: Ft nUmfuAm in coicm ftatu f emmet : quia A re, ' eft judicia exerccre, quern fcriat videre. Nam
. /■ ! . . _ ■ ■ _____. J _ — - /Z »/•• life «-dum infantia ad pueritiam , pueritia ad adolef- I/-*« w n l r m i f r n n o n
centiam , adoleTcentia ad juventutem •, juventus
jnac deficit ad Tene&ucem, fene&us tranfit.ad mortem;in cur-
uude pioficii. Tu vitx prxTentis ipfis Tuis augmentis ad detrimen-
ta impellitur : & indc Temper deficit , unde fe
proficerc in fpatium vitx credit. Fixum ctenim
ftatum hie habere «on poflumus , ubi tranfituri
venimus: atque hoc ipfum noftrum vivere, quo-
tidie a vita tranfire eft. Quern videlicet lapfum primus
homo ante culpam habere non potuit; quia
tempora, eoftante, tranfibant. Sed poftquam de-
liquitj in quodam fe quafi lubrico tcmporalitatis
pofuit: &: quiacibum comedit vetitum, ftatusfui
protinus invenit defedum. Quam tarnen mutabi-
litatem non fblum extetius, led intends quoque
homo patitur, dum ad meliora opera exurgere conatur.
Mens etenim mutabilitatis Tux ponderc ad
aliud Temper impellitur quam eft, & nifi in ftatu fuo
arda cuftodix difeiplina tencatur, femperin dete-
^ riora dilabitur.a Qux enim Temper ftantem defe-
ruit, ftatum quern habere potuit, amifit. Unde nunc
cum ad meliora nititur, quafi contra idum fluminis
conatur. Cum verb ab intentione aTcendendi re-
V* t.xxvni. Tolvicur, fine labore ad ima reducitur. Quia enim
inafeenfu labor eft, in deTcenfii otium, intraturos
quafi claufis oculis non vult afpicere, quern non
vult ferire. Unde mox de ipfo quoque judicio ad-
jungitur : Et adducere eum tecum in judicium * Sed
quia contemplatus eft ad judicium venientem
Deum , rurfiim confiderat infirmitatem fiiam. Vider
quia mundus per Temetipfiim efle non poflit,
qui ut efle poflit, de immunditia proceflit, atque
fubjungit :
Jpuis potefi facere mtmdum de immundo concep- Eerf.^,
turn femine ? Nonne tu, qui foluses?
70. Is qui'per fe Tolus eft mundus , mundate Cap. LI
prævalet immunda. Homo enim in corr.uptibili lmlj|
came vivens-, habet tentationum immunditias origincmini
impreflas in femetipfb •: quia nimirum cas traxit muildaPJ
ab origine. Ipla quippe propter delectationem icns.
carnis ejus conceptio , immunditia eft. Unde &:
Pfalmiftaait : Ecce enim in iniquitatibus conceptus pJ*1, Ie-
film, dr in delittis fe périt me mater me a-, Hinc éft
ergo, quod plerumque tentatur Sc nolens. Hinc
eft, quod immunda quxdam in mente patitur,
quamvis ex .judicio reluctetur : quia conccptus de
immunditia, dum ad munditiam tendit, hoc conatur
vincere quod eft. Quifquis autem occultx
tentationis motus, atque immunditiam cogitatio-
nis evicerit, nequaquam fibi fiiam munditiam triper
angUftam portam Dominus admonet, dicens : ^ buat: quia de immundo conceptual femine, nullus
facere mundum poteft , nifi is , qui mundus
per Temetipfiim folus eft. Qui ergo jam ad locum
munditix mente pervenit, conceptions Tux viam
refpiciat, per quam venit : atque inde colligat,
quia ex fiia virtute non habet munditiam vivendi,
cui de immunditia faftum eft initium fubfif-
tendi. Poteft verb hoc in loco intelligi, quia bea-
tus Job incarnationem Redemtoris intuitus,Tolum
vidit in mundo hominem de immundo Teminenon
j) efle conceptum, qui fie in mundum venit ex Vir-
gine, ut nihil haberet de immunda conceptionc.
««:. 13• *4* Contendite intrare per anguftam portam. Di&urus
quippe anguftx portx introitum , prxmifit, conten-
b dite: quia mfi mentis^ contentioferveat, unda mun-
di non vincitur, per quam anima Temper ad ima re-
vocatur. Quia igitur homo velut flos naTcitur &
conteritur, quia ficut umbra fugit, atque in ftatu
fuo numquam permanet, quid in hac confidera-
tione Tubjungat audiamus. Sequitur:
3- £* dignum ducis fuper hujufeemodi aperire oculos
tuos, dr adducere eum tecum in judicium ?
C ap LI. Confideravit quippe Tuperiùs &c omniporor
Duoextremâ tentis Dei potentiam, S c infirmitatem Tuam : de- Neque enim ex viro S c femina, Ted ex Tancto Spi-
liomo & créa- duxit ante oculos Te Sc Deum, penTavit quis cum ritu & Maria virgine proceflit. Solus ergo in came
quo'ad judicium veniat. Vidit hinc hominem, in- Tua vere mundus extitit, qui deleftatione carnis
de conditorem, id eft pulverem , & Deum ; dc tangi non potuit: quia nec per carnalem hue dere&
è ait : Et dignum due is fuper hujujeemodi ape- le&ationem venit.
rire ocubs tuos ? Omnipotent Deo oculos aperiÆ
, pulvis
^ Pcus.
* Pleriqne ISIorm. t/uia etenim femper Scc.
*■ Ebroïc. & alii Nor m, quia nifi mentis intentio fer-vet.
* Êbroïc. eft judicia exertri.
L I B E R D U O D E C I M U S .
In quo, txpofito Cabite 14. libri Job à verfi quinto , Cafut i f. ex integro plerumque
moraliter cxplicatur.
V«t.&R. j. A / t Os juftorum eft , tanto follicitius prüfen- ;
i_V X tem vitam, quam fit fugitiva cogitare, quanto
ftudiofius noverint cxleftis patrio bona xterna
perpendere. Ex his enim qux maftentia intus af-
piciunt, foris fugam rerum labentium Tubtilius
attendunt. Unde beatus Job, cum de lapTu huma-
ni temporis Tentenciam protuliflet, dicens: Homo
natus de mu Here, brevi vivens tempore. Et rur-
fum : Et fugit velut umbra , & numquam in eodem
fatupermanet} Adliuc de brevitate vitx ejus adjun-
Jab. 13. Verft s. Breves dies hominis funt) numerus menfiumejus
apud te efi.
I. Hoc etenim apud nos velut non efle confide- C a p ^
rat, quod tanta velocitate tranfeurrit. Quia verb
apud omnipotentem Deum etiam labedtia ftant, tranfcuirt
apud eum eflenumerum iioftrorum menfium per- velum«1'
hibet. Vel certè in diebus brevitas temporis : in
menfibus verb quafi multiplicata dierum Tpatia de-
fignantur. Nobis ergo breves dies flint. Sed quia
vita noftra poft tenditur , apud Deum nUmerus
noftrorum menfium efle memoratur. Unde & per
Salonionem dicitur : Longitudo dierum in dexter a
ejus. Sequitur:
Conflitnifi teminos ejus f qui prtteriri non pote-
runt.
ûhv. n.
r | c- j -
■ 4>llb Hunt
Rumbus
/IitD-iconli;
393 Liber XII. in Caput XIV. Beati Job. 394
. Nulla, qüX in hoc mundo hominibus fiunt, A nec optata veniat7 ficut mercenarii dies ejus. Tune
abTque omnipotents Dei occulto confilio veniunt.
Nam cunfta Deus a Tecutura prxTciens, ante Tx-
cula decrevit qualiter per Txcula diTponantur. Sta-
tutum quippe jam homimeft, vel quantum hunc
mundi proTperitas fequatur , vel quantum adVer-
fitas Teriat : ne eleftos ejus aut immoderata pronamque
homini optata ficut mercenarii dies venit,
quando xternam requiem pro rçcompenTa-
tione Tui laboris acceperit. Quantum vero ad prx-
Tenrisvirx Tpeciem Tpcftat, adhuc beatus Job hu-
mànum genusmultis mileriis repletum, quàm fit
deTpeftum infinuat : quantumque ipfa infênfibifpcricas
elevet, aut nimia adverfitas gravet. Sta- Jia ipfiim prxirevideanturnarrat, cùm die:
tutum quoque eft , quantum in ipTa vita mortali
temporaliter vivat. Nam etfi annos quindecim Eze-
: 0. x. chix regi ad vitam addidit omnipotens D eus; cum
eum mori permifit, tunc eum prxTcivit efle moritu-
rum. Qua in re quxftio oritur, quomodo ei per Pro-
phctamdicatur: Hifpone domui tua, quia morieris
Lignum habet fpem : f i pracifium fucrit , rurfum rerfi 7. &c.
virefiit, dr rami ejus pullulant. si finuerit radix
ejus in terra, dr in pulvere emortuns fuerittruncus
idius, ad odorem aqua germinabit , dr faciet co-
mam quafi citm primum plantatum efi. Homo verb
cum mortuus fuerit, dr nudatus atque confumtus,
tu, dr non vives: cui cum mortis Tententia difta eft, u ubi quafi efi ?
protinus ad ejus lacrymaseft vita addita. Sed per j.Sed quia hoc juxta litterampatet, debemus £ Ap r y
Prophetam Dominus dixit, quo tempore mori ipTe TenTum ad interiora reducere: & qualiter hxc jux- v E T in. *
mcrebatur; perlargitatemverbmiTericordix, illo taTpiritumintelligi debeant,perTcrutari.Infcriptu- R.E
eum tempore ad mortem diftulit ^quod ante Txcula ra ctenim Tacra, ligni nomine aliquando crux, ali- nSiu £ -
ipTe prxTcivit. Nec Propheta' igitur fallax , quia quando vir juftus, aut etiam injuftus, aliquando ve- ficamur.
tempus mortis innotuit, quo vir ille mori mereba- ro incamata Dei Tapientia figuratur. Crux etenim crux.
D isp ro ftai-
tibus I pirirua-
lilwnioduin
far: nec Dominica ftatuta convulfa Tunt: quia ut
ex largitate Dei anni vitx creTcerent, hoc quoque
ante Txcula prxfixum fuit : atque Tpatium vitx,
quodinopinatè foris eft additum, b fineaugmento
prxTcientix fuit intus ftatutum. Bene ergo dicitur :
Confiituifii terminos ejus , qui prateriri non potentat.
3. Quod tarnen intelligi etiam juxta Tpiritum
ligno fignatur, cum dicitur : Mittamus lignum in pa- Jer,
nem ejus. Lignum quippe in panemmittere, eftDo-
minico corpori crucem adhibere. Rurfiim ligni no- vir juftus.
mine vir juftus, aut etiam injuftus exprimitur, ficut
per Prophetam Dominus dicit : Ego Dominus hu- Buch. i7. 2+.
miliavi lignum fublime,dr exaltavi lignum humilc.
Quia juxta ejuTdem Veritatis vocem : Omnis qui f i Luc. 14. n:
exaltat, humiliabitur-, dr quif i humiliât, exaltabi■
valet : quia nonnumquam in virtutibus proficere C rur. Salomon quoque ait : Si ceciderit lignum ad
conamur, & quxdam donapercipimus : à quibuf-
dam verçprepulfi in imis jacemus. Nemo enim eft
qui tantumc virtutisapprehendat, quantum defide-
rat : quia omnipotens Deus interiora diTcernens ,
ipfis Tpiricalibus proveftibus modum ponit : d ut ex
hoc homo quod apprehenderc conatur, & non valet,
in illis Te non elevet, qux valet. Unde ille quoque
egregius prxdicator, qui raptus ad tertium
cxlum fuerat, paradifi arcana penetraverat, efle
poll revelationem tranquillus atque intentatus non
c valebat. Sed quia omnipotens Deus terminos con-
ftituit homini, qui prxteririnonpoterunt, & ele-
Vavit hunc ad cognoTcenda Tublimia, & reduxit
K*Aufirum, aut ~ad t^iquilonem: in quacumque loco ceciderit,
ibi erit. In die etenim mortis Tux juftus ad
Auftrum cadit, peccatol ad Aquilonem : quia 6>C
juftus per fervprem fpiritus ad gaudia ducitur, &
peccator cum apoftata angelo, qui dixit: Sedebo in jfaL B;i
monte tefiamenti, in lateribus t^Aquilonis; infrigido
fiio corde reprobatur. Rurfiim per lignum incar- incamata Dei
nata Dei Tapientia figuratur, ficut de ea Tcriptum SaPiencia-
eft: Lignum vita e f i his, qui apprehendcrint earn: Prov. 3. it.
ficut ipfa ait: Si in viridi ligno hacfaciunt, in art- Luc. z3. 31.
do quid fiet ? Hoc itaque loco cum lignum prxfer- £
tur homini, quid homo, nifi carnalis quiftjue ac-
cipitur i Et quid ligni nomine, nifi jufti uniuTiterum
ad. infirma toleranda : ut modi Tui menfli- ^cujuTque vita defignatur > Lignum etenim habet
m.e.
CIp.III.
r|c. in.
- 'pWfcntis tre|
aiaad x tcrnan
requiem
anlic-
Wram
afpiciens , dum Tecuritatem comprehendere
conaretur, &; non poflctj ne perelationem extra
fe iret, per humilitatem cogerctur intra Tuos Temper
fp em : fipracifium. f u e r i t , rurfum v ir e f e i t : quia cùm
& in morte paflionis pro veritate juftus afficitur, in g
xternæ vitx viriditate recuperatur. Et qui hîc vi-
rebat per fidem, illic vireTcit per Tpeciçm. Et ra- Expercuftîo-
mi ejus pullulant : quia plerumque ex paflione jufl- ne jufti ad a-
ti, fideles quique ad amorcm cxleftis patrix mul- îXs'^rri*
tiplicantur; &£ viriditatem vitx fpiritalis accipiunt, accaiduntur.-.
dum b hîc pro Deo fortiter egifle gratulantur. Se- b
quitur :
terminos redire. Sequitur :
Recede paululum abeo, tit quit fiat, donee optata
veniat, ficut mercenarii dies ejus.
4. Hoc loco recede dicitur, vim flagelli amove.
Quis enim valet Deo recedente quieTcere, cum
Tolus ipTe fit requies, & à quo quiTque quanto longe
fuerit, fit tanto &c inquietus ? Itaque fic recede
ab eo dicitur , ut intelligas, feriendo. Aptè enim
Tub jungitur : Donee optata'.'veniat, ficut mercenarii
Si finuerit in terra radix ejus , dr in pulvere e- yerf.s.&p,
mortuus fuerit truncus iUius , ad odorem aqua ger-
t _ minabit, dr faciet comam quafi cum primum plandies
ejus. Mercenarius quanto longe eft a fine o- latum efi.
peris, tanto & retributione mercedis. Ita vir quif- £ 6 . Quid radix jufti, nifi Tan&a prxdicatio: quia C a p. V,
que Tan(ftus in hac vita pofitus, dum longe Te efle ab ipTa oritur, & in ipTa fiibfiftir ? & quid terrx SuS morce uab
exicu vitx prxTentis conTpicit, longe fe efle ab
xternis gaudiis gemit. Quid eft ergo dicere : Recede
paululum ab eo , ut qui efic at, nifi jam flagella
vitx prxTentis fubtrahe , & bona xternx quietis
oftende ? Unde etiam de ipTa quiete additur : Do-
* Bigot. & Ly.futura pnftiens. Utic../«<«rv* Jicutura.
h Sic Bellov. Turon. Normaa & vet. edit. At recent, tabentfine augmenta
in pnfeientia.
c Ebtoïc.Bajoc. Sag.Utic. &c. -virilités appréhenda/.
d Norman, ut ex hoc bono quod &c. Olim camcn in Utic. legebatur,
ficut in vet. Sc rcc. editis : ut ex hoc homo.
* 1 . . , . . * . . . . . iructHsgi- voce conditoris dicitur: Terra es , & in terram lo t s , gnunt.
Vel certè , ficut habet noftra tranflatio : P u lv i s Genifij.if»
es, dr in p u lv e r em r eve rteris. Jufti igiturradix in
terra TeneTcit, ’ Sc in- pulvere truncus emoritür: j
* Norm. & Bellov. volebat. Vindoc. pro volebat, habet, nolebat,
f Norm, plerique f i ficut ipfe ait. Utic. olim, iß/*.
e Abeft in, Sc legicur, morte. . afficitur, in Utic. & in aliis,
*> Lyr. Sag. Bigot. &c. hunc pro Deo.
* Deeft, (fy in pulvere truncus emoritür, in Lyran. & Bigot,
B b iij