inter fratrem fia/mSÈM. ex re quid colligitur, nifi
bt hitenenas caufas examinent, qui exteriorum re-
•rum fapientiam .perceperunt ? Qm aucem fpiritalibus
donis ditati funt, profedo tei-renis non debent
neo-ociis implicari-, ut dum non cogijntur inferiora
bona di iponereexercitati valeant bonis fuperiori-
bus defervire.
v n t xxiit 43- Sed curandum magnopfere eft, ut hi qui do-
Qui per fe non nis fpiritalibus emicant, nequaquam proximorum
ai°osofficia>ca infirmantium negotia funditus déférant, fed hæc
ritacis cxcrccrc aliis quibus dignum eft, tra&anda committant,
renentur. Unde Moyfes quoque ad populum viros pro fe
feptuaginta eonftituit, ut quanto fe ab extciiori-
bus caufis abfeonderet, tanto ardentius interna pe-
netraret. Sicque fit, ut fummi viri magis ad fpirita-
lia dona proficiant, dum eorum mentes res infimæ
non eonculcant : Sc rurfum viri in Ecclefia ultirni
fine bono opère non vivant, dum in rebus exterio-
ribus inveniunt re£ta quæ agant. San£ta quippe
Ecclefia fic confiftit unitate fidelium, ficut corpus
.noftrum luiitum eft compage membrorum. Alia
namque finit membra in corpore qua: intuendæ
» luci deferviunt,a alia quæ à terræ raiftu minime dif-
junguntur.Oculus quippe luci intenditur, & ne cæ-
cari valeat, à pulvere cuftoditur. Pes verb tunc
fuum officium retie peragit, cum fufeipiendum terra:
pulverem non refugit. Quæ tarnen corporis
membra viciffim fibi fua officia impartiendo copu-
lantur, ut pes oculis currat, Sc oculus pedi profpi-
ciat.
Membra Ecclc- 44* Sic itaque fie fan£læ Ecclefiæ membra défi*
, etfl officio bent Sc officio elle diftin&a, Sc caritate conjun&a,
diftmfla, iunt m fummi yjjj corum b viam provideant, qui in tercantatc
con- . .. 1 1 1 j 1
junfta. b rents negotiis vacant : quatenus velut ad lumen
oculorumpes ambulet, Sc rurfum quidquid terrenis
negotiis implicati agunt, hoc ad majorum uti-
litatem référant, ut pes cujus via profpicitur, non
fibi tantummodo, fed etiam oculis gradiatur. Dum
♦ itaque fibi invicem alterna adminiftratione convenant
, miro modo agitur, ut quia eleéti qui-
que viciffim fibimet impendendo quod valent fa-
ciunt, eorum fiant opera etiam, quæ facere ipfi
non poflunt.
Neceffitate 45'. Sed inter hæc feiendum eft, quia cum proxifuadentc,
con- morum caufisextcrioribus qui apte deferviant, de-
tcmiucnda'ur ^unc> debent hi quoque qui fpiritalibus donis pleni
proximi ucili funt, eorum infirmitati condefcendere, terrcnifque
<ati Tcrviatur. iHorum neceffitatibus inquantum decentcr valeant,
caritatis condefcenfione fervire. Nec tædere ani-
mura debet, fi fenfus ejus contemplationi fpirita-
lium femper intentus, aliquando difpenfandis rebus
minimis quafi minoratus infle&itur , quando illud
Verbum per quod conftant omnia creata, utpro-
deflet hominibus,a{fumta humanitate voluit paulo-
. ç minus c ab Angelis minorari. Quid ergo mirum
fi homo fe propter hominem attramt, dum creator
hominum Sc Angelorum , formam hominis propter
hominem fufeepit ? Nec tarnen minoratur
fenfus cum fic attraliitur : quia tanto fubtilius fu-
periora pénétrât, quanto humiliùs proamorecon-
ditoris nec inferiora contemnit. Quid indignum
nobis vel difficile eft, fifuprainfraqueanimumdu-
cimus, qui eadem manu corporis lavamus faciem,
qua etiam calceamus pedem ? Beatus igitur Job
* Germ. & porter, ccliti alia qus. a terrene alia. Noftram left, confirmant
mlT. Corb. Germ. Norm, duo Laud. Vindoc. Turon. & vet.
edit.
b Gcmet. Utic. & Beccerif eorum vitam.
* Omittitur, ab, in pier.
A quia cum magna ageret, minima nondefpexit, dicat
: Et caufam quam nefeiebam, diligentifsime in- y£T
le f t gab am.
46. Qua in re notandum video , ne ad profc-
rendam iententiam umquam præcipites elfe de- fimus^
beamus, ne temerc indifeufla judicemus, ne quæ- tcSl
libet mala audita nos moveant, ne paffim ditfta fine
probatione credamus. Quod profedb perpétra- 2.7.,,
re pertimefeimus , fi auctoris noftri fubtilius fa£ta On'"ipo;
penfamus. Ipfe quippe ut nos à præcipitata fen-
tentiæ prolatione compefceret, cum omnia nuda
Sc aperta fint oculis ejus, mala tamen Sodomæ no-
luit audita judicare, qui ait : Clamor Sodomorum Cc .
d dr Gomorrhoeorum multiplicattts cjl, dr feccatum eo- <1
® rum aggravatum efnimis : defendant dr 'uidebo u-
trum clamorem, qui venit ad me, opere compleverinu
an non e f ita, ut fiiam. Omnipotens itaque Domi-
nus Sc omnia feions, cur ante probationem quafi
dubitat, nifi ut gravitatis nobis exemplum propo-
nat, ne mala hominum ante præfumamus credere,
quàm probare ? Ecce per Angelos ad cognofccn-
da mala defeendit, moxque facinorofos pcrcutit :
atque ille patiens, ille mitis, ille de quo feriptmn
eft : Tu autem Domine cum tranquillitate judicas ; s^. n„
ille de quo feriptum eft rurfum : Dominus patiens
e f redditor s tanto crimine involutos inveniens,
quafi patientiam prætermifit, Sc diem extremi ju-
dicii expedare ad vindidam noluit, fed cos igne
q judicii, ante judicii diem prævenit. Ecce malum
quafi cum difficultate credidit cum audivit, Sc tamen
fine tarditate •percuffit, cum verum cogno-
feendo reperit : ut nobis videlicet daret exemplum,
quod majora crimina Sc tarde credenda funt cum
audiuntur, Sc citius punienda funt cum veraciter
agnofeuntur. Hujus ergo diligentiæ beatus Job Majoui
follicitudinem gerens, ait : Et caufam quam nefeie- ■®,î j
bam, diligentifsime invefigabam. Quæ fcilicet ver- agnofM
ba etiam per vocem Ecclefiæ ad interpretationemf
typicam poflumusnon inconvcnienter referre. Ipfida'
quippec per cleâ:os fiios cum mala carnalium judi- c
c a t , hoc quod nefeit, inveftigàt : quia mala quæ
nefeit operando, inveftigat per judicium corrigen-
D do. Sandta itaque Ecclefia cum injuftorum fuerit
ad tempus improbitate comprcffa, reminifeitur di-
cens : Caufam quam nefiiebam , diligentifsime inve-
f igabam. Ac fi apertè dicat : Mala quæ in elctftis
meis agendo non noveram, in iniquis hominibus
diftri&è judicando pleftcbam. Et quia nunc virtu-
tc prædicationis fuæ diabolum content, atque ex
ejus ore uniufcujufque quern fufeipit, animam ra-
pit, üèquitur dicens;
Conterebam moins ini qui, dr de dentibus illius au* frf1*
ferebam prxdam,
47. O qualem de ore diaboli prædam mut, Cap*
quando jpfum raptorem Saulum convertendo ra- XXVI
puit: quando adhuc fpirans minarum , acceptis
epiftolis pergebat Damafcum, Sc dum perfequen- [“„jai
E do fideles , 'congrcgaret prædam diabolo , co-pity1
gnofeendo fidem ipfe aggregatus eft Chrifto. To- ‘i11™ ^
ties ex iniqui dentibus Ecclefia prædam tulit, quo- rCvo«t.
ties ex eivoris morfti animam prædicando diripuic. $ $
Quis namque iniquus venus dici poteft , quàm
diabolus ? Cujus molas conterimus, quoties dif-
ferendo contra ejus infidias, occulta illius machid
Gcmet. ac plur. Norman. & Gomorrh*.
• Vindoc.p«r prilatos fnos.
1 Ita mff. Anglic. & nortri prartcr Corb. Germ, ubi Ht in cd., vcV
turn rcccncioribus Icgicur, congrcgaret plcl>w.L
Deus •verb a contcret dentes eorum in ore ip forum,
molas leonum confringet Dominus. Sed fantftus vir
ante fe aflerit molas conterere, ut poft de dentibus
illius prædam potuiffet auferre : quia tunc veraciter
prædam de ejus dentibus tollimus , cum
■ ip.
|P U T
K V l
Me. .'•••:•
■ f i l ii , fi pa-
cefiui (Icfidcm
s s..
namenta monftramus : ac fic dc ejus dentibus præ- A Sicut palma ergo multiplicare fc dies credidit, quæ
dam rollirtius, quia mentem quam jam ad pec- emergente fubitæ tentationis articulo ^pacis fuæ
catum frangendo momorderat, ad falutem vitæ graciam Sc tardé à fidelibus adeptam, Sc citius ab
convertendo revocamus. Per molas quippe oc- infidelibus interceptant dolet.
cultæ ejus infidiæ, per dentes verb aperta jam cul- 49. Nec immerito juftorum vita palmæ com- Vet. x;cv.
pæ perpetratio demonftratur. De quibus nimirum paratur : quia fcilicet palma inferiùs ta£tu afpera Cur /urti pal
molis ac dentibus per Pfalmiftam feriptum eft : e ft, Sc quafi aridis corticibus obvoluta ; fuperiùs comPaiai
verb Sc vifu fruftibus pulcra : inferiùs corticum
fuarum involucionibus anguftatur : fed fuperiùs am-
plitudine pulcræ viridicatis expanditur. Sic quippe
eft ele&orum vita, defpefta inferiùs, fuperius
pulcra : in imo ifta quafi multis corticibus obvol-
prius molas illius conterere feimus. Priùsenimne- g vitur, duminnumeris tribularionibus anguftatur:
celle eft occulta confiliorum illius machinamen- in fummo verb ilia quafi pulcræ viriditaris foliis
ta prodcre, ut auditoris noftri animam valeamus amplitudine retributionis expanditur. Habet
poftmodum àb aperto lapfu revocare. Hujus ini- quidem aliud palma ; quo à cunftis arborum gequi
molas ipfe fummus paftor Ecclefiæ prædican- neribus differt. Omnis namque arbor in fuo robodo
conterebat, cùm dicerec : Sobrii eftote & vi- re juxta terrain vafta fubfiftit, fed crefcendo fupegilate
, quia adverfarius vefter diabolus tamquam riùs anguftatur , Sc quanto paulifper fublimior,
leo rugiens circuit, qturens quern devoret : cui re- tanto in altum fubtilior reddicur. Palma veroc mi- c
'fflite fortes in f de. Contra hunc leonem fan&a noris amplitudinis ab imis inchoat, Sc juxta ramos
Ecclefia, quia ejus infidias conlpicit, fidei caulas ac fru£tus ampliori robore exurgit : Sc quæ tenuis
munit. Cujus tories molas frangit, quoties hære- ab imis proficit, vaftior ad fummafuccrefcit.Quibus mfi. +7. c. 5
ticorum argumenta delimit : totiefque ab ejus den- itaque alia arbufta nifi terrenis mentibus inveniun- ° mncs hu)U!
tibus prædam diripit, quoties ab errore quern- tur elfe fimilia, inferiùs vafta, fuperiùs angufta î
piam prædicando convertit. Et quia plerique juf- q quia nimirum omnes hujus fæculi dilectores, in terror
um tunc erunt„ qui fe Ecclcfiafticæ pacis tern- renis rebus fortes fiint, in cæleftibus debiles. Nam
pro temporali gloria ufque ad mortem defudare 1
appetunt, Sc profpe perpema'nc parum quidem in
labore fubfiftunt. Pro terrenis lucris quallibet injurias
tolerant, Sc pro cælefti mercede vel tenuiffi-
mi verbi ferre contumelias reculant : terreno judici
toto etiam die affiliere fortes funt, in oratione verb
coram Domino vel unius horæ momento lalfantur.
Sæpc nuditatem, deje&ionem, famem, pro acqui-
rendis diviciis atque honoribus tolerant, Sc earum
rerum fe abftinentiacruciant, ad quas adipifeendas
feftinant : fuperna autem laboriosè quærere tanto
magis diffimulant, quanto ea retribui tardiùs pu-
_______ - __________ _____ ___ tant. Hi itaque quafi aliarum arborum moreideorpajfer
invenit fibi domum, & turtur nidum, ubi re- ^fum vafti funt, furfum angufti ; quia fortes in infe-
ponat pullos fuos. Jam quippe domum invenit fibi riora liibfiftunt, fed ad fuperiora deficiunt. At
pafter -, quia ætemum cæli habitaculum nofter Re- contra ex qualirate palmarum defignattir proficiens
demtor intravit. Et turtur invenit nidum ; quia vita juftorum, qui nequaquam funt in terrenis ftu-
fancla Ecclefia amore conditoris affefta, crebris ge- diis fortes, Sc in cæleftibus debiles ; fed longiùs at-
mitibus utitur, Sc velut nidum fibi, id eft pacatif- que diftantiùs ftudiofos fe Deo exhibent, quàm fæ-
fimam fidei quictem conftruit, in qua crefcentes fi- culo fuilfe meminerunt. Nam cùm quibufdam per
lios quafi plumefcentes pullos, quoufque ad fupe- prædicatorem noftrum dicitur : Humanum dico, Rom. <s.
riora evolent, caritatis gremio calefatftos fovet. propter infirmitatem carnis vafrx : ficutd enim exhi- d
buiftis membra veftra firvtW immunditia dr iniqui
tati ad iniquitatem, ita nunc exhibete membra
veftra c fervire jufiitu in fanftificationem : eo- e
rum proculdubio infirmitati condelcenditur , ac fi
eis apertiùs dicerctur : Si nequaquam ampliùs pote-
ftis, faltem tales eftote in frudu bonorum ope-
rum, quales fuiftis dudum in a&ione vitiorum.;
f ne debiliores vos habeat fanda libertas caritatis, f
quos in carne validos habuit ufus terrenæ volu-
ptatis.
yo.Sunt verb nonnulli, qui cùm cæleftia appe- Vet.xxvi.
pore ab hoc mundo exituros elfe crediderunt, beatus
Job dum fua narrat, voces quoque juftorum fe-
quentium indicat, dicens:
Diccbamque , In nidulo meo moriar., & b ficut
palma multiplicabo dies.
48. Quid hoc loco per nidi nomen exprimitur,
nifi tranquilla quies fidei, qua unufquifque infir-
mus nutritur ? Multitudo quippe illa bonorum,
qux perfecutionum temporibus fuerit deprehen-
fa, nutrimentorum fuorum dies quafi in nido,
fic in loco quietis , explere fe credidit. Nam nifi
fanda Ecclefia infirmos quofque filios nunc in nido
pacis enutriret,Pfalmifta non dicerct: Etenim
Igitur quia tunc erunt, qui pacis tempore fe ad lu-
perna ijpgrare, id eft à nido evolare crediderunt,
eorum vox beati Job voce prævenitur, cùm ait :
Diccbamque , In nidulo meo moriar. Quia verb
hoc ipfum fibi pacis otium ex multorum dierum
longitudine pjromittebant, redè fubjungit, dicens :
Et ficut palma multiplicabo dies. Palma enim tarde
proficit, fed diuin viriditate fubfiftit. Cùm multis
autem difficultatibus fanda Ecclefia ad fidei
ftatum venit, Sc pro colledione plurimorum ,
in ejufdem fidei gloria diutiùs ftare concupifcit.
* Plurimi mff. contrivit. . . eonfregit.
fc Hcbraïcè SlIlD ficut arena. Attamcn Sin quibufHam Hcbr*is
Phænix cft. Etquia Græcc fignificat palmam : lune interprètes
vcrtcrunt ficut palma. Aliis placet eo loci mentionem injeftam Pnoeni-
cis avis famofiffim*, fed fabulofiffim*.
' Ita cum mlT. Norm. Laud. Turon. Vindoc. Bellov. vet. cd. cujus
leftionis loco in Germ. & in cd. recent. habetur palma vero minor ab
,mts- Corb. Germ, habet minores altitudinis.
dDceft«M/OTinplerifquc. .
.* Gemet. fervire jußttii Deo in fimtHficationem.
Tom. I.
„ * H ie multilm variant codices mff. Sc editi. Turon. habet: ne debt-
liores vos habeat fanda libertas, quos See. Norman, ciim 1. Laud.
n e .. . . libertas aeris quos. Corb. Germ, nec debiliores. . . . libertas aeris
quos. Vindoc.»« debiliores vos habeat fanda libertas, ets quos in came
validos habent ufus terrene, voluntatis. Codex Bcllov. lvie eft corruptus.
V«us ed. Parif.»« debiliores. .. .fandi libra opens, quos. Germ. & edit.
Bafil. fanda libertas heredes quos. Gilot. ita habet. In omnibus mfT. le-
gitur quos, non quam , ut in cd. Guflanv. Gratianus etiam legit quos,
Nt videre liquet dirt. 47- c- w»«i.
R r ij