bus noftris collata fit; 8e rurfiis quando loqui non A fupplicia profundius defcendat. Sed foror ejus Ju-
poffumus , hi qui nobis commifli funt, minime da, quoniam dimift'am Ifraëliticam plebem in fuis
nos dijudicent : ne fortafle non ex noftro, fed ex
Un»m certain peccato audientium loqui minime poflimus. Ad
gratiara tenea- hoc ergo nobis cun&a-* de mentis noftris incerta
•mus humilita- runC Ut unam certam gratiam tencamus humilita-
■ tete. 3 „ • a tem : quatenus be nos cum loquimur, ex omnipo-
b tentis b Dei dono hoc effe, veftrum meritum pu-
temus. Et quando à locutione do&rinæ obmutef-
cimus, quamvis noftra culpa fit, vos tarnen hanc
eile veftram fpecialiter credatis : ut cùm viciifim
mala nobis tribuimus, & bona aliis, per ipfam hu-
xnilitatis gratiam fiat ut do&rinæ fermo qui ablatus
fucrat, redeat. Sequitur :
voluptatibus vidit, ipfa quoque in immunditiam
fornicationis exarfit. Quia cnim afpexit adulte-
ram in fua perverfitate florere, etiam ipfa non tir
muit deteriùs peccare, arque à conjun&ione Domini
, quafi à viri legitimi cubili rccedcre. Unde
ncceftc eft ut peccantes quofque tune confidere-
mus ampliùs miferos, quando eos confpicimus in
culpa fua fine flagello dcreli&os. Hinc enim per Sa-
lomoncm dicitur z Averfto parvulorum inteifteiet eos,
& profperitas ftultorumperdet illos. Qui cnim à Deo
avertitur be profperatur, tanto perditioni fit pro-
ximus, quanto à zelo difeiplinæ invenitur alienus.
frerf' z7< Cum autem locutus fuero tibi, aperies os tu um, ß Dicatur ergo : Jptti aftdit, uttdiat, dr qui quiefeit^
, J..J „„ r .U r » „ r . . O) tt i /»«/'/> IrSte • ftui/t Anmut rv/i.lhpr/trit dr loqueris ad eos : H.cc dicit Dominas Deus £>ui P.lr. A C ll äDerte
audit, audiati & qui quicfcit, quiefcat : quia Admits
exafperans ejl.
Mali «empli iS. Sæpe quidam verbum Dei audire defide-
j)èffimieffe- rant, fed dum alios confpiciunt aurem avertere,
^us' c etiam ipfi à falutis auditu c deviant : be plcrumque
multi quiefcere appetunt, atque à cun&is mundi
hujus aftibus vacare, nullis jam defidcriis terrenis
fiiccumbcre : fed dum vident alios inquiété agendo
proficere, atque in hoc mundo divitiis be lio-
noribus cxtolli, quia necdum in via reftitudinis
firmi funt, ad prava opera ex aliorum exemplo
d d delabuntur. Hinc eft enim quod in typo infir
quiefcat : quia demus exafperans eft. Âc.fi apertè
aicerctur,: Vos,qui jam be verba veritatisaudire,
be à prava coepiftis adionc 1 quiefccre, nolite illos
imitari, quorum me exafperari moribus videtis.
15). Quod tamen intelligere Sc aliter poffumus.
Quidam enim verbum audientes, non audiunt :
quoniam aurem ad facrum eloquium ponunt, fed
cor à mundi defideriis non euellunt. Et funt non-
nulli, qui quiefeentes minime quiefeunt : quia à
pravis quidem adibusotiofi funt corpore, fed per-
verfitates operum m ex diledione verfant in mente.
Hinc eft enim quod de Judæa ad captivita-
tem perveniente feriptum eft : Viderunt eam hoftes,
Duplici ai
corporis t]
cordis r<ÿ
Dei auditj.]
mantium Pfalmifta loquens, dicebat: <JMei autem dr deriferunt fabbata ejus. Hoftes quippe fabbata
pene moti funt pedes, pene ejfnfifin t grejjus mei, p derident, quando maligni Ipiritus otiofie menti
^ / Cj pravas cogitationes injiciunt, ut & fi quiefcit ab
opere, non quiefcat ä malorum operum deledatio-
ne. Rede ergo nunc dicitur : audit, audiat:
quatenus fic fiat fermo n in aure corporis, ut fonet
in aure cordis. Et qui quiefit, quiefcat: ut pravi- <
tatis defideria repellantur ä cogitatione, cum jam
repulfa videntur ab opere. Ubi ne malorum, ficut
diximus, cxempla 0 fcquamur, adjungitur : £hiia
domus exafperans eft. Mali autem etfi diu toleran-
tur, fubitö corruunt, & eorum pcenas infirmi confpiciunt,
ne quorum culpas impunitas exifti.mant,
imitentur. Unde hie quoque cjufdem ]udxx de-
folatio fubjungitur, qu* domus exafperans voca-
tur, cum protinus Prophetx fuo Dominus dicit:
Et tu f l i hominis , fume tibi laterem, dr pones
eum coram te, dr defiribes in eo civitatem Jerufalem:
dr ordinabis adversus eam obftdionem, & xdifea-
bis munitioner , & comportabis aggerem, dr dabis
contra eam caftra , dr pones arietes in gyro. Et tu ftt-
me tibi fartaginem ferream p dr pones eam murum
ferreum inter te dr civitatem : dr obftrmabis faciem
tu am ad eam, dr erit in obftdionem, dr circumdabis
eam. Signum eft 1 domus iftrael.
vis omne hoc quod in deferiptione lateris fub
figno ‘Jerofolymorum civitatis legitur, b juxta
litteram faf^um fit; nobis tamen feiendum eft,
quia typicum aliquid per fartaginem figuratur , be
obfeflio Jerofolymorum vera deferibitur.
zi. Ex qua re inftruimur, ut dum aliud comple-
tum juxta hiftoriam feimus, c be aliud juxta hifto-
■ riam a ratione vacare cognofcimus, in iacro verbo
utraque teneamus: quatenus be obfeffionem Jero-
folymorun'., qux juxta litteram poftmodum fa£ta
eft, in Prophetx verbis be faftis credamus effe fi-
guratam, be tamen per eamdem obfidionem ob-
fidio alia, id eft interior defignetur. In qua jure
quærimus , quid per fartaginem ferream , quæ D eo tentationes générât, quàm priùs excicaverat
murus ferreus dicitur, valeat defignari. Illam ita-
que obfidionem, qua Jerofolymorum civitas de-
ftru&a eft, jam fa&am novimus; fed nuncaliam in-
trinfecüs, qua: quotidie agitur, requiramus. De
qua per fignificationem dicitur: Et tuf l i hominis,
fume tibi laterem, & pones eum coram te , dr deferibes
2.0. In quibus videlicet verbis quid aliud juxta
hiftoriam, nifi Jerolblyma: urbis obfeflio atque def-
trudio defignatur,& peccatorispopuli afflidioex-
primitur ? Qui domus exafperans vocatur, cum
apertè dicitur: Ordinabis adversus eam obftdionem,
quia zelatus fum in peccatoribus, paccm peccatorum
Tf*l. 10. z. widens* Hinc iterum dicit: Dum Jupcrbit impius,
inccnditur pauper. Hinc adjeremiam Prophetam
fertm. 3. v. a. voce Dominica de Juda & Iftael dicitur : c Num-
° ‘ 7-' c quid vidifti qua fccerit averfatrix ifrael ? ^Abiit
fibimetipfa fuper omnem montem excelfttm , & fub
omne lignum fron do fum , dr forni cat a eft ibi. Et
dixi cum fecijfet hac omnia : Ad me convertere; dr
non eft reverfa., Ubi ftatim fubditur qualiter ex
«emulatione ejus etiam Juda cccidit, qua: ftarc vi-
Uidemcrv.s. debatur. Ait enim : Et vidit f pravaricatrix fi-
{ ror ejus Juda, quia pro eo quod mach at a effet aver*
fatrix ifrael, dimiftjfem eam, dr dedijfcm ci libel-
lum repudii , dr non timuit pravaricatrix Juda fo-
g ror ejus , S fed abiit dr fornicata eft etiam ipfa. D
h Ecce mifericors Deus contemnitur h & vocat,
i 1 averfantibus fe fignum mifericordia: aperit; quia
fhid. T peccanti dicit : Ad me convertere, dr tamen non eft
converfa. Scd quia omnipotentem Deum plebs If-
raelitica deferuit, reverti nolens, libellum repudii
accepit. Deferuit videlicet peccando, fed libellum
repudii accepit in fuis iniquitatibus fine
Pcccäntibus flagcllo remanendo. Anima enim qua: peccat, re-
quam exmofa cedit. Scd fi earn poft peccatum profperitas fcqui-
p _ \ tur , nulla difeiplina , nulla k diftridionis increpatio
revocat ad cor: in divifione quam inter fc be
Dominum fecit, etiam libellum repudii accepit,
ut jam velut aliena derelida, facial mala qua: vult.
zeli Dei flagella non fentiat j quatenus ad arterna E & adiftcabis munitiones , dr comportabis aggerem ,
incerta funt, lapfii typographi
Eitekï j
rerf.i.
Jcrofoljn
obfeflio &
truöio ab
zech, p«1?
* Guflanvil. de meritis nofli
pinamur.
b SuefT. Dei done effe noftrum meritum. Concinit cd.. Parif. ifi8.Se*
quimui C. German. Norm. Anglic. &c. necnon edit. Gilot. & Vatic.
In Guff, legitur, Dei dono hoc efie, non noftrum meritum ; fauo quidem
fenfu , at in mff. ignoto.
c Longip. & pier« Norm, deviantur.
* Idem cum Val-cl. dilabuntur.
* Longip. numquid non vidifti.
* Sucff. peccatnx.
« Vatic. & Guflanvil. abiit.
*> Longip. dr revocat. Non ccnfentit Germ, nec alii m£T. codices.
$ Corrupte in Longip. Bbroic. & Sag. quos fequitur ed. Parif. iji *■
aduerfantibus. Corrupt ins in Guflanvil. legitur fignum, pro finum, &
paulo poft, pcccandi, pro peccanti.
k Longip. diferetionis.
* Val-cl. ceffare.
“ Alitcr, ex deleSiatione, ut habent omnes editi. Pro leflione noftra
fpondent C. Germ. SuefT. Longip. Val-cl.Sarpe confunduntur hx dux
voces in mfli
“ Sic legendum fuadent ratio & raff, omnium Anglic. Gallicanp-
rumquc audtoritas. Ineditistamen legitur, in ore.
0 Male in editis , fequantur, relu&antibus mlT.
r Vatic. & Guflanvil. dr pone eam in murum. Infra liabcnt, ft-,
net.
gPlj editi Iris te infra, inyitis mil. domui,
& dabis contra, eam caftra, dr pones arietes in gyro. A 13. Quia verb idem Propheta, ut füpra jam di- q„;s 0rj0 ^
Scd quia verba prophetiæ ficplerumque narrant ximus, typum prardicantium, vel dodorum tenet, ammarum
hiftorica, ut per hæc a etiam myftica deferibanturj redè ei nunc dicitur : Same tibi laterem, dr pones iX^arnftnuT
oportet ut bare eadem dida quæ protulimus, fpi- eum coram te. Omnis enim dodor cum terrenum obfemndus.-
ritalitcr difieramus, maxime quia in eis interponi- quempiam auditorem ad cadeftis verbi dodrinam
tur quod teneri pofie adlitteram non videtur, cùm
dicitur : Etj tu fume tibi fartaginem ferream, dr pones
eam murum ferreum inter te dr civitatem : dr
obftrmabis faciem tuam ad cam, dr erit in obftdionem.
Nifi cnim rebus hiftoricis myftica mifeeren-
tur, quid fartago ferrea neceflaria Prophetæ fuit,
ut hanc inter fe & civitatem poneret, quatenus fc
ab ejus obfidione fepararet > Cùm enim dicitur :
fufeipit, laterem afliimit. Cui dum loqui coeperit
quæ fit retributio cæleftis patriæ, qua: vifio pacis
fupernæ, civitatem Jerufalem deferibit in latere.
Quem coram fe ponit ; quia intenta mente quali-
tatem audientis confiderat, id eft d provedum vel d
defedum confpicit, be juxta ejufdem intelligen-
tiam, prædicationis fuæ verba moderatur, ut def-
cribi in audientis mente civitas Jerufalem, id eft
Same tibi fartaginem ferream, dr pones eam murum g vifio pacis poflit. Dicatur ergo : Same tibi laterem,
ferreum inter te dr civitatem : apertè declaratur, videlicet proximi cor terrenum. Et pones eum coram
quia per eamdem fartaginem ferream , ab obfi- te, fcilicet ut vitam atque intellcdum illius inten-
dione civitatis Propheta fe liberum reddat. Unde ta mente cuftodias. Et deferibes in eo civitatem
be quod prxdixit fubjungitur: Et obftrmabis faciem Jerufalem, ut ci qua: fint fupema gaudia de vifione
tuam ad eam , dr erit in obftdionem. Ex qua re of- pacis innotefcas. Quafi enim jam Jerufalem in latenditur,
quia Propheta in eadem obfidione non
erit, fi fartaginem ferream inter fe & civitatem
murum ferreum ponit. Et certè five in ea capti-
vitate qua: priüs, five in ea qua: poftmodum Iftaë-
litico populo contigit, nullus ab ejufdem captiviterc
deferipta eft, cùm terrena mens coeperit qua:
fint ilia intern x pads gaudia vera cognofcere, be
ad confpiciendàm gloriam patriæ cæleftis anhela-
re. e Quafi in terra vifio pacis deferibitur, quando e
mens, quæ priùs terrena fapuerat, per amorem jam 1
tatis periculo liber fuit, fed omnes fimul par cala- ad contemplandam gloriam regni cæleftis elevatur.
mitas involvit. Quid ergo intclligi juxta littcram 14. Scd moxut animus amare cæleftiacoeperit, Convcrlîs
poteft, ut Propheta inter fe be civitatem quæ ob- mox ut ad vifionem pacis intimæ tota fe intentione tan acriotes |
fidendaeft, fartaginem ferream ponat ? Sed quam- ^ collegerit, antiquus ille adverfarius qui de cælo la- tentadoncs
iî*L pfuscft , invidet, be infidiari ampliùs incipit, be a- ^ubiiat’
criores quàm confuevcrat tentationes admovet»
itaut plcrumque fic refiftentem animam tentet,
ficut ante numquam tentaverat, quando poffide-v
bat. Unde feriptum eft : Fili , accede ns ad fervi- Eccli. z. zj
tutem Dei, fta in juftitia dr timoré, dr prépara animam
tuam ad tentationem. Unde be dæmoniacus
qui à Domino' fanatur, ab exeunte deemone dift-
ccrpitur, ficut feriptum eft : Et damans & multum Marc. 9. za :
dijeerpens eum , exiit ab eo. Quid eft cnim quod
obfefîiim hominem antiquus hoftis quem poffef-
fum non difeerpferat, deferens difccrpfit, nifi quod
plerumque dum de corde expellitur, acriores in
in eo civitatem Jerufalem.
it.. Sed ante nobis inquirendum eft, cur Ezecat
quod eft, be numquam extollatur de his ad
quæ ducitur. Quid eft enim Prophetæ ad fpirita-
lia fublevato femper f l i hominis diccrc, nifi eum
infirmitatis propria: memorem faccre ? Ut confcius
conditionis infirmx , elevari in cogitatione non debeat
de magnitudine contemplationis fuæ.
quando hoc quietus poffidebat ? Unde be Ifraeli-
ta: quoque ad Moyfen be Aaron dicunt : Videat Exod. s. a.
Dominus, dr judicet, quoniam foe tere feciftis odo-
rem nojh'um coram Pharaone dr fervis ejus , dr pra-
buiftis ei gladium, ut occideret nos. In Moyfc enim
be Aaron , f Lex be Propheta: figuratx funt. Et f I'l
fiepe apud fe infirmus animus quafi contra facra e-
loquia murmurat: quia poftquam verba carieftia
chiel Propheta vel quoties fublimia confpicit, vel audire be fequi coeperit, regis ^Egyptii adverfitas,
quoties agere aliqua myftica jubetur , priüs filius id eft maligni fpiritus tentatio excrefcit.
hominis appellatur ? Sa:pe enim fublevatur ad cx- zj. Debet ergo vigilanter do&or proficient! ani- Quorum com*
leftia-, be occultis ac invifibilibus rebiis ejus mens E mx, qux illam tentationes fequantur innotefeere, Doöor
pafeitur. Necefle ergo eft ut inter occulta qux pe- ut cautam fe valeat contra maligni fpiritus infidias & Paftor.
netrat, filius hominis vocetur , ut femper agnofi- prxparare. Unde bene nunc poft deferiptam civitatem
Jerufalem in latere , dicitur Prophetx: Et
ordinabis adversus eam obfidionem , dr adftcabis
munitiones, dr comportabis aggerem. In qua enim
jam pacis vifio deferibitur, ei neceffe eft ut tenta-
tionum bella nuntientur. Nam ut valeat ad ilia pacis
gaudia xterna pertingere, hanc hie proculdu-
* G. German, omnia etiam myftica.
fc Omitticur, faflum, in Guflanvil. n
* Sic unanimitcr legitur in mlT Anglic. Norm. C. Germ. Longip.
SuefT. Ac. Editores mutarunt hiftoriam, in allegoriam j fic enim legunt,
O’ aliud juxta allegoriam. Fortafle quod non patcrct eis liorum ver-
borum fenfus j & tamen latis eftobvius. ImS deefletli legeretur, ƒ«-
xia allegoriam. Quomodo enim a ratione vacat juxta tllegoriatfl, quo4
intclligi allegoricc debec de obfidione lpirituali >
d Editi, profeftum. Prodive eft v in ƒ mutare, aut vice verfa..Sic,
ut obfervat Donat, in Terentianam Andriam, legitur fxpe apud anti-
quos Defies pro Davus • ferfus, profervus ; corf us pro corvus-. Eadem
ratione Forncrius in Cafliod. 1.3. Var. Ep. 33. putat Referenda curie,,
efle reverendos, & legi m Etrufcis Pandcdt. provefta, loco profette..
* Sic mlT Anglic. Norm. Germ. &c. ex quibus emendantur editi,
Itbi legitur, quafi interna.
/ Editi, Lex & Prophets, figurati funt, reludlantibus mff. ,
N N n n iij