1 4 3 Sancti G re sOo r ii Moralium.
I 4 4
tui' : ut mens eortim dum in amorem Dei tota A lux fadjungitur ; Vito, cujus abfcondita eft via. Ac
tendicur ^ nulla inucili pcrturbatione laceretur.
Hinc eft quod Paulus per contemplationem mor-
tuos be quafi in fepulcro abfeonditos difcipulos vi-
derat, quibus dicebat: Mortui enim eftis, dr vita
*veftra abfeondita eft cum Chrifto in Deo. Qui^ergo
ft dicatur: Cur fiujus vita: fuccefius d accipit, qui d
Tub qua fit xftimatione judicis iter fui operisnefeit?
Bene autem fubditur: Et circumdedit eum Dcus
tenebris. Tenebris namque homo cirdumdatur; circumdatHr
quia quamvis cadefti defiderio ferveat, quid de fe-ccnebnSi
morcem quærit, gaudet dum fepulcrum invertit : metipfo fit difpofitum intrinfecùs, ignorât. Et val-
quia quimortificare fe appétit, valde ad inventam de metuit > ne quid fibi in judicio obvier, quod fe
requiem contemplationis hilarefcit -, ut extin£tus de fe nunc in defiderio boni fervoris latet. Tend-
Mörtui olim
cum divitiis
fèpulri. :
bris homo circumdatur : quia ignorantiæ fuæ ca-
ligine premitur. An tenebris circumdatus non eft,
qui plerumque prætcritorum non meminit, futura
non invenit, præfentia vix cognofeit ? Tenebris
fe circuradatum quidam fapiens viderat, cùm di- .
mundo lateat, &: à cun&is exteriorum rerum per-
turbationibus intra finum fe intimi ameris abfcon-
dat.
10. Si verb ad hoc qubd thefaurus efFodi drei-
tur, etiam fepulcri inventio fubinfertur ; hoc ne-
efte eft ut intentio noftra confpiciat, qubd anti- « cebat : Jgtu in profpetfufont,c invenimus cum l
I la- Sap. p. i<f»
. Qiû igitur'D bore : dry ua in calis font,* quis inveftigabit r’H
qui mortuos cum divitiis obruebant.Qtû igitur u :& qua incalis quisinveftigabitr’His f
thefaurum quærit, gaudet cùm fepulcrum inve- fe tenebris Propheta circumdatum vidit, cùm dif-
neric : quia fapienciam perquirentes, cùm facræ pofitionis intimæ penetrare interna non potuit, ~
a Scripturæ paginas volvimus, cùm exempla a præ- dicens ; P0fuit tenebras latibulum foum. Au&or e- pfd. 17. 12.
cedentium perferutamur j quafi ex fepulcro gau- nim nofter, quia nobis in hoc exilium deje&is, lu-
b dium fumimus sb quia mentis divitias apud mor- cem fuæ vifionis abftulit, fefe noftris oculis quafii
tuos invenimus : qui quia huic mundo perfe&è . in tenebrarum latibulo abfcondit.
extin&ifunt, inocculto cum divitiis requiefeunt. 15. Quas nimirum cæcitatis noftræ tenebras Hincfanàis
Sepulcro ergo dives efficitur, qui per exempla juf- cùm ftudiosè confpicimus, mentem ad lamenta materia flench
torum in contemplationis virtute fublevatur. Sed provocamus. Flet enim cæcitatem quam foris pa-
cùm requirens dicat : Jffoare data efi mifero lux ? titur, fi humiliter meminit, qubd in interioribus
cur hocfpfum requirere præfumat, infinuat di- lumine privatur, Cumque tenebras, quibus cir- „
Geiis. : cumdatur, refpicit, fplendoris intimi ardenti fe
Viro, cuius abfeondita efivia, & circumdcdit enm defiderio affligit : omni que intentionis adnifu fe-
Deus tenebris. £ mctipfam concurit, be fupernam lucem, quarn^
h. Via enim fiia viro abfeondita eft : quia etfi condita deferuit, repùlfa quærit, Unde fit plerum- *
jam in qua fit vitæ qualitate confiderat| adhuc ta- que, ut in ipfis piis fletibus ilia interni gaudii clamen
ad quem finem tendat, ignorât. Etfi jam fu- ritas erumpat : & mens -, quæ in torpore priùs cæ-
perferveratu- perna appétit, etfi plenis hæc defideriis quærit 5 ca jacuerat, ad infpedionem fùlgoris intimi fufpb
rus fit. adhuc tamen fi in eifdem defideriis permaneat > riis vegetata convalèfcat. Unde bene fequitur :
nefeit. Peccata quippe deferentes , ad juftitiam Antequam comedam, fofoiro. Verf. 24.'
tendimus ; & unde venimus, novimus : fed quo 14. Comcdcre namque eft animæ, fupernæ lu- C a p u f
perveniamus, ignoramus.Quidhefternadie fui- ciscontemplationibuspafei. Sufpirat ergo ante- VI I I .
mus feimus ; fed quid contingat craftina nos eife, quam comedat : quia priùs gemitibus tribulatio- Rbc. v».
nefeimus. Via ergo fua viro abfeondita eft : quia «is afficitur, & poftmodum contemplationis refic
pedem ponit operis, ut tamen præviderc ne- fedione fatiatur. Nifi enim fufpiret,non comedit : 5ium-concSt>
queat cxitum confummationis ejus. quia qui fe in hoc exilio per defiderioriun cælef- P!ation,s-_
v t t. iv. iz. Eft autem & alia viæ noftræ abfconfio : quia tium lamenta non humiliât, g.ætcrnæ patr iæ gau- g •
H.- tram quod nonnumquam ea ipfa, quæ reclè nos agere credi- p, dia non deguftat. A veritatis enim pabulo jejuni
Deusnondam- nius, an in diftri&i judicis examine refta fint, ig- U funt, qui in hac peregrinationis inopia lætantür.
E “ am* noramus. Sæpe enim, ficut bc longé fuperiùs di- Sufpirat autem qui comedit : quia quos amor ve-
ximus, opus noftrum caufa damnations eft , & ritans afficit, etiam refedio contemplationis paf-
C ap.VIÎ.
R é c. VI. C
Ignorât reflè
provenus putatur elfe virtutis. Sæpe unde placari
judex creditur, inde ad irafeendum placidus in-
prov. 14.12. ftigatur ; Salomone atteftante, qui ait : Eft via,
« qua videturc homini refta : novijjima autem ejus
ducunt ad mortem. Unde fanffci viri cum mala lucit,
Sulpirans Propheta comedebat, cùm diceret : h
Fuerunt mihi lacryma mea b panes. Luctu enim fuo pf f m
anima pafeitur, cùm ad iuperna gaudia flendo
fublevatur : & intus quidem doloris fui gemitus to-
_____ _____ lerac 5 fed eo refedionis pabulum percipit, quo vis
ocrant, fua etiam bene gefta formidant : ne cùm amoris per lacrymas emanat. Unde & eamdem la-
• bona agere appetunt, de adionis imagine fallan- crymarum vim beams Job adhuc fequitur, fub-
rur : ne peftifera tabes putredinis fub boni fpecie dens :
lateat coloris. Sciunt enim quia corruptionis ad- Et quafi 'mandantes aqua ; fie rugitus meus. ju.
hue pondéré gravati, dijudicare bona fubtiliter 15. Aquæ, cùminundant, cum impetu veniunt; ç*Ap
nefciunt : & cùm ante oculos extremi examinis E & crèfcentibus multipliciter voluminibus, inturegulam
deducunt, hæc ipfa in fe nonnnuummqquuaamm mefeunt. Eledi verb dum mentis fuæ oculis divi- i«gendi & ik
bc quæ approbant metuunt. Et tota quidem mente
interna defiderant, fed tamen de incertitudine
operum trepidi., quo gradiuntur ignorant. Unde
bene poftquam didum eft : £>uare data eftmifero
» Ineditis pucedentium fatrnm. dcfàcntuxpatrum in mfï.
b In omnibus noftris mis. quia mentit divitias non & mentis ; mox in
Reg. & Germ, qui quia, non quia qui.
° Oranes Rem. & Remig. Reg. & Germ, qua videtur hominibus reef*:
'
à Italaüdati mis. Vindoc. Norman. Corb. Germ. Reg. &c. nec non.
vet. vulgati. In editis poft Coccium.fucceffus appétit.
• Parciculam v ix , à Coccio primùm hic adjedtam fupprimimus auna
judicia1 opponunt; dum de occulta fuper fe cau •
fententia trepidant; dum fe ad Deum pervenire
polfe confidunt, fed tamen ne non perveniant
metuunt, k dum prateritorum fiiorum recolunt, k
öoritate m fs., vet. edit. & ipfius textds S. Scriptur*.
f Corb. Germ. & Rcg. quis invefligavit.
t Omnes Rem, & Remig. Corb. .Germ, Reg. Yal-cl. interns.patrit:
ita etiamvet. cdic.
h Corb. Germ. panis.
1 Idem codex opponunt.
k Mfi. Norm, dum preterita fua recolunt.
qua:
Liber V. in Caput IV. Beati Job. 146
quæ deflent : dum quæ fibi adhuc futura funç, A locutione reftringunt, opus ab inquietudinis^vajrerf.
2.
C a p . X.
Judicia Dei
quia nefciunt, pertimefeunt : quafi quædam in
eisaquamm more volumina colliguntur , quæ in
mæroris rugitus quafi in fubjeda littora defluunt.
Vir igitur landus vidit , quanta fint in lamentis
poenitentiæ volumina cogitationum ; atque ipfas
mceroris undas inundantes aquas vocavit, dicens :
Et quafi inundantes aqua, fic rugitus meus. Non-
nuniquam verb jufti, ficut & paulo fuperiùs di-
ximus, in ipfis bonis operibus pofiti trepidant, ac
ne in eifdem occulto aliquo errore dlfpliceant,
continuis lamentis vacant. Quqs cùm divina fu-
bito flagella corripiunt, audoris fui fe gratiam
oftendifl'e fufpicanrur : quia vel infirmitatibus præ-
pediti, vef amariaidinibus prefli, adimpenden-
da proximis pia opera non aflurgunt. Etcor in la-
mentum vertitur, quia corpus a devotionis (uæ
minifterio retardatur. Cumque fe mercedem non
augere confiderant, etiam tranfada opera dif-
plicuifte formidant. Unde bene beatus Job cùm
rugitum fuum quafi inundantes aquas diceret,
illico adjunxit :
Jfhiia timor, quem t'imebam, evenit mihi : &
quod verebar, accidit.
16. Jufti igitur deflent be pavent, be magnis fe
lamentis eruciant, quia deferi formidant : be
eatione cuftodiunt. Sæpe enim qui in poteftate vet. »1.
Funt, ea quæ redè faciunt, quia elate cogitant,
amittunt : dumque fe ad cunda utiles æftimant,
ed.am impenfæ utilitatis fibi meritum damnant.
Utenimcujuflibet fada digniora fint, necefl’eeft
ut ei apud fe femper indigna videantur : ne ea-
dem bona adio agentis cor « fiiblevet, be fuble-
vando plus audorem de elatione dejiciat, quàm
ipfos quibus fortè impenditur, juvet. Hinc eft e-
nim qubd rex Babyloniæ, dum data mente apud c
fe tacitus volveret, dicens : c Nonne hac eft Baby- I,an' ~7'
Ion, quam ego adificavi ? in irrationale animal
protinus verfus eft. Quod enim fadus fuerat per-
didit-.quia humiliter noluit diflimulare quod fecit.
Et quia elatione cogitationis fe fuper homines
extulit, ipfum, quem communem cum hominibus
habuit, fcnlum hominis amifit. Sæpe
verb qui in poteftate funt, ad fiibjedorum paffim
contumclias erumpunt : be hoc qubd invigilantes
regimini ferviunt, per linguæ procacitatem
perdunt, minor! fcilicet formidine jndicis verba
penlantes : quia qui fine caufa fratri facue A
dixerit, gehennæ feignibusaddicit. Sæpe, ii qui Matth.s.22.
in poteftate funt, dum fefe à licitis retinere ne-
Iciunt, ad illicita opera be' inquiéta dilabuntur.
quammetuen- n U am v is de correptione fua gaudeant, eorumta- q Solus enim in iHicitis noncadit, quife aliquando
<‘3, ___ ___inA . Rr o liriric ranrA rpft-finair. On a vindir.pr rnnftri-
! Pfal. 89. i i .
men trepidam mentem correptio ipfa perturbat
ne malum quod tolerant, non pia percuflio dif-
ciplince fit, fed animadverfiojufta vindida:. Quod
bene Pfalmifta confiderans ait : JHhiis novit po-
teftatem ira tna ? Poteftas qujppe divine irx no-
ftranon poteftmente comprehendi: quia ejus di-
' lpenfatio obfeuris fuper nos difpofitionibus, ftepe
unde a:ftimatur deferere, inde nos recipit •, be unde
nos recipere creditur , inde derelinquit : ut
plerumque hoc fiat gratia , quod ira dicitur, be
hoc aliquando ira fit, quod gratia putatur. Non-
nullos enim flagella corrigunt, nonnullos ad im-
patientix vefaniam perducunt: be alios profpera
be à licitis cautè reftringit.Qua videlicet conftri-
dione religatumbcne fe Paulus infinuat, dicens :
Omnia mihi licent, fed non omnia expédiant. At- *• cor. a.u.
que ut ex ipfa religatione oftenderet, in quanta ’
fe mentis libertate dilataret, illico adjunxit : Om- ibid. 12.
nia mihi licent, fed ego fob nullius redigar potef
täte. Cùm enim mens concepta defideria fequitur,
fervire rebus convincitur,quarum amorefu-
peratur. Sed Paulus , cui cunda licent, fub nullius
poteftate fe redigit : quia femetipfum etiam
a licitis reftringendo , ea quæ deledata preme-
rent, defpeda traiifcendit.
18. Beatus igitur Job, ut nos erudiat, qualis in Quomodo job
quia demulcent, ab infania mitigant : alios quia D poteftate fuit innotefcat, dicens : Nonne difsimu
devant, funditus ab omni fpe converfionis éra-
vjhcant. Cundos autem vitia ad ima pertrahunt:
• £e<Ltamen quidam eo ab his faciliùs redeunt, quo
fe m eis corruiffe altiùs erubefeunt. Et femper
virtutes ad fuperna fublevant : fed nonnumquam
quidam dum tumorem de virtute concipiunt,
per ipfiirn tramitem afeenfionis cadunt. Quia ergo
poteftas divinæ iræ minime cognofcitur , in
cundis neceffe eft ut fine ceffatione timeatur. Sequitur
:
Verf. is. Nonne difimulavi ? a nonne filai f nonne quie-
a vi ? dr venitfoper me indignatio. «
C ap. XI. 17. Quamvis quolibet in loco pofiti, cogitando,
Rec. v in . loquendo , agendo ppcccmus : tune tamen per'
S o Cq S o ; tr^a hæc animus effrenatiùs rapitur, cùm mundi
agendo pecca- hujus profjperitate fublevatur. Nam cùm præire
ie foicantm fe poteftate ceteros confpicit, alta de fe date copoteitatecon
. 1 r . _ N k . 1 . ..
Aituci. gitans lcntit. Et cum auccoritati vocisa nullo re-
liftitur, lingua licentiùs per abrupta diffrenatur.
Cumque facere quod lioet, licet, juftè fibiom-
ne æftimat licere,' quod fibet. Sed fandi viri cùm
b mundi hujus poteftate fulciuntur , b tanto fub /
majore mentis difeiplina fe redigunt, quanto fibi
per impatientiam poteftatis fuaderi illicita quafi
licentiùs fciunt. Cor nanique à confideranda
fua gloria reprimunt , linguam ab immoderata
* Vindoc. nonne tacui.
* Unus Vindoc. 8c unus Remig. tanto fublimiori mentis difeipliru,.
lavi ? Poteftas namque cum habetur , be cogi-
tanda eft ad utilitatem , be diffimulanda propter
tumorem : quatenus is qui ea utitur, be ut pro-
deffe debeat, poffe fe feiat j be ut extolli non debeat,
poffefe nefeiat. Qualis verb in ore fuerit,
adjungat diceils : Nonne filui i Qualis erga illicita
opera, adhuc fubjiciat: Nonne quievi ? Poteft autem
filere be quiefeere, adhuc fubtilius perferu-
tari. Silerenamque, eft mentem a terrenorum de-
fideriorum voce reftringere. Vis enim magnicla-
moris eft tumultus cordis.
Wa Quiefcunt quoque qui bene in poteftate Qui prafunt;
funr, cum terrenarum adionum ftrepitus prodi- occupanones
. ’ . ■ i n 1 i temporales, ut vino amore intermittenao poltponunt: ne dum qco vaccnt,
ima indefinenter occupant, cor funditus a fum- intetmitterc
mis cadat. Sciunt enim , quia nequaquam mens debenc-
ad fuperna atrollitur, fi curarumtumultibuscon-
tinue’ in infimis occupatur. Quid enim de Deo
occupata obtineat, quse de illo apprehenderea-
liquid etiam vacans laborat. Bene autem pet Pfal-
miftam dicitur : Vacate & videte , quoniam ego pfal. 4s. u.
fom Deus : quia qui vacare Deo. negligit, fuo
fibi judicio lumen ejus vifionis abfcondit. Hinc
etiam per Moyfen dicitur, ut pifees, quipennu- zev.iz.12,13.
las non habent, non edantur. Pifees namque
qui habent pennulas, faltus dare fuper aquas fo-
^ Vindoc. nonne h&cejl Babylon magna 8cC.
d Corb. Germ. & plur. fatuum.