ib-Atm & in pulverem reduces-me. A pe & carnibus interior homo veftitur : quia in eo
_ em • _ _ - - Ac fi patenter poftulet, dicens: Memento quod ad fuperna erigittir, carnalium motuumob- 8811 quofo , quod per carncm a terra venio , 8c per fidione vallatur. Sed tendentem ad juftitiam ne-
SfaTSrS- ejus mteritum ad terram terido. Materiam itaque quaquam in tentatione conditor defcrit, qui per
yerf.10. (§• fJ
C a p . L I I .
Hominis or-
tus dcfcriptio.
oririnis, &poenam finis afpice , '& culpo citius
tranfeuntis parce. Sed quia qualitatem protuiit
hominis conditi, nunc fubjungit ordincm propa-
gati dicens :
Nonne ftcut lac mulfifti me , & Jicut cafeum me
coagulafti ? Pelle dr camibus veftifti me, ofsibus &
nervis compegifti me. "
78.Plafmatus quippe homo ficut lutum fadus
eft, prapagâtus autem Sc ficut lac mulgetur femi-
n e, Sc ficut cafeus coagulatur in carne. Camibus
infufionem gratio etiamc peccantem provenir : led c
fublevatam mentem Sc ad bella exteriùs laxat,
Sc interiùs roborat. Unde adhuc aptè fubjungitur :
Ofsibus & nervis compegifti me. Camibus Sc pelle
veftimur, fed oflibus nervifque compingimur : quia
etfi tentatione foras irruente concutimur, intus ta-
men nos conditoris manus roborat, ne frangamur.
Camis itaque nos motibus humiliât ad dona : led
per ofla virtutum roborat contra tentamenta. Ait
ergo : d Carne dr pelle veftifti me, ofsibus dr nervis <1
&; pelle induitur : oflibus nervifque folidatur. g compegifti me. Acfi apertè-dicat : Foras me ad pro-
Per lutum ergo prima: .cqnditionis qualitas , per
lac verb , fequentis ördo cónceptionis exprimi-
tur: quia per coagulationis incrementa ducitur,
ut paulifper in olta roboretur. Sed angufta Dei
laus eft dcfcriptio creati corporis, nifi etiam fiibfe-
quenter exprimatur mira afpiratio vivificationis.
Unde &: fubditur:
Verf. 12. Vitam & mifiricordiam tribuißi mihi.
C a p u t 79- Sed incaflum nobis bona conditor tribuit,
^ j j j fi non omne quod tribuit, ipfc cuftodit. Sequitur:
Vicx infpira- Et vifitatio tua cuftodivit fpiritum meum. Hoc au-
tio & confer- tcm quo de exteriori homine diximus ,a etiam interiori
quemadmodum poflit congruere, libet ut
Ibidem , . ^ .. • 1 a — C « breviter replicando monltremus.
go. c.Memento, quafi, quod ficut lutumfeceris me.
Sicut lutum quippe homo nofter interior exiftit :
,, , quia fandi Spiritus gratia terrene menti infundi- Homo lutum, i . ƒ • ■ .. iP r . .
fit pulvis fub- tur, ut ad intellectual lui conditoris erigatur.
traftä gratia. j-jumana namque cogitatio, quo peccati lui fte-
rilitate aruit, per vim fandi Spiritus, quafiirriga-
ta terra viridefeit; Sed fopedum perceptis fuper-
ni doni virtutibus fine iriterruptiphe utimur , ad
bationem deferis, fed tarnen intus ne peream, virtutibus
aftringendo cuftodis. Qui idcirco nobis bene
vivendi reditudinemtribuit, quia benigné pro-
terita quo deliquimus , parcit. Unde Sc adhuc
apte fubjungitur : Vitam & mifiricordiam tribuifii
mihi.
8i. Vita quippe tribuitur, cum malignis menti- vitam«®.
bus benignitas afpiratur. Sed vita fine mifericor- &«cordiaDd
v • • I . . .. '1 ■ • dia accipi nequaquam valet : quia ad1 .o 1b tinendj a /puræbfvecqnuicemntec i
Dominus juftitiæ bona non adjuvat , fiprius mi- accipit&fa-
fericorditer anteadas nequitias non relaxat. Vel v ’
certc vitam nobis & milericordiam tribuit : quia
eâ, quâ nosmifericordiâ ad bene vivendum provenir,
etiam fubfequente cuftodit. Nifi enim mi-
fericordiam lubroget, fervari non valet vita, quam
probet. Ipfo quippe quotidie humano vito ufu ve-
teralbimus , & exterioris hominis impulfu , cogi-
tatione lubrica ab interioribus eximus. Et nifi nos
fuperna vifitatio vel ad amorem compungendo
vivificet, vel ad timorem flagellando reftauret, re-
pentino lapfu mens funditus tota deftruitur, quo
longo virtutisftudio innovata videbatur.Undefubprivatam
fiduciam vufu continuo profperitatis ele- jungit : Et vifitatio tua cuftodivit fpiritum meum.
vamur. Unde fit plerumque, ut ifdem qui fubleva- Humanum quippe fpiritum vifitatio fuperna cuf-
verat, parumper Spiritus deferat ’ quatenusipfum todit, cum hiinc virtutibus ditatum, cvel flagello
fibi hominem oftendat. Quod fan&us vir protinus percutcre , vel compungere amorc non- définit,
exprimit, cùm fubjungit : Et in pulverem reduces Nam fi dona proftat, fed hunc continue reftau-
me. Quia enim pet fubtracrionem Spiritus, mensD randonon fublevat, citius bonum perditur, quod
aliquantulum in tentatione deferitur, quafi ab hu- non à largiente cuftoditur. Sed ecce vir fandus
more priftino terra ficcatur : ut infirmitatem fuam dum fe humiliter agnofeit, conferenda generaliter
derelidus fentiat , & fine infufione fuperno gra- divino mifericordio fecreta deprehendit : cumque
tio , quantum homo aruit, cognofcat. Qui apte infirmitatem fuam veracitet' fatetur , repente ad
quoque reduci ad pulverem dicitur : quia dimif- cognofcendam vocationcm Gentium fublimiter
fus fibi, cujuflibet tentationis aura raptatur. Sed rapitur. Nam protinus fubdit:
dum relidi concutimur, ea quoafflati cognovi-
mus, fubtiliùs jam dona cogitamus.Unde fubjungit
: Nonne ficut lac mulftfti me, & ficut cafeum me
coagulafti fMens etenim noftracùm per fandi Spiritus
gratiamabufu vetufto converfationis abftra-
Licet hac celes in Corde tuo, tarnen f t io quia uni-
verforum memineris.
8i. Ac fi aperte dicat: Cur de me trepido, qui C a p nl
&: univerfas'gentes quia colligas,.fcio ? Quod ta- L IV-
men in corde celas; quia hoc adhuc apertofermo-
ne nonindicas. Sed qui & univerlorum reminifee- tium incon-;
ris, me pröcul dubio de venia certum facis. Seien- BE®?“1
j _____:_____________________ _________fcondita.
b hitur ; ficut lac mulgetur : b quia in quadam novo
inchoationis teneritudine & fubtilitate formatur
& ficut cafeus coagulatur , quia in conftipatione ^ dum verö eft, quia in quibufdam fadis & certi de
pinguefeentis cogitationis aftringitur,- ut nequaquam
jam per defideria diffluat, led in uno amore
.fe colligens , ad folidam reformationem furgat.
venia reddimur, & poft perpetratas culpas adab-
folutionis noftro fiduciam corredione & pceni-
tentia fubfequente roboramur : petpetraro tarnen
noftro nequitio adhuc memoria tangimur, & coa
vit. xxxyin. Plcrumque vero contra hoc eademrudimentafpi- , , -
B1!mrarfcd ritaliaex ufu veteficaro fubmurmurat, & mens gitatione illicitaaverfinolentelquepulfamur. Un-
gratiâxôbora- bella tolerat ex homine, quern foris portât. Unde de &: apte fubjungitur : .
lur' fubjungit : Pelle & camibus veftifti me. Pelle quip- Si peccavi , & ad horam pepercifti mihi, cur ab
Norman. Turon. Corb. Germ. Colb. Vindoc. &c. etiam interion
pejfe congruere , See. Germ, quemadmodumpojfunt.
b Unus Vindoc. cum Germ. & Corb. Germ, quia in quadam coagulations
nova teneritudine. Alter Vindoc. cui (onlcntiun; Norm, quia in
quadam nova coagulationis teneritudine%
* Gemet. mendosè , ur ccnfemus, precantem.
d Gemet. •came & pellibus. Uric. Lyr. Bigot, pelle & camibus'. I ta.
quoque Vindoc.
* T uron. Uric. Bigot. & plerique, vel flagellando penutere.
in iq u i ta t e m e a m u n d um m e effe non p a te r is ?
83. Ad horam Dominus peccatum parcit, cùm
reatum culpo conceflis protinus fletibus diluit.
■ Lixï'r< Sed ab iniquitate noftra mundos nos efle non pa-
Kita dele- titur : quia volentes quidem culpam fecimus, fed
nonnumquam nolentes ejus meltioriam cum dele-
Sihimrepà- datione toleramus. Sope namque hoc , quod à
rem. confpedu jam judicis fletu intervenienté deletum
eft, ad animum redit, & dévida culpa ad dele-
dationem rurfus inferpere nititur, atque in^nti-
quo certamine rediviva pulfatione reparatur : ita
ut quod priùs egit in corpore, hoc importuna co-
gitatione poftmodum verfet in mente. Quod cau-
tè ille conlpicere athleta Ipiritalis noverat, qui
pjkiy.e. diccbat : Computruerunt d r d e te r io ra v e ru n t c ica tr i-
a ces m e a , a a f a c i e in fip ie n t ia men . Quid namque ci-
y * . catrices, nifi lanationes funt vulnerum ? Laxatas
ergo nequitias ad deledationem memorio redire
conlpexerat , qui cicatrices deflèbat. Cicatrices
quippe computrefcere, eft fanata jam pcccatorum
vulnera, rurfus in tentationem ferpere, atque ex
eorum fuggeftionibus, poft fuperdudam cutem
pccnitentio, fcctorem culpo itcrum doloremqué
fentire. Qua videlicet in re & nihil forâs opère a-
gitur, & lola intus cogitatione peccatur : diftrido-
que fe reatumens obligat, nifi hoc Ibllicitis lamen-
tis tergat.
Quid tuma- 84.' Unde bene per Moyfen dicitur : Si fuerit
«Hum. inter jv. os homo , quJ i /nj octu> rno1 pollutus j( it jfomnio, egredtetur extra caftra & non revertetur prius
quam ad vefperam lave tur aqua, dr poft fills occa-
film regredictur in caftra. Nodumum quippe eft
fomnium tentatio occulta, per quam tenebrofa cogitatione
turpe aliquid corde concipitur, quod ta-
mcn corporis opere non expletur. Sed fomnio no-
■ durno pollutus egredi extra caftra procipitur :
quia videlicet dignum eft, ut qui immunda cogitatione
polluitur , indignum fo cundorum fidelium
focietatibus arbitretur , culpo liio meritum ante
\ oculosponat, & ex bonorum fe oftimatione defpi-
b ciat.b Pollutoergo extra caftra exire, eft turpi im- ]
pugnatione laboranti, fefe ex Gontinentium com-
paratione defpicere.Qui ad vefperam lavatur aejuâ,
cum defedum fuum confpiciens ad pcenitentio la-
« menta convertitur, ut fletibus diluât omnec quod
animum occulta inquinatio accufat. Sed poft oc-
cafum fobs ad Caftra redeat : quia defervefeente
tentationisardore, necefle eftut iterum fiduciam
d erga focietatem bonorum fumat.d Poft aquo quippe
lavationem,occumbente foie ad caftra reverti-
tur, qui poft lamenta poenitentio , frigéfeente
flamma cogitationis illicito, ad fidelium mérita
profumenda reparatur : ut jam fe à ceteris longé
efle non oftirriet, qui mundum fe per obitum in-
timi ardoris gaudet. Sed inter hoc feiendum eft, *
quod idcirco nonnumquam impulfu illicito cogitationis
affligimur, quia in quibufdam terreno
[ « c converfationis adibus , quamvis Iicitis, libenter
occupamur. Cumque vel in minimis terrena
« adio per deliderium tangitur, crefcerite contra
nos antiqui hoftisfortitudine, mens noftra non
h minima importunitate tentationis inquinatur. Un-
*Rcliqua conrcxtiîs défunt inBellbv.wj«^, à facie.
Coc. & recent, ed. pollution, Sc mox cum fuperioribus, laborantem.
Sequiniur mis. Vindoc. Bcllovac. Norm. 8cc.
* ItaTuron. Corb. Germ. Gemet. Ebroïc. & alii Norm. Inmlurimis
jamen Norm, legitur , occulta cogitatio. InUtic. prids legebatur occulta
inquinatio. Editi cuip cod. Colb. quod in ammo occulta inquinatio.
I Gcmcc.& alii Norm- cum Coït». Germ, pofi aquam quippe occttm*
Horn. I.
. de & facerdos Legis, membra hoftio per frufta revit. i.7.t2
concifa, caput atque ea quo erga f jecur funt, ju- f
betur ignibus cremare, pedes verb atque inteftina
hoftio priùs aquâ diluere. Nos quippe ipfos facri-
ficiumDeôofferimus, cùm viram noftram cultui
divino dedicamus. Qjfi membra hoftio per frufta
concifa fuper ignem ponimus, cum vito noftro
opéra g in virtutibus diftinguentés immolamus. g
Caput, atqüé éa quo juxta jecur continentur, in-
cendimus, cum in fonfu noftro, quo omne corpus
regitur, atque in occultis defideriis flamma divini
amoris ardemus. Et tarnen procipitur , ut pedes
atque-inteftina hoftio laventur. Pedibus enim terra
tangitur , inteftinis verb ftercora geftantur : quia
plerumque jam ex defiderio in oternitatem fuc-
cendimur, jam toto devotionis fenfu ad appeti-
tum noftro mortificarionis inhiamus : fed quia adhuc
terrenum pro infirmitate aliquid agimus,non-
nülla etiam quo jam fubegimus , illicita in corde
toleramus. Cumque cogitationes noftras immunda
tentatio inquinat, quid aliud quàm inteftina
hoftio ftercus portant? Sedut comburi debeant,
laventur : quia nimirum necefle eft, ut immundas
cogitationestimôris fletus diluât, quas in accep-
tione factificii fiipernus amor incendat. Et quid-
quid mens vel de inexperto certamine, vel de con*
, verfationis priftino memoria patitur, lavetur : ut
' tanto fuaviiis in confpeûu fui6 fpedatoris ardeat j,
quanto cùm ei afliftere coeperir, nil terrenum fe-
cum,nil lubricuminara fuoorationisimponit. Vir
igitur fanctus humano mentis damna confpiciat,
quod plerumque fe cogitatione illicita inquinat :
& poftquam reatum operis judex relaxat, & fua
plorans, noftra quo ploremus apèriat, dicens : Si
peccavi, dr ad horam pepercifti mihi , cur ab ini- •
quitate me a mundum me effe non pateris ? Ac fi a-
pertè dicat : Si culpam venia abftulit, cur hanc Sc
a memoria non detergit? Sope autem ita mens in v e r.m.
culpo recordationè concutitur, ut ad perpetratio- R E c*
nem illius longé graviùs, quàm priùs capta fuerat,
> urgeatur : Sc deprehenfa trépidât, feque ipfam va-
riis motibus impulfà perturbât. Metuit quidem, ne
vincatur tentationibus : fed refiftens, hoc ipfum,
quod longo labore certaminis affligitur, perhor-
refeit. Unde & aptè fubjungitur :
Et f i impius fuero, va mihi eft : dr ftjuftus, non
levabo caput, faturatus affliftione dr miferia.
8j.Impius namquévo habet, juftus miferiam : C a p u t
quia & otetna damnaüo reprobum fequitur, Sc ' L VI.
eleftus qüifque doloribus tranfitorio aaverfitatis vitiisrcnitcn-
expiatur. Impius caput levât, fed èlatus evadere f e s S q
vo quod fequitur, non valet. Juftus labore fui
certaminis affli£tus, capur levare non finitur : fed
preflus, à pérpetua affliélione liberatur. Ille fe in
voluptatibus erigit : fed fuppliciis fequenribus
mergit. Ifte fe in dolore deprimit : fed tarnen à
pondéré æterno animadverfionis abfcondit. Con-
lideret ergo vir fandus, quod aut renitens homo
vitiis, profenti labore afficirur : aur fuccumbcns,
perpetuo afflidioni mancipatur, 8c dicat : Et film-
P 'ius fuero, va mihi efti drfijuftus, non levabo ca-
put, faturatus affliiüone dr miferia. Ac fi apertc
bente file. Retinemus exculbrum lefl. <ju« ell r. Reg.
* Corb. Vindoc. Germ. 8c alii, terrena cogitationis. Vulgata left io eR
j . Reg. & Colbert*
1 Gemet. & alii ver.jeeor; 8c ita deinceps femper legitur.
* Supplcvimus in ex m/T Norm, in virtutibus; quae rclpondent partie
culis leu fruftis in quz hoftia concidebatur.
fc Plerique ,fui infpeftoris, Çorb. Germ* expetlatoris.
X i j