I 0 3 J
& in virtutum pace conftituta, dum mala infidian- A er
tia confpicit, fecura quicfccre non confentit.
fiinAoi»»- 86. Primo autem, nc mala qusclibet: j fecundo
dum nc mala vero loco confiderat, nc bona incaute faciat : 6c
ScunTncbo- poftquam prava fubegerit, ipfa etiam fibi a fubji-
na incaute. a ccrc re&a contcndit: ne fi mentis dominium tran-
pietumquc « feant, in elationis culpam vertantur. Quia enim,
bonis mala ^ fuperiüs diftum eft, plerumque oalcuntur. . . r . . , A ex bonis per 1 . ■ •, •
illicita nafeitur. De avaritia, proditio, fraus,
fallacia, periuria, inquietudo, violenda:, 6c contra
mifericordiam obdurationes cordis oriuntur. Dc
ventris ingluvie, inepta lsetitia, fcufrilitas, im-
munditia , multiloquium , hebetudo fenfus circa
intelligentiam propagantur. De luxuria , carcitas
mentis, inconfideratio, inconftantia , prxeipitatio,
amor fui, odium Dei , afFedus prxfentis feculi,
vitium mala nafeuntur : vigilanci ftudio hofror autem vel defperatio futuri generantur.
contemplatur, quomodo ex dodrina, arrogantia
ex juftida, crudelitas ; ex pietate, remiffio ; ex ze-
lo, ira ; ex manfiietudine, torpor oriatur. Cum-
b que bona hæc agit, b quod hi contra fe hoftes per
hæc exurgere valeant, confpicit. Nam cum adi-
Quia ergo feptem principalia vitia tantam de fe
vitiorum multitudinem proferunt, cùm ad cor ve-
niunt, quad fubfequends excrcitus catcrvas tra-
hunt. Ex quibus videlicet feptem, quinque fpiri-
talia, duoque carnalia funt.
pifeendis dodrinæ ftudiis elaborat, mentem fol- B 89. Sed unumquodque eorum tanta fibf cogna- Unu^
licite contra certamen arrogantiæ præparat. Cum
culpas delinquentium juftè ulcifci defiderat , fa-
gaciffimè eviçat ne modum juftiriæ crudelitas vindicte
tranfeendat. Cùmpietate frenarefe nititur,
folerter profpicit ne qua difeiplinæ diffolutione
vincatur. Cùm fe c redi zeli ftimulis excitât, fum-
mopere provider ne plus quàm necefle eft, iræ fe
flamma fucccndat. Cùm magna manfuetudinis
tranquillitate fe tempérât, vigilanter obfervatne
torpore frigefcat. Quia ergo fpiritalis militis co-
gitatione omne vitium priùs quàm d fubrepere pof-
lit afpicitur, rede de equo Dei dicitur : Procul odo-
ratur bellum. Perpcndit etiam quæ turba iniquita-
tum proruat, ft mala ad fe ingredi vel pauca per- ^
niittat. Unde &c fequitur :
Exhortationem ducum, & vlulatum exercitus.
87. Tentantia quippe vitia, quæ invifibili contra
nos prælio regnanti fuper fe fuperbiæ militant,
alia more ducum præeunt , alia more exercitus
fubfequuntur. Neque enim culpæ omnes pariac-
cujus To- ceß'u cor occupant. Sed dum majores & paucæ ne- bolcs , lepcem , _ J „ •
principalia vi- gledam mentem prævenmnt, minores 6c mnume-
««• ræ ad illam fe catervatim fundunt. Ipfa namque
vitiorum regina fuperbia cùm devidum plenè cor
ceperit, mox illud feptem principalibus vitiis, qua-
fi quibufdam fuis ducibus devaftandum tradit.
Quos videlicet duces exercitus fequitur ; quia ex
C a p u t
XLV.
Exercitus dia
boli dux fuper
tione jungitur, utnon nifi unum de altero profe- ||ij,
ratur. Prima namque fuperbiæ foboles, inanis eft 1
gloria, quæ dum oppreffam mentem corruperit,
mox invidiam gignit : quia nimirum dum vani nominis
potentiam appétit, ne quis hanc alius adipif-
ci valeat tabefeit. Invidia quoque iràm générât :
quia quanto c interno livoris vulnere animus fau- e
ciatur , tanto etiam manfuetudo tranquillitatis a-
mittitur : & quia quafi dolens membrum tangitur,
idcirco oppofitæ adionis manus velut gravius pref-
fa fentitur. Ex ira quoque triftitia oritur ; quia tur-
bata mens quo fe inordinate concutit, eo addicen-
do confondit ; 6 c cùm dul.cedinem tranquillitatis
amiferit , nihil hanc nifi ex perturbatione fubfe-
quens mceror pafeit. Triftitia quoque ad avaritiam
deriyatur : quia dum confufum cor bonum lætitiæ
in femetipfo intus àmiferit, unde confolari debeat,
foris quærit : 6 c tanto magis exteriora bona adipi-
fei defiderat, quanto gaudium non habet, ad quod
intrinfccùs recurrat. Poft hæc verb duö carnalia
vitia, id eft ventris ingluvies, 6 c luxuria fuper-
funt. Sed cundis liquet quod de ventris ingluvie,
luxuria nafeitur, dum in ipfa diftributionc mem-
brorum ventri genitaliat fubnexa videantur. Unde f
dum unum inordinate reficitur , aliud proculdu-
bio ad contumelias excicatur.
90. Bene autem ducesexhortari didi funt, ex- vet.
eis proculdubio importunæ vitiorum multitudines D creitus ululare : quia prima vitia d' eceptæ menti■ Falla»
oriuntur. Quod meliùs oftendimus, fi ipfos duces quafi fub quadam ratione fe inferunt, fediinnu-
atque exercicum fpecialiter, ur pofiiimus, enume- mera quæ fequuntur, dum hanc ad omnem infa-
rando proferamus. Radix quippe curidi mali fu- niam pertrahunt , quafi beftiali clamore confun- firc
perbia eft, dc qua, Scriptura atteftantc, dicitur : dunt. Inanis namque gloria devidum cor quafi ex
ZZccli. it. is, Initium omnis pcccati eft fuperbia. Primæ autem ratione folet exhortari, cùm dicit : Debes majora
ejus foboles, feptem nimirum principalia vitia, dc appetere, ut quo poteftate valueris multos exce-
hac virulenta radice proferuntur : fcilicet inanis dere, eo etiam valeas 6c multis prodefTc. Invidia
gloria,invidia,ira, triftitia,avaritia, ventrisinglu- quoque devidum cor quafi ex ratione folet ex-
vies, luxuria. Nam quia his feptem fuperbiæ vi- hortari, cùm dicit : In quo illo, vèi illo minor es ?
tiis nos captos doluit, idcirco Redemtornofter ad cur ergo eis vel æquâlis , vel fuperior non es?
fpiritale liberations præüum fpiritu feptiformis gra- Quanta vales quæ illi non valent ? Non ergo tibi
tiæ plenus venit. aut fuperior'es eftc, aut etiam æqüales debent. Ira
Sin ulafuum 88. Sed habent contra nos hæc fingula exerei- etiam devidum cor quafi ex ratione folet exhor-
iabem%xerri- turn fuum. Nam de inarii gloria , inobedientia, ^ tari, cùm dicit: Quæ ergate aguntur, æquanimijadantia,
hypocrifis , contentiones , pertinaciæ,
difeordiæ , 6c novitatum præfumtiones oriuntur.
De invidia , odium, fufurratio , detradio, cxul-
tatio in adverfis proximi, afflidio autem in pro-
fperis nafeitur. De ira, rixæ, tumor mentis, coritu-
meliæ, clamor, indignatio, blafphemiæ proferuntur.
De triftitia, malitia, rancor, pufillanimitas,
defperatio, torpor circa præcepta, vagatio mentis
• Norm. & Vindoc. fubigere.
1 Laud, quot hie contra Je. Val-el. quoi hi contra fe. Corb. Germ.
quot hinc contra fe.
‘ Ebroic. refti x,eli Jlimulus.
ter g ferri iTon polfunt, immo hæc patienter tôle- g
rare peccatum eft : quia etfi non eis cum magna
exafperatione refiftitur, contra te deinceps fine
menfura cumulantur. Triftitia quoque devidiun
cor quafi ex ratione folet exhortari, cùm dicic :
Quid habes unde gaudeas , cùm tanta mala ùc
proximis portas ? Pcrpendc cum quo meerore oiu-*
nés intuendi funt, qui in tanto contra te aman-
* A l. furripere, ut in pl. mff.
* Val-cl. inter ni
* Germ. Laud. & Val-cl. fubnix
* Turon. fieri.
tudinis felle * veituntur. Avaritia quoque devi- A nufquifque fanâorum taaus fiatu faheti Spiritus
df tui imm aannuimt iunmm qmuma f1i e<>yx rr aartiriotnn#e» folet exhortari, , 1 r: n n ~
b cùm dicit :b Valde fine culpa eft * quöd quædam
habenda concupifeis : quia non multiplicari appc-
t tis fed c egere çertimefeis : 6c quod male alius re-
tinet, ipfe melius expendis. Ventris quoque iriglu-
vies devidum cor quafi ex ratione folet exhortari,
cùm dicit : Ad efum Deus omnia munda condi-
dit, 6c qui fapiàri cibo refpüit, quid aliud quàm
munefi conceflb contradicit ? Luxuria quoque devidum
cor quafi ex ratione folet exhortari, cùm
dicit : Cur te in voluptate tua modo non dilatas,
cùm quid te fequatur, ignoras ? Acceptum tempus
in defideriis perdere non debes : quia quàm ci-
tiùs pertranfeat, nefeis. Si enim mifccri Deus hominem
in voluptate coitûs nollet, in ipfohuma-
t7. ni generis exordio mafculum 6c feminam non fe-
ciflet. Hæc eft ducum exhortatio, quæ dum incaute
ad fccrctum cordis admittitur, familiariùs
------xi.tLU. IttULL L J J JU H U J
g concàlefcic, 6c ufum vetuftæ converfationis ab- g
jiciens , novi hominis formant fumit ? Qupd Paulus
admonet, dicèns : Exfpoliantes vos veterem 3- 9~
hominem cum actibus f u i s , & induentes novum. Et
rurfum : Licet is q ui fo r is e ft nofter homo b corrum- z- coe. ^ cs.
fu tu r y tarnen is qui intus c ß , reno.vatur de die in ^
diem. Vctuftam autem pennam projicere, eft in-
veterata ftudia dolofæ adionis amittere : & novam
pennam fumere, eft mitem ac fimplicem bene 1 vi- *
vendo fenfum tenere. Penna namque veteris con-
veifationis gravat, 6c pluma novæ immutationis
fublcvat, ut ad volatum tanto leviorem, quanto
noviorem reddat»
<>3. Et bcnc ait : Expitndif alas f i a s ad osï'tflmm. V > i. mm.
Alas quippe noieras ad Auftrum expandere, eft per Ad
advenmm fanai Spiritus poliras confitendo cogi-
tationes aperire, ut jam non libeat defendéndo nos
^ ^uncuEui, rammar us tteeggeerree, ,l efedd aaccccuufa fannddoo p puubblilcicaarree. . TTuunnec e erregoo a acccci-i-
,-4 iniqua perfuader.Quam videlicetd exercitus nlu- piter plumefcit, cftn, J Auftrum alas expliderit •
lans fequitur : quia infel.x anima femel ii ptinci- qnia tune unufquifque fe virtutum pennft induit'
palibus vitus capta, dum multiplicatis in.qu.tati- cum fanfto Spiritui cogitatioues fuas confiteudó
biis 111 infauiam vercitur, ferab jam immamtate fubftemit.'Qui enim ve?era fatendo non detegit
M m •, n • - r i . . ...• V\n°v* vita: opera minimè producït: quinefcit^lu’
: S';Scd m;les Dcl > ft11“ lolertcr praividere vino- gere quod gravat, non valet proferte quod fubicp.
rum certamina nititur, bellum procul odoratur: vat. Ipfa namque compunaionis vis poros cotdk
qu,amalapraxuntia,quid menu perfuadere va- aperit,&plumasvircutumfundit:cumVef“ ftü!
leant, dum cogitatione follicita refpicit, exhor- diosè mens de pigra vetuftate redatauit alacri
tatiqnem ducum naris fagacitate deprehendit. Et C novitatejuve„efdt?Dicaturetgo beato Job’- iw "
quia a longe praifcicndo, fubfequentium in.qüita- qKid per fapicmiam tuam p lu l e f e i ' accipiur Tx .
tum conrniionem confpicit, quafi ululatum exer- f a „d ea s alas fa a s ad XAaJham ? ideft NumqSd
utus odorando cognofcit. , cuilibet e!ea0 tu intelligeitiam contulifti, ut flan-
liI—bet fpiritalisI certaminis militem dcfcriptum equi 1 ------ Sptó_r „ .—» .9 — '-vg.s.uvuuni alas «uiü B expanaau,
H
narrationc cognovimus , nunc eumdem iterum in
quatenus pondéra vetuftæ converfationis abjiciat,
avis fignificatione videamus : ut qui per equum di-
& virtutum plumas in ufum novi volatus fumat >
dicimus ejus fortitudinem , etiam per avem dif-
Ut hinc videlicet colligat quia vigilantiam fenfus
camus illius contcmplationem. Quia enim per de-
in femetipfo ex fe non habet, qui hanc ex fe conm
m ---- - W M B Pcr ac- aliis nequaquam valet. Poteft etiam per hunc
fcriptam equi magnitudinem audivimus quantum accipitrcm, renovata Gentilicas defianari ac fi
t iT m | ertrmma V,t,0rUm 1 r nftUS pcr plti-cn- bcato J°b aPelcè dic<:rct“ : p«™ras virtutum plu-
tiam toletat; nunc per avium fpeciem cognofca- mas in Gentilitate rcfpice , & vetuftas fi.retbia:
mus, quantum per contemplationem volar. Sequi-D pennas amittc. St.quituP . ’ perbla:
»__ -j .. , >. I Namquid ad praceptum tuum 1 c levai i tar aaaila.
Namqmd per fapientsam taam plumcfiit a u s p & in arduis ponetnidam fibi r f f 1 ’ 1
; ter* expandens alas fuas ad o & / W .a • 94. i „ Scriptura facta vocabntoaquil* aliquan- r .
^ui St- Oma per annos fingnlos pennam veterem. do maligni fpiritus raptures animatum âliauàndo Sr
1 H i "0V1 rnafcenoe M » i inter- prafentis feculi poteftates, aliquando verb ve“ ft,b r? L
m m m Penc nullus.ignorât. Non au- tiliffim^ fanaorum M H I I vel incatnatus «
M M tUndplumit tempus dicitur, quoin mdo Dominus ima Celeritertranfvolans & moxfumma “ " in^
jo!«- ''tmtur : quia tunc nimirum adhuc videlicet pul- repetens defignatur. ’ P‘u“
I lus ad Auftrum alas expandere non valet : fed ilia Aanihmm n nm L r . . . ccc'
^"•n“ «noPlT a B B T * H H PKn' muntur I Jeremia ntteftaiite , qui
/ quo meliis plumefcere debeant f humidaP ac re- {iim funt cùm t "
mZ e1r r i ”'tur' Agrftibus verà moris eft> ta c°ntra I MH IM w l ” H membra , 0aa S | B quarcnus eorum F etiamaSteaspoteftates inventionibus m a l i t i * H
membra ad laxandam pennam vercrem vena te- E ire videantur. * x
pore concalefcant. Cùm verb ventus deeft , alis Aauilæ rriâm r
IW IB IM B m H H Unde per Exechielem
teres e x ilin g f , ’ q apertis pons vel ve- ytyasla grandis, magnarum alarum , longo mem- .7.
H H S .velAn°ïæ f“ ccrePcunt- Qnid eft er- bmrum OE f lt„a flumis & varieme Z n iZ d
pi tern m Auftro plumefcere, mil quod u- Libanum, & talit meduUam cedri, & fammitatem
fc we1'*' * ^tic- neC ineptè I verfantut.
, v - ^oberti Grofrheade Epifcopi Lincoln. vaJe , ßnt culpa ell.
elic Vatic. & al. fed agere. Corriguntur ex mlT An-
6 4 I 9 cr?11, 'mo ct'am ex ver. vulg. >
latus!1 Vindoc‘ Laud*Norm-duo Germ- * c . Editi epcereitus ttlu-
• i txï mf u s ic effertut infra laic textus : expandit alas tuas
""jirum. Mas quippe &c.
f Turon. duo Germ. Vindoc. Laud. Pratel. muriita ; quibus obfè-
«picrçmur, nifi ridiculum viderctur dicere munira loca præftare ue
aves meliùs plumefeant.
* Turon. convalcfcit.
j1 Pratel. duo Gcrm. SC Val-cl. cotrumpitur.
‘ Corb. Germ. Laud. Val-cl. & Norm. vivendi.
* Vindoc. & Norm. fiudiofa.
‘ Laud. te Val-cl. elevatur. |. ponit • & fie deinceps.