10 6 3 Sancti Gregorii Möralium 1064
fub qiiodam vclamine dcfenfionis occultant : quia A Cartilago ejus ut lamina fe r r e t ,* quia in ejus cor-
C a p u t
I XVII.
Videlicet eorum nervi perplexi funt Sc male im-
pliciti, corruptione folvi nequaquam poflunt. Se-
’quicur:
Ojfa ejus v e lu t fijh t lx arts.
29. In corpore ofla flint qua: continent membra
, a &: qua: continentur. Habet ergo carries h a: c
bellua, habet Sc ofla: quia SC iniqui funt alii, qui
tarnen ab aliis in errorc retinentur , Sc nequiores
alii , qui in errorc Sc alios rctinent. Quid itaque
aliud ofla Antichrifti, quam quoflibet in ejus corpore
valcntiores accipimus ? in quorum corde ini-
quitas dum vehementer induruit, per eos tota
ejus corporis compago flibfilHt. Multi namque in
hoc mundo divites videntur, qui dum rebus opi- g
bufque fubnixi flint, quafi ex fortitudine folidanpore
quod infirmius quifque crcdiderit, e hoc eft
quod nequms incidit. Qm re£tè non ferro tantum-
modo, fed laminis ferreis comparantur : quia dum
fe circumquaque in crudelitate dilatare ambiunt,
quafi in ferri Te laminas extendunt.
32,. Libet arftiori inquifirionis manu hæc ca-
dem verba conditoris, qua: jam videntur difeufla,
^diftinguere, atquc uberiores intelligentiæ frudus
inftruendis moribus apportare. Nam quia antiquus
hoftis quid per afTumtum hominem contra homines
agat audivimus : fupereft ut nunc quid in ho-
minibus etiam per femeripfiun fine homine molia-
tur, exploremiis. Ecce enim dicitur :
Strings t caudam Jit am quafi cedium.
33. Prima g quidem ferpentis fuggeftio mollis ac
tur ; fed largiendo hæc ipfa quibus fulti funt, ad tenera eft, Sc facile* virtutis pede conterenda : fed
fuum alios errorem trahunt. Modo nonnullos ut fi hæc invalefcerc negligenter admittitur, eique
pravi fiant, donis illiciunt : modo nonnullos, ut ad cor adîtus licenter præbetur, tanta fe virtute
pravi permaneant, muneribus adftringunt. Quid exaggerat, ut captam mentem deprimens, ufque
itaque hi nifi Antichrifti offa funt, qui dum ma- ad intolerabile,. robur excrcfcat. Caudam itaque
j> Jos continendo multiplicant, b in ejus corpore carnes
portant ? Hi nonnumquam in decipiendis au-
diroribus exhibait lingua: dulcedinem , quia Sc
fpinæ proferunc flores ; 8>C apparet quidem in cis
quod oleat, fed latet quod pungat. Amaris dul-
cia, noxiis blanda permifeent, Sc poteftate quidem
ç admirandi videri appetunt, fed fallend! • arte, per
quafi ccdrum ftringere dicitur} quiafemel ejus in b
corde receptatentatio, in cun&is quæ fubfequen- c'
ter intulerir, velut ex jure dominatur. Hujus ergo
Behemoth caput herba eft, cauda cedrus : quia ex
prima quidem fuggeftione blandiens fubfternitur,
fed per ufum vehementer invalefcens, fuccrefcen-
te tentationis fine roboratur. Superabilc namque
remifl’a colloquia quafi h umi liter fubfternuntur : & ^ eft omne quod initio fuggerit : fed inde fequitur
quod vinei vix poflit. Prius enim quafi confulens
blanda ad animum loquitur : fed cùm femel den-
tem dele&ationis infixerit, violenta poft confùe-
tudine pene infblubiliter innodatur. Unde Sc belie
ftringere caudam dicitur. Dente enim vulnc-
rat, cauda ligat : quia fuggeftione prima percutit,
fed percuffam mentem ne evaderc valcat, inva-
lefcente fine tentationis adftringit. Quia enim pec- j
catum tribus modis admittitur^ cùm videlicetfer- t
pentis fuggeftione -, camis deleftatione, fpiritus 11
confenfione perpetratur : Behemoth iftc prius illi-
cita fuggerens , linguam exerit, poft ad dele&a-
tionem pertrahens, dentem figit} ad extremum
per fermonem de fe infinuant, quod per exhibi-
tionem negant.
Cut fiflulis x- 30. Unde Sc re£le offa Behemoth iftius , arris
ris comparan- fiftulis comparantur : quia nimirum more metalli
infenfibilis, fonum bene loquendihabent, fed fen-
fum bene vivendi non habent. Hoc namque quafi
humilitcr loquendo afferunt, quod elate viven-
do contemnunt. Unde bene per Paulum dicitur :
t.cor. 13.1. S i Unguis hominum loquar & Angelorum , carita-
tem autem non habeam, fairusJitm v e lu t as Jonans
aut cymbalum tinniens. Bona quippe loquenS, fed
d per amorem eadem bona non fequens, -d velut x s
aut cymbalum fonitum reddit: quia ipfe non fentit
verba, qua: ipfe facit. Sunt verb nonnulli inD verb per confenfioncm poffidens, caudam ftringit.
hujus bellua; corpore non honoribus clari , non
divitiis fulti, non virtutum fpecie decorati, non
feientia calliditatis periti, fed tarnen videri qua-
les non funt ambiunt, Sc idcirco contra bonorum
vitam nequiores fiunt, de quibus Sc fequi-
cur :
, Cartilage i lit u s , quafi lamina fe r r e t .
31. Cartilago namque oflis quidem fpeciem ha-
C a p u t
XVIII. bet, fed oflis fortitudinem non habet. Quid eft
Rec. xv. ergo quod cartilago ejus laminis ferreis compara-
chn'fti1 corpore tur> qu o d hi qui in illo debiliores funt, ad per-
dcbiliores amt, petranda mala nequiores exiftunt ? Ferro quippe
mafaSuio-4 cctcra metalla conciduntur, Sc cartilago ejus fer-
Hinc eft enim quod nonnulli peccata longo ufu
perpetrata in femetipfis ipfi reprehendunt, atquc
h x c ex judicio fugiunt , fed vitare operc nec de-
certantcs poflunt : quia dum Behemoth iftius caput
non conterunt, plerumqufc cauda Sc nolcntes
ligantur. Qua: contra cos cedri more induruit}
quia a blanda voluptate exordii ufque ad violcn-
tiam retencionis excrevit. Dicatur ergo : Stringit
caudam fitam quafi cedrum : ut tanto quifquc de-
beat initia ^tentationis fugcre , quanto fincm ejus
intclligit citius folvi non pofle.
34. Sciendum quoque eft , quod plerumqueeis v
quos ceperit, tunc graviores mala nequio ' U iv i.a u » v u u v iu u i iu u , uc v a m ia g u VJUJ IW - »juuo culpas ingerit,, vcu»m» 1 1
«s cxiflunt. ro fimilis dicitur : quia hi qui in ejus corpore ad ^ præfentis vitx termino illos propinquare cognooftenfionem
virtutum non fufficiunt contra necem
fidelium acrius accenduntur. Quia enim cum eo
fe facere figna Sc prodigia non pofle confiderant,
fideles fe illi per crudelitatcm probant : Sc pro eo
quod innocentium corda corrumpere perfuaden-
do non poflunt, multipliers ceteris bonorum corpora
fe cxtingucrc gloriantur. Bene ergo dicitur ;
fc Abcrt in, a m ff Gcmct. alülquc Norm. Laud. Val-cl.
* Val-cl. arte prtmijfa, colloquia &c.
* In Gciqcc. ante correótionem, velut as finans cymbalum fonitum
rtfUit,
feit : Sc quo fc confummaturum tentationem con- g
fiderat, co cis iniquitatum pondera gravioracoa- “
eervar. Behemoth igitur caudam fuam quafi ce-
drum ftringit, quiaquos perprava initia ccpcrit,
ad fincm détériores reddit : ut tentamenta ejus quó
citiùs ceflatura funt, eo valentiùs compleantur.
Quia enim fuis poenis corum fatagit xquarc fup-
* Ed. eo nequitit incidit. Expreflimusmir. Ieöionem, {c. Ebrbïc. alio-
tumcjuf Norm. Turon. Vindoc. Germ. Laud. Val-cl. Sc Corb* Gcrni.
in quo Icgitur infirmas quifque , pro infirmifts.
f Germ. Vindoc. Ebroïc. aliique Norm. tbjhingere. ~~--
c. Pratcl. & duo Gci-m. quippe.
io 6$ Liber XXXII. in Caput XL. Beati Job. i c >66
plicium, in cis ardentiùs ante mortem nititur omne A diverfis hinc inde cogitatidhibus impügnatur, at
exaggerare pcccatum. Plerumque verb Behemoth
jfte jam cor male flibditum poflidet, fed tamen
divina ilium gratia repellit: Sc manus mifericor-
dix ejicit, quern ad fe captiva voluntas introduxiri
Cumque a corde cxpellitur, acriores infigere iniquitatum
ftimulos conatur , ut eos tentationum
flu&us mens ab illo impugnata fentiat, quos etiam
pofl'efla#nefciebat. Quod bene in Evangelio ftc-
primitur, cum exireafi homine immundus fpiritus
Domino jubente narratur. Nam cum dtemo-
niacus puer fuiflet oblatus, feriptum eft : Com-
minatus e fi Jefius fp ir itu i immundo , dicens : Surde
que hoc filere formidat, nc filendo, adulterii fi-
mul Sc homicidii particcps fiat : Sc prodere trépidât,
ne reatu fe perjuriiobftringat. Pcrplexis ergo
tefticulorum nervis ligatus eft} quia in quam-
libet partem décliner , metuit ne à tranfgreflionis
geontagio liber nori fit. g
37. Alius cun£ta quæ mundi funt deferens} at- Dcofcrvitcp
que per omnia frangere proprias voluntates quæ- BHîK'“ *
rens, alieno ie lubaere regimini appétit : fed eüm
qui fibi apud Deum præefle debcat, minus cauta
inquifitione difeernit. Cui fortafle is qui fine ju-
dicio cligitur, cùm præefle jam coeperic, b agi quæ
Cir mute fp ir itu s , ego tib i proecipio, c x i ab eo, & ^ Dei funt prohibet, quæ mundi funt jubet. Penampliits
ne introeas in eum. E t exclamans
ntultitm difierpens eum , e x iv i t ab eo. Ecce eum
non difeerpferat cùm tenebat, exiens difeerpfit :
quia nimirum tunc pejùs cogitationes mentis di-
laniat, a cùm jam egreflui divina virtute com-
pulfus appropinquat. Et quem mutus poflederac,
cum clamoribus deferebat : quia plerumque cum
poflidet, minora tentamenta irrogat : cùm verb
de corde pellitur, acriori infeftationc perturbât.
Bene itaque dicitur : Stringit caudam fitam quafi
cedrum j quia Sc b cor poffidens femper in malitia
ex pofterioribuscrefcit, &, cor deferens vehemen-
tioribus cogitationumftimulis percutit. Adhuc autem
Behemoth iftius mira pietate conditoris aftu-
tiora argumenta panduntur, cùm fubditur :
N e rv i tefiictflorum ejus p erple xi fu n t .
36. Nervi tefticulorum ejus funt peftifera argu-
c menta machinationum. Per ipfa quippe callidita-
- tis fuæc vires erigit, Sc fluxa mortalium corda cor-
rumpit. d Tefticuli ejus funt fuggeftiories pravæ,
quibus in mentis corruptione fervefeit, atque in
conftuprata anima iniqui operis prolem gignit. Scd
horum tefticulorum nervi perplexi funt, quia fug-
geftionuni illius argumenta implicatis inventioni-
bus illigantur : ut plcrofque ita peccare faciant,
quatenus fi fortafle peccatum fugere appetant,
hoc e fine alio peccati laqueo non evadant : Sc
culpam faciant dum vitant, ac nequaquam fb ab
fans itaque fubditus vel quæ fit culpa inobedien-
tiæ, vel quo,d contagium fecularis vitæ, Sc obe-
•dire trépidât , Sc non obedire formidat : ne aut
obediens, Deum in fuis præceptis déférât : aut
rurfum non obediens, Deum in elefto priore con-
temnat : Sc aut illicitis obtemperans, hoc quod
pro Deo appétit, contra Deum cxerceat : aut rurfum
non obtemperans, eum quem fuum judieem
quæfierat, fuo judicio fupponat. Apertè ergo ifle
per indiferetionis fuæ vitium perplexis tefticulorum
nervis adftringitur ; quia aut obtemperans,
aut certè non obtemperans, in culpa tranfgreflionis
ligatur. Studebat proprias voluntates frangere,
& curat eas etiam contemto priore folidare. De-
crevit mundum fùnditus relinquere, Sc ad «um- *
di curas vel ex aliéna voluntatc'compellitur redire.
Perplexi itaque nervi funt, cùm fie nos argumenta
hoftis illigant, utculparum nodi qùoqux-
runtur folvi, duriùs adftringant.
38. Alius penfare pondus honoris ECclefiaftici Prxlator
negligens, ad locum regiminis præmiis afeendit.
Sea quia omne quod hîc êminet, plus moeroribus
afficitur, quam honoribus gaudet, dum cor tribu-
lationibus premitur , ad memoriam culpa revoca-
tur: doletque fe ad laboremeum Culpa pervenif-
fe, Sc quàm fit iniquum quod admiferit,1 ex ipfa i
fra&us difficultate agnofeit. Rcum igitur fe cùm
impenfis præmiis agnofeens, vult adeptæ fiiblimif
una valeant folvere, nifi in alia confentiantf liga-D taris locum defèrere , fed timet ne gravius deliri.
Quod meliùs oftendimus fi qua ex converfàtio-
ne hominum illigationis hujus exempla profera-
. mus. Quia verb in tribus ordinibus fancta Ecclefia
confiât, conjugatorum videlicet, continentium ,
atque re£lorum : unde Sc Ezechiel très viros libe-
ratos vidit, videlicet Noë, Daniel, Sc Job : Sc in
• Evangelio Dominus dum alios in agro, alios in
lc£to, atque efle in molendino alios perhibet, très
proculdubio in EGclefia ordines oftendit : liquidé
fatisfacimus , fi fingula ex fingulis exquira-
mus.
36. Eccè enim quidam dum mundi hujus amici-'
tias appétit, cuilibet alteri fimilem fibi vitam ductum
fit fufccpti gregis euftodiam reliquifle : vult
fufcepti gregis curam gerere, fed formidat ne de-
terior culpa ut regimina paftoralis gratiæ emtapof-
fidere. Per honoris ergo ambitum ligatum culpâ
hinc indc fc coçfpicit. Efle quippe fine reatu cri-
minis neutrum vider, fi ant fufeeptus femel grex
relinquatur, aut rurfum facra aftió feculariter eml
ta teneatur. Undique metuit, Sc fufpe&us latus
omne pertimefeit, ne aut flans in emto regimine
non dignè lugeat, k quod non etiam deferens e- !
mendat : aut certè regimen deferens, dum aliud
fiere nititur, rurfus aliud de ipfa gregis deflitutione
committat. Quia ergo Behemoth ifte ita inexpîicenti,
quod fccreta illius omni filentio contegatfe E cabilibus nodis ligat, ut plerumque mens in du
jurejurando conflringit : fed is. cui juratum eft, ’ ** ' *
adulterium perpetrare cognofcitur, ita ut etiam
maricum adultéra: occidere conetur. Is autem qui
jusjurandum præbuit, ad mentem revertitur , Sc
•reffus fui. Edict cùm jam termino egretfûs
Turon. Vindoc. Laudun. Ebroïc. aliofquc
* Duo Germ. cùm je
Jus divina. Secuti fumus
Norm.
b Laud. Corb. Germ. ac Val-cl. corpus poffidens.
‘ La raff. Germ. Turon. Vindoc. Laud. Norm. &c. Corb. Germ.
egerit. Editi verô vires éxerit.
Duo Germ. Laud. & Vindoc. Tefies ejus funt.
* Dracianus loco indicaco, fine aliquo.
, Grat. ibid.y« ligàri.
* Ibid. Gratianus, contagione.
bium adducla , unde fe à culpa fblvëre nititur,
inde in culpa arcliùs adftringatur, reelè dicitur :
N e r v i tefiiculorum ejus perplexi fun t. Argumenta
namque machinationum ejus quafi quo laxan-
“ Idem ibidem, agere.
' Gilot. Guffanv. & a l i i , ex ipfa fruclûs difficultate. Quem locum
reftituimus ex mff. Norm. Vindoc. Laud. duob. Germ. &c atquc ex
vet. edit.
k Locum hune obfcurum fié inrellige , ac fi diceret ; quoi, etiam
regimen deferens , culpam non emendat. In Gilot. & aliquibus italegi-
tur : quod non etiam deferens, dum aliud emendat , aut certi regimen
deferens flere nititur, Quibus nihil obfcùrius. Leâioni nolirsç luffra-,
gantur mff. Turon. Vindoc, duo G «« ). Nonr. & c. .
X X x B