nefcit. Quod nimiium de fbla cxilii fui cæcitate A ciiic. Ipfe Unigenitus fummi Patris ad nos redimcn-
» ii— ! --- — T'‘ ---- ,r- dos venit : moriendo mortem àbforbuic ; vitam
perpetuam denuntiavit nobis, quam oftenditin fe.
Sed tarnen ilia, quæ in paradifo data eft de morte
carnis noftræ fententia, ab ipfo initio generis hu-
mani ufque ad finem fæculi non mutatur. Jpuis eft Pfd.
enim homo qui vivit, dr non videbit mortem fQuod
bencrurfum Pfalmifta intuens ait: T u terribilis es, Pfd,7S,i
c dr quts refiftet tibi ? ex tunc ira tua. Qui videlicet c
peccanti in paradifo homini iratus femel, de mor-
talitate carnis noftræ fentcntiam fixit, quæ nunc &:
ufque ad ultimum mutari nullo modo valebit. Dicat
ergo : Scribis contra me amaritudines. Unde ad-
huc fubditur :
Et confumere me vis peccatis adolefcentiæ mea. ibidem
6 z . Ecce vir juftus, quia in juventute fua fe pec- C ap>
patitur : quia ab illuminatione Domini repulfa, Sc
femetipfam videre perdidit, qiiæ auétoris fui fa-
•ciem non amavit. Unde Sc fiibditur :
yerf. 24. Cur faciem tuam abfeondis, dr arbitraris me inim
'tcum tuum ?
'C aï ut 59- Humanum genus contemplationem lucis
XLIII. intimæhabuitin paradifo j fed fibimetipfi placens,
Ex pccnaii ti- a quo à fe receffic, lumen conditoris perdidit, ejufi
more ad amo- qucfaciem-i b adligna paradififugit : quia poft cul-
indiuB.re C~ pam videre metuebar, quern amare confoeverat.
a Sed ecce poftculpam venit in pcenam : ex poena
* autem ad amorem redit -, quia quis fuerit culpæ
' ïruâus,, invenit > atque illam faciem , quam ti-
muit in culpa, excitatus requirit ex pcena : ut jam B
caliginem cæcitatis fuæ fugiat, atque hoc ipfum
refcat. Quo videlicet defiderio compunètus fan-
xftus vir clamat : Cur faciem tuam abfeendis, dr Arbi
•quod au&orem fuumnon videt, graviter perhor- caffe non invenit, adolefcentiæ faèta pertimefcit. XLVI
traris me inimicum tuum ? quia fi utamicum a£-
piceres, tuæ me vifionis lumine non privates. Qui
mobilitatem quoque cordis humani fubfequens
adjungit :
yerf. is. Contra folium » quod vente rapitur , ofiendis potentiam
tuam, dr ftiptilam Jiccam perfequeris ?
C aput 60. Quid eft enim homo, nifi folium ; qui vide-
XLIV. Beet in paradifo ab arbore cecidit ? Quid eft nifi folium
, qui tentationis vento rapitur, S c defiderio-
Sed feiendum eft , quia ficut in corpore, ita funt v 1
etiam incrementa ætatis in mente. Prima quippe Rlc,n
hominis ætasinfantia eft, cùm etfi innocenter vivit, iti
nefcit tarnen fari innocentiam , quam habet. Ac tac« fi*
deinde pueritia fequitur , in qua jam valet dicere næ‘
quod vult : cui fuccedit adolcfcentia, quæ videlicet
prima eft ætas in operatione : quam juventus fequitur
, fcilicet apta fortitudini : ac poftmodumfe-
ne£tus, etiam per tempus jam congrua maturitati.
Quia igitur primam ætatem aptam bonis aftibus
adolefcentiam diximus : & jufti viri cùm in magna
__ rum flatibus levatur ? Mens quippe humana quot mentis maturitate proficiunt, nonnumquam ad
^ mnfimfflaNliiicmnvpriir T-Tor„~ rnemoriam a£Uonum fuarum initium reducunt j
feque tantum de fuis primordiïs reprehendunt,
quantum ex gravitate mentis altiùs profecerunt :
quia eo indiferetos fe fuiffe inveniunt, f quo difere- #
tionis arcem poftmodum pleniùs confequuntur :
rcâè nunc per fandi viri vocem, adolefcentiæ pec-
cata formidantur. Quod fi ad ipfam litteram eft
tenendum, hinc confiderandum eft, quantumfint
gravia peccatajuvenum Sc fenum, fi &illud fie jufti
metuunt, quod in infirma ætate deliquerunt.
Sequitur :
P o f ttif ii i n n e r v o p ed em m eum , d r o b fe r v a ß i omnes rtrf.ty
elatiönem levavit. Bene autem poft folium, etiam f em i ta sm e a s , d r v e ß ig ia p ed um meorum conßde-
ftipula appellatur homo. Qui enim arbor fuit in ^ r a ß i.
conditione, folium à femetipïo fa<ftus eft in tenta- 63. In nervo Deus pedem hominis pofuit, quia C apü|
tione : fed poft ftipula apparuit in deje&ione. Quia • pravitatem illius forti diftritftionis fuæ fententia li- XLVfl
gavit. Cujus omnes femitas obfervat : quia fubti- ReCi
R r~ BH ■ — B IM DiviniillB
10_ tentationes pacitur,quafi tot flatibus movetur. Hanc
enim plerumqueira perairbat; cùm recedit ira, fuc-
v‘ cedit inepta lætitia. Luxuriæ ftimulis urgetur, æftû
avariciæ longé lateque ad ambienda quæ terrena
funt, renditur, Aliquando hanc fuperbia elevat;
aliquando verb inordinatus timor in infimis deponit.
Quia ergo tot tentationum flatibus elevatur
Sc ducitur, reélè folio homo comparatur. Unde
bene quoque per Ifaïam dicitur : Cecidimus quajîfolium
univerfit dr iniquitates nojlra quafiventus ab-
Jhderunt nos. Quaû ventus quippe nos iniquitasab-
c ftulit : quiac nullo fixos virtutis pondéré in vanam
enim de alto cecidit, folium : quia verb per carnem
terræ proximus fuit, etiam cùm ftare videbatur,fti-
• pula efle memoratur. Sed quia viriditatem intimi
amoris perdidit, jam ftipula ficca eft. Confideret
itaque vir fanctus, Sc homo quantæ vilitatis fit, Sc
Deus quantæ diftriétionis , Sc dicat : Contra folium,
quod vento rapitur, ojlendis po tentiam tuam,
à dr Jlipulam ficcam perfequeris Ac fi aperté déplorée,
dicens : Cur tanta re&itudine impetis eum,
quem fie infirmum effe in tentatione cognofcis ?
Sequitur :
Scribis enim. contra me amaritudines.
ill Quia omne quod loquimur, tranfit 5 quod
verb feribimus, manet : Deus non loqui, fed feri-
bere amaritudines dicitur, cùm diu fuper nos ejus
PH H H flagella perdurant. Semel quippe peccanti homini
pcccatons'fen- ditftum eft : Terra es, dr in terram ibis. Et fæpe ap-
parentes Anpeli hominibus præcepta dederunt.
Ge»e}.]. i9. Moyfes legiflatoT per diftriâionempeccata coër-
• Bcllovac.fortaflcmcliiis, quo ad fe rcctffit ■ homo enim Dcum defc-
ruit ut ad-fè acccdcrct fîbiqae adhæreret..
b la récent, ed. additur declinando., reclamantibus m£T.
c Bcllov. quia nullo fixo virtutis pondéré.
f Plcrique Norm, aefiaperù dicat. la Utic. aune legitur dic.it, olim-
Verf. 2S.
C a p u t
XLV.
Scripta de
liter fingula ejus quæque dijudicat. Semita etenim pùnh
anguftior fblet effe quàm via. Quia autem vias itM
aftiones , non immericb femitas ipfas aftionum
cogitationes accipimus. Deus itaque omnes femitas
obfervat : quia in fingulis quibufque noftris
aâibus, etiam cogitationes penfat. Et veftigia pedum
confiderat : quia intejitiones noftrorum ope-
rum quàm reétè ponantur, examinât : ne & hoc
quod bonum agitur , non re£to defideriç agatur.
Poffunt quoque per pedum veftigia, quædam mal<3
B a<fta fignari. Nam pes in corpore, eft veftigiumin
via. Et plerumque dum quædam pravâ agimus, in-
tuentibus hoefratribus, cxemplum malum præbe-
mus : 8c quafi inflexo extra viam pede, fèquentibus
veftigia diftorta relinquimus, dum per noftra opera
ad feandalum aliéna corda provocamus. Valde autem
lâboriofum eft euftodire, ne mala homo facere
audeat ; ne in bonis a&ibus per intentionem tituut
conjicimùs, déplorât.
* Vitjdoc. & quis refiflet tibi ab ira tua f
f Sic kgendum ex m£f. Vindoc. Norm. &c. non V
tam antiij. quo dferetionis artem.
389 Liber Xi. in Caput XIV. beati Job. 390
bet,&:inter rciftaopera finiftra eum cogitatio illu- A dilatatur admiferiam. Si enim fubtiliter confidedat.
Quæ tamen cunda omnipotens Deus fubtiliter
examinât : atque in judicio fingula repenfat. Sed
quando homo, qui carnis fuæ innrmitate conftrin-
gitur, contra cuntfta valeat fubtiliter affurgere, atque
inconcufla cogitatione reiftitudinem tenere ?
Unde apte fubditur :
Jpui quafiputredo confumendus fum, dr quafi vef-
timentum quod comeditur a tinea.
ut ^4- Sieur enim veftimentum à tinea de feexorta
1 * 1 comeditur : ita homo in femetipfb habet putredi-
re- nem, de qua confumatur : atque hoc eft quod eft,
unde confumatur ut non fit. Quod intelligi Sc aliter
poteft ; fi ex voce tentati hominis dicitur : J>)ui
quafiputredo confumendus fum, dr quafi vefiimentum
m
Slomo
dincli
retur omne quod hie agitur, po^na Sc miferia eft.
Ipfi etenim corruptioni carnis fervire ad neceflaria
atque concefla, miferia eft: ut contra frigus vefti-
menta, contra famem alimenta , contra jeftum
frigora requirantur. Quod multa cautela cuftodi-
tur falus corporis, quod etiam cuftodita amittitur,
amiffa cum gravi labore reparatur, S c tamcn repa-
rata in dubio femper eft : quid hoc aliud, quam
mortalis vita: miferia eft ? Quod amamus amicos,
c fufpecti ne offendi valeant: formidatnus inimi-
cos, atque fecuri de eis non fumus utique, quos
formidamus: quod plerumque inimicis fie confi-
denter quafi amicis loquimur j Sc nonnumquam
pura verba proximoram, Sc multum nos fortafle
quod comeditur a tinea. Homo enim quafi putre- ® diligentium, quafi verba fufeipimus inimieorum j
do confumitur, dum carnis fuæ corruptione conte
ritur. Cui quia immunda tentatio non aliunde, fed
à femetipfb nafeitur : more tineæ carnem tentatio,
quafi veftem de qua exit, confumit. In femetipfo
quippe habet homo, unde tentetur. Quafi ergo tinea
veftem confumit, quæ ex vefte eadem procef-
fit. Sciendum quoque, quod tinea fine fonicu perforât
veftimentum : Sc plerumque cogitatio ita
transfigit mentem , ut mens ipfa non fentiat, nifi
poftquam fuerit ejus aculeo transfixa. Bene ergo
dicimr, quod homo tamquam veftimentum à tinea
rönfumitur : quia nonnumquam tentationum no-
ftrarum vulnera non cognofcimus , nifi poftquam
S c qui fallinumquam, vel fallere volumus, ex cautela
noftra graviüs erramus: quid itaque hoc, nifi
humana: vit# miferia eft ? Quod amiffa cxlcfti
patria, repulfus homo dele&atur exilio, gravatur
curis,&tamen cogitarediffimulatquam grave fir,
f quia multa cogitantur : qubd privatus eft inter- £
no lumine, S c tamen in hac vita diu vult perpeti
carcitatem foam: quid hoc aliud, quam de pcena
noftra nata miferia eft ? g Sed quamvis diu hie ftare g
defiderct: ipfo tamen curfu mortalis vit# impcl-
litur , ut egrediatur. Unde vir fanctus rectè fub-
jungit:
Jihti quafi flos egreditur dr content ur , dr fugit Verft.
ab eis confoffi in mente fuerimus. Quam videlicet q velut umbra, dr numquam in eodem fiatu perma-
infirmitatem noftram bene adhuc fandus vir con- net.
fiderans, adjungit.
Homo natus de muliere, brevi vivens tempore,
repletur multis miferiis.
In facro eloquio mulier aut pro fexu ponitur,
1ÈLIX. aut pro infirmitate. Pro fexu quippe ficut feriptum
V*. &Rec. eft : CMifit Heus filium fuum, a fatlum ex muliere,
Donatus3 f a^ um f a l ßg e ' Pfo infirmitate verb , ficut per
quemdam fapientem dicitur : ^Melior-eft iniquitas
ytrfi.
C a p u t
Quafi flos etenim egreditur : quia nitet in car- q Ap ^
ne : fed conteritur, quia redigitur in putredinem. VeT 'xxyj’u
Quid enim font nati homines in mundo, nifi qui- Mundus tot
dam flores in campo i Tendamus oculos cordis in ^ ^ .brcvi
hanc latitudinem mundi præfentis, Sc ecce quafi pictur, quoe
tot flotibus, quot hominibus plenus eft. Vita itaque
in carnc, flos in feno eft. Unde bene per Pfalmif-
tam dicitur : Homo , ficut fenum dies ejus : dr fi- pfd. 1
Kyi! ’v ir i y quàm benefaciens mulier. Vir etenim, fords cut flos àgri, ita florebit. Ifafas quoque ait : Omnis jft. 40. <rs
c l Æ quilibet S c diferetus vocatur : mulier vero, mens caro fenum , d r omnis gloria ejus ficut flos agri.
- 4| 14• infirma vel indifereta accipitur. Et fæpe contingit, Homo etenim more floris proeedit ex ocçulto, Sc
ut etiam diferetus quifque fubito labatur in cui- fobito apparet in publico : qui ftatirn ex publico
pam ; atque indiferetus alius Sc infirmus bonam ex- per mortem retrahitur ad occultum. Carnis nos vihibeat
operationem. Sed is qui indiferetus atque ^riditas oftendit : fed atiditas pulveris ab afpe&i-
infirmus eft, nonnumquam. de co quod bene ege- bus retrahit. Quafi flos apparuimus, qui non eranis
mus : k quafi flos arefeimus, qui temporaliter appa- fc
rebamus.
68. Et quia per momenta homo quotidie com- Homo/îngu-
pellitur ad mortem, re<fte adjungitur : Et fugit v e - lis
lut umbra , dr numquam in eodem fiatu permanet. tcIT
Sed cùm Sol quoque indefinenter curfum fuum
peragat, Sc numquam fe in habilitate figat ; cur
curflis vitæ hominis umbræ potiùs quàm Soli comparatur
ad mor'
pergif
, nifi quia amiflo amore conditoris, calo-
rem cordis perdidit, Sc in fblo iniquitatis fuæ fri- £
rit, ampliüs elevatur, atque graviüs in culpam ca-
ditdiferetus verb quifque etiam ex eo quod male
fe egifle intelligit, ad diftriètionis rcgulam arc-
tiüs fe reducit: Sc inde altiüs ad juftitiam proficit,
unde ad tempus a juftitia cecidiffe videbatur. Qua
in rereètè dicitur : <JMelior eft iniquitas viri, quam
benefaciens mulier: quia nonnumquam etiam culpa
fortium, occafio virtutis fit; Sc virtus infirmo-
rum, occafio peccati. Hoc igitur loco mulierisno-
mine quid nifi b infirmitas defignatur , cum dici-
tur : H omo natus de muliere ? Ac fi apertiùs dicatur : gore remanfit ? Quia juxta Veriratis vocem : 1 A- Matth. 24.
Quid in fe habebit forcitudinis, qui natus eft ex in- bundabit iniquitas, dr refrige feet caritas multorum.
■ c fitmitate ?- £ Qui igitur in amore Dei, cordis calorem non hâ-
66. Brevi vivens tempore, c repletur multis miß- bet, nee ramen vitam, quam diligit tenet, fcilicet
.-.a m\- r**s ‘ Ecce viri fanûi vocibus d pcena hominis bre- velut umbra fugit. Unde rectè quoque de illofcrid
vitcr eft expreffa : quia Sc anguftatur ad vitam, S c ptum eft : quia fccutus eftumbram. Bene fttiar autem di- Ec^ - 34*
* Vindoc. natum ex muliere.
b Sag. Utic. & alii, infirmitas mentis defignatur?
' PI; Norm, repletus multis miferiis. In Utic. olim ita legebacur, led
«enforius ftylus muta vit s in r.
* Vindoc. Utic. Big. Lyr. pcena hominibus. ■
* Vindoc. qui fufpeciione offendi valeant.
fHæc verba, quia multa cogitantur, defunt ia yindoO;
Tom. I.
mvis diu hie flare defideret, ipfo ta~
ut egrediatur , vir fand us q >c. Ea
* Omnes ferè Norm./W quiaq
men curfu mortalis vite, compellitu
in loco Utic. eft interpolât«.
h Melius fortafle Vindoc. quafi fanum arefeimus; idejue melius alt8>
t i xnembro refpondet quafi flos appartiimus.
i Aliqui cum Sag. abundavit iniquitas.
B b ii