ÿi San£ti Gregorii Moraliutn 92
bunrur. Unde &: illis abeodembeato Job. dicitur : A ut elate loquantur, habere defiderant. A Thema
THifputare cum Deo cupio, prias vos oflendens fabricators
mendacii, & cultores perverforum dogma-
turn. San&aitaque Ecclefia omni hoc tempore pe-!
regrinationis fuæ in affli&ione conftituta, cum
vulnerafuftinct, cùm membrorum fuorumlapfus
dolet-: infupcr alios fub Chrifti nomine tolérât hottes
Chrifti. Ad augmentum namque doloris ejus,
eriam-hæi'eticün contentione conveniunt, eamque
quafi quibufdam jaculis, irrationabilibus verbis
transfigunt.
43.Bene autem dicitur:3 Vénérant de loco fiio. Hæigitur
Sc Suhi, id eft, à calore Sc loquacitare ve-
nire referuntur : quia per hoc, qubd Scripturarum
lè ftudiofos exhibent, folius verbis loquacitatis,
non autem vifeeribus caritatis calent. Naama ve-
ro interpretatur, décor. Quia enim do&i non elfe,
fedvideri appetunt, ex eruditionis verbis fpeciem
bene viventium fumunt : Sc per calôrem loquacitatis,
in fe imaginem oftendunt decoris ; ut eo
per decorem linguæ perverfa facile perfuadeant,
quo foeditatem vitæ fenfus callidè d occultant. Sed
neque ipfà locorum nomina inordinatâ funt narrafiipcrbia.
Ecdef. i
reticorum quippe locus ipfa fuperbia eft : quia nifi tione diftin&a. Priùs enim Thema , poftmodum
priùs in corde intumefeerent, ad pravæ affertionis Suhi, ac deinde Naama ponitur : quia priùs illos
certamina non venirent. Ita namque màlorum lo- inordinatus calor c accèndit, nitor deinde loquacus
fuperbia, ficuteft è contra humilitas locus,bo- a citatis erigit, & tune demum decoros hominibus
norum. De quo per Salomonen! dicitur : Si fpiri- hyprocrifis oftendit.
tits poteftatem habentis afeenderit ftiper te , locum
mum ne dimiferis. Ac fi aperte dicat: Si tentatoris
fpiritum contra te in aliquo prxvalere confideras,
humilitatem b pcenitentia; non relinquas. Qui quia
locum noftrum humilitatem pcenitentia; dixerit,
verbis fequentibus oftendit, dicens Jj)uia curatio
Condixerant enim, ut paritervenientes *■vifitarent ibid,
earn, & confolar-entur.
46. Condicunt libi hæretici, quando prava quæ- C a p u t
dam contra Ecclefiam concorditer fentiunt : Sc in X X 111,
quibus à veritate difcrepant, fibi in falfitate con- Hæretici cpnibid.
cejfare faciet peccata maxima. Quid eft enim aliud diunt, quid aliud fltiunt ; niii in peregrinationis
humilitas lamenti,niii medicina peccati? Hæretici
igitur de loco fuo veniunt: quia contrafan&am Ecclefiam
ex fuperbia moventur.
Amicorum Job 44- Quorum perverfa quoque aftio ex ipfa fuonomina
a£tio- rum nominum interpretatione colligitur. Dicunnoftra;
nos affli£tione confolantur? Hjeretici autem,
quiafanctam Ecclefiam fua docere defiderant, ad
cam quafi confidantes appropinquant. Nec mi- Amici poflunf
rum, qubd qui adverfantium formam exprimunt, vocar,•
amici nominantur, cum ipfi quoque traditori dihæretlorum
tur erùm j Eliphaz,Baldad, Sophar : Scficuófupe- C citur : -Amice, ad quid venifti ? Sc dives, qui in Matth. 2a. so.
riùs diximus , Eliphaz interpretatus dicitur, Dei
exuritur, ab Abraham filius vocatur : z«c. x<r. ;
contemtus. Nifi enim Deum contemnerentr, ne-
quaquam de eo perverfa fentirent. Baldad autem
interpretatur, vetuftas fola. Dum enimverèvinei
rerugiunt, Sc perverfo ftudio elfe victores quæ-
runt,novæ vitæ converfationemnegligunt; Sc ex
fola vetuftate eft quod intendunt, Sophar verb
lpeculam diffipans. Hi etenim, qui in fancta Eccle-
fiafitifuntjRedemcoris fui myfteria fideverahu-
militer contemplantur : fed dum hæretici cum fai-
fis allegationibus veniunt, fpeculam diffipant; quia
eorum mentes, quos ad fe attrahunt, abintentioinferniigne
quia etfi per nos mali corrigi negligunt, dignum
tamen eft, ut à nobis non ex fua nequitia, lèd ex
noftra benignitate f amici nominentur. ^
Cumqtte elevajfent procul oculos fuo s , non cogno- yerf. 12.•
verunt eum.
47. Hæretici quique cùm fanftæ Ecclefiæ fada c a p u t
confiderant, oculos levant : quia videlicet ipfi *n X X I V
imo pofiti funt, SC cùm ejus opera refpiciunt, in Noncognof-*
alto funt fita quæ cernunt ; fed tamen hanc in do- cunt Ecclefiam.
lore pofitam non cognofcunt. Iplà quippe appétit Car*
hîc mala recipere, ut polïit adæternæ remunera-
tionis præmium purgata pervenire. Plerumque
prolpera metuit, Sc difciplinâ eruditionis hilarefeit.
ne redæ comt-emplationis inclinant.
v e t . xv in. 45. Bene autem loca, de quibus veniunt, con- , - - A---- ------ ,____ r______________ —
Hærctkor'um §rua ^æret^corum adibus defcribuntur. Dicitur et- ^ Hæretici igitur, quia pro magno præfentia appe-
curiolîtas,io- enimThemanites, Subites,Naamathites.Thema
quacitas,hy> namque interpretatur , Aufter : Suhi, loquens:
amkonimjob Naama, decor. Auftrumautem ventum calidum
defignata. elfe quis nefeiat? Hæretici igitur, quia ardentiùs
appetunt fapere , quafi plufquam nècelfe eft, ftu-
c dent calere. Defidia quippec torpori frigoris & rur-
fum inquietudo immoderatæ curiofitatis, intempe-
rato concordat calori. Quia ergo ampliùs quam
debent. calorem fapientiæ percipere appetunt, ab
Auftro venire referuntur. Ab hoc calore immoderatæ
fapientiæ,mentes fideliumPaulustemperare
iüm.12.3. curaverat, cùm dicebat : Nonplus fapere, quam
tunt, earn in vulneribus pofitam non cognofcunt. .
Hoc namque quod in ilia cernunt, in fuorum cor-
dium g cognitione non relegunt. Cum ergo hæc Sc g
adverfitatibus proficit, ipfi fuo ftupori inhærent:
quia per experimentum ignorant quæ vident.
Scifsifque veftibus, fparferunt pulverem fuper ca- Ibid,
put fuum in coelum.
48. Sicut veftimenta Ecclefiæ cundos fideles C a p u t
accipimus : unde Sc per Prophetam dicitur : Om- X X V .
nibus his 'uelut ornamento vefiieris■: ita hæretico- vet. xix.
rum veftes funt omnes, qui eis concorditer inhæ-
rentes , illorum erroribus involvuntur. Habertt
oportet fapere : fed fapere ad fobrietatem. Hinc eft verb hierecici hoc proprium, qubd in eo gradu,in
quod David valles falinarum percutit: quia vide- £ quo de Ecclefia exeunt, diu ftare non poflunt; fed
licet Redemtor nofter fuæ didridionis examine in
his, qui de illo prava fentiunt, ftultitiam immo-
derati faporis extinguit. Suhi autem dicitur loquens.
Calorem quippe non ut bene vivant, fed
a Mf. Corb. Germ, convenerunt de loco fuo.
b Colbert, hîc & mox humilitatem f attends-, conlcncicncîbus hîc, led
non infetius Corb. & Reg.
c Innonnullis mfs. torporis frigori.
d l ta nils. Norm. Corb. Germ. Colb. Reg. Flofiac. & pene omnes.
Primus ex Rcmig. quo foeditatum vite, intrinfecits callidi occultant. Edi-
ti vexo, calliditate occultant.
ad détériora quotidie ruunt, Sc fentiendo pejora,
in multis fe partibus feindunt, atque à femccipfis
plerumque longiùs confufionis fuæ altère atione
dividuntur. Quia ergo hos, quos luæ perfidiæ âd-
* In ed. accendit in corde. Hoc glolïèma in corde nefeiunt mis.
f Deeft ctiam amici, in mfs. Corb. Germ. Norman.i Compcnd. &
aliis plcrifque. 4^
* Mff. Norm, unus^ompend. unus Rcmig. Val-cl. in fuorum cor-
dium cogitatione non tligunt. Longip, in fuorum cordium cognitione non
eligunt.
Tcrrcna dc
verbis cxlcfti-
bus fapium..
\Verf.i3-
C a p u t
X X V I .
jR e c . xv. -
f Per fictam hu-
I militatcmper-
fuadere tentant
fuperba.
V e t . XX.
Nobifcum in
{terra fedent,
I cum de incar-
[natione nobif-
jcum conlcn-
itiuht.
I Exod.20.24.
93 Liber III. in Cap. II. Bead Job. 94
jungunt^ adhuc in multa divifione dilaniant : di- A jz. Aliquando verb hæretici contra nos etiam Mutis amief
catur red e, qubd amici qui veniunt, veftes rum-
pant. Ruptis autem veftibus corpus oftenditur r
quia farpe feiflis fequacibus, malitia eorum cogita-
tionis aperitur; ut difeordia dolos patefaciat, quos
gravis prius concordia; culpa claudebat.
49. Pulverem vero in carium fuper capita fp at
gunt.Quid per pulverem,nifiterrena intelligen-
tia: quid per caput, nifi hoc, quod principale noftrum
e ft, mens videlicet, defignatur ? Quid per
carium, nifi prarceptum fupernie locutionis expri-
mitur ? Pulverem ergo luper caput in cselum fpar-
gere, eft fieculari intelledu mentem corrumpere,
Sc1 de verbis cadeftibus terrena fentire. Divina aufupplîciis
fæviunt, aliquandonoslolis verbis inle- contmdic
quuntur: aliquando quietos b lacelfunt, aliquan- ^l'-jfunta<ive '
do autem, fi nos tacentes videant, quielcunt : Sc b
mutis amici funt, loquejitibus adverfantur. Unde
quia beatus Job necdum ad illos aliquid difte-
rCns dixerat, rede ftibjuhgitur : Et nemo loqueba-
tur ei verb urn. Tacentes enim adverfarios habe-
mus, fi veræ fidei filios prædicaiido generare ne-
gligimus. Si autem reda loqui incipimus, craves
mox concumelias ex eorum refponfione fentimus;
protinus c in adverfitatem profiliunt, Sc contranos C
in vocem doloris erumpunt : quia videlicet me-
tuunt, ne corda, quæ in infimis pondus ftulritiæ
tern verba plus difeutiunt plerumque, quàm ca- B aggravat, ad altum vox reda loquentis trahat.
piunt. Super capita igitur pulverem fpargunt: quia
in prxeeptis Dei per terrenam intelligentiam ultra
fuarum mentium vires enituntur.
Sederuntque cum eo in terra feptem diebus & fep-
temnoclibus.
30. In die qua; videmus, agnofeimus: in node
autem, aut ctccitate nil cernimus, aut dubietate
caligamus. Per diem itaque intelligentia, perno-
■ dem verb ignorantia defignatur. Septenario autem
numero fumma univerfitatis exprimitur. Unde
Sc non amplius, quam diebus feptem, omne hoc
tempus tranlitorium confummatur. Quid eft ero-o,
qubd amici beati Job confedere ei feptem diebus
Sc feptem nodibus referuntur, nifi qubd hxretici,
Quia ergo, ut diximus, mutos nos adverfarii dili-
gu n t, loquentes oderunt, redè apud tacentem
job dicitur :
Nemo loquebatur ei verbum.
53. Nonnumquam tamen cum per torporemd C aput
inertia fidelium corda confiderant, erroris femina XXVII.
fpargerè loquendo non ceffant. Cùm verb mentes Qipn^oque
bonorum vident alta fapere, ad patriam reditum Jjlerecc°suntur
quærere, de ærumna hujus exilü ftrenuè dolere, d lCU
circumfpedione follicita linguam frenant : quia
vident, quod contra corda dolentium incaifum loquentes
citiùs obmutefcant. Unde Sc redè cùm
diceretur, Nemo loquebatur ei verbum : mox caufa
filentii fubinfertur, cùm dicitur ;
vel in his in quibus verum lumen intelligunt, vel C Videbant enim doloreme ejfe vehementem. e llid.
in Kic in rrnin n? iernnranria» t-f-nr-in his in quibus ignorantiæ tenebhrraosc patiuntur j ^ ____j . t . 1 t—
quafi infirmariti fandæ Ecclefiæ fe condefcendere
fimulant, eique fub blandimentorum fpecie,dolos
deceptionis parant ? Et quamvis vel in his quæ intelligunt
, vel in his quæ intelligere non polfunt,
elationisa typo turgidi, magnos fe apud femetipfos
exiftimant : nonnumquam tamen fandæ Ecclefiæ
fpceietenusinclinant ; Sc dum Verba molliunt,virus
infundunt. In terra ergo confedere, eft aliquid de
imagine humilitatis oftendere : ut dum humilia exhibent
, perfuadeant fiiperba quæ docent.
ji. Poteft verb per terrain ipfa etiam Mediatoris
incarnatio defignari. Unde & ad Ifrael dicitur : Altäre
de terra fdeietis mihi. Altäre enim de terra Deo
34. Cum enim amoris t)ei dolor vehemens cor- C aput
da noftra transfigit, pafllm prava loqui adverfarius XXVIII.
metuit: quia videt, qubd intentam mentem la- Clbncxamor5
ceflens, lidn Colüm ad perverficatem traherenon priv^aud.
valet, led f per excitatam forfitan &:quos tenue- verfariusme-
rat, perdet. ' , ' ‘
SS- Förtafle aliquos movet, nos h^cita dixiffe, V e t . x x i ;
qubd qu«e bene ab amicis gefta funt, male ab h x - .XVIreticis
gerenda fignificenc. Sedfic plerumque res
quxlibet per hiftoriamvirtus eft, per fio-nificatio-
nem culpa: ficut aliquando res gefta, in fado cau- 1K
fa damnationis e ft; in feripto aurem prophetia vir-
tutis. Quod verum citiüs oftendemus , li unum
&crz,$oipäine teftimonium ad utraque probanda
facere, eft inincarnationem Mediatoris, fperare. D proteramus. Quis namque audiens, nonfolùmfi-
Tunc quippe à Deo munus noftium accipirur,
quando in hoc altari noftra humilitas, ideft,fuper
Dominica incarnationisfidem, pofuerit quidquid
operatur. In altari ergo de terra oblatum munus
ponimus, ii aclus noftros Dominica incarnationis
fideiblidamus. Sed Tunt nonnuili haretici, qui fa-
ctam Mediatoris incarnationem non dinegant : fed
aut de divinitate, quàm eft, aliter æftimanc ; aut in
ipfa à nobis incarnationis quaütate difcordant. Qui
ergo veram nobifcum incarnationem Redemtorls
perhibent, quafi cum Job in terra pariter fedent.
Septem verb diebus & feptem nodibus in terra
delium, fed ipforum quoque infidelium s S non om- g
nimodo deteftetur, qubd David infolariodeam-
bulans, Berfabee Uriæ concupifcit uxorem ! Quem
tarnen à prælio revertentem ire addomumadmo-
net pedes lavare. Qui protinus refpondit, dicens :
Aru liomini fab fcUibus eft, $ ego in domo mu
requieftam ? Quem David ad menfam propriam
fufeepit, eique epiftolas, per quas mori debeat,
tradit. Cujus autem David in folario deambu- .
Ians typum tenet, nifi ejus, de quo feriptumeft:
ln file fofait tabernaculum faum ? Et quid eft rfilm, is. o.
Berfabee ad feperducere, nifi legem littent, catconfedere
defcribuntur : quia vel in hoc qubd ali- -, nali populo conjundam, fpiritali Sbi intelledu fo-
quid de plenitudine veritatis intelligunt, vel in hoc ciare ; Berfabee enim puteus feptimus dicitur : quia
qubd fua? ftultitia? tenebris cxcafcantur, mcarna-
tionis myfterium negarenon poflunt. Cum beato
ergo Job in terra federe, eft veram Redemtoris
carnem cum fanda Ecclefia credere.
• Corb- Germ, lecunda, led antiqua manu typho.
Mff. laceffiunt, & inferius laceffiens , ac fic deinceps conflanter.
,Hoc cft> e adverfi»dum ut fupra explicuimus lib.i. cap. 31. n. t i. .
iVide etiam ultra cap. 33. hi-fly. ; r J '
* Ita omnes mff Prtäs Icgcbatut in editis etiam vetoftioxibus, per
torporem inertia .fid.corda. ^ yz
* Guff poll Gilot. & Vatic, dolorem ejus.
f Ed. V « . per exercitamforfitan fapientiam. Alii per excitatam forfinimirum
per cognitionem Legis,infuiione fpiritalis
gratia;, perfe&anobis fapientiaminiftratur. Quem
verb Urias, nifi Judaicum populum fignat ? Cujus
nomeninterpretatum dicitur, b Lux mea Dei. Jutan
fapientiam. Qua: vox ultima redundat & abed a mff
8 Hie Guflanv. abjiciens, hoc factum juxta hijioriam, moner hxa
quatuor verba dee/ïè in quibufdam exemplaribus. Ea non occurrerunt
nifi in uno Colb. a glo/Ièmatis non femper puro Defunt etiam in Vet.
edit.
h Gilot. vitiofe lex mea. Guffany. lux mea Deus, pro D e i, ut ha-
bent omnes libri urn feripti quant cxcufi.