aunt.
* I. Laud. Ule fe bonorum faciis oftendit. V indoe, illi fe honoribsu ofciam
non valetis. .
ij. Ub^ & apte fubditur : Et ponere ante,Deum
verba mea. Quifquis enim b dida fallacia veraciter
reprehendit,-audita cogitans, atque hæc ex régula dcraa<h
veritatis penfans , vçrba ante Dcum ponit : quia
tentant. Gilot. hon. fafeibus.
* Vindoc. purgabit.
* Turon. duo Laud. & pene omnes
eufi , reccntioribus habentibus, in hon
* Laudun. Ebroïc. 8c alii f i ita non,
*efi- .. .. , . . h i. Laud. dicta fallacia; duo Ebroïc. 8c Gerra. diclam fallaciam»,
i habent. Confentiunt vec. er^>
, mentitum me arguere quit po*.
apud fe^in confpedti veritatis examinât, quid fouis A apertè ef populo prxlatus agnolcitur, qui captivus
iinixA — 1 n O In tAn A k .fn l* O u i .4 art" Al-/contra fallaciam décernât. Ante Deum quippe vert/\
A n T. 1-
ba ppnere, eft confiderato intimq judice, exterio-
ra dida penfare. Vir igiturfandus ab amicis fuper-
bientibus verba fua ante Deum pont pofle non xfti-
mat.Ac fi apertè dicat : Idcirco quxloquor, ponere
ante judicem non valetis, quia ejus vobis fa-
ciém peccantes abfconditis. Quod tamen & ex typo
fandx Ecclefix nil obftat intélligi, qux cùm de in-
firmis fuis ab hxreticorum irrifione xeprehenditur ^
ipfam irrifionis eorum aftutiam dedignatur : quia
tolerabilius Deo eft, ut in infirmitate quis atque
ignorantia cum humilitate jaceat', quàm cum elatione
alta comprehendat. Sed quia fandus vir mulin
alia parte tenebatur. Quid eft ergo Angelum di-
cere: Ego veni propterfermoncs tuos : princeps au-ibid. r
tern regni Perfarum reftitit mihi : nifi fua fubditis
operanuntiarc j Ac fi aperte dicat: Prfccum qu idem
tuarum ni^rita exigunt, ut Iftaeliticus populus a ju-
go fuK' captivitatis«xuatur, fed eft adhuc quod in =
eodera populo, Pcifarurn dominio piirgari debeac:
litdeerepcioneillius,Perfarumprincepsmihicju- i c ,
re poiitradicac, quamvis.precestuas eorum quoque
Iacrymx, qui in Jud^a rclicti funt, adjuvenc. Unde
hoc quoque quod diximus , fubjungit; cMichael
frincep vefervcnitinadjutoriiimmihLCximauc ut
jdverfusptmcipem Perfarum ptadietur^egreditur
:a contra bos protulit, qui fûgitiva poteftate fuper- B GraxoriLfibiprincepsa’dYeiiie'nsa'ppwec.'o^
biunt, & ven• ta ofris. h1 o-n--o-rnib--u-si innntnuimniie- feunt, Baldad _“ ‘
Suhites ex ejuscorreptioné proficiens, apud quern,
verafit potentia agnofeit, dicens :
* PP Potcfias & terror apud eum efi, qui facit concor-
mt!‘ ' er'Z' diam in fublimibus fuis.
s _ i6. A'cfi apertè dicat: Solus corda mortalium
■ gliy,11 veraciter terret, qui ex divinitatis fux potentiaye-
raciter hxc poflidet. Humana enim potentia quern
% c] nu. terrorem incutit, qux jure ejufdem potentix quan-
Lp«us foins po- d0 careat nefeit ? Redè autem dicitur : ^ ui facit
ImL U concordiam infublimibus fuis : quia multa fibimet
inferius diflidenc, fed ad concordem fiipernorum
plenitudinerfi currunt ; &c ex internx pacis caufa
re mnuitur , .quod adverfum Grxcos quoque ali-’
quid jydxa commiferat, quorum profedto causa
ereptioni illius refiftebac. Prophetx igitur pieces
Angelus exaudit, fed Perfarum princeps refiftit;
quia etfi jam vita jufti deprecantis ereptionem popu-
hexigit, ejufdem tamen populi adhuc vita contra-,
dicit: ut quianecdumhi quiin captivitatem fuemnt
dudti, plene purgati funt, jure eis adhuc Perfx do-
minentur.Michael adjuvat, fedGrxcorumprinceps
ad prxlium venit: quia mereri quidem veniam tam
longa oppreflorum captivitas poterat, fed ereptio-
nis Sorum beneficio hoc quoque quod in Grxcos
1 L f __ r ■ -v ,.(* d---e--l-i*q uLe. rar nt* , wobuvaiuabaat .t . Rede CeXrggUo UdilLcilttUurr ,, OqUuOoCdl
agitur,utfxpeea quxfuntextenus fine pace dif- contrafeAiigeliveniunt: quiafubiedammfibiaenponantur.
Nam bong ommpotens Deusad men- ^ tium viciflim mérita contradicunt. Nam fublSnes
{piritus eifdem gentibus principantes nequaquam
pro injufte agentibus decertant, fed eorum fada ju-
ftejudicantes examinant. Cumque uniufcujufque
gentis vel culpa vel juftitia ad Fupernx curix confi-
liumducitur,.ejufdem gentis.grxpofitus vel obti-
nuilfe in certaminô , vel non obtinuifle perhibe-
tur. Quorum tamen omnium una viètoria eft fui
^UPel//e °P^C-*S v°iuntas fumma ;quam dum femtum
provehit, cum ftmtia eorum vitam malos fx-
vire permittit. Atque in concordia componuntur
fumma, dum confunduntur infima : quia inde in
cxle'ftibus eleclos fuos Angelorum ciioris fociat,
i unde in terrenis &; infimis a reproborum mores ftiis
nutibus adverfantes portat.
17. Sed inter hxc libet inquirere, fi pax in fubli-
ISiesinKrf. emi ibussi iMfumwmma r.e tine't ur3, qxu ~i.d e—ft q-iu-—od rp e—r -A —nge- vui uncasï umma; quamdumiem-
■ «;«= di-Ium Damehdiatur: Ego vemproperfermones tuos: per afj)iciunt, quodobduere non valent numquam
g r ; . „ WÊSSm m 1 nrtT ■ ■ n l Volünt- Bene ergo dicitur Mm f a i t emeordiam I
Wt ' & uno diebus: & ecce LMichael unus de pnncipibus fublimibus fuis. Sequitur:
1 ffais^venit in adjutorium 'mihi. Ec paulo pofti Numqmd Ifirfttmems 'militum eius > '
'("• b NunorevermutprMeradvfrfum^principcmrerfaD iS.In cognidone.humanieradonis 'fupernorum r - * ,
’ rruumm.. CCuumm eenniimm eegrrreeadeerreerr,, aappppaarruuiittPprriinncceeopssG Grraaccoorruumm fninrimmni,mAn.c.n^ „a . ........ r ■ „ r- c a p u t
adveniens. Q uqs itaque alios principes gentium,
nifi Angelos appellat, qiii fibi refiftere exeuntipo-
tuiflent î Qux ergo efle pax in fublimibus poteft, fi
iuter ipfos quoque angelicos fpiritus prxliandi cer-
tamen agitur , qui femper confpe&ui veritatis afli-
ftunt ? Sed quia certa Angelorum minifteria difpen-
fandis flnguüs quibufque gentibus funt prxlata,
cum fubje&orum mores adverfum fe viciflim prx-
pofitorum {pirituum opem merentur, ipfî qui prx-
funt fpiritus, contra fe venire referuntur. -Is namque
Angelus qui Danieli loquebatur, captivis ïflpirituum
numerus non eft : quia quanta fit ilia fre- x i l l
quentia invifibilis f exercitus nefeit :*de quo per Da- r E c.
nielem dicitur (JMillia miUium minifirabant e i, ^» Angelorum
decies millies centena miüia afsifiebant Superno- DcoSw 5
rum civium numerus g infinitus & definitus expri- hotninibus eft
mitur : ut qui Deo eft numerabilis, .cfle hominibus infin!£“s-
innumerabilis demonftretur. Quamvis aliud eft af- ^ j
fiftere, aliud miniftrare. Afliftunt enim illx pro- S
culdubio poteftates, qux ad quxdam hominibus
nuntianda non exeunt. Miniftrant verb h i, qui ad
explenda officia nuntiorum veniunt : fed tamen ip-
fi quoque contemplatione ab intimis non recedunr.
p Et'qufq plures fu'nt qui miniftrant, quàm hi qui
citur. Michael autem eorum qui ex eadem ple,be in
Judxx terra remanferant, prxpofitus invenitur.
Unde & ab hoc eodem Angelo paulo poft Danielf
dicitur : Nemo efiadjutor meus in omnibus his, nifi
^-Michaelprinceps veficr. D e quo 6c hôc, quod prx-
ttiifimus, dicit : Et ecce Michael unus defrincipibus
primts venit in adjutorium mihi. Qui, dum nequa-
«juani fimulefle, fed venire in adjutorium dicitur >
* Recent, cd. mentes, reluftantibus mff. & vet. eic. Paulo infra legi-
®lIS> fubjedorum mores. . . prapofit. fp. opem. mer.
iUS Laud. & Bellovac. adverfus principem terrarurA.
* Norm, plerique fervitutis.
Ptatell. & alii Norm, ita habent ,,quod meliils quidem legitur
principaliter afliftunt} afliftentiu'numerus quafi definitus
, h miniftrantium verb indefinicus oftenditur. - h
iy. Angelicos verb fpiritus recle Dei milites Vb.t. vm.
diciijius, quia decertare eos contra poteftates ae-
reas non ignoramus. Qux tamen cercamina non
labore, fed imperio peragunt : quia quidquid a-
gendo contra immundos fpiritusappetunt, ex ad-
jutorio cunda regentis poflunt. De hac namque
quam, unde ereptionem, ut habent editi porter.
c Deeft jure in i. laud.
1 -I. Laud, fpiritus nefeit.
* In i. Laud, fimpliciter infinitus exprimitur.
h Sic noftri mff. non ut legitur in vuLat. infinitus.