Funditus fut trail it,fed non hxc ficut prioribus tern- A ut pcrniciofum eft fi uniras defir bonis, ita perni-
poribus aperce ac multiplicitcr oftendit; Quod ta- ciofius eft fi non défit malis. Reproborum qüippe
men mira difpenfatione agitur, ut una ex re divina unitfas , bonorum fviam tanto durius prxpcdit, f
finiul pietas, & jufticia compleatur. Dum enim quanto ei fe per colledionem S durior opponit. g
fubtradis fignorum virtucibus fanda Ecclefia velut 9 . Hancunitatem reproborum perniciofam fibi Quamir
Paulus cfpfpexerat , cum in medio Sadducxorum VCK ''«j
Pharifxorumquc deprehenfus dicebat : De fpe & f f i - j
refurrettione mortuorum ego judiçor. Qua nimirum.
voce percufia, protinus contra fe viciffim audicn-
tium turba difliluit. Cum que in duas partes tumul-
tuantium multitudo dividitur, Paulo via ereptionis
aperitur : quia quern , turba perfequentium unita
conftrinxerat, divifa laxabat. Eripiuntur ergo jufti,
dum dividuntur injufti ; Sc cledorum vota ad per-
fedum perveniunt, dum reproborum agmina per *
abjedior apparet : SC bonorum prxmium. crefcit.
qui illam pro fpe cxleftium, Sc non propter prx-
fentia figna vencrantur ; & malorum mens contra
illam citiùs oftenditur, qui fequi qux promitcit in-
vifibilia negligent., dum fignis vifibilibus non te-
nentur. Dum igicur humilitas fidelium, multitu-
dinc Sc manifeftacionc fignorum quafi defticuitur,
terribili occultx difpofitionis examine inde bonis
mifericordia a largior, unde malis jufta ira cumulatur.
Quia ergo Leviathan ifte priufquam manife-g j I ... „
(Vus Sc confpicuus veniat, ex magna parte in fanda difeordiam confundimtur. Quod bene etiam maris tx d ij
Ecclefia figna virtutum ccflant, rede nunc dicitur : Rubri feiflione defignatur. Dum enim in duas par- &■
F .u-iem e ju sp r x e e d e t egeftas. Ante enim à fidelibus tes unda dividitur, ab eledo populo ad terram re-
miraculorum divitix fubtrahuntuf, Sc tunc contra promilfionis tenditur : quia dum malorum unitas
eos antiquus file hoftis per aperta prodigia often- feinditur , bonæ mentes ad hoc quod appetunt,
ditur : ut quo ipfc per figna extollitur, eo à fidcli- perducuntur. Si malorum unitas noxia non fuifier,
, a y , , n.v , 1 » r nequaquam divina providentia fuperbientium lin-g<w/„
guas in tanta diverfitate diffipaffet. Si malorum
unitas noxia non fuifiet, de fandx Ecclefix hofti-
bus Prophcta non diccrct : Prxcipita Domine, dr di- pMi*
vide linguas corum. Quia ergo Leviathan iftc tunc
contra eledos Dei in fuis viribus effrenatur ; ad
augmentum fux malitix, unitatem quoque in rebus
fine fignis robuftiùs laudabiliufquc vincatur.
Aut paucafu- Quamvis etiam fidelibus in ejus certaminc figna
pcrcrunt. non deerunt, fed tanta eruntiilius, uc noftrorum
aut pauca, aut nulla videantur. Quqrum nimirum
virtus omnibus fignis fit potior, cum omne quod
b ab illo terribiliter b fieri confpicit, per internx con-
ftantix ealeem premie. Sed malignus hoftis tanto
contra eos acriori immanitate le exhibet, quanto ^ probis habere permittitur, ut tanto contra nos rofe
dcfpici etiam clarefcentibus miraculis dolet.
Totum ergo fe in corum intcritum colligit, cun-
dofque reprobos in necem fidelium unanimi cru-
delitate conjungit, ut fievitiam fuam tanto robuftiùs
Cexcrat, quanto Sc in eis qux perverse agere
appétit, nulla fibi fui corporis membra difeordant.
Unde S c redè dicitur :
c.Membra carnium ejus cohxrentia fibi.
8. Carnes verb Leviathan iftius, funt omnes re-
probi, qui ad intelledum fpiritalis patrix per defi-
derium non afliirgunt. Membra verb-funt carnium
Vttp. 14:
C ap. IV.
int« fe noxia hi, qui eifdem perverse agentibus, Sc fefe ad ini-
concordia. ^ quitatem prxeedentibus junguntur, ficut econtra
buftius vires fuas exerat, quanto non folum nos
idufortitudinis , fed etiam mole adunationis im-
pugnat. Sed quis contra ifta fufficiat ? Qux mens
ad tantx elationis Sc compagis pondéra , non ab
ipfa cogitationum radicc contremifcat ? Unde quia
trepidare nos per infirmitatem confpicit, protinus
divina dementia quid per femetipfam faciat, ad-
jungit. Namfeqüitur:
eJMittet contra eum fulmina, dr ad locum alium Ml
non ferentur.
ïo . Quid appellatione fulminum,nifi tremendx C ap
illx extremi judicii fententix defignantur ? Qux
idcirco. fulmina vocantur ; quia nimirum cos quos
per Paulum d Dominico corpori dicitur : Vos efiisD feriunt, in perpetuum incendunt. Fulmina namque
corpus Chrifii, & mêmbra de membro. Aliud quippe fuper eum Paulus venire confpexerat, cum dice- M
eft membrum corporis, aliud membrum membri.
Membrum quippe corporis, pars ad totum: membrum
verb membri eft particula ad partem, Membrum
namque membri eft digitus ad manum, ma-
nus ad brachium: membrum verb eft corporis, totum
hoc fimul ad corpus univerfum. Sicut ergo in
bat-: SpuemDominus Jefus interficiet fpiritu oris fui, t.m
dr defiruet illufiratione adventus fui. Hxc autem
qux in eum mittuntur fulmina, ad locum alium
non feruntur : qüia juftis gaudentibus, folos tune
reprobos feriunt. Nam poft trituram vitx prxfen-
tis, in qua nunctriticum fub paleis gemit, ita illo
{piritali Dominico corpore membra de membro extremi judicii vcntilabro inter triticum palcafquc
difeernitur, ut nec in tritici horreùm palex tran-
feant, nec in palearum ignem horrei grana. delà»
bantur. Ilia ergo fulmina locum alium ncquaquam
tangunt ; quia videlicet igne luo non grana, fed
paleas inccndunt. Sed quia Leviathan iftum pccdicimus
eos, qui in ejus Ecclefia ab aliis reguntur:
ita in ilia Leviathan iftius reproba congregatione
c membra funt c carnium, qui iniquo opere quibuf-
dam 1c nequioribus junguntur. Sed quia hoftis malignus
fibi in perverib opere a primis ufque ad ex- .
trema concordat, divinus fermo in eo membra car- ^ na non corrigit, infinuat dum fubjungit:
nium fibimet cohxrcntia' memorat. Sic namque Cor ejus indurabitur auafi lapis.
p erverfa unani miter fentiunt,ut nulla contra {c vi-
ciffim difputationt dividantur. Nulla eos diverfi-
tatis altercatio tunc feindic, Sc idcirco contra bo- —. *
nos vehementer prxvalcnt, quia in malo fe concor-1 bitur, rc£te protinus fubinfertur:
h. Cor enim antiqui hoftis ut lapis indurabitur, Cap!
quia nulla umquam convcrfionis peenitentia m°l- ^
lietur. Qui quia folis iftibus xtcrnx ultionis apta-,
v'i t SS ditcr tenent. Sicut enim * jam fuperius diximus, Bt firingetur quafi malicatoris incus.
• Ita duo Germ. Vindoc. Longip. Ebroïc. aliique Norm., ubi editi
habent, mifericordia largitur. In Parif. tamen i4?y- legitur largior,
quod mu tat um eft in Parif. i j i8 . aliis confintientibus.
b H îc fequimur duos Germ. Laud. Turon. Gemet. See- nec non ve*
teres edit. At inrccentioribuslegitur, fieri confticitur. . . . calcempre-
piunt.
* lidem editi, exercent, inritis miT> duob. Germ. Turon. Vindoc.
Laud. Val-cl. Norm. Sc aliis.
* Sic Turon. Pratel. Gemet. &c. nec non antiquiores vulgati. *«-
centioribus editoribus cum Germ, magv placuit, de Dominico corpora
■ Laudurt.carnalium. . ■;yii:‘ ..
* Recent, vulgati, vitam ; quibus fuffragantur Germ. Pratel. & " u
Norman.
t Corb. Germ. Ebroïc. Sc pi. Normam durih. •
i/imiiis Incudem quippe mallcator-folis aptam percuf- A firmiüs conftrutfta fit, unde fucrat ex parte de-
idicitur. fionibus figit. Ad hoc namque incus ftatuicur, ut ftru<fta.
crebris itftibus feriatur. Leviathan ergo uc maUeatoris
incus ftringitur; quia inferni vinculis coarifta-
bicur, ut xterni fupplicii continua percuflione tun-
datur. Qmmodb quoque percutitur, dum jufti
quique illo in infidiis vigilante, fed doloribus ta-
befeente falvantur. In incudc autem alia vafa for-
mantur, a ipfa verb tot percuflionibus in vas a-
liud non transfertur. Recte ergo Lcviathan ift«
14. Sed quia fxpc Scriptura facra prxdicatorcs Sanfti.pr*di-
Eccicfix pro eo quod gloriam patrix cxleftis arit “ torw, Angeli
nuntiant, Angelorum folet nomine defignarc, pol-
fumus hoc loco Angelos, lamftos prxdicatores ac-
cipere. Hinc eft enim quod Johannes in Apoca-
lypfi feptem Ecclefiis feribens, Aiigelis Ecclefia-
I'um loquitur, id eft prxdicatoribus populorum.
^ jj Hinc Propheta ait : E t A n g e l i p a d s amare f ie b u n t . -^Poc- '•
incudi comparatus eft: quia nos illo perfequente Hincrurfum Malachias Prophcta ait: La b ia , fa c e r - j jw p f f
componimur, ipfc autem Sc femper percutitur , 'Sc d o t i s c cu fto d iu n t f ic ie n t iam , d r leg em in q u ir u n t e x f * ' 2' 7' ,
in vas utile numquam mutatur. M t e r n x ilium per- ore e j u s : q u ia A n g e lu s D om in i e x e r c itu um e fi. Hinc
cufljoni relinquimus, Sc nos fuperni artificis manu Paulus ait: M a g n um e f ip i c t a t i s fa c ram en tum , q u o d 1. rim. 3. is .
in ejus tentatione perculfi, per ilium quafi vafcula g m a n ife fia tum e f i in c am e , ju f iif ic a tum in fp i r i tu ,
formata tranfimus. In ipfo enim tundimur, fed ut a p p a ru it A n g e l i s , p u d ic a tu m e f t g e n t ib u s , c red itum
e f t i n hoc. m u n d o , ajfum tum e f i in g lo r ia . Qui igi-
tur difpenfationis myfterium poftquam apparuilfe
Angclis dixit, prxdicatum euc gentibus-fubdidit,
profedo Angelorum nomine, prxdicatorcs fan&os,
i d eft veritatis nuntios defignavit.
‘ I5 - Si ergo hoc quod dicitur : C um fu b la tu s f u c - H i cx Angelo-
rit, t im e b u n t A n g e l i , d r te r r it i p u rg a b um u r , ad rum ca^u &
futurum tempus refertur, adveniente diftri&o ju- fu*" &Cpur-'
dice, extrema hie iftius Leviathan damnatio defi- gantur.
gnatur; quia.de hoc mundo per iram f judicii tolli- f
tur, qui nunc mira manfiictudinis longanimitate
ad ufum domus fupernx veniamus. Ipfe verb quafi
incus ftringitur : quia etfi nunc tentando mundum
b circuit ; in inferno tarnen pofitus, jam fub i6tu
fententix non vagatur. Sequitur :
Cum fub latus fuerit, timebunt Angeln, dr territi
purgabuntur.
it h. Scriptura facra ita nonnumquam tempus prx-
teritum futurumque permifeet, ut aliquando fu-
I- turo pro prxterito, aliquando verb utatur prxte-
„..îri- rico pi'o fucuro. Fururo namque pro prxterito uti-
Itiiiiunt tur, cùm Johanni mulier paritura mafculum, qui
regatgentes invirga ferrea, demonftratur. Quodi tolcratur. Tanto autem g hinc pondéré terroris ex- g
quia incarnato Domino veniente jam tunc fa&um ^ cutitur, ut fan&orum etiam prxdicatorum forti-
fuerat, res gefta nuntiabatur. Rurfiim prxterito ^ tudo turbetur : Cum enim fublatus fuerit, timebunt
utitur pro future, ficut per Pfalmiftam Dominus Angeli : quia cùm judicii turbine rapitur, hi qui
in corporibus reperiri potuerint, immenfo terrore
concuffi, etiam fiipernx patrix nuntii contremif-
cunt. Quamvis enim fortes jam atquc perfecti funr,
adhuc tamen, quia in carne funt pofid, non pof-
funt in tanti terroris turbine nulla formidine con-
cuti. Sed*cùm Leviathan ifte rapitur, cumque
omnia in ejus intcritu clementa quatiuntur j prxdicatores
fanftos, quos, ut dixi, adhuc in fuis corloquitur,
dicens : Foderunt manus mcas dr pedes
meos, dinumeraverunt omnia offa me a. Quibus videlicet
verbis fpecics Dominicx Paflionis quafi jaçn
tranfa&a deferibitur, fed tamen adhuc longe poft
futura nuntiatur. Hoc ergo loco quo dicitur : Cum
fublatus fuerit, timebunt Angeli ; nil obftat incel-
ligi quia fub futuri temporis modo prxterita def-
cribuntur. Nec re£tx incelligentix fenfum relinquimus,
fi credamus Leviathan ifto ab arce beati- poribus illud tempus judicii inveneric, fpes dc retudinis
cadence, in ruina éjus etiam eleftos Ange- gni propinquitate lxtificat, & carnis infirmicas de
los expavifTe, ut cùm iftum ex iliorum numero fu- irx oftenfióne perturbât. Eric ergo in eis aliquo
perbix lapfus ejiceret, illos ad robuftiùs ftandum modo tremor lxtus, Sc timor fecunis : quia Sc cx-
timor ipfe folidaret. Unde Sc fequitur : Et territi ^lefti regno fe remunerari certi funt, Sc -per tanti
purgabuntur. . . . . tur.binis metum , pro carnis infirmitate contre-
13. Purgati verb funt j quia nimirum ifto cum mifcunt.
reprobis lcgionibus exeuntc, foli in cxleftibus fedi- 16. Confideremus ergo, quomodo tunc iniquo- M i * tremen-
bus qui beatè inxtcrnum viverent, remanferunt. rum confcientia concutitur, quando etiam jufto-■ tibus>lIuanta
Hujus itaque lapfus eos terruic& purgavit : terruit,, rum vita turbatur. Hi qui oderunt adventum j i w X c o ^
: ne conditorem fiiumc fuperbe defpicerent : pur- dicis , quid facient, fi terrorem tanti judicii etiam
gavit verb, quia excuntibus reprobis, actum cil Ut qui diligunt, expavefcunt ? Et quia in fandis prx-
eledi fqli remanerent. Et quia cundorum opifex dicatoribus hoe pavore excoquitur, fi qua eis in-
Da^s feit ad bonorum euftodiam etiam beneuti eflè potuitlevium rubigo vitiorum, poftquam di-
mala adione reproborum, lapfum cadentium ver- xic : Cum fublatus fuerit, timebunt Angeli , aptè
tit in profedum manentium ; Sc unde punita cft mox fubdidit : Et territi purgabuntur S e d quia
culpa fuperbientium, inde humilibus Angelis &: hxc de Leviathan iftius fine cosmovimus inte-
H mvenCil & folidata funt augmenta mericorum. Iftis t rim priufquam pereat, quid aga? audiamus. Se-
'«d«e llarnclue cadentibus, illis in munere datum eft, ut ^ quitur :
Cent, cadere omnino non poffent. Sandi enim Angeli,
Cum apprehenderit cum gladius, fubfiftere non po- ^ ^
dum in iftis naturx dix damna confpiciunt, in fe-
Jpus jam cautiùs robuftiufque confiftunt. Unde fit,
audore omnium rerum Domino cunda mirabi-
i liter ordinance, d ut ill! cledorum fpiritùüm pa-
triæ etiam ruinx fux damna, proficiant, dum inde
terit ne que hafta, ne que thorax. 17. In Scriptura facra aliqiiando per gladium RecV IHII|.
fânda prxdicatio , aliquando xterna damnatio , Amichriftus
aliquando tribulatio temporalis, aliquando antiqui
hoftis ira vel-pcrfuafîo defignatur. Gladius enim pcfTatur.C af>"
k Scilicet, incus; legitur tamen ipfe, in omnibus editis, fed vitiosd.
Vindoc. Pratel. ac pi. Norm, jam fubjeclus. Corb. Germ, qui fi
Mmc • • • • jam fubjeHu non augetur.
‘ Val-cl. fuptrbi.
■ Longip. lit ilia eleclorum Jpirituum pars, etiam ruin*, fiu.damno
proficiat. Laudun. ruine fut damna, projpiciant.
c Laud. Gehn. Sc al. euftodient........... requirent.
{ Vindoc. Ebroïc. dliiquc Norm.- judicis..
* Laud, yal-cl'. Geroet, bic.