Sancti Gregorii Moralium 456
’ iuerunt. Qvù adhuc apôrtiùs, quod ab eorum per- A vinitatis arcana rccufavit, & creatorem éfife non
verfa voluntate non fit cognitus, manifeftat* cum credidit, quem crcatum vidit. Carnis ergo haJi-
fubditi mm carnalis uxor exhorruit, quia.carnalibus fen-
H'dim Et quafiperegrinus fui in oculis eoYum. fibus dedita , incarnationis ejus myfterium non ag-
C aput 4 9 - Rcdemtor etenim nofter dum à fynagoga novit. Sequitur:
XL I cognitus non eft, in domofua quafi peregrinus exti- Etorabamfilios uteri mei. H H ibidem
n propria do tit. Quod apertè Prophcta teftatur, dicens :a £)uure 53. In Deo, qui corporis forma non circumfcri- q Af
no pcregri- ß cut colonusfitttras es in terra, & quafi viator de- bitur, membra corporis , id eft manus, ocuius, X l y
ww. r*. s. dinansadmanendum ?Qmsicn\muz Dominus au- uterus ita nominantur, ut ex membrorum vo- Rec.«I(i
•’ * <litus non eft, non pofteflor agri, fed colonus eft cabulis, effe&us ejus potentiæ defignentur. Ocu- QsjhJ«,
creditus. Qui quafi viator ad manendum tantum- los quippe habere dicitur , quia cumfta videt :
modo dechnavit : quia paucos ex Judæa abftulit, & manus habere delcribitur, quia cun<fta operatur j dicamr,
-ad vocationem o-enriumper gens, iter cceptumpere- in utero autem proles concipitur , quar in hac vi-
git. Peregrinus ergo in eorum oculis fuit : quiadum g ta profertur. Qfcid ergo uterum Dei , nifi ejus
fola quæ videre poterant, cogitabant, non value- confilium debemus accipere , in quo ante fæcu-
runt intelligcre in Domino, quod videre non pore-
Tant. Dum cnim defpiciunt carnem vifibilem, non
pervenerunt ad invifibilem majeftatem. Dicatur
îo-icur retftè : Et quafi peregrinus fui in oculis eorum.
De quo adhuc populo apte fubjungitur :
Servum meurn vocavi, & non refpondit.
30. Quid enim Judaicus populus nifi fervusfuit,
quinonamore filiiobfequebatur Domino, fed timoré
fervilL5 Quo contra nobis per Paulum dici-
Vtrf. 16.
C a p ut
XLII.
A (uo fervo,
nimirum a-
Jud»
pu lo contçramamas,
tur : Non accepiftis fpiritumfervitutisiterum in ti-
1- more, bfed fpiritum adoptionis ftliorum, in quo cla-
e^Sba, pater. Hunc igitur fervum voca*
la per prædeftinationem concepri fumus, ut créa-
ti per fæcula producamur ? Deus ergo qui manet
ante fæcula, uteri fui filios oravit : quia eos quos
potenter per divinitatem condidit, incamatus ve-
niens humiliter rogavit. Sed quia in ipfa carne qua
apparuit, ab eorum æftimatione defpeftus eft 9
luhjungitur:
. Stulti quoque dejpiciebant me. - v'erf.tt:
54. Sapientibus à veritatis fide cadentibus, re- q Ap.
€tè de ftultis quoque additur : quia dum Domi- ^Ly
num Pharifæi ac Legifperiti defpicerent -, eorum sapiwufe
incredulitatcm etiam populi turba fecuta eft : averij
vit Dominus, quia collatis muneribus, quafi emif- q quæ in eo quöd hominem vidit, Redemtoris mun-
C A P U T
XLIII.
R e c. XX.
Juflis relii-
ctantem dé
prêcatus eft,
neeexaudifis
eum vocibus ad feducere ftuduit. Sed non refpondit
: quia digna opera donis ejus reddere con-
temfit. Vocat enim nos Deus, cum muneribus pre-
-venit: refpondemus verb vocationi ejiis, cum diene
juxta percepta munera defervimus. Quia ergo
tot muneribus Judaicum popuhim prarvenit, di-
cat: Servum me um vocavi. Sed quia etiam poft tot
munera eum contemfit, fubjungat; Et non refpon-
dit. Sequitur:
Ore proprio deprecabar ilium.
yi. Ac fi apertius diceret: Ego ille, qui ante in-
carnationem meam rot ei praxepta facienda per
di prsedicamenta defpexit. Nam fiepe ftultorum fecem
nomine, hi qui funt in plebe pauperes, defignan-
tur. Unde & per Jeremiam dicitur : Dixi, forfi- Jerem.14
tan pauperes funt Ó* fiulti > ignorantes viam Domini
, dr judicium Dei Juk Rclictis autem mundi fa-
pientibus atque divitibus, Redcmtor nofter querere
pauperes &c ftultos venerat. Unde nunc quafi
in augmentum doloris dicitur : Stulti quoque
defpiciebant me. Ac fi apertè diceretur: Ipfi etiarh
me defpexerunt, pro quibus fanandis ftultitiam
pr^dicarionis alfumfi. Scriptum quippe eft: £)uia z C(ui
in Dei fapientia non cognovit mundus d per fa-
Prophetarumoramandaveram, incamatus ad eum Dpientiam Deum, placuit Deo perfiultitiampradica-
Verf. 17. .
C a p u t
XLIV.
R E c.. XXI.
feurti exhor-
Tuit'IpAsnGt
veniens, ore eum proprio deprecabar. Unde &
Matthäus, cum praxepta ab eo dari in monte de-
feriberet, ait: aperient os fuum, dixit. Ac fi patenter
dicat: Tuncos fuum aperuit, qui prius ape-
ruerat oraProphetarum. Hinc eft etiam quöd de
illo ab fponfa prjefentiam ejus defiderante dicitur:
ofculeturme ofeulis oris fui. San&a quippe Ecclefia
quot praxepta ex ejus prxdicatione cognovit ,
quafi tot oris ejus ofeula accepit. Bene autem di-
cituv: Deprecabar: quia in carne monftratus, dum
mandatavitje humiliter dixit, quafi fuperbientem
fervum, c ut veniret, rogavit. Ubi Sc apte fubdi-
tur:
Halitum meum exborruit uxormea.
ya. Quid uxor Domini, nifi fynagoga accipitur, £
in Legis föedere, catnali ei intelligentia fubjecta ?
Halitus verb ex carne eft. Sedinfidelispopulus carnem
Domini carnaliter intellexit , quia purum
hunc hominem credidit. Halitum ergo ejus uxor
exhorruit: quia fynagoga eum quem videbat hominem,
Deum credere expavit. Cumqueab ejus
ore verba corporaliter audirct, ineo intelligerc di-
-• Bellov. & Norm, quafi colonus futurus Sec. In Utic. futurus eft.
Dccft quare. ^
b Vindoc. & Norm, fed accepiftis fpiritum. In Utic. additum eft, acce-
piftis. ' '
ƒ Ex mfs. & editis exemplaribus alia habent ut viveret, ut Ger.Turon.
& Norm, pieraque; alia, ut veniret, quod olim feriptum in Utic. Hane
prajfcrcndaracflelc&ioQemnobis conftac exintegricontextus fcric, ubi
tionis falvos facere credcntes. Vcrbum quippe Dei
fapientia eft, fed ftultitia hujus lapicntia: ditfta eft
caro ’Verbi: utquia carnales quique per carnis fua;
prudeqtiam pertingere -non valebant ad fapientiam
Dei, per ftultitiam cprxdicationis, id eft f per car- «*
nem Verbifanarentur. Ait ergo : Stulti quoque def
piciebant me. Ac fi aperte diceretur: & ao ipfis def-
pedus fum, pro quibus ftultus jeftimari veritus non
fum.Et quia Judaxrum plebscum miraculanoftri
Redemtoris cerneret, hunc ex fignis honorabat,
dicens : Hie eft Chriftus : cum verb humanitatis
ejus infirma confpiceret, cum creatorem credere
dedignabatur, dicens: Non, fedfeducit turban rc-?1’^,)'^
de fubjungitur:
Et cum ab eis recefsijfem, detrahebant mihi. tium
yy. Quafi accedebat quippe ad corda populorum £ Apat
Dominus, cum eis miracula demonftraret: & qua- XLVft
fi rccedebat, eiim nulla figna oftenderet. Sed re- vet ?
cedenti Domino detrahebant , cum a miraculis cl,rj^
quiefeenti prxbere fidem nolebant. Scd quid mi- ccmi*11*
rum eum perpeti ifta a plebibus , cum ipfi quo- x«11”''
que, qui Lcgis doctores elfe videbantur, qui eum
explicatur quot mod is Dens Judxos ad (c rcduccre conatus fit, prills ju-
bendo & prxeepea dando, poftmodum dcprccando.
a Bcllov. perfapientiam Dei.
* Norm. & Germ, per ftultitiam pndicationis. In Utic. olim,& fortafie
melius per ftultitiam carnis ; qua: opponitur carnis prudentiz de qua
paulo an tea.
1 Ita Germ. Turon. Bellov. Norm» Vulgatip/r incarnationtm vtrbi.
457 L ib e r X I V . in C a p u t X IX . Beati Job. 4 J8
verbis propheticis inearnandum efTe perhibebant, A lum amiCtus ßndone ß tftr nudo, & tenueyimt cum :
iM ” '
'(Jai’UT
l y l
^Hiin-ui
funlcuni Lc-
•gjjfcftorcs
Manf-ri-
Rm. ■ ■ ■ }*•
exW- *<>■ '}■
qUatlb. -)• 4°
& incarnatum viderunt , &: ab eo tarnen perfi-
di* interruptione divifi funt i De quibus fubdi
tur :
t^bominati funt me quondam conftliarii mei: dr
quem maxime diligebam, averfatus eft me.
y6. Cun&is liquet , quia Deus confiliariis non
eget, qui ipfis quoque confiliariis hominum , fa-
pientijc confilium prjebet. De quo etiam feriptum
eft: *J2ftis cognovit fen fum Domini , aut quis ejus
conftliarius fui 1 1 S c d quemadmodum cum panis vel
veflimentum egentitribuitur, hoc fe Dominus ac-
cepilfe teftatur: ita cum nefeienti cuilibet redum
confilium datur, hoc ipfe accipit, cujus ille mem-
brum eft qui eruditur, Omnes etenim fideles mem- g
bra noftri Redemtoris fumus : & ficutipfe in nobis
per milericordiam largitatis pafeitur, ita ipfe
in nobis per dodrina* confilium juvatur. Scriba:ita-
que & Legis dodores,qui erudire populos ad vitam
confueverant, quid aliud quam venturi Redemtoris
confiliarii fucrunt ? Qm tarnen dum incarna-
tum Dominum confpicerent, confiliis fuis multos
ab ejus fide b diviferunt, quamvis prius ad creden-
dum incarnationis ejus myfterium per Propheta-
rum verba multos docuilfe viderentur. Et quia ille
apudDeum magisin amoreeft, qui ad ejusamo-
rem plurimos trahit; adhuc decodem Legis dodo-
rum atque Pharifieorum ordine fubditur: Etquern
a t id e b r eje tta f in d o n e y n u d u s p r o fu g i t ab e i s . Qui j,
etfi poft, ut verba Redemtoris fui audiret, ad ho-
ram crucis rediic, prius tarnen territus fugit. Mu-
lieres autem non loliim non timuiffe, neque fugif*
fe, fed etiam ufque ad fepulcrum ftetifife memo-
rantur. Dicat ergo : P e lli m e a , c o n jum t is ca r n ib u s ,
a d h a fit o s m eum . Hoc eft, hi qui meæ fortitudini
propinquius inliærere debuerant , palfionis meæ
tempore timoré confumti funt : & eas, quas ad ex-
teriora miniftcria pofui., in pafllone mea fine for-
midine inhærere mihi fideliter inveni. 'l Ubi & a- *
perte fubintelligitur , quod hax verba per myfterium
dicantur, dum fequitur :
Et der dicta funt tantummodo labia circa dentes ibidem
meos.
y8. Quid enim circa dentes aliud quàm labia ha- . p t
bemus, etiam fi nulla flagella patiamur ? Sed quid v e t. «it*
per labia, nifi loeutiq, quid per dentes , nifi fandi CKtiflidentes
Apoftoli defignantur? Qm inhocEcclefiæ corpore
idcirco funtpofiti, ut vitam carnalium correpcione tuccmomncm
mordeant, eamque à fuæ pertinaciæ duritia con- amifcranc-
fringant. Unde & eidem primo Apoftolorum quafi
denci in ejus corpore pofito dicitur : M a tta y d r m a n - Aä . 10. i3:
duca. Sed quia palfionis ejus tempore, ifti dentes
præ timoré mortis amiferunt mortum correptionis
amiferunt fiduciam roboris, amiferunt efficaciam
omnimodæ operationis ; ita ut duo ex illis ambumaxime
diligebam, averfatus eft me. Ipfe enim or- q lances, poft ejus mortem ac refurredionem in via
do,e luadente perfidia, à fide veritatis averfus eft,
qui priùs in labore prædicationis fer viens, maxime
diligebatur : quem non lôlùm ad non crcdendum,
fed ufque ad perfequendum quoque Dominum populorum
turba fecuta eft, & ufque ad paflionem il-
liusfævitiæ facibus accenfa. In qua videlicetpalfio-
ne difcipulorum corda turbata lunt. Unde t e nunc
fubditur:
Ci PUT
a i l
Rï<J ïxin.
Chrafto pi-
ticQti, higicn-
tibttlApofto-
lis, ^ncu- mu-
piaêstamauam
pdlladlixfc-
Pelli mea, confumti s carnibus y adhafit os meum.
y7. Inolfe fortitudo, in carnibus verb infirmitas
corporis defignatur. Quia igitur Chriftus & Ec-
cleliaunapeifona eft, quid per os, nifi iplè Domiloquercncur
& dicerent : Nos kfperabamus, quia ipfe Luc. zx.
ejfet redemturus Ifrael s redè nunc dicitur : Et
der e lifta funt tantummodo labia circa dentes meos.
Confabulabantur adhuc de illo, fed jam in ilium
minime credebant. Tantummodo ergo labia circa
dentes ejus remanlèrant, quia virtutem bonæ operationis
ami ferant, &c lola de ilio confabulationis
Verba retinebant. Perdiderant morfum correptionis
, & habebant motum locutionis. Labia itaque
tantummodo circa dentes relicta funt, qtiia adhuc
quidem confabtilari noverant ; fed prædica-
. * , , re jam eum, aut mordere infidelium vitia forminus
defignatur ; Quid per carnem, nifi difeipuli, qui dabant. Pera&is itaque bis quæ in voce capitis di-
palfionis ejus tempore infirma fapueruntî Per pel- D xit, ad propria beatus Job verba revertitur di-
lemvcro, quæ exterior carne manet in corpore, cens :
quid nifi illæ fanâtæ feminæ figurantûr , quæ ad , (JM ife rem in i m e i ym i f ir cm in i m e i , f i l t e r n v o s a - vtrf.z ti
præparanda fubfidia corporis, exterioribus Domi- m ic i m e i , q u ia m a n u s D om in i t e t i r i t m e.
no minifteriis ferviebant ? Nam cùm ejus difeipuli ys>. Hoc habere folet proprium mens piorum, C ap. LI.
quamvis needum firmi veritatis fidem populis præ- quöd cùm injufta ab adverfariis patitur, non ram Piomm men*
dicarcnt, ofli fuo inbærebant carnes. Et cùm fan- ad iram, quàm ad preces raoveatur : 1 ut fi moderari in,^verfis,no . '
â x mulieres d ea quæ neceflaria erant, exteriora eorum pravitas placide valear, plus deprecari cli- âdïïmô”°°
præpararenc, c quafi pellis exteriùs manebant in gant, quàmjrafci. Unde re£tè nunc dicitur : TCtur'
corpore. Sed cùm ad crucis horamventum eft, ejus <JMifercmini 'm ei , m ife r em in i m e i , f a l t em v o s a- 1
difcipulos gravis ex perfccutione Judæorum timor m i c i m e/> -quia m a n u s D om in i t e t ig i t m e . Ecce
' invafit : fugerunt finguli, f mulieres adhæfcrunt. eos, m a qmbus femper contumeliis fe affligi con- ni
Quafi ergo confumta carne, os Domini pelli fuæ fiderat, amicos vocat : quia bonis mentibuseciam
adhæfit : quia fortitudo ejus, palfionis tempore fu- ^ ‘ r r ' •’ . . . ..
gientibus dilcipulis, juxta le mulieres invenit. Sre-
>. rit cquidem aliquamdiu Petrus, fed tarnen g poft
territus negavit. Stetit etiam Johannes , cui ipfo
crucis tempore di&um eft : Ecce mater tua. Sed per*
feverare minime potuit : quia de ipfo quoque feriptum
eft , quöd adolefcens quidam ftquebatur il-
Big. & Lyr. quis novit fenfum Domini.
1 Vindoc. dimiferunt.
‘ Norm.& Gctfucccdente perfîdia.lti nunc inUtic.expun£toJ3w</«»/e.
lidcm mff. ea qui neeeße erant.
* lidcm, manebat incorpore. In Utic. tamen à 1. manu, manebant:
nunc manebat.
Vindoc. Ebroïc. & alii Nonn. mulieres aftiterunt. In Utic. priiit lc-
gcbatUT adbifcrnnt.
ipfa fitmt prolpera , qua! videntur adverla. Nam
perverfi quique bonorum dulcedine aut conver-
tuntur , ut redeant ; &: co ipfo amici funt, quo
boni fiunt: aut in malitia perfeverantj &r in hoc
quoque etiam nolentes amici funt: quia fi qua bo-
norum delicta funt, ea fuis perfccutionibus etiam,
nefeientespurgant. Notandum quoque, quöd eis
* Vindoc. poftrtmus negavit.
k Vindoc. reliftufindone.
* Norm- ubi & aperte fubditur.
^ Utic. nos autem fperabamus,
1 Norm. & ut f t moderari eorum pravitas plactfe valent, plus depree
ri eligunt.
m Sag. Bigot. Lyr. Utic. See. cum vet. edit. Parif & Bafil. a quibm
f t per contumelias affligi,
F f iii
;