Quatuor in
Ecclcfia reger
i.Cer. i2. zi
& £fh. 4-. II
K407 SamSti Gregorii in Ezechielem 1408
runt. Velcertè quatuor menfæ funt interior is vef- A latere reprehenfibilia inveniuntur. Nam inomne
tibuli, hoc quod patenter afpicimus , quia fanifta quod præteritum narrant , in omne quod ventu-
Eeclefia ] ad eruditionem fidelium populorum, rum annuntiant, in omne c quod moralitcr præquatuor
Reftè gregem
Dcijjaftit.}1"»' I
regentium ordines accipit, quos Paulus dicant, in omne quod fpiritaliter fonant, quad
ex dono omnipotentis Dei enumerat, dicens : Ipfe in diverfo latere datum habent, quia reprehenfiodedit
quofdam qui dent ^Apoftolos, quofdam autem nem non habent. Corda itaque San&orum, men
Projetas , alios verb Evangeliftas , alios autem
Pafiores dr Docfores. Paftores verb 8c DoÊtores u-
num regentium ordinem nominat; quia gregem
Dei ipfe veràciter pafeit, qui docct. Habuit quo-
que 8c a porta exterior menfks quatuor : quia videlicet
fynagoga, obfequii exterioris obfervantiam
per principes facerdotum 8c feniores populi, per
fæ Dei funt ad holocauftum ex quadris lapidibus
conftru&æ : quia qui Dei verba Temper cogitant,
femetipfos Domino à carnali vita in cogitatione
maôtant. Unde feriptum eft : Lex Dei ejus in cor- pß y
de ipßus , & non fiupplantabuntur greffus ejus. Et
unde rürfum dicitur : In corde meo abfcondi eloquia
tua> ut non peccem tibi. Sed quia menfæ hæunde
Scribas atque Pharifæos tenuit. Qm fcilicet Pha- „ fint eonftruâæ' cognovimus, etiam cujus menfuræ
rifæi, etiam Legis do&ores vocati funt. Sive au- a fint audiamus. Sequitur:
Sublatis Apof-
tolis & Progdiftæ
per
quos fides •
remauferunc.
ïn fynagoga
quatuor quo-
que fuerunt
ordines.
tem exteriori, feu interiori portæ duæ menfæ hinc
funt, & duæ hide : quia in exordiis fuis fan&a Ec-
clefia Apoftolos 8c Prophetas habuit. Prophetas
autem dicimus non eos qui in veteri populo fuerunt,
fed eos qui in fan&a Ecclefia poft Apoftolos
funt exorti. Pofteriori quoque tempore , quod
nunc eft, habet Evangeliftas atque Dodores. Quia
verb b Evangelium bonum nuntium dicitur, Evangeliftas
utique appellamus, qui rudibus populis bona
patriæ cæleftis annuntiant. Qm videlicet E-
vangcliftæ atque Dodores 8c priori quidem tempore
fuerunt, fed 8c nunc ufque, Domino largien-
Longitudine unius cubiti dr dimidii, dr latitu- ytrf '
dine cubiti unius dr dimidii, dr altitudine cubiti
unius.
9. Hunc locum ^quidam expofuit, dicens: Lon- onwis J
gitudine & latitudine habent menfie cubitum u-divinis r
num 8c dimidium, id eft per quadrum: qua: fimul
junda tres cubitos faciunt. Qm tres cubiti habent f
in altitudinem cubitum unum , ut myfteria 'Jrini-
tatis unius cubiti, hoc eft divina: majeftatis men-
furam confervent. Qm videlicet fenfus expofitio-
nis idcirco non poteft ftare, quia in ilia fumma Tri-
nitate qua: omnia creavit, omnia continet, dimipopulos
te , permanent : quia adhuc quotidie 8c infidèles q dium nihil eft, nec ex duobus dimidiis aliquidu-
ad fidem trahi, 8c fideles quofque in bo-
nos mores per Dodores erudiri cognofcimus. Apo-
ftoli verb &: Prophetæ ab hoc tempore præfenti fu-
blati funt : atque ideo dicimus quia menfæ hæ portæ
noftræ , id eft fandæ Ecclefiæ quafi in alio latere
fuerunt.
7. Habet 8c porta quæ pergit ad Aquilonem,
duas menfas hinc , 8C duas inde : eofdem quos
diximus, principes facerdotum 8c feniores populi
in majori audoritate regiminis : Scribas quoque 8C
Pharifæos, qui rudi illi populo minori loco præfue-
runt. c Sed hæ menfæ juxta portam funt quæ ad
num. Neque enim quidquam imminutionis ac de-
cifionis habet ilia fubftantia, quæ Temper incom-
mutabilis manens, nec detrimentum redpit, nec
augmentum. Sæpe autem diximus longitudinem
ad longanimitatem fpei, latitudinem verb ad ca-
ritatis amplitudinem pertinere. Menfæ ergo quæ
ad holocauftum conftrudæ fiint, longitudine. cubiti
unius 8c dimidii metiuntur ; quia fandi patres
atque Dodores , qui fe longanimiter ad fecreta
fpei intimæ extendunt, per hoc quod in virtutibus
vivunt, quantum ad humanam quidem menfuram
pertinet, valde perfedi funt : quantum verb ad di-
Aquilonem pergit : quia cùm quatuor ifti ordi- pyvina ilia myfteria quæ plenè ab homme capi non
nés populo præeflent, fynagoga in perfecutione poflunt, quamdiuin hacmortali carne fubfiftunt,
Redemtoris noftri fæviens, ad torporem perfidiæ perfedi non funt. In femetipfis ergo jam cubitum
prorupit. Quæ tamen menfæ habuerunt facrifi- habent, in Deo autem adhuc cubitum non ha-
cium, quod juxta folam lîtteram tenuerunt : un- bent : quia jam quidem in virtutibus plenè profide
8c ad torporem frigoris lapû funt, quia flam-
mâ fpiritus fuccenfi non funt. Interiores autem
menfæ holocauftum habent ; quia five in cordibus
Apoftolorum atque Prophetarum, feu in mente
d Evangeliftarum atque Dodorum , ignis fpiritus
8c arfit 8c ardet. Qm pro eo quod omnem eorum
cogitationem in bono opéré abfumit, flamma amo-
Scriptura facts
lapidibus
quadris fimiciunt,
fed tamen aliquid de Deo adhuc ex parte
cognofcunt. Eccc iterum in menfura menfæ ad
teftimonium Paulus occurrit. Videamus an ejus Etiamia’
vita cubito integro menfuretur. Dicit enim : Quot- ^ } (
quot perfeUi fumus , hoc fapiamus. Videamus fi in
his quæ de Deo fentit, jam fe ad percipienda hiyf
teria perfedè tetenderit : Ego me non arbitrorcom-
ris Dei quafi holocauftum, totum fimul quod in- prehendijfe. Qiû rurfus ait : Ex parte cognofcimus, l CWllf
venit,. incendit. Holocauftum enim offerunt, qui £ dr ex parte prophetamus : cùm autem venerit quod è ,0-
five in bono opéré, feu in fanda cogitatione me- perfcftum e fl, evacuabitur quod ex parte efi. Qui
dullitus accenduntur. iterum dicit : N une cognofco ex parte, tune autem
S. Menfæ verb hæ ex quadris lapidibus fadæ cognofiam ficut dr cognitus fum. Si ergo perfedus
eft, 8c ex parte cognofcit, cubitum habet, quantum
ad fe, fed tamen dimidium fuper fe. Ten-
dantur ergo in longanimitate fpei cordaSandorum,
funt ; quia dum quotidie facri eloquii in fuis cor-
dihus verba meditantur, ad offerendum Domino
orationis holocauftum, quafi ex quadris lapidibus
conftruuntur. Verba etenim Scripturæ facrælapi- g tendantur in perfedione quam habent, cubito g'
des quadri funt, quia ubiqueftant; quiacxnullo uno. Sed quia adhuc plenè videre non poffunt,
a Laud. & Longip. veftibulum exlerius. Et paulo infra : five exteriori
five interiori veftibulo. Ubiquc pro porta legitur veftibulum.
b Ebroic. & Lyr. Evangelifld bonus nuntins.
c Laud. SucfT. & Longip. fid he. menfi. in exteriori funt veftibulo
e onftitute,, quia ipfi finagoge, ordines in verbis omnipotentis Domini nul-
l a myfticd, fid fold hftorica qutfierunt. Foris ergo conftnicia funt quia
interiori intelltgentia erudite, non funt. Qua Umen habuerunt facrifi-
cium quod juxta litteram folidam tenuerunt. Interiores autem menfi.
d Laud. & Longip. Evangelizantum.
e Gibt. Vatic. & Guflanvil. crafTo errore, quod mortaliter. Emen-
dantur ex mfT. Anglic. & noftris.
1 Scilicet Hieronymus 1. n . in Ezech. ad cap. 40. cu/us nomint
pepercit, fententiam emendare coaftus, quod modeftiie Gregorii in-
figne eft argumentum.
* Yai*cl. Rotomag. & alii Norm, tendilntur.
M i Liber II. Homiiia IX. I4IO
ubi fpei oculum mictunt, hoc quod fuper unum A radis effet in fidei vocatione ; quia jam Domini
cubitum habent, in dimidio cubito recidatur, qua-
tenus inhac vita femper fe imperfeftos afpiciant,
8c ardentius ad perfedionem currant.
-itatinpro- io. Habent quoque menfa: latitudinem cubiti
f e ® unms & dimidii, quiaSandorumcordain carita-
isinDcum. os amplitudine dilatata, juxta proximum quern di-
ligunt 8c vident, habent cubitum. Poffunt cnim
perfede diligere, quos perfede valent juxta aliquid
feire. Omnipotcntem verb Deum medullitus
diligunt, medullitus fcquuntur, fed tamen tantum
diligere non poflunt, quantum debent j quia adhuc
fura Ale- non valent videre quern diligunt; 8c menfura a-
o*c c wioris minor eft , ubi adhuc menfura minor eft
cognitionis. Super unum ergo cubitum! habent 8c
verba perceperat, 8c cælefti gratia plenus erat,
vas appellatur , cùm dicitur : Vas elettionis mihi
eft. Hinc paftores atque dodores Propheta admo-
net, diccns : CMundamini qui fertis vafa Domini.
Ipfi etenim quafi menfæ , vafa Domini portant,
quivitam fidelium erudiendo tolerant, ut quan-
doque hanc Domino ad holocauftum 8c facrifi-
cium perdqcant. Sed neque hoc negligenter in-
tuendum eft, quod in cifdem vafis holocauftum
& viflima dicitur immolari. Holocauftum enim .
ficut & fupenus-diximus, viaimaeft, non ramen ’
vnftima femper holocauftum ; quia cùm quid ex
parte o'ffercur, & ex parte retinetur , facriftcium
quidem eft , fed holocauftum non eft. Sunt verb
AU, ç. i f -,
If4i.S2.II.
dumdiumj Jww » “ *»<> integrum B in mulrirudine magna fidelium-alii, qui- ea quæ
b eft , b quod valde minus eft, id eft caritas~cum
proximo; atque illud in eis quod valde majus eft,
id eft amor Dei quern non vident , adhuc integrum
non eft. De hoc amore, qui hie incipitur,
ut ex vifione Domini in aiterna patria perficiatur,
• c rede Ifaias loquitur , dicens : c Vivit Dominus,
cujus ignis efi in Sion, dr caminus ejus in Jerufa-r
Lernt Plus eft autem caminum effe, quam ignem:
quia effe ignis 8c parvus poteft, in camino autem
vaftior flamma fucccnditur. Sion verb fpecula-
tio, Jerufalem autem vifio pacis dicitur. Pacem
vero noftram hie interim fpeculamur , ut illic
poftmodum plene videamus. Ex amore ergo Domini
in Sion ignis eft, in Jerufalem caminus: quia
j . . -----} "J“ * vu uuib
mundi iunt omnia relinquunt, cuhifta quæ poffi-
denc rribuunt, nil fibimecipftsrcfervanr, adætcr-
nam patriam medullitus anhelant, feqùe ex toto
corde in lacrymis maftant. Hi videlicet vafa
menfam ftint, in quibus immolatur holocauftum.
Et funt alii qui curam proptiæ domus
gerunt, de filiis cogitant, cifqué heredicatem Cev-
vant : qui tamen æterni judicii memotes, miferi-
cordiam pauperibus impendunt, alimenta ac vef-
timenca eis ex jparte qua decreverint tribuunt. Hi
mmitum vafa fuper menfam funt, in quibus vic-
tima immolata eft .»bon holocauftum. Quia enim
patientia & do£trina Sanctorum admonendo 3e
fuftinendo , fuadendo atque terrendo, aliorum
Holocaußi,
fî cuncta xeli-
qucriuc.
Sacrificii, fi
ex retentis là-
culcatibus,
pauperes refo-
, a • n • f ---------------- , ------ • '1“ *“ , lu d u c im o a t q u e t e r r e n d o a l io r u m hie amoris ejus flammis aliquatenus ardemus, ubi C corda ufque ad hoc erudiunt, ut omnia déférant
de lllo ahquid contemolamur : fed ih nlen^ K ! :---------- de illo aliquid contemplamur : fed ibi plenè ar- w i * mua ucici ant,
debimus, ubi ilium plenè videbimus, quemama-
mus.
sm- ii. Altitudo vero menfarum eft cubiti unius.
CSl Quæ eft enim altitudo San&orum, nifi fides. invi-
fibilium ? Per fidem cnim creditur quod non vide-
i tur : atque ideo per hanc juftorum d mens ad âl-
titudinem ducitur, ut cunifta vifibilia defpiciat in
terra, 8c ea quæ audit invifibilia fequatuï in cælo.
Sed unum cubitum habet altitudo menfarum:
quia unitas eft fidei in corde omnium San&orum.
Unum Dcum effe Trinitatem 8c patres Teftamen-
ti veteris, 8c prædicatores profelfi funt Teftamen-
8c totos fe in amore Domini accendant : aliorum
ycro ad hoc ufque inftruunc, ut quia omnia rc-
linquerc non valent, vel ex parte qua prævalent,
mifericordes fiant, 8c carnis curam cum animas
cura partiantur j menfæ Domini de quadris lapidibus
inftru&a: vafà portant, in quibus immolatur
holocauftum 8c vidtima : quia 8c perfedi, ficut
didum eft , cum omnia deferunt , totum cot in
amorem Domini accendunt, & imperfedi facri-
ficium offerunt, quod ex parte devoverunt. Se-
quitur :
Et labia earum palmi unius, refiexa intrinfecùs y
per circuitum.
u novi. Altitude ita lic menfarum nil uno cubi- D i}. Quid eft hoc, quèd menfarum labia palmo
to atnplms, niEmmus habet : quia m magna fibi metiuntur , nifi qubd b palmo manus
umtate concordat ommum fides patrum. Sed hi & fandi patres atque dodores ea prædicant in quiqui
jam in longanimitatem fpei fummis virtutibus bus auditorum opera tenduntur ! Quafi enim maproficientes,
unum & dimidium cubitum habent., num excendimus, cùm opera noftradÏÏatamus. Loatque
in lacitudine caritatis uno ac dimidio cubi- quatur ergo iunufquifque dodor cor audientis
to metiuntur, in altitubnem veto fidei uno eu- exerceat , otioforum torporem cxcutiat. Guos
t o fpc ^“ ° excrefcun| . ™»g"‘ func. & fumma admira- dum ad bona opera tetenderit, palmum fe haEé-
. ,oe. p. none venerandi. Debent ergo parvulorum ani- re = in labiis oftendat. Penfandum quoque, quia
mas in finu fuæ converfatioms fufcipere , atque in palmo digitus major ac minimus tenditur. Quid
cas m confpedu Domini velut quoddam holo- verb in majoti ac minimo dieito, nifi mavna Sc
cauitum ac facnficium offerte. Unde apertè fe- extrema adio defignatur î Palmum ergo menfæ
quitur . f in iabiis habeanc, quatenus b dodorum fiiorum
S“P " 1uy P‘ "mt >» immoUtur h c -^ i prædicatione magna opera faciat, Ut agere &
tocauftum & Viuima. ■ minima non omittat. Sic minimis intentus f it , uc
i i . Quid enim funt animx fidelium, nifi vafa piger in agendis majoribus non fit. Unde per E-.
* Vancrp liiim V<»rîroc Lie IL. tiL ^
Sic agenda,
magna, uc
omiccantuc^
r tunc r. - —■__
'Wocaufti, lancta, quæ' verba pietatis capiunc , ut ex eorum
acrifieü. mentibus holocauftum vitæ atque orationis im-
moletur ? Hinccft enim quod Paulus cum adhuc
vangelium Veritas dicit : Va vobis Scriba dr Pha- Matth.zs, f e
rifiai hypocrita : quia decimatis mentam dr anetum
dr cyminum, dr relinquitis qua gravi ora funt Legis,
^ “ Norm. Anglic. Val-cl. & alii a Guff, lefti fic Jiabent; ubiexcufi,
SucfT- confencicntibus Norm- quod valde minus efi in caritate
CUm proximo ; & infra SucfL & Ebroic. majies eft in amore Dei. Scant
pro nobis alii mlT pralcrcim Anglic.
.c Laud. & Longip. dixit Dominus.
dEditi omnes, reluûancibus m(T. juftorum menfa.
e Laud. & Longip. in latus. f
1 Laud. Longip. Val-cl. & Norm, in labio.
s Sucff. cum Ebroic. aliifyue Norm, pradicatione auditor evigdet,
fie eorum admonitione magna opera facial.