Obfanas'Scri-
pturce S. -Pa-
trumque fèn-
xencias ad fe
detorqucnt &
tiahunt. s
Verf. «.
C A P U T
XII.
Hæretici latr
bris & inftabi
licate Iliac infi-
gaes.
b
V 6 T' XI.
Prov. ÿ. iy.
Matth. 24.2.
ér 26.
Xpbef 4 . 14
^V,x c]um a pro futs le partlbus inveniffe glorian- A tram, fed. fuper glaream manfit; de quibus adhuc
^ ' a<j ea cum clamoribus currant: quia videli- fubditur:
'cet'omne quod fentiunt, appetitu lau dis ad au-
res hominum dirtamarc conantur. Sequitur:
In defertis habitabant torrentium, & in cavern is
terra, vel fnperglaream.
a?.- Torrences dicimus fives, qui aquishyemafibus
colliguntur * qui certis etiam temporibus arefcunt.
• Jure itaque inventores perverforum dogmatum tor-
rentes vocantur : quia à cak>re caricatis frigidi, quafi
incorpore temporishyemalis excrefcunc : quia non
perpétua plenitudinc profluunt, fed Catholicorum
allecracionibus b quafi æftivis fblibusexficcantur.Et
quidem inventores perverforum dogmatum contra
fanctam Ecclefiam exorrifervore jam veritatisex-
tinûi funt : fed tarnen eorum difeipuli ea quæ illi
docuerunt, tenere ac defendere cnon defiftunt. Hi
ergo, qui illorum fequuntur errores, in defertis tor-
Tentium habitant, id eft in eorum prædicatione
confidunt, quorum eloquia Catholicorum jam ref-
ponfione & ratiocinatione ficcata funt. Quid vero
aliud cavernas terræ, quàm occultas h æreticorum
prædicationes accipimus ? Sic enim hæretici inter
le clandeftinis conventiculis coëunt, ut errori fuo
reverentiam, quam ex ratione non valent, præ-
heant ex occultatione : & infirmis animabus pravi-
tatis fermo tanto reverendus apparcat, quanco fe-
cretus. Unde apud Salomonem mulier ex typo hæ-
refeosfuadet dicens : d ta lq u a f u r t i v a d ulciores fu n t ,
Jgui inter hujufeemodi Utahantur, & ejfcfuhfen- ;
tibus delicias computabant.
2.4. Quid nomine fencium, nifi eas quas jam fu- ç A
pra * diximus, punttiones peccatorum intelligimus? J
Quia autem perverfæ mentes gaudent in iniquita- nSc
tibus, quas flere debuerunt : omnes hæretici tan- Intcbtt,h
to fe g inani lætitia extollunt, quanto magis ad &
pejora convalefcunt : at que elfe fub fentibusde- * mm. .
licias députant, quia inde perverfam mentem ad H“ *•,:
gaudium fublevant, unde fpinas peccatorum por- ^
tant. Nam fi quando ad errorem fuum valuerint
quempiam traherc, fcfe per læritiam jattant : atque
unde fibi peccata quotidie, etiam alios per-
dendo, congregant, inde fe elTe quafi duces ad ju-
ftitiam exultant. Bene ergo dicitur : J î(u i in te r h u-
ju f iem o d i U ta h a n tu r , d e ejfe f u b f e n t ib u s d e lic ia s
computabant. Trahunt enim quos valent ad perdi-
tionem fuam : h & fub peccatis elfe, vel cul pis cul- ,h
pas addere credunt fe virtutum opulentiam cumulate.
Filii jlnltorum dr ignobiliuin, dr in terra peni- rtfa, \
tus non parentes.
2.5. Eorum videlicet filii, qui fuerunt errorum ç K
magiftri. Filii igitur dicuntur, non de eorum fe-
mine, fed de imiratione generati : qui docendor.ec.it,
perverfa , ftulti fuerunt per ignorantiam; viven- Para«k
do nequiter, ignobiles per aftionem. Qui Redemî
pants abj ruavior. Quæ occulta fcilicet C tor* n°ftro nulla fapientiæ, nulla vitæ cognatione
■ prædicamenta deteftatur Veritas , dicens : Si qui s
vobis dixerit: Bcce hic efi Chriftus , aut ecce illic,
nolite credere. Et rurfunir. Si dixerint vobis : Bcce in
deferto efi, nolite exife : ecce in penetralibus, nolite
■ credere. Shut enim e fulgur exit ab Oriente , & pa-
ret u(que in Oecidentem : ita erit & adventus filii
hominis. Hoc itaque illic in penetralibus, quod hîc
dicitur in cavernis. In eavernis ergo hæretici habitant,
quia plerumque errorem fuum fecretis prædi-
cationibùsoccultant: ut quo fe do&ioribus prudentioribufque
funt. De quo Salomonis voce in laude
fanda: Ecclefije dicitur : Nobilis in portis vir efts, pm^
Hi itaque quia perverfa errantium exempla fe-
quuti funt, filii ftultorum & ignobilium die me-
morantur. Rede autem fubjungitur : Bt in terra
penitus non parentes : quia dum hie videri ali-
quid appetunt, nimirum a terra viventium exortes
fiunt.
z6. Sed hoc quod in harreticorum typo diximus, Mjf]
omnino nil obftat fi etiam de perverfis atque car-
nalibus , quam vis in reda fide pofitis, fentiamus.
non indicant, eo ad fcvehementiùsim- ., „
peritos trahânt. Unde bene etiam fubinfertur : Vel Neque enim fancfca eledorum Ecclefia folos fibi
fuper glaream. Glaream quippe illos- minutiflimos adverfarios députât, qui ab ejus fide pofiti extra
\ lapides dicimus, f quos aqüa fluvialis trahit. Dodo- diflentiunt, fed eos quoque, qui vitam illius ma-
r.------ vivendo interiùs premunt> Contempletur igiconjundi
res igitur perverforum dogmatum fuper glaream
habitant; quia illas hominum mentes trahunt, qua:
nulla gravitatis ftabilitate folidantur: quas velut de
loco lemper ad locum flumina errorum ducunt.
Unde & pradicarof egregius, cum auditores fuos
non temporaliter duei, fed forti cuperet gravitate
tur «erumna irruentis adverfitatis afflida, quomo-
do profperitatis fuie tempore, iniquorum & * intra •
fe viventium pravitate gravata fit. Contempletur
quöd exigentibus meritis quorumdam , non in-
juftè in illa vita turbata fit omnium , & dicat:
iblidari, admonuit dicens : Ut jam nonfimus parvuli . S jf i rodebant infolitudine , fqualentes calamitatt
fliiftuantes, nee circumferamur omni vento dottrina.
Sanda itaque Ecdefia ab adverfariis ad modicum
depreffa, cùm fibi audaces errantium mentes inful-
tare cönfpexerit; quæ eorum converfatio fuerit, ad
memoriarn reducit, dicens : In définis habitabant
dr miferia. Sicut in prima hujus operis parte præ- {
fatus fum, k per virtutem contemplationis non-
numquam folet intelligi folitudo mentis. Sed hoe
in loco cùm folitudo per bbjurgationem dicitur,
quid aliud quàm boni deftitutio dcmonftratur?
iorrentium, dr in cavernis terra, vel fuper glaream. Ünde & fub Judææ typo Jeremias pcccatoris ani*
Quia enim eorum perverfa prædicatio, amiflo igné mam déplorât, dicens : Jhtomodo fedet fola civitas
câritatis, eX frigote mentis convaluit, profedô in £ plena populo ? Sed cùm per bcatum Job de pravis
torrentium defertis habitavit. Quia vero aperta &
libéra non fuit, in Cavernis latuit. Quia autem ple-
bem non fixam, fed mobilcm tenuit, non fuper pe-
* Côrruptè hî éd. Gilot. Vitic. Guff, pró pits fe fatrihus, alioquin
legendum effet quos non que, fed legenti raff. cod. non eiitambigendi
locus.
* Al. quafi tjïtbus folis.
d Germ, va dit dicens.
* In utroque Laud. & in aliis vetuftioribus cod. fulgor.
.* In edit is quos aqua fluvialis. M ff Vindoc. G cira. Turon. Laud un.
dicitur : Rodebant in folitudine > libet intucri hoC
etiam, quod per Pfalmiftam didum eft : Inimici
ejus terram lingent.
Notm. éiC- Jrabent fluvialis.
t Vindoc. inani gloria. '
h Locum hune reifituimus ope m(T & vet. edit. In m f Gerrn. te m
édit. G îlot, aliifquc fcqùentibus legitur : f t ft*b peccatis ejîe. . . . non
credunt, fed virtutum ère. lènfu plané contrario iis qua; lcgimu« W
mff cet. Anglic. Norm. Laud. Turon. &c.
‘ Pratcl. ac Gcmet. intra ftvientium.
k Laud. Corb. Germ. Norm. &c. pro virtM*.
V , Duo quippe funt genera hominum ambi- A nunt, ne quid plus ab eis natura: fu* infantas
tioni fuæ fervientium .: ulirnmumm videlicet, quod fem- \ j . * ’ * . . '/'I fT ’
per ad avaritiam blandimentis utitur linguæ: a-
liud vero , quod aperta vi intendit rapinæ. Nam
rodimus,cùm aliquid exteriùs forti adnifu âtteri-
nius. Lambitur enim, quando hoc quod edi facilè
non poteft, imprefla linguæ lenitate guftatur. Omnes
igitur etiam fiib fpecie fidei pravè viventes, qui
aliéna appetunt, fed ea quæ appetunt, rapere nc-
quaquam poffunt; blandis autem fermonibus, &
quafi mollitie dulcedinis concupita abftrahere conantur
ÉEduSlatio- E|ii aperça
: quid aliud quàm terram lingunt ? quia ter-
rena quæque, quæ virtute nequeunt auferre, mollitie
linguæ moliuntur. Qui verb in hoc mundo ali-
____/î-.-J-'S'- t ..
quam debetur , exigat: ne fub neceffitatis tegmi-
ne,in eis vitium voluptatis excrefcat. Aliud enim
ex infirmitate , aliud ex tentationis fuggeftione
fuftinent: & quafi quidam re&iflimi c arbitri inter e
neceffitatem volupratemque conftituti , { hanc f -
comolando fublevant, illam premendo frenant.
Unde fit, ut & fi infirmitatis fuse calamitatem to-
eient, tamen ad fqualorem miferia: per negligen-
tiam non defeendant. Hoc ipfum enim effe in ca-
lamitate eft neceffitates nature ex carnis adhuc
corruptibilis infirmitate fuftinere. Quas videlicet
neceffitates cupiebat evadete, qui dicebat: Tie n e - P rai. t +. x.
c e f s ita tib u s m e is er ip e m e . Sciebat enim plerumqua
poteftacefufiilti funtj& concupifcentes aliéna, ■ que voluptatum culpas ex neceffitatum o'ccafione
ibilarnd1i'r"i quidem ex fraude 'd'eeffmpiccmiunnrt:; fqtuuilaa- oettiiaamm » prorumpete : & ne Quid fnonte illirirnm odmW.
injufto robore poflunt implere quod volunt : hi hoc
quod appetunt, non lambunt, fed rodunt ; quo-
niam propinquorum vitam fortitudine virium velut
adnifu dentium demolinntur. Confpiciat itaque
i fanda Ecclefia veras divitias a æternæ patriæ ; confpiciat
frequentiam fupernorum civium ; confpiciat
' in eledis fuis b cultum mentis, & innumerabilium
bona virtutum : atque ab eis ad pravorum vitam
omni bono deftitutam, mentis oculum revocet; &
ex illorum comparatione videat, qualiter ifta cun-
dis virtutibus fit vacua j quia fiiperna deferuit, &
ptorumpere : & ne quid fponte illicitum admitte-
ret, hoc ipfum fatagebat evelli, quod nolens ex
radice tolerabat.
Z9. At contra pravi gaudent in eis corruptions Camaics.dum
l u x neceflttatibus: quia nimirum eas ad ufum vo- ncccffuati ob-
luptatiun retorquettt. Cbm enim reficiendis cibo tZ S™ ''
corponbus nature ferviunt , per deledationem vimn.
gul* in voluptatis ingluvie diftenduntur. Gum te-
gendis membris veftimenta quxrunt, non folum
qu* tegant, fed etiam qua: extollant, expetunt:
Sc contra torporem frigoris, non folum qu* per
pinguedinem muniant, fed etiam qua: per mol*
mfima concupivit. Videat quomodo plerumque id c ïiàèm deleftent : non folùm quæ per mollitiem
quod appétit, fi fortaffeprævalet, etiam violenter
c rapit. Videat calesc quafi intra fe pofitos diu toleraf-
fe : atque ex eorum culpis ufque ad bonorum quoque
ncccC-
S s plus
jervicn*
pericula ac detrimenta pervenille, & dicat:
dpui rodebant in folitudine. Ac fi apertè conque-
ratur, dicens : Aliéna etiam violenter rapiendo non
rodèrent, nifi priùs ipfi in interioribus fuis foli ac
vacui a virtutum cultura remanerent. Bene autem
eorum qualitatem explicat, dicens : Squalentes ca-
lamitate & miferia. Ægra nâmque caro fi ftudiosè
curarinegligitur, fqualore defuperducloin infirmitate
deteriùs gravatur : & dum calamitati ægritu-
dinis, negligentiæ miferia additur, gravior mole-
ftia oborto fqualore toleratur.
ta&um mulceànt, fed etiam quæ per colorem o-
culos fèducant. Neceffitatis igitur caufam in ufum
voluptatis vertere , quid eft aliud quàm g cala- g
mitati fuæ fqualorem miferiæ fociare? Preffa itaque
tempore adverfitatis Ecclefia, reminifeatur eorum
ex quorum merito talia fuftinet, & dicat : J>)ui rodebant
in folitudine, fqualentes calamitate dr mifè-
ri a. Calamitate fcilicet non fqualerent, b fi infîtis j,
neceffitatibus voluptatum miferiam non fliperad-
derent. Quas videlicet neceffitates ex parentis pri—
mi culpa meruimus. Hi vero qui calamitati fuæ miferiam
adjungunt, ex crùciatu pcenæ ad augmenta
prorumpunt culpæ. Sed utinam taies cum-ad Utinâm rav-
melius permutari defpiciunt, ica perverfa agerentj mors C ul Col»
:_/.!l^“ UralS tUr humana ^ene condita I fed ad D ut non êa etiam aliis propinarent. Ütinam ilSs mors'
lnfirmitatcm vitio propria: volu- ntatis lapf-a , i—n c--a - tua tnli» . A rn n n r -i
lamitatem cecidit : quia prefla innumeris necef.
g - auSe* fi^atibus, nihil in hac vita, nifi unde afflig.eretur,
invenifc Sed cum eifdem natura: noftrx neceffita-
bus plerumque d plus quam expedit, defervimus,
mentifque curam negligimus, ex miferia negligently
infirmitati noftr* addimus fqualorem culpa:.
Neceffitates namqtre naturales hoc habere val-
dc periculofum folenc, quod fame in eis minime
fuafola fufficetet: &nonvirulentis petfuafionibus
alienam etiam vitam necarent, Invident enim alios
effe quod non funt: dolent alios adipifei quod per-
dunt. Nam fi qua forte in aliorum aftibus exoriri
bona confpiciunt, mox ea manüpéftifer* exptobra*
tionis eVelluht.'Unde Sc fequicur : Et mandebant y£T wrr.
herbas, dr arborUm cortices.
30. Quid enim per herbas , nifi tenera ac terra: *
n S B ----------------------—r r— H proxuna bene inchoantium vita! Sc quid M W M „„fimtur,.
quid circa illas per utilitatis ftudium, borum cortices , nifi exteriora opera eorum au; cicotesperver-
orrïfi ^ C r e b r d e n i n i jam fublimia appetunt, defignamurjPravinaL^“ "“111“ --
K mXcnca ’ d?m neceffitati dei» que cum reda incipientes afpiciunt, aut irriden-
Dita reddimus y voluptatis vitio defervimus, & U do, aut quafi confulendo contradicunt. Cdm ve-
m Ë m Vr mï C aöte dli5^ lonrs oCa! ö s ex™- róïam quofdampenfantadfumma proficeie:quia
• *e ac ^uafifub patrocinioexplen- eorum profeftus funditus diffipare nequeunt, a qui-
bufdam illos fuis operibus divertunt. Herbas itaque
eis & arborum corticesmandere, eft velftudia bend
inchoantium, vel opetationes quorumdam jam more
arborum ad fuperiöra tendentium, peffiferisper-
fuafio nib us quafi quibuldam xrialiaa: fiix dentibus
dæ utilicatis occultât. Infirmiratem verb natu ræ no-
itr* P?r negltgontiam relaXare, nihil eft aliud quàm
calamitati miferiam ad--d--e-r-e,,- a6c V viittfioofrtttrmm f fqquuaalloorreemm
cx eadem miferia multipli care. Unde fan&r viri in
omne quod agunt, ftuthofiffima intentiöne difeer-
‘ Plurimi tternt gloria.
finioc.culmmmentis.
9Uafi inter pofitos. Corb. Germ. Norm. 8c Lind, videat talas
S H C ® Gcrrft- * " ^ # 1 efie quafi in terra pofitos. Ci-
j d niarg. annotavit in terra, 'prointra. . s N
. G' mec- Ebroie- & alii Norfn. plufquam necejfe eft. I
. f Germ, duo Laud. 8c Germ, atbitrts, quod aliquando in aliis
vet. cod. invenimus pro arbitri.
I Corb. Germ. & Laud, hanc confulendo. Vindoc. hanc felvendo fublevant.
£ Gemet. aliique Norm, ac t. Land, calamitatis fut.
b Rcc. cd. f t hi iftis. Mff. Bellov. Turon. omnes Norm. Val-d. 8td
habent infitis, quos fequimür cum antiquis excufis. Germ, f i natura no*
cejfita tibus, Corb. Germ, f t mufitatis necejfitatibus.
s f