5f f S a n ch G re g o r ii Moralium 560
quamvis nonnumquam ficaliquod mendacii genus A lus ponitur, ût molJiùs quicfcatur. Quifquis ergo
Refpondctur
obfictricum
malè agentibus adulatur, pulvillum fub capite, vel
cübito jacentis ponit : ut qui corripi ex culpa de-
fa uerat , in ea fultus laudibus molliter quiefçat.
Hinc rurftim fcriptum dft : Ipfe adificab at parie-
tem, illi autem liniebant eum. Parietis quippe no-
mine, pcccati duritia defignatur. Ædificare fcrgo
parietem , eft contra Te quempiam obftacula pcccati
conftruere. Sed parietem liniunt, qui peccata
perpetrantibus adulantur : tit quod illi perverse
agentes ædificant, ipfi adulantes quafi ni tidum red-
dant. Sed fan&usvirficutmala de bonis nonæfti-
mat, itajudicare bona de malis reçufat, dicens:
t^Abfit a me, utjufto s vos judicem : donee deficiam,
culpæ levions, fi quifquam a præftando mentitur.
Sed qüia icriptum eft : Os quod mentitur, occidit
an-imam. Et : b Perdes otnnes , qui loquuntur men-
h daciùm:hàc quoque c mendacii gcnusperfe&iviri.
fiimmopere fugiunt, ut nec vita cujufiibet per eo-
d rum faJlaciam defendatur,d ne fuæ animæ noceant,
dumpræftare vitam carni nituntur aliéna: ; quam-
quam hoc ipfum peccati genus facillimè credimus
0. relaxari. Nam fi quælibet culpa, fequenti folet pia
operationc purgari 5 quanto magis hæc faciiè abf-
tergitur, quam mater boni operis pietas ipfa comi-
tatur ?
6. NenriüUi verb' ex ôbftetricum fallacia conaritür
aflerere, hoc mendacii genus non efle pec- B non recedam ab innocentia mea'Ubi apertè fubiun- ■ ODitecricuHi .i. S r . -v \ i . . . . . . 1 . t • •Ægyptiarum catum : maxune quod îljis mentientibus icriptum gît :
4iicndaciopc- eft: : Quia adificavit illis Dominus domos. In qua # Jufiificationem mèam, quam ccepi teneré., non de* yr„r(
Æxod. 1 zi mag's reeofnpenfatione cognofcitut, quid menda- feram.
cii culpa mêreatur. Nam benignitatis earum mer- Cceptam namque juftificationèm defereret, fi.
e ces, quæ eisin æterna potuit vita retribui’c pro ad- in peccantium laudem declinaret. Sed quia tune
mixta culpa mendacii, in terrenam eft recompenfa- veriùs à peccatis alienis abfiftimus ,■ cum priùs nos
tioncm declinata : ut in vita fua quam mentiendo, à propriis euftodimus : cur de eis peccare pertimefi
tueri volucrunt, ea quæ fecerunt, bona reciperent, cat, rationis cauias infinuat, cùm fubjungit :
f f 8c ulterius quod expedtarent, mercedis fuæ præ- Neque enim reprehendit me cormeum in omni vi- ibidem
miumnon haberent. Nam fi ftibtilitér perpenda- ta mea.
tur, amore vitæ præfentis mentira: funt, non inten- 9. Ac fi apertè dicat : Pro vobis non debeo ad^CAP.
tione mercedis-. Parcendo quippe conat-æ funt in- culpam pértrahi, qui peccare in propriis Fûrmida- Rec.v.
fantium vitam tegerej mentiendo, fuam. C yi- Sciendum verb eft, quod quifquisà præceptis fcu^"
ïnv«. Teft. 7. Etlicètin Teftamento vêteri nonnulla poflint Domlnicis difeordat opéré , quoties ea audit ànccfecia
Jior m|lcuile* ta^ap P jp ff 5 pene numquam tamen hoc, vel taie corde fuo reprehenditur, atque confunditur : quia corar§"
pàl quàm ia genus mendacii à perfeàis admiiTum , ftudiofus id quod non Fecerit, memoratur. Nam in quo fe
uovo. ibi letftor inveniet : quamvis mendacium quamdam ‘erraiTe confiderat, ipfa fe latentcr confcientia ac-
tenere veritatis imaginfcm videatur, & fub veteri 'eufat. Unde David propheta deprecatur, dicens:
forfitan Teftamento minoris culpæ elfe potuit, in Tune non confundar, dum b refpicio in omnia man- PfA-À
quo per taurorum hircorumque viètimas, facrifi- data tua. Graviter namque unufquifque confundi- h
cium non fuit ipfa veritas , fed umbra veritatis. tur,.quando mandata Dei vel leo-endo velau^-
Nam in Teftamento novo præceptis altioribus ma- diendo refpicit, quæ vivendo conremfit. Hinc e-
nifeftata per carnem Veritate proficimus : juftum- nim Johannis voce dicitur : Si cor nojlrum non re-
. que eft, ut fatfta quædam quæ in illo populo um- prehenderit nos fiduciam habemus adDeum .* & quid-
V i t . iiï. bræ veritatis defervlerant, deferamus. Si quis verb quid petierimus ab eo, accipiemus : A c fi diceret :
quu pervt.9 Per Teftamentum vêtus vult fuum tueri menda- Si id quod præcipit facimus, id quod petimus ob^-
tus, r cium, quia minus illic quibufdam fortaffe nocue- J) tinebimps.
rit, dicat necefie eft, rerum alienarum raptum, &c iol Valde namque apud Deum utraque hæc fibi Oration»
retributionem injuriæ, quæ infirmis illic concelfa -----®
funt, fibinocere non pofle. Quæ omnia cunciis liquet
quanta animadverfione Veritas infeqùîtur,
quæ nobis jam fignificationis fuæ umbra poftpofi-
ta , in vera carne declaratur. Sed quia fanctus vir
nec loqui fe , nec meditari mendacium fpondet :
g hæc ipfa in quihus veritati congruit, g exequendo
fubjungit : i : - 4 '' ’ •
P'irf-s- - odbjit a me, ut jujlos vos ejfe judicem : donee de-
Jiciam, non recedam ab innocentia mea.
C ap. IV. innocentia quippe recederct„ fi bona de
Peccatoribus malis æftimaret î Salomone atteftânte qui ait :
neceffario congruunt : ut & orationc operatio, & tio,&tâ
operatione fulciatur oratio. Hinc enim Jeremias ait: °i
Scrutemur vias noflras, & quaramus, & revertarnurjhm!,{
ad Dominum. LeVemus corda noßrä cum manibus
ad Deum in cales. Vias etenim noftras ferutari, eft
cogitationum interna difeutere. Corda vero cum
manibus levât, qui orationem fuam operibus ro-
borat. Nam quifquis orat,fedoperari dilfimulat,
cor levât, & manus non levât. Quifquis vero ope-
ratur, &: non orat; manus levât, & cor non levât.
Juxta ergo Johannis vocem, tune cor fiduciam in
oratione accipit, cùm fibi vitæ pravitas nulla coniox!
urn*Uain ipnpium , & qui condemnat jufium, £ tradicit. noxium. De qua reètè fiducia à fànèto yiro nunc
Prov.
JDifi.
uterque abominabilis ejl ante Deum. Sunt namque
nonnulli, qui dum malè fa&a' hominum laudibus
funt nonnuih. efferunt, augent quæincrepare debuerunt. Hinc
enim per Prophetam dicitur : Va qui confuunt pul-
3-x.ech.r3. 18. villos fub omni cubito manus, de faciunt cervicalia
fu b capite univerft atatis. Ad hoc quippe pulvila
Editi omnes vitam frtfiando, At deeft vitam in mil". Corb. Gcrm.
Tmon. Laudun. Germ. Norm. &c. itaque hic frzftare lîenificat bc-
nefacere. Sic etiam fnmitqr apud Ifîdorum Gregorii fere fynchro-
num in Synonymis c. 10. de mendacio, nec cafu nec Jludio loquaris fal-
fum ■ nec ut frafies, mentirijludeas. Sic profertur hic locus c. 21. q. 2.
C. 16. omne génies. *,
b Duo Laud. perdes eos.
‘ Norm. mendacium.
dicitur : Neque enim reprehendit me cor meum in
omni vita mea. Ac fi aperte dicat : Nequaquam
fe fecifte reminifeitur ,’unde in fuis precious con-
fundatur.Sed qu*ri poteft, quo padoacordeluo yi
reprehendi fe denegat, quife pcccaffe fupej^usac-
cufat, dicens ; Peccavi , quid faciam tibt o cuftos tydNorm.
ne fue. vita noceant , dum pnflart carni nituntur alient.
Germ, ne fua anima noceant, dumpraftari carni nituntur alsena.
c Ita Germ. Laudun. Norman. Turon. Corb. At editi pro admif
fa.
{ a«« Laud. (9 alterius quod See. ■...
* 1. Laud. & fequendo conjungat.
h In edit, deeft in; quod exhibent mff. Germ- Norm, duo Laud. Turon
Corb. Germ.
bominm f
fa,*!:.’.
Kpdim p:cnc
MCBDIhominum
? Vel certe : Si juftifeare me voluero, os A tiunt. Unde re£le per Evangelium voCenoftriRc1
meum condemnabit me■.
ii. Sed feiendum eft, quod funt peccata qua: a
juftis vitari pofiunt, 8c funt nonnulla qua: etiam ä
juftis vitari non pofiunt. a Cujus enim cor in hac
corruptibili carrie confiftens, in finiftra cogitatio-
ne non labitur, vel fi ufque ad confenfus fbveam
non mergatur f Et tarnen h*ec ipfa prava cogitare,
peccar'e eft. Sed dum cogitationi refiftitur, ä con-
fufione fua animus liberatur. Mens ergo juftorum
etfi liberaxeft ä perverfo opere, aliquando tamen
corruit in perverfa cogitatione. b Etin peccatum
ergo labitur, quia (altem in cogitatione declina-
tur: & tamen unde femetipfam poftmodum flendemtoris
incrcpantur, cum eis dicitur : Va vobis Matth. 23.z7.
hypocrite, quia fimiles fa 5h eflis fipulcris dealbar
t is , g qua a forts q ui dem apparent hominibus fpe- g
ciofa, intus verb funt plena ofsibus mortuorum, dr Lue‘ ZI’ 39*
omni fpurcitia. Ita dr vos forts quidem apparetis hominibus
jufliy intus verb pleni eftis avaritia dr ini-
quitate. Quo contra omnes veraciter San&i non Vbt. v.
folum gloriam fupra modum fuum omninonon ap-
petunt,fed etiam hoc ipfum videri refugiunt, quod
eflemeruerunt. Unde ille prxdicator egregiusve- 2 .cor.tr. 13.,
ritatis, contra pfeudoapoftolos loquens, dum virtu- &cm
I 4 . VI.
eJbvi.
K qH i.ip ro in -
fidtli 1m bet,
I qntm intia lc
BSfiBin:.-v.'.yis
'Tnotji!' vider.
leihen. 1. i+.
tes eximias operationis fuæ pro difcipulorum eru-
ditione narraret, dum tot fe pericula tolerafle coado
reprehendat, non habet, quia antefe reparat, g cervata perfecutione deferiberet, & poft hæc ufque lbid-1
quam per confenfum cadat. Reètè ergo is, qui ad tercium cælum, rurfumque in paradifum raptum
peccatorem fe confeflixs eft, nequaquam fe à fuo fe efle memoraret, ubi tanta cognofcere potuiflet,
corde reprehendi confitetur : quia etfi qua illicita quanta loqui omnino non poflet : erat de fe adhuc
fortafle admirabiliora locuturus , fed ab humana
laude alta fe confideratione temperans, fubdit : Par- Md. 1
coautem, ne quis me exiftimet Jitpra id quod videt in
me y aut audit ali qui d b ex me. Habebat ergo adh uc R
dicendum de fe aliquid, qui parcit dicerc : fed egit
utrumque do&or egregius, ut & loquendo quæ
egerat, difcipulosinftrueret, & tacendo fefe intra
fortafle cogitandô, defuit c umquam reètitudini,
forci tamen mentis certamine reftitit cogitationi.
Sequitur :
Sicut impius inimicus meus y dr adverfarius meus
quafi iniquus.
u . Infacro eloquio,^:«/, & quafi , aliquando
non pro fimilitudine ponitur, fed pro veritate. Unde
eft illud : Vidimus gloriam e ju s , gloriam quafi humilitatis limitem cuftodiret. Nimis namque ef-
unigeniti a Patre. Unde & hie quoque , ficut 8C fet ingratus,fi de fe difeipulis tota reticeret, 8c for-
quafi, pro affirmatione potiüs quam pro fimilitudi- tafle nimis incautus, (i de fe tota vel difeipulis prone
di&um videturi Inter impium vero 8c iniquum, _ dcret: Sed mirabiliter, ut di&um eft, egit utrum-
hocdiftare nonnumquamfolet: quiaomnis impius ^ quc,ut loquendo erudiret vitam audientium, &:
iniquus, non tamen omnis iniquus eft impius. Impius
namque pro infideli ponitur, id eft à picrate
religionis alienus , Iniquus vero dicitur, qui pravi-
tate operis ab æquitate difeordat ,x vel fi fortafle
Chriftianæ fidei nomen portât. Beati igitur Job voce
typica , fan&a Ecclefia , quæ alios reètæ fidei
contradicentes tolerat, impium fe habere fatetur
inimicum. Quia verb alios fub prætextu fidei intus
pofitos in pravis operibus patitur , iniquum fuum
adverfarium deteftatur. Si autem y ficut, 8c quafi,
oportet magis ut pro fimilitudine pofitum fentia-
mus : fanfta Ecclefia eos quos viventes carnaliter
intra fe tolerat, de fimilitudine impiorum notât.
tacendo cuftodiret fuam.
14. Sciendum verb eft, qubd fanefci viri epoties Sanftiaiiquande
fe a. liqi u.id. . ( eqxu entibus innotefeunt , morem rdnon ox!iae..u aavnc
creatons lui imitantur. Nam Deus, qui nospro-
hibet ne proprio ore laudemur # per Scripturdm
facram laudes (has loquitur : non quia ipfe eis in-
diget, qui proficere laudibus nefeit ; fed dum fiiam
nobis magnitudinem narrat, noftram ad fe impe-
ritiam fublevat : &bona (ua loquendo nos edocet,
quem omnino homo non cognofceret, fi de fe ta-
cere voluiflet. Idcirco ergo laudes (uas indicat, uc
valeamus eum audientes cognofcere, cognofcenfirf.
s.
[ Crput
J / l l .
iRtÓ. v;;.
I ranis eft & ra.
Nor,
tes amare, amantes fequi, fequentes adipifei, adi-
Intus quippe ei inimicus eft , qui fidelem fe dum Dpifcentes verb ejus vifione perfrui. Unde Pfalmifta
affirmât vocibus, moribus negat. Et quia eum ve- ait : Virtutem operum fuorum1 annuntiabit populo ppfi 1
lut d infidelem æftimat, qui illam fpecietenus in- fu o , ut det illis here dit at cm gentium. Ac fîf apercé *
tus pofitus, vitio pravæ aètionis impugnat, rectè dicat : Idcirco fortitudincm" fuæ operationis infinuat
, k ut earn qui audierit, donis dicefcat. Mo- k
rem ergo fui crearoris imitantes fanèti viri, nonnumquam
quædam de ( c , ut audientes inftruant,
non ut ipß pröficiant, manifeftant : 8c tamen in his
alta fe confideratione cuftodiunt, ne dum alios à
terrena intentionc erigunt, ipfi in terrenæ laudis
appetitione mergantur. Quorum plerumque di&a
1 imitantur hypocritæ, fed diftorum fenfum penitus 1
ignorant : quia quod juftiagunt aducilitatem pro-
ximi, hoc ipfi faciunt ad extenfionem nominis (ui.
.î ;— î----------- ----— r o— > —-
elicit : Sicut impius inimicus meus, dr adverfarius
meus quafi iniquus.c Ac fi aperte dicat : A me etiam
fide diferepat, qui mihi opere non concordat. Sequitur:
Qua enim fpe s efi hypocrite, f i avare rapt a t , dr
non liberet Deus animam ejus ?
13. Hypocrita , qui Latina lingua dicitur firau-
lator, juftus efle non appétit, fed videri. Et idcirco
avarus raptor eft : quia dum inique agens defi-
derat de -f-a-n--&---i-t-a--t--c v--e--n---e--r-a--r- iJ, --l-a--u--d--e--m-- vitæ rapit a- 1^/11 l a b iu m dU ^.AkLUUV/UWU l iu iu u o . •
lienæ. Studium vero efle hypocritarum (olet, ut & Sanctus autem vir hypocritas intuens, nequ'aquam
quod/unt, fupprimant ; 8c hoc quod non funt,
efle fe hominibus innotefcant : quatenus menfu-
ram fuam per æftimationpm tranfeant, & f præ-
ne fe ceteros a£tionis nomine oftendant. Refugiunt
videri quod funt, 8c ante oculos hominum
fuperduda quadam innocentiæ honeftate fe vcf-
Viadoc. quis enim in hac corruptibili came.
Scquentia ufque ad, & tamen unde, défunt in Bellov,
c Ebroïc. Prat. Germ, nonnumquam.
i us Laud, velut fidelem, fed maid.
* Hæc ufque ad, fequitur, défunt in Vindue.
iut Laud, praire fe honor. Tom. I.
gloriam futuram appetere, (ed cupcre pnefentem
tenere ait: £>ua enim fpes efi hypocrita /’quia dum
pra:fentia diligit, futura minirae (perat. Scriptum
namque e ft: £>uod enim videt quis, quidfperat ? Rom. t. 24.
Idcirco ergo ab hypocrita ad sterna premia per
fpcm minime tenditur : quia quod alib quxren-
6 In Norm. Germ. & plerilquc deeft a , & legitur, qua foris,
h Gemet. Utic. & alii, de me. ••
> Germ. 2« Laud. Sc Corb. Germ, arinuntiavit.
k Aliter ut cum qui audierit. noftri miT- habent cam, non turn.
1 Pratel. Sc Gem. mirantur.
Nn