É S a n c t i G r e g o r i i M o r a l i u m 32.
ditmn, fimplîces cogitationes accipimus : quia dum A die fuo convivium facie : quia mentem de æterno-
noftram plerumque ignorantiam ço^nofeimus, le- Tum fpe Sc certitudine reficit. Intelledlus in die fuo
viùs onera aliéna toleramus, Gûmque nos :quafi convivium parat-: quia in eo, quod audica pene-
fiimilaris fapientiæ alcitudo non elevat, ad perfe- - trat, reficiendo cdr,tenebrasejus illuftrat. Confi-
rendam alieni cordis inerciam, mens fc noftra æ- lium in die fuoconyivium exltibet : quia dum effe
quanimicer inclinât. Redtè autem fivejuga boum, præcipitem prohibée , ratione animum replet.
-five afinæ quingencæ referuntur : quia vel in hoc, Fortitudo in die fuoconvivium facit : quia dum ad-
qubd prudenter fapimuSjVel in hoc, quodhumi- verfanon metuic, trepidantimenti cibosconfiden-
Iiccr io-noi amus, dum æternæ pacis reqiiiem quæ- tfæ apponit. Scientià in die fuo convivium parat :
rimus, quafi intra Jubilei numerum tenemur. Se- quia in ventre mentis ignorantiæ.jejunium fuperat.
^quitiir : ; ïfiecas in die fuo convivium exhibet : quia cordis
■ iM- Ac familut multa nimis. vifeera mifericordiæ operibus replet. Timor in die
C A - p n T 41’Multam nimis familiam poffidertius, cùm fuo convivium facit: quia dum premit mentem,
X X X . co°itationes innumeras fub mentis dominatione ne depræfentibusfuperbiat ^ de futuris illam fpei
R e c xiv 1 reftringimus: ne ipfa fui multitudine animum fu- g cibo confortât.
Multa fàmiiia percnt, ne perverfo' ordine diferetionis noftræ 4J. Sed illud in hoc filiorum corivivio perferu- -si abinvicera
Woburn Principatum calcent. Et bene cogitationum turba tandum video, quod femetipfos invieem pafcunt.^P^ntUE> ^
•cofîbcnda.Um -multæ familiæ appellàtione lïgnatûr. Namfcimus, Valde enim iïngula quælibec virtus deftituitur., -nciunt.
quod abfente domina, ancillarum linguæ perdre- non una alii virtüs virtuti fufîragetur. Minor quip-
punt,, filentium deferunt, deputati operis officia pe eft fapientia, fi incellectu eareat : Sc valde inu-
negligunt, totumque fibimet ordinem vivendi con- tilis intelledlus eft, fi ex fapientia non fubfiftat; quia
fundunt. At fi repente domina veniat, mox per- cùm altiora fine fapientiæ pondéré pénétrât, fua il-
ftrepentes linguæ reticent, officia uniufcujufque hun levitas graviùs ruiturum levât. Vile eft confi-
'pperis repetunt : ficque ad opus proprium , ac fi lium, cui robur fortitudinis deeft : quia quod tra*
lion receflerint, revertuntur. Si igitur à domo men- &ando invenit, carens viribus, ufque ad perfections
ad momentum ratio difeedat, quafi abfente do- nem opens non perducit: Sc c valde fortitudo def- c
mina, cogitationum fe clamor, velut garrula an- truitur, nifi per confilium fulciatur ; quia quo plus
cillarum turba multiplicat. Ut autem ratio ad fe porte confpicit, eo virtus fine rationis modera-
mentem redierit , mox fe confufio tumultuofa ^ mine deteriùs in præceps ruit. Nulla eft fcientia, fi
compefcit j 8c quafi ancillæ fe ad injunctum opus utilitatem pietatis non habet: quia dum bona co-
. tacite reprimimt, dumeogitationes pcotinus eau- gnita exequi-negligit, fefe ad judicium ardtius ftrin-
fis fe propriis ad utilitatem fubdunt. Poffidemus git. Et valde inutilis eft pietas, fi feientiæ difcretio-
ergo multam familiam, cùm redto jure innumeris ue caret : quia dam nulla liane fdentia iüuminat,
cogitationibus rauonis diferetione dominamur. quomodo mifereatür ignorât. Timor quoque ipfe
Quod nimirum cùm folerter agimus g jungi per nifi has etiam virtutes habuerit > ad nullum opus
camdem diferetionem Angelis conamur. Unde Sc procul dubio bonæ acHom's furgit : quia dum adi
ie£te fubjungitur> cunfta trépidât, ipfa fiia formidine à'bonis omni-
'jbid. Brat que rvir Mc màgntis inter omnes Orientales, bus torpens vacat. Quia ergo alternate minifterio
C a p u t . 43. T une namque magni inter omnes Orienta- virtus à virtute reficitur, recle dicitur, quod apudi
X X X I . ^es efficimur, cùm eis fpiritibus, quiorienti luci in- fe filii viciffim convivantur. Cumque una aliam fu-
Earum refre- hærent, preffâ carnalis corruptionis nebula., difere- blevando fublevat : quafi per dies fuos numerofa
natione ma- tionis noftræ radiis, in quantum poffibilitas flip- foboles pafeenda convivium parat. Sequitur :
3a20' r‘ petit, fociamur. Unde Sc per Paulum dicitur :No- Et mittentes vecabant très firores fnas, ut come- ibid.
Jbra converfhtio in calls eft. Quifquis temporalia ac D derent & biberent cum eis. ' d
defecliva fequitur, occafiim petit : quifquis verb 4*>- Cum virtutes noftræ in omne quod agunt,d C a pu t
fuperna defiderat, quia in Oriente habitet, demon- fpem , fidem, Sc caritatem, ciunt quafi cperatorès XXXIII.
ftrat. Magnus ergo non inter Occidentales, fed filü, très ad convivium forores vocant : ut fides, ^eetc
à inter Orientales efficitur, qui non a inter malorum fpes Sc caritas in opus bonum gaudeant, quod u- Ad convia£
trones ima Sc fugitiva quærentium , fed inter naquæque virtiîs adminiftrat. Quæ quafi ex cibo vium
choros proficere fupernorum civium conatur. Se- vires accipiunt, dum bonis operibus fidentiores fidès i
quitur: fiunt :Sc dum poft cibum contemplationis rore in- caritas/
Verf. 4. Et ibantftlii ejits, dr faciebant convivium fer fundi appetunt, quafi ex poculo c ebriantur. |
domes, umtfqmfquc in die fuo. 47- quid eft, quod in hac vita fine quavis vET. xxxiy.
b 44. Filii per.domos convivium faciunt, dum vir- tenuiffimi contagii inquinatione peragatur ? Nontlltes
fiugul^ *? juxta modum proprium mentem numquam namque ipfis bonis, quæ agimus, ad de-ipfo bonis
v et xxxii Pafcunt* Et bene dicitur : Unufquiftjue in die fuo. tenus propinquamus : quia dum lætitiam menti
R Ec. xv. Dies enim uniufcujufque filii, eft illuminatio uniuf-£ pariunt, quamdam etiam fecuritatem gignunt j propinqua-
v ^ f in g , ©ujufque virtfitis. Ut enim hæc ipfa dona breviter dumque mens fecuraredditur, in torporem laxa- mus-
convivium Ta- feptiformis gratiæ replicem : alium d^m habet fa- tur. Nonnumquam verb f aliquantula elatione nos £
ciunt. pientia, alium intellectus, alium confilium, alium polluunt : Sc tanto deje&iores apud Deum faciunt,
rortitudo, alium feientia, alium pietas, alium ti- quanto apud nofinetipfbs tumidioresreddunt.Un-
mor. Neque enim hoc eft fapere, quod intellige- de bene fubjungitur.
re : quia multi æterna quidemfapiunt, fed hæc in- ■ Cumque in orbem tranfijfent dies convivii, mit- Verf.si
relligere nequaquam poflunt. Sapientia ergo in tebat Job, dr fanftifeabat eos.
* Antiq. Rem. qui non inter afiionit ima & fugitive- Corb. non ha.- dem, & caritatem feiunt, qtta/i operatives & c. Carnot, habet. Spem,
>bet malorum. fidem, & caritatem fitiunt. Legendum, fpem, fidem, & caritatem ciunt,
b Sccundus Rem. i. Remig. Corb. & Germ. Juxta modum, propriam à cio voco. Sanè fulciuntur minds refpondet vetbo vocabant.
rntntem pafcunt. Ita edit. PariC 1640. e MfT. fèrè.omnes, quafi ex poculo debriantur.
* Primus Remig. & valde fortitudo deftituitur. f in Ed. h îc additur virtutes, quod abeft à iniT. hujus yocis loco fub-
* Omnes Rem. Remig. Longip. Corb. Germ. Ebro'ic. See. Spem.fi- audi opera bona.
C a p u t
XXXIV.
R e c . * v r r.
In bonis operibus
purgan-
da intentio.
Vît. XXXV.
Ibid.
C aput
XXXV .
Rsc. XVIII.
Holocauftum
precis pro lin~
purgandis offerendum.
V e t - XXXVI.
' b
Iilud non of-jj
fere qui internos
motus non
frenat.
2. Reg. 4. s.
33 L i b e r I . i n C a p u t I . B e a d J o b . 3 4
47. Pera&o quippe orbe dicrum convivii, mit- A virilifque fenfus prxponi cordis foribus deber,
tere ad filios, eofque fan&ificare, eft poft virtutum
fenfum, intentionem cordis dirigere, Sc omne quod
agitur, diftri&a retradationis aifeuffione munda-
re; nebona arftimentur qua: mala funt; ne faltem
veraciter bona putentur fufficientia, cum perfe£ta
non funt. Sic enim mens plerumque decipitur, ut
aut qualitate mali, aut boni quantitate rallatur.
Sed hos virtutum fenfus melius preces, quam dif-
cuffiones inveniunt : nam ea, qua: perferutari in
nobifmetipfis plenius nitimur, fa:pe verius orando
quam inveftigando penetramus. Cum enim mens
per quamdam compun&ionis .machinam ad alta
fuftollitur a , omne, quod ei de fe ipfa occurrerit
quern neç negligentiæ fomnus opprimât, nec igno-
rantiæ error rallat. Unde bene Sc Ifbofeth appella-
tus eft, qui cuftode femina hoftilibus gladiis nu-
datur. Ifbofeth quippe vir confufionis dicitur. Vir
autem confufionis eft , qui forti mentis cuftodia
munitus non eft : quia dum virtutes fe agere æfti-
mat, fubintrantia vitiac nefeientem necant. Tota c
itaque virtute muniendus eft adieus mentis, ne
quando earn infidiantes hoftes penetrent foramine
negle£tæ cogitationis. Hinc Salomon ait : Omni cuf
todia ferva cor tuum, quoniam ex ipfo -vita procedit. prm, ^ ,
Virtutes ergo, quas agimus, dignum eft, ut fum-
moperc ab intentionis origine penfemus, ne ex mafub
fe ipfadijudicandocertiùs coritemplatur. Un- B lo ortu prodeant, etiam fi recia funt, quæ oftende
Sc re£te fubjungitur :
Confurgenfquediluculo offereb at holocaufta per fin-
gulos.
48. Diluculo namque confiirgimus, cum com-
punctionis luce perfufi humanitatis noftra: nodtem
deferimus, Sc ad veri luminis radios, oculos mentis
aperimus. Atque holocauftum per fingulos filios
offerimus , cum pro unaquaque virtute Domino
hoftiam noftrx precis immolamus: ne fapientia e-
lcvet; ne intelledtus , dum fubtiliter currit, aber-
ret; ne confilium, dum fe multiplicat, xonfundat j
ne fortitudo, dum fiduciam probet, prjecipitet;
ne feientia ,Mum novit Sc non diligit, inflet; ne
pietas, dum fc extra re&itudinem inclinat, intortant.
Unde hie quoque redte flibjungitur:
Dicebat enim : Ne forte peccaruerint filii met , dr WM
benedixerint Deo in cordibus fitis.
jo. Filii in cordibus maledicunt, cum recta nof- q u
tra opera a non redtis cogitationibus prodeunt; cum X XX VI
bona in aperto exerunt, fed in occulco noxia mo- vet. xxxvii-
liuntur. Deo quippe maledicunt, cum mentes no- R e c . x a .
ftrx fe de fe jeftimant habere quod funt. Deo ma- ^aria:,loftlsul!
ledicunt, cum fe Sc ab ulo accepifte vires uitelU- opera videt.
gunt, fed tarnen de ejus muneribus propriam lau-
dem qujerunt. Sciendum verb eft, quod bona nof- V£T> zxxvll r
tra trifius modis antiquushoftis infequitur, ut videlicet
hoc, quod redtum coram hominibus agitur,
in interni judicis confpectu vitierur. Aliquanqueat
•, ne timor, dum plus jufto trépidât, in defpe^ ^ do namque in bono opere intentionem polluit, ut
rationis foveam mergat. Cum ergo pro unaquaque
virtute, ut pura efle debeat, preces Domino fun-
dimus, quia aliud, quam juxta filiorum numerum
holocauftum per fingulos exhibemus J Holocau-
ltum namque totum incenfum dicitur. Holocauftum
igitur dare, eft totam mentem igne compun-
dtionis incendere, ut in ara amoris cor ardeat, Sc
quafi delidta propria: fobolis , inquinamenta co-»
gitationis exurat.
49. Sed hsec agere nefeiunt, nifi hi, qui priuf-
quam cogicationes ad opus prodeant, internos fuos
motus fbUicite circumfpicientes frenant; b hxc aomne,
quod in adtione fequitur, eo purum mun-
dumque non exeat, quo hoc ab origine perturbat.
Aliquando verb intentionem boni operis vitiare
non prjevalet, fed in ipfa adlione fe quafi in itinere
opponit: ut cum per propofitum mentis fecurior
quifque egreditur, fubjundto latenter vitio, quafi
ex infidiis perimatur. Aliquando verb ncc intentionem
vitiat, nec in itinere fupplantat, fed opus bonum
in fine adfeonis illaqueat: quantoque vel a domo
cordis, vel ab itinere operis longius receffifle fe
fimulat, tanto ad decipiendum bona: adtionis cerminiyn
aftutius expedtat} Sc quo incautum quem-
gere nefeiunt, nifi qui virili cuftodia munire men- j^que quafi recedendo d reddiderit, eo ilium repen— a
tern noverunt. Unde redtè inopinata morte extin- tino nonnumquam vulnere duriùs infanabiliüfque
transfigit.
y i. Intentionem quippe in bono opere polluit: ini operisini-
quia cùm facilia ad decipiendum corda hominum twJ*
confpicit, eorum defideriis auramtranfitorii favoris
apponit }Ut in his, quæ redta faciunt, adappé-
tenda ima, tortitudine intentionis inclinentur. Unde
redtè fub Judææ fpecie,de unaquaque anima
laqueo miferæ intentionis capta,per Prophecam dicitur:
ftaffi funt hoftes ejus in capite. Ac fi aperte rhren. i. s.;
diceretur : Cum bonum opus non bona intentione
fumitur, huic adverfantes fpiritus ab ipfo cogitationis
exordio principantur : tantoque earn pleniùs
dtus Ifbofeth dicitur, quern & Scriptura facra non
in domo oftiarium, fed oftiariam habuifle teftatur,
dicens : Venientes filii Remmon Berothita, Rechab
dr Banaa, ingrefsi funt fervente die domum Isbofeth,
qui dormiebat Juper Jbratum fuum meridie. Ingrefsi
funt autem domum: dr oftiaria domus purgans triti-
cum obdormivit. Affumentes /picas tritici, latenter
ingrefsi funt, drpercufferunt eum in inguine. Oftiaria
triticum purgat, cum mentis cuftodia difeer-
nendo virtutes a vitiis feparat. Qua: fi obdormierit,
in mortem prbprii Domini infidiatores admittit:
quia cum diferetionis follicitudo ceflaverit, adinterficiendum
animum malignis fpiritibus iter pan- E poflident, quanto Sc per initium dominances tenent.
dit. Qui ingreffi fpicas tollunt: quia mox bonarum -* ■ - - - - • ••" - -—
cogitationum.germina auferunt. Atque in inguine
feriunt: quia virtutem cordis deledtatione carnis
occidunt. In inguine quippe ferire, eft vitam mentis
deledtatione carnis perforare. Nequaquam verb
Ifbofeth ifte hac morte fuccumberet, fi non ad
ingreflum domus mulierem, id eft, ad mentis adi-
tum mollem cuftodiam deputaflet. Fortis namque
* Antiq. Rem. Corb. Germ. ius Remig. Vindoc. Ebro'ic. & alii mff.
Norm. Omne quod ei de feipfa, fub fe ipfa eft, dijudicando &c. Rem.
& I«* Remig. Omne quod ei de feipfa altum videbatur, fub feipfa &c.
b Ita Corb. Remeiues, duo Remig. Lyr. Bigot.- Sc nonnull* editio-
Qcs, maximè veteres Parif. & Bafil. At Gilot. Vatic. Guff, hiic caver«.
52. Cum yero intentionem vitiare non præva- In pt0grcj Ui
lent,e in via pofitos laqueos tegunt, ut in eo, quod c
bene agimr , cor exaltans fe ex latere advitium de-
rivetur : quatenus quod inchoans aliter propofue-
rat, in adtione longé aliter quàm coeperat, per-
currat. Sæpe enim bono operi dum laus'humana
obviât, mentem operands immutat : quæ quamvis
quæfitanonfuerar, tamen oblata deledtat. Cujüs
c Quidam mff. nefeientem mentem meant.
0 Plurimæ edit, quafi recedendo fecurum reddiderit. Redundat fecu-
rum, 8c abeft à mff. Corb. Germ. &c.
e Antiquior Rem. Turoa. S. Mart. Corb. & nonnulli, in viapofttus